سلام نو – سرویس سیاسی: آخرین معاونان دولت رییسی هم در حال منصوب شدن هستند و امروز جز چند پست انگشت شمار دیگر جای خالی مهمی در کابینه رییسی باقی نمانده است. حالا که کابینه رییسی تکمیل شده است میتوان نگاه دقیقتری به ترکیب آن داشت و به این پرسش پاسخ داد که آیا کابینه رییسی – آنطور که خود او گفته بود و برخی انتظار داشتند- فراجناحی است؟
پاسخ به این سوال- آنطور که بیشتر تحلیلگران سیاسی انتظار داشتند- منفی است. کابینه ابراهیم رییسی جوان باشد یا نباشد، کارآمد باشد یا نباشد و موفق شود یا نشود، قطعا فراجناحی نیست. کابینه رییسی یک کابینه اصولگرا است، کابینه اصولگرایی که بیشتر نیروهای آن نیز متعلق به طیف محافظهکار اصولگرا هستند.
اما همین کابینه نیز سهمیه بندی جالبی دارد که شاید نگاهی به آنها کمک کند تا بتوانیم تصویری روشنتر از مُدل تصمیمگیری رییسی و نگاه او به چینش نیروها داشته باشیم.
یاران خراسانی رییسی از وزارتخانه تا ریاست دفتر رییس جمهور
بخش مهمی از انتخابها رییسی رنگ و بوی خراسان را دارد. از جمله این انتخابها میتوان به سیدرضا فاطمی امین در وزارت صمت، امیرحسین قاضیزاده هاشمی در بنیاد شهید و محمد دهقان در معاونت حقوقی اشاره کرد. البته بخشی دیگر از نیروهای منصوب رییسی نیز مشهدی نیستند اما از نیروهایی هستند که سابقه همکاری با آستان قدس را در کارنامه دارند.
البته چنین رویکردی چندان تازه نیست و در دوران شهرداری محمدباقر قالیباف اقتدار حلقه مشهدیها چندان گسترده بود که مشهور شده بود که لهجه شهرداری تهران مشهدی است.
البته این طبیعی است که هر رییس جمهوری از نیروهای نزدیک به خود استفاده کند، چناچه روحانی از حلقه مرکز تحقیقات مجمع تشخیص بهره برده بود، اما مهم این جا است که کارآمدی، تخصص و تعهد اولویت اول باشد.
تیم اقتصادی؛ سهمیه معاون اول
بخش دوم انتخابهای رییسی را اما باید انتخابهای محمد مخبر، معاون اول رییس جمهور، دانست. او که مسئول تیم اقتصادی دولت است بخش مهمی از این تیم را از همکاران خود چیده است تا با او هماهنگی کامل داشته باشند. جواد اوجی به عنوان وزیر نفت و علیاکبر محرابیان به عنوان وزیر نیرو سابقه همکاری با مخبر را دارند. بنا بر گفته منابع مختلف بقیه وزرای اقتصادی نیز پس از چانه زنی با مخبر تعیین شدند. با توجه به جایگاه مخبر به عنوان مسئول تیم اقتصادی چنین امری چندان عجیب نیست.
کاندیداهای پوششی و کنار کشیده در دولت
نکته جالب دیگر سهمیه نامزدهای انتخاباتی در کابینه رییسی است. از نامزدهای پوششی حاضر در انتخابات امیرحسین قاضی زاده هاشمی به بنیاد شهید و محسن رضایی به معاونت اقتصادی رسیدند. پیش از آنها علیرضا زاکانی نیز به شهرداری رفت. به جز این عزت الله ضرغامی و رستم قاسمی، نامزدهای احراز صلاحیت نشده و کنار کشیده انتخابات نیز به وزارت گردشگری و نفت رفتند.
از میان نامزدهای پوششی ابراهیم رییسی در انتخابات ۱۴۰۰ این تنها سعید جلیلی است که هیچ پستی ندارد و این روزها در سکوت خبری به سر میبرد. او به وزارت خارجه نرفت و تا امروز معاونتی از رییسی نگرفته است. باید دید جلیلی به جای شمخانی به شورای عالی امنیت ملی میرود یا مثل دوران روحانی به کار در کابینه سایه خود ساختهاش ادامه میدهد.
پرورش یافتگان احمدینژاد؛ سنگینترین سهمیه کابینه
اما شاید مهمترین سهمیه کابینه رییسی متعلق به نیروهایی باشد که در دولت احمدینژاد پست داشتند یا وارد سیستم مدیریت کشور شدند و اوج گرفتند. احمد وحیدی، رستم قاسمی، علیاکبر محرابیان، مسعود میرکاظمی و سید محمد حسینی سابقه وزارت در کابینه احمدینژاد را دارند. حمید سجادی نیز گزینه احمدینژاد برای وزارت ورزش بود که رای اعتماد نگرفت.
از سوی دیگر جواد اوجی معاون وزیر نفت دولت دهم، حجتالله عبدالملکی مشاور وزیر اقتصاد دولت نهم، محمد مهدی اسماعیلی معاون فرهنگی مرکز برررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری و عضو کارگروه تحول فرهنگی وزارت ارشاد در دولت نهم و عیسی زارعپور نیز مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال وزارت فرهنگ و مشاور دو وزیر در دولت احمدینژاد بودهاند.
این طبیعی است که هر رییس جمهوری سلیقه خاص خود را در انتخاب مدیران داشته باشد، اما این که دایره انتخاب یک رییس جمهور محدود به نیروهای یک بخش کوچک و خاص از یک جناح سیاسی کشور شود کمی قابل توجه است. این که تمام نامزدهای پوششی رییس جمهور به جایگاهی برسند نیز در خور توجه است.
با تمام این حرفها باید به انتخابهایی رییسی احترام گذاشت و پذیرفت که کابینهای متشکل از افسران هماهنگ بهتر از کابینهای پر از ژنرال ناهماهنگ است.