آلمتوزومب چیست و چرا تجویز می شود؟
آلمتوزومب (Alemtuzumab) دارویی است که برای درمان لوسمی مزمن لنفاوی و نوع «عودکننده – بهبودیابندهٔ» بیماری ام اس بهکار میرود. در لوسمی مزمن لنفاوی از این دارو بهعنوان خط اول و دوم درمان استفاده میشود. در ام اس تنها زمانی از این دارو استفاده میشود که درمانهای دیگر بیتأثیر بوده باشند. آلمتوزومب بهصورت تزریق وریدی تجویز میشود.
آلمتوزومب یک پادتن مونوکلونال که به CD52 اتصال مییابد که پروتئینی است که سطح لنفوسیتهای بالغ (و نه در سطح یاختههای بنیادی) موجود است. با اتصال آلمتوزومب به CD52، این لنفوسیتها توسط سیستم ایمنی بدن تخریب میشوند. آلمتوزومب برای مصارف پزشکی در سال ۲۰۰۱ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شد.
نام تجاری: Campath
مکانیسم اثر آلمتوزومب
آلمتوزومب به CD52 متصل می شود که یک آنتی ژن سطحی در لمفوسیت های B و T، اکثر مونوسیت ها، ماکروفاژها، سلول های NK و زیرمجموعه ای از گرانولوسیت ها است. پس از اتصال به سلول های CD52+ لیز وابسته به آنتی بادی در سلول های بدخیم رخ می دهد. در مالتیپل اسکلروزیس اثر Alemtuzumab شامل تغییر تعداد، نسبت و ویژگی های برخی لمفوسیت ها پس از درمان می شود.
فارماکوکینتیک آلمتوزومب
-
توزیع: Vd: 0.18 L/kg -
متابولیسم: کلیرانس دارو با تکرار دوزینگ کاهش می یابد و باعث ایجاد AUC هفت برابری پس از 12 هفته درمان می شود -
نیمه عمر حذف: 11 ساعت (پس از اولین دوز 30mg)؛ 6 روز (پس از آخرین دوز 30mg)
مقدار مصرف آلمتوزومب
-
مقدار اولیه مصرف 3 میلی گرم در روز به شکل انفوزیون وریدی دو ساعته می باشد. در صورت تحمل بیمار مقدار دارو باید به تدریج به 10 میلی گرم افزایش پیدا کند. -
در صورت تحمل 10 میلی گرم می توان مقدار نگهدارنده 30 میلی گرم را به صورت 3 بار در هفته در روزهای غیرمتوالی تا 12 هفته ادامه داد. -
افزایش مقدار 30 میلی گرم باید به تدریج و در مدت 3 تا 7 روز انجام گیرد.
مصرف آلمتوزومب در بارداری
مطالعات حیوانی نشان دهنده اثرات جانبی بر روی جنین بوده اند، اما شواهد کافی در مورد انسان وجود ندارد. با اینحال، منافع استفاده از دارو در زنان باردار ممکن است از خطرات احتمالی آن بیشتر باشد.
عوارض جانبی آلمتوزومب
-
سیستم عصبی مرکزی: سردرد، خستگی، بی خوابی، پاراستزیا، لرز، سرگیجه، اضطراب، درد، ورتیگو، هایپرترمی، افزایش دمای بدن، هایپوستزیای صورت، سرد شدن دست و پا -
پوستی: راش پوستی، کهیر، پروریت، اریتم، آکنه وولگاریس، درماتیت آلرژیک، آلوپشیا، هایپرهیدروز -
اندوکرین و متابولیک: هایپوتیروئیدیسم، هایپرمنوره، هایپرتیروئیدیسم، تیروئیدیت لمفوسیتیک مزمن، بیماری گریوز -
گوارشی: تهوع، اسهال، کاندیدیازیس دهانی، استفراغ، دل درد، هرپس دهانی، دیس پپسیا، گاستروانتریت -
ادراری تناسلی: عفونت مجرای ادراری، کاندیدیازیس ولووواژینال، خون در ادرار، هموراژ رحمی، هماچوری، سیستیت -
هماتولوژیک: لمفوسیتوپنی، کبودی، ترومبوسیتوپنی -
ایمونولوژیک: تولید آنتی بادی -
عفونت: عفونت هرپس ویروس و قارچی، آنفولانزا، هرپس زوستر، عفونت باکتریایی -
موضعی: واکنش محل تزریق (92%) -
نوروماسکولار و اسکلتی: آرترالژیا، درد در دست و پا، کمر درد، میالژیا، اسپاسم عضلانی، ضعف -
تنفسی: نازوفارینژیت، عفونت مجرای تنفسی فوقانی، درد اوروفارینژیال، سینوزیت، سرفه، دیس پنه، برونشیت، فارنژیت، رینیت -
قلبی عروقی: فلاشینگ، درد قفسه سینه، تاکی کاردی، ادم محیطی، تپش قلب، برادی کاردی، هایپوتنشن -
متفرقه: تب
تداخلات دارویی آلمتوزومب
عدم مصرف همزمان:
-
BCG؛ Belimumab؛ Clozapine؛ Natalizumab؛ Pimecrolimus؛ Tacrolimus topical -
آلمتوزومب اثرات یا غلظت این داروها را افزایش می دهد: Belimumab؛ Clozapine؛ Leflunomide؛Natalizumab ؛ -
واکسن های زنده
اثرات یا غلظت آلمتوزومب با این داروها افزایش می یابد:
-
Abciximab؛ Denosumab؛ Pimecrolimus؛ Roflumilast؛ (Tacrolimus (topical؛ Trastuzumab -
آلمتوزومب اثرات یا غلظت این داروها را کاهش می دهد: BCG؛ Coccidioidin skin test؛ Sipuleucel-T؛ واکسن های غیرفعال شده و زنده -
اثرات یا غلظت آلمتوزومب با این داروها کاهش می یابد: Echinacea
موارد منع مصرف آلمتوزومب
بیش حساسیتی؛ عفونت HIV؛ توبرکولوزیس فعال یا پنهان ، عفونت های فعال شدید؛ درمان همزمان با داروهای سرکوب کننده ایمنی یا آنتی نئوپلاستیک، سابقه لوکوانسفالوپاتی مولتی فوکال پیش رونده (PML)
موارد احتیاط در مصرف آلمتوزومب
-
نیاز به درمان پروفیلاکتیک علیه پنومونی PCP و عفونت های هرپس ویروسی از ابتدای درمان تا 2 ماه پس از آخرین دوز -
در صورتی که ANC<250/mcL و یا پلاکت <25000/mcL ایجاد شد، درمان را متوقف کنید؛ اگر 3 بار این حالت ایجاد شد به کل درمان با این دارو را حذف کنید -
در صورت عفونت شدید درمان را متوقف کنید -
در صورت بروز آنمی اتوایمیون یا ترومبوسیتوپنی اتوایمیون دارو را قطع کنید -
در طول درمان تا 6 ماه پس از درمان از روش های موثر پیشگیری از بارداری استفاده نمایید -
احتیاط در بیماری ایسکمیک قلبی، هایپوتنشن، تزریق واکسن زنده به فاصله 3 ماه قبل از شروع دارو -
ریسک واکنش های شدید در محل تزریق؛ در صورت وقوع واکنش های درجه 3 یا 4 درمان را متوقف کنید؛ می توان قبل از درمان از کورتیکواستروئیدها بهره برد -
ریسک بدخیمی ها مثل سرطان تیروئید، ملانوما، اختلالات لمفوپرولیفراتیو و لمفوما را بالا می برد
توصیه های دارویی آلمتوزومب
-
ریسک سمیت هماتولوژیک، عفونت و واکنش های محل تزریق وجود دارد. لازم است بیمار در صورت بروز علائم و نشانه های واکنش های محل تزریق، سایتوپنی ها (خونریزی، کبودی، پتشی یا پورپورا، رنگ پریدگی، ضعف و خستگی) یا عفونت (تب) پزشک را مطلع سازد -
به بیمار توصیه شود حین درمان با این دارو از واکسن های ویروسی زنده استفاده نکند -
در صورت بارداری یا قصد به بارداری یا شیردهی به پزشک اطلاع داده شود -
داروهای مصرفی بیمار، چه نسخه ای چه OTC و نیز مکمل ها و داروهای گیاهی و بیماری های همزمان به پزشک اطلاع داده شود.
روش نگهداری آلمتوزومب
آلمتوزومب را در جای خنک و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
لوسمی چیست / علل و علائم لوسمی کدامند؟
علت و درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن
علائم سرطان خون+پیشگیری از سرطان خون