آشنایی با شهرستانک و جاذبه های گردشگی این روستای زیبا

شهرستانک کجاست ؟

شهرستانک، روستایی در دهستان آسارا از توابع بخش آسارا واقع در شهر کرج در استان البرز ایران است. مردم شهرستانک به زبان تاتی صحبت می‌کنند.

این روستا در ۵۵ کیلومتری شمال خاوری کرج و در مرز استان‌های البرز و تهران جای گرفته‌است. بلندای این روستا از سطح دریا ۲۱۹۰ متر و آب و هوای آن در زمستان سرد و تابستان معتدل و دلپذیر است

چرا سفر به روستای شهرستانک ؟

روستای شهرستانک، طبیعت بسیار زیبایی دارد که در هر فصل سال رنگ تازه ای به خود می گیرد. برای رسیدن به این روستا باید از جاده چالوس گذشت که یکی از زیباترین جاده های ایران است. کوچه باغ های روستا بهترین مکان برای تجربه یک پیاده روی لذت بخش هستند. کاخ ییلاقی ناصرالدین شاه قاجار در شهرستانک می تواند بُعد تاریخی سفر شما را کامل کند. برای دیدن کاخ شاه قاجار باید در مسیری زیبا پیاده روی کنید که این خود بر لذت سفر شما می افزاید.

جاذبه‌های گردشگری شهرستانک

شهرستانک که روستایی کوهستانی در شمال کوه توچال است، روستایی تاریخی به شمار می‌رود و ناصرالدین شاه قاجار در آن کاخ ویژه‌ای داشته که امروزه با نام کاخ شهرستانک شناخته می‌شود. جادهٔ ناصری، راهی که از روزگاران دور ری را به مازندران پیوند می‌داد و در دورهٔ قاجار گسترش یافت، از این آبادی می‌گذرد. امروزه هنوز کوهنوردان از این مسیر استفاده می‌کنند. در حال حاضر بهترین مسیر دسترسی به شهرستانک، راه آسفالتهٔ ۸ کیلومتری‌ای است که از جاده کرج-چالوس، نرسیده به گچسر جدا شده و در شهرستانک پایان می‌پذیرد. آزادراه تهران – شمال نیز از نزدیکی شهرستانک خواهد گذشت.

قلعه دزدبند (قلعه دختر) شهرستانک

روی خط الراس کوه شهرستانک و بر بلندترین قله آن، از فاصله‌های بسیار دور، بنایی به چشم می‌خورد که در میان اهالی به قلعه دزدبند (قلعه دختر) شهرستانک معروف است. این بنا که در حال حاضر فقط پایه‌های سه اتاق و قسمتی از سقف یکی از اتاق‌های آن باقی مانده، با قلوه سنگ و ملاط ساروج ساخته شده و پوشش داخلی آن از گچ بوده‌است. آنچه هم‌اکنون بر جای مانده، حاکی از این است که این بنا قلعه نبوده، بلکه بیشتر به عنوان بنایی دیده بانی و اطلاع‌رسانی مورد استفاده بوده و ظاهراً نگهبانان و دیده بانان به وسیله آتش‌افروزی یا با روشن کردن چراغ‌های روغنی در داخل این بنا اطلاعات لازم را با یکدیگر رد و بدل می‌کردند. بررسی سفال‌های جمع‌آوری شده از داخل و اطراف بنا و همچنین بررسی نقشه، پلان و سبک معماری آن حاکی از اسلامی بودن آن است. قطعات سفال نشان می‌دهد که ظروف سفال استفاده شده دراین محل، نامرغوب، غیرتجملی و صرفاً جنبه کاربردی داشته‌است. سبک بنا و مصالح به کار رفته و سفال‌های پراکنده اطراف بنا شباهت زیادی به آثار دوره ایلخانی و تیموری دارد.

تپه شنستون (شن ستان)

در قسمت جنوب دره گل کیله شهرستانک، دقیقاً قسمتی که باغ‌های میوه در بالای کوه به پایان می‌رسد، قطعات معتنابهی از سفال‌های قرمز رنگ با تمپرشن پراکنده‌اند. این قسمت از دره که کاملاً در دامنه کوه واقع شده به تپه شنستون معروف است. از زمین‌های تپه شنستون برای کشت‌های دیم استفاده می‌شود. به همین جهت قلوه سنگ‌های پراکنده در دامنه کوه جمع‌آوری شده و در جای جای دامنه روی هم انباشته شده‌است. با توجه به اینکه در دوران تاریخی بیشتر قبرستان‌ها در دامنه کوه‌ها ایجاد می‌شده و با وجود سفال‌های شبیه این دوره، در این محوطه، می‌توان گفت که تپه شنستون مربوط به چادرنشینان دوران تاریخی است.

کاخ شهرستانک

در دوران ناصرالدین شاه و به دستور وی در سال ۱۲۹۵ هجری قمری، احداث بنای کاخ عظیمی در دره گل کیله شهرستانک آغاز شد که تا سال ۱۲۹۸ هجری قمری ادامه پیدا کرد. مجموعه بیرونی این عمارت در واقع حیاطی به شکل مستطیل که در چهار تراز طراحی شده، ورودی شاهی در تراز اول می‌باشد و ساختمان دیوانخانه در تراز چهارم و در دو طبقه احداث شده که داخل آن به وسیله کاغذ دیواری‌های الوان و گچ بری‌هایی در سقف تزئین شده‌است. بخش حرمسرا نیز مشتمل بر فضاهایی است که بر گرداگرد دو حیاط ساخته شده‌است. این دو حیاط به لحاظ وجود شیب در دو تراز با اختلاف سطح ۳ متر طراحی و ساخته شده‌است. درجوار کاخ شهرستانک، قطعه سنگ بسیار عظیمی وجود دارد که ظاهراً زمان استراحت ناصرالدین شاه در کاخ، ازصخره مشرف بر کاخ جدا شده و بدون ایجاد خسارتی در کنار کاخ مستقر شده‌است.

دره شهرستانک دارای آب و هوایی معتدل و سرد است. رودخانه‌ای نسبتاً پرآب از وسط آبادی می‌گذرد که در نهایت به رودخانه کرج می‌ریزد. کوه تاپیشه، در ۴ کیلومتری شرق و کوه شهرستانک در ۲ کیلومتری شمال آن واقع شده‌است.

کتیبه شهرستانک

در ضلع شرقی کاخ ناصری، سنگی عظیم با ارتفاع حدودا ۴ متر به چشم می خورد که نوشته خوانایی ندارد؛ اما روایتی محلی در مورد آن بر سر زبان هاست. اهالی روستا می گویند که این سنگ در زمان ناصرالدین شاه از صخره مشرف به کاخ ناصری جدا شده و به اینجا آمده اما صدمه ای به بنا وارد نکرده است. وقوع این اتفاق موجب شده تا ناصرالدین شاه دستور دهد که شرح این واقعه را بر روی همان سنگ بنویسند اما امروز نوشته های روی این کتیبه خوانا نیست.

باغ های میوه

اگر اواخر بهار و تابستان راهی شهرستانک شوید، در کوچه پس کوچه های روستا مادربزرگ ها را می بینید که به همراه نوه های خود راهی باغ های زردآلو می شوند. آنها با دلی خوش و لبی خندان میوه های خوشمزه درختان را می چینند و با خود به خانه می آورند تا شروع به پله (برگه) کردن آن ها کنند. هسته های شیرین این زردآلوها هم جمع آوری می شوند و پس از تفت دادن با نمک به صورت آجیل مورد استفاده قرار می گیرند.

یکی دیگر از درختانی که فراوان در شهرستانک دیده می شود، درخت توت است که در فصل بهار طعمی شیرین را با خود به ارمغان می آورند. اهالی، این توت ها را می چینند و خشک می کنند تا در شب نشینی های زمستانی از آن ها استفاده کنند.

درخت اُرس

اُرس نام درختانی با قدمت بسیار است که هویتی افسانه ای دارند و طبیعت بی نظیر شهرستانک را تکمیل می کنند. قدمت یکی از این درختان که محلی ها آن را اُرس یا هورست می نامند به 2800 سال پیش باز می گردد و از دیدنی های روستا به شمار می رود. ارتفاع این درخت به 17 متر می رسد و عرض آن تقریبا 14 متر است.

برای رسیدن به این درخت زیبا باید راهی سمت جنوب شرقی روستا شوید و قدم به یک مسیر خاکی بگذارید که بعد از حدودا 20 دقیقه به این درخت زیبا می رسد.

توصیه می شود برای رسیدن به این درخت از محلی ها نشانی را پرس و جو کنید تا دچار اشتباه و سردرگرمی نشوید چرا که تابلوهای راهنمایی برای دسترسی وجود ندارند.