چطور درد دندان درآوردن نوزاد را تسکین دهیم؟
با دلگرم همراه باشید تا با راهکار های مناسب درد و خارش لثه کودکان آشنا شوید.
مقدمه ای در مورد خارش و درد دندان هایی که میخواهد برای نوزادان عزیزتان در بیاید
دندان‌های نوزاد شما خیلی زود‌تر از آنچه انتظار دارید، بیرون می‌زنند. پس بهتر است تا دیر نشده عکسی از خنده بی‌دندان کوچولویتان بگیرید، زیرا زمانی که روند دندان درآوردن شروع شود، کوچولویتان دیگر آنقدر خوش اخلاق نیست و به راحتی نخواهد خندید. برای اینکه بدانید با سر زدن اولین مروارید، زندگی شما و نوزادتان چگونه تغییر خواهد کرد.
علائم و روش‌های کاهش درد دندان درآوردن نوزاد
یکی دیگر از مراحل رشد که در دو الی سه سال ابتدای زندگی نوزاد تکمیل می‌گردد دندان درآوردن می‌باشد . که با تحولات جسمی و رفتاری نوزاد مانند بی‌قراری ، تب و…. همراه است . معمولاً این علائم پس از پایان سه ماهگی آغاز می‌شود البته این امر از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت است برخی از نوزادان هستند که با دندان به دنیا می‌آیند اما برخی دیگر تا دو سالگی نیز دندان درنمی‌آورند و همواره با علائم آن دست به گریبان‌اند .
علائم نیــــش زدن دنـــدان نوزاد
همان طور که گفته شد برخی نوزادان با دندان به دنیا می‌آیند و در بیشتر موارد اولین دندان نوزاد در حدود ۶ ماهگی نیش میزند و در برخی کودکان تا حدود یک یا دو سالگی دندان درنمی‌آورند که این تفاوت‌ها به مسایلی مانند ژنتیک نوع تغذیه مادر در دوران بارداری و تغذیه کودک و… ارتباط دارد.
علائم دندان درآوردن نوزادان به شرح زیر می‌باشد :
- تب که ممکن است خفیف یا شدید باشد
- بدخلقی بی‌قراری و تحریک‌پذیری
- بی‌اشتهایی
- گریه کردن و بی‌حوصلگی نوزاد
- بی‌خوابی و بیدار شدن‌های مکرر به همراه گریه نوزاد
- آبریزش بینی نوزاد
- زیادشدن بزاق آب دهان
- اسهال به صورت موقتی
- داشتن حالت شبیه به سرماخوردگی
- خارش گوش
- گاز گرفتن اشیا و اطرافیان یا سینه مادر
- کوبیدن سر به وسایل
- قرمزی و تورم لثه
- جویدن و مکیدن انگشت‌ها
با توجه به تشابه علائم دندان درآوردن در نوزادان به سرماخوردگی بهتراست پیش از شروع به اقدام درمان دارویی با پزشک تماس بگیرید تا کودک مورد معاینه و بررسی قرار گیرد زیرا مصرف بعضی از داروها به رشد دندان‌ها آسیب جدی وارد می‌کند.
راه کاهش ناراحتی کودک موقع دندان درآوردن
لثه کودک را به آرامی بمالید.
به آرامی لثه‌های نوزاد را با انگشت تمیز، یا یک پارچه سرد و مرطوب تمیز مالش دهید. کمی فشار ملایم می تواند ناراحتی کودک را کاهش دهد.
به نوزاد چیزی خنک برای جویدن بدهید.
یک تکه پارچه سرد و مرطوب یا دندان گیر خنک می تواند تسکین دهنده باشد. البته اطمینان حاصل کنید که این شی باعث خفگی او نمی‌شود.
مراقب باشید تا شیء یخ زده نباشد، بلکه کمی خنکی کفایت می کند، چون سرمای زیاد هم می تواند آسیب رسان باشد. اگر کودک شما غذاهای جامد و سفت می خورد از غذاهای سرد استفاده کنید. ماست خنک پیشنهاد خوبی است.
یک دندان گیر از داروخانه بخرید.
دندان گیرهایی که از لاستیک نرم ساخته شده اند بهتر هستند. انواعی که با مایع پر شده اند، ممکن است در اثر فشار لثه کودک پاره شوند. می تواندی از پستانک تمیز هم استفاده کنید.
کودک موقع خارش جای دندان، عکس‌العمل‌های خاصی نشان می‌دهد و مشاهده شده است که بچه‌های شیرخوار حتی سینه مادر خود را گاز می‌گیرند. در این مواقع از دادن اجسام و مواد کوچک مانند یک تکه گوشت که برخی خانواده ها به کودک می دهند تا گاز بگیرد، به طور جدی باید پرهیز کرد، زیرا ممکن است این وسایل جانبی به داخل حلق کودک رفته و باعث خفگی او شود.
آب دهان کودک را خشک کنید.
افزایش بزاق و آبریزش دهان جزئی از فرایند دندان در آوردن است. با یک دستمال تمیز، دهان و چانه کودک را پاک کنید تا از تحریک پوست پیشگیری کنید. هنگام خواب نیز پارچه مناسب و جاذبی زیر سر کودک قرار دهید.
از داروها کمک بگیرید.
اگر کودک شما خیلی بی قرار، تحریک پذیر و بدخو شده است با پزشک مشورت کنید تا در صورت لزوم، استامینوفن یا ایبوپروفن را به میزان لازم تجویز کند. از دادن آسپیرین به کودک خودداری کنید.
همچنین از استعمال داروهای موضعی و بی حس کننده بر روی لثه خودداری کنید، زیرا این داروها به وسیله بزاق شسته شده و قبل از اینکه روی لثه تاثیر کنند، موجب بی حسی گلوی کودک می شوند و در مکانیسم‌های طبیعی بلع غذای کودک تداخل ایجاد می کنند.
دندان در آوردن معمولا با اقدامات خانگی کنترل می شود. اما اگر ناراحتی و بی قراری شدید یا نخوردن شیر و غذا در کودک شما روی داد، یا تب و اسهال ایجاد شد، به پزشک مراجعه کنید.
استفـــاده از ژل دندانی مخصوص نوزاد
شما می‌توانید با مشورت پزشک نوزاد خود از ژل‌های دندانی غیر شیرین (Suger-free) مخصوص نوزادان استفاده کنید. این ژل‌ها باعث بی‌حس شدن موضعی لثه‌ها و از بین رفتن حالت تورم خارش و سوزش شده و تأثیر نسبتاً خوبی در تسکین درد دندان درآوردن نوزاد دارند. مصرف این‌گونه ژل‌ها برای نوزادان کمتر از۴ ماه ممنوع است . شما می‌توانید ژل مخصوص را توسط گوش پاک کن یا انگشت که تمیز شسته شده بر روی لثه نوزاد بمالید .
استفاده ازنان هویج و… برای کشیدن به لثه برای کاهش درد دندان درآوردن نوزاد
استفاده از تکه‌های نان سنگک یا بربری، هویج پوست‌کنده و شسته شده ، سیب ، کرفس و خیار … نیز توصیه می‌شود اما باید دقت کنید و نوزاد را در این زمان زیر نظر بگیرید تا تکه‌های مواد خوراکی باعث خفگی او نگردد.
استفاده از مسواک‌های انگشتی
برای کاهش درد دندان درآوردن در نوزادان می‌توانید از مسواک‌های انگشتی خریداری کرده و در انگشت خودتان که شسته‌اید کرده و برای نوزاد خود ماساژ دهید .
نگهداری از دندان‌های شیری
دندان‌های شیری ۲۰ عدد می‌باشند که ده دندان در فک بالا و ۱۰ دندان در فک قرار دارد . این دندان‌ها اگر چه دایمی نبوده و حداکثر ۵ سال- فاصله بین یک تا ۶ سالگی- نیازهای کودک را در جویدن و له کردن غذاها تأمین می‌کنند.و مراقبت و نگهداری از آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد زیرا که پوسیدگی و شکستگی دندان‌ها نه تنها باعث اختلال در جویدن و هضم غذا می‌شوند بلکه زمینه‌ساز خراب شدن دندان‌های دایمی نیز می‌شود.
اصولی‌ترین مهم‌ترین و رایج‌ترین شیوه مراقبت از دندان‌ها مسواک زدن حداقل ۲ مرتبه در طول شبانه‌روز یک بار صبح و یک بار پیش از خوابیدن است. هر چند کودکان از مسواک زدن سر باز می‌زنند اما والدین وظیفه دارند تا با نظارت دقیق و اتخاذ تدابیری مفید این مشکل را برطرف کنند. بـــرای این منظـــور :
- تهیه مسواک مخصوص کودکان یا نوزادان
بهتر است در دوران شیرخوارگی برای پاک کردن دندان‌ها و لثه نوزاد از مسواک انگشتی یا دستمال استفاده شود زیرا شیر خود به تنهایی باعث ایجاد پوسیدگی دندان‌ها می‌گردد . مخصوصاً درزمان شیردهی شبانه احتمال آسیب به دندان نوزاد بیشتر می‌گردد.
این مسواک‌ها نه تنها از جهت اندازه جنس و کیفیت مطابق باسن کودک طراحی‌شده‌اند بلکه باعث ترغیب کودک به مسواک زدن می‌شوند.
- تهیه خمیردندان کودکان
چرا که خمیردندان کودکان از جهت طعم و بو متفاوت از خمیردندان بزرگ‌سالان بوده و به جهت تفاوت در رنگ و عطر و طعم کودک را به مسواک زدن تشویق می‌کند. در انتخاب نوع خمیردندان به میزان «فلوراید» آن توجه کنید. در کودکان زیر دو سال از خمیردندان بدون فلوراید و برای کودکان بالای دو سال از خمیردندان مخصوص کودکان استفاده نمایید.
- آموزش مسواک زدن به کودک از سنین پایین
اگر از همان ابتدا که خودتان مسواک می‌زنید روبروی کودک خود قرارگرفته و مسواک بزنید باعث ترغیب کودک به مسواک زدن می‌شوید .می‌توانید در این زمان مسواک کودک خود را به او بدهید تا او نیز از شما تقلید کند.
- دندان‌های نوزاد را مسواک بزنید
تا پیش از زمانی که کودک خودش یاد بگیرد که بتواند مسواک بزند دندان‌های او را شما مسواک بزنید.
- به تغذیه کودک توجه کنید
مصرف شیر بعد از یک سالگی باید به وسیله لیوان- نه با شیشه ـ صورت بگیرد زیرا که مکیدن شیر باعث بد فرم شدن دندان‌ها و متمایل شدن آن‌ها به سمت جلو می‌شود.
- به تغذیه کودک توجه داشته باشید
مصرف نوشیدنی‌های بسیار شیرین و شکلات و شیرینی را برای کودک محدود کنید شما می‌توانید پس از خوردن این مواد غذایی خوردن سیب یا هویج را به کودک پیشنهاد دهید تا با این شیوه ذرات باقی‌مانده شیرینی از سطح و بین دندان‌ها خارج‌شده و PH دهان نیز تغییر کند تا فعالیت باکتری‌های عامل پوسیدگی دندان متوقف و مختل شود.
- ساخت عادات تغذیه‌ای سالم برای کودک
مصرف میوه و سبزی و نوشیدنی‌های بدون قند چون دوغ را در برنامه غذایی کودک از همان آغاز تغذیه تکمیلی کودک بگنجانید .این مسئله نه تنها مانع از پوسیدگی دندان می‌گردد بلکه از ابتلای کودک به اضافه‌وزن نیز جلوگیری می‌کند.
توجه داشته باشید که حفظ سلامت دندان ها و لثه ها در کودک شما، اساس سلامت دندان ها و لثه های او برای تمام عمر است.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی