موز پختنی، پلنتین یا موز سبز
موز پختنی، پلنتین یا موز سبز : وقتی صحبت از میوه‌ها می‌شود، تشخیص‌دادن آنها از یکدیگر اصلا دشوار نیست؛ مثلا فرق بین پرتقال و لیمو کاملا واضح است. اما برای میوه ای مثل پلانتین اوضاع کمی متفاوت است. بسیاری ممکن است آن را با موز اشتباه بگیرند که البته کاملا قابل‌درک است.
پلانتین نه تنها شباهت عجیبی با موز دارد، بلکه ازلحاظ خواص و مواد مغذی موجود هم تا حدود زیادی شبیه به آن است. مثلا هر دوی اینها باعث تقویت دستگاه ایمنی می‌شوند، به هضم غذا کمک می‌کنند و منابعی غنی از پتاسیم هستند.
در این مطلب شما را با این میوه مغذی آشنا و از خواص آن صحبت خواهیم کرد.
پلانتین چیست ؟
همان‌طور که گفتیم پلانتین شباهت بسیاری با موز دارد و اغلب با آن اشتباه گرفته می‌شود.
اما مردمِ 120 کشوری که این میوه در آنها کشت می‌شود، کشورهایی مثل اوگاندا، کلمبیا و کامرون، به‌خوبی از فرق بین این دو آگاه اند. پلانتین، در مقایسه با موز، نشاسته بیشتر و شکر کمتری دارد؛ به این دلیل، دست مان برای استفاده از آن در انواع و اقسام غذاها بازتر است. تفاوت دیگر آن با موز در شیوه استفاده است که بیشتر طبخ می‌شود و کمتر به‌صورت خام خورده می‌شود.
شرایط ایده ال برای پرورش درخت‌های پلانتین آب و هوای مرطوب و استوایی است. گل‌های درخت وقتی درمی‌آیند به مرور خوشه می‌دهند.
هرکدام از این خوشه‌ها، بین 5 تا 10 میوه می‌دهد. میوه دادن درخت پلانتین منحصر به فصل خاصی نیست؛ این میوه در تمام طول سال قابل‌کاشت و برداشت است. به همین سبب، در کشورهای درحال توسعه منبع غذایی ارزشمندی به شمار می‌رود.
تنها 15 درصد از تولید جهانی پلانتین به کشورهای دیگر صادر می‌شود؛ درصد باقی‌مانده در کشورهایی مصرف می‌شود که تولیدکنندهٔ آن هستند.
تقریبا در هر نقطه از جهان می‌توان کشوری را پیدا کرد که این میوه را کشت کند. پلانتین در حال حاضر در میان مواد خوراکی مردم جهان، ازلحاظ اهمیت، رتبه دهم را دارد.
خواص موز سبز
پلانتین منبعی غنی از کربوهیدرات است و چربی اندکی دارد؛ اما خواص پرشمار دیگری هم دارد و محدود به این مورد نمی‌شود.
به‌علاوه مادهٔ مضر یا سمی بخصوصی هم در آن وجود ندارد. در ادامه، خواص پلانتین را ذکر می‌کنیم.
1. پلانتین منبعی غنی از پتاسیم است
میزان پتاسیم موجود در یک فنجان پلانتین پخته‌شده 913 میلی‌گرم است. این میزان 20 درصد پتاسیم موردنیاز روزانه بدن را تأمین می‌کند؛ به همین خاطر، پلانتین یکی از غنی‌ترین منابع غذایی پتاسیم است.
پتاسیم سومین ماده مغذی است که به‌طور طبیعی در بدن یافت می‌شود و در حالت عادی زیاد است؛ اما کمبود آن در سوی دیگر می‌تواند عملکرد برخی اندام‌ها را مختل کند.
پتاسیم نوعی برق کاف یا الکترولیت است و به‌شدت تحت‌تأثیر میزان سدیم موجود در بدن قرار می‌گیرد. یکی از خواص پتاسیم خنثی‌کردن اثر سدیم در بدن است؛ با این خاصیت، نقش عمده‌ای در تنظیم فشارخون ایفا می‌کند.
در بیشتر رژیم‌های غذایی، سدیم نسبتا زیادی وجود دارد؛ به همین سبب، جذب پتاسیم موردنیاز روزانه اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.
مصرف پلانتین به‌عنوان میان‌وعده یا در کنار وعده‌های غذایی اصلی، یکی از بهترین راهکارها برای رسیدن به این هدف است. مصرف پلانتین نوعی راهکار درمانیِ طبیعی برای فشارخون بالا است.
جذب کافی پتاسیم باعث استحکام استخوان‌ها و انقباض بهتر عضلات هم می‌شود. در نتیجۀ انقباض بهتر عضلات، امکان عملکرد بهتر عضلانی و گوارشی فراهم می‌شود.
2. مصرف پلانتین باعث عملکرد بهتر دستگاه گوارش می‌شود
فیبر تأثیر بسزایی بر عملکرد دستگاه گوارش و متعادل نگه‌داشتن آن دارد. یک فنجان پلانتین تقریبا حاوی 25 تا 30 گرم فیبر است که معادل با یک‌پنجم فیبر موردنیاز روزانه است. پلانتین با فیبر بالایی که دارد، اگر در کنار دیگر ترکیبات در غذا استفاده شود، فرایند جذب و هضم آن را بهتر می‌کند.
تحقیقات نشان داده است که مصرف پلانتین راهکاری مؤثر و عالی برای درمان یبوست، و کاهش درد و ناراحتی ناشی از هموروئید (بواسیر) است.
به‌علاوه با مصرف آن می‌توان به درمان اختلال‌های مرتبط با دستگاه گوارش، مثل دیورتیکولیت (نوعی التهاب که بیشتر در روده بزرگ اتفاق می‌افتد) کمک کرد.
جذب فیبر علاوه بر خواص یادشده احساس سیری را هم طولانی تر می‌کند. به همین سبب، کسانی که از چاقی یا اضافه‌وزن رنج می‌برند، می‌توانند از پلانتین برای کمترکردن خوراک روزانه استفاده کنند.
3. تعداد رادیکال‌های آزاد مضر را کاهش می‌دهد
رادیکال‌های آزاد هنگام تجزیه شدن مواد خوراکی در بدن تولید می‌شوند، همین‌طور زمانی که در معرض عناصر مضری مثل تنباکو یا تشعشعات قرار می‌گیریم.
ازجمله زیان‌های رادیکال آزاد برای بدن می‌توان به پیری زودرس، سرطان و افزایش خطر بروز برخی اختلال‌ها اشاره کرد. ویتامین C آنتی‌اکسیدانی است که از بدن دربرابر این رادیکال‌ها دفاع می‌کند.
یک فنجان پلانتین بیشتر از 35 درصد ویتامین C موردنیاز روزانه بدن را تأمین می‌کند و یکی از منابع غنی این ویتامین است.
بدن به‌طور طبیعی قادر به تولید یا ذخیره ویتامین C نیست (اضافات آن ازطریق ادرار دفع می‌شود). نظر به این مسئله، جذب میزان توصیه‌شده از این ویتامین در طول روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
ویتامین C یکی از تأثیرگذارترین ویتامین‌های موردنیاز بدن است. این ویتامین نقش بسزایی در رشد و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در تمامی نقاط بدن دارد.
ویتامین C یکی از ترکیبات موردنیاز برای شکل گیری پروتئینی است که باعث ایجاد و ترمیم پوست، تاندون‌ها، رباط‌ها و رگ‌ها می‌شود. این ویتامین به تقویت و تثبیت غضروف، تقویت استخوان و دندان‌ها هم کمک می‌کند.
4. عملکرد بهتر و مؤثرتر دستگاه ایمنی با مصرف موز سبز
مصرف پلانتین به‌عنوان میان وعده انتخاب مناسبی برای تقویت عملکرد دستگاه ایمنی است. پلانتین 36 درصد از ویتامین A موردنیاز روزانه را در خود دارد. این ویتامین نیز آنتی‌اکسیدانی قدرتمند است: در کنار ویتامین C به تقویت دستگاه ایمنی کمک می‌کند و از بدن در برابر بسیاری از بیماری‌ها محافظت می‌کند.
تعدادی از پاسخ دهی های مهم در دستگاه ایمنی هم به‌کلی متکی بر ویتامین A هستند.
ویتامین A نقش بسزایی در رشد سلول‌های پوست و سلامت آن ایفا می‌کند. حضور آن برای التیام یافتن زخم‌ها هم مهم و حیاتی است.
ریشه آلرژی و حساسیت در درجهٔ اول واکنش بیش از حد سلول‌های بدن به برخی مواد خوراکی است. این واکنش آلرژیک موجب التهاب می‌شود. جذب کافی ویتامین A تأثیر رادیکال‌های آزاد را خنثی و از التهاب ناشی از این واکنش جلوگیری می‌کند.
5. عملکرد بهتر مغز با مصرف موز پختنی
ویتامین B6 یا پیریدوکسین تعدادی از انتقال‌دهنده‌های عصبی را تولید می‌کند که وظیفه منتقل کردن اطلاعات، از یک سلول به سلول دیگر را دارند. یک فنجان پلانتین می‌تواند تا 24 درصد از ویتامین B6 موردنیاز روزانه را تأمین کند.
از جمله خواص ویتامین B6 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
-
کمک به ترشح و تولید هورمون‌هایی مثل سروتونین و نوراپینفرین (نورآدرنالین) که باعث تثبیت خلق و خو می‌شوند و از تغییر ناخواسته آن جلوگیری می کنند. -
کمک به ترشح و تولید هورمون ملاتونین که باعث تنظیم ساعت بیولوژیک بدن می‌شود.
6. پلنتین منبعی غنی از منیزیم است
رژیم‌های غذایی امروزی و فراوری بیش از حد محصولات کشاورزی، کمبود منیزیم را به اختلال نسبتا رایجی تبدیل کرده‌اند. حدود 16 درصد از منیزیم مورد نیاز روزانهٔ بدن در پلانتین موجود است.
جذب کافی منیزیم موردنیاز به‌ویژه به این سبب اهمیت دارد که این ماده مغذی، بر بیش از 300 واکنش زیست‌شیمیایی در بدن تأثیرگذار است.
منیزیم به شیوه های مختلف به سلامت بدن کمک می کند: از تنظیم فشارخون گرفته تا پیشگیری از بروز پوکی استخوان. منیزیم به جذب بهتر و بیشتر کلسیم کمک می‌کند؛ به این سبب برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید است.
به‌علاوه با بهبود سوخت‌وساز کربوهیدرات و تنظیم انسولین به کنترل میزان قند خون، و کاهش خطر بروز دیابت نوع 2 هم کمک می‌کند.
سردردهای میگرنی، بی‌خوابی و افسردگی از دیگر اختلالاتی هستند که با مصرف منیزیم می‌توان به تخفیف علائم‌شان کمک کرد.
7. پیشگیری از زخم شدن اندام های داخلی به خاطر مصرف آسپیرین
بر اساس نتایج یکی از تحقیقاتی که در این باره صورت گرفت، پودر موز پختنی خشک شده تأثیر قابل ملاحظه ای بر التیام‌یافتن زخم معدهٔ ناشی از مصرف آسپیرین داشته است.
کسانی که به‌خاطر آرتروز روماتیسمی و دردهای مزمن مجبور به استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی هستند، بیشتر از دیگران در معرض زخم معده قرار می‌گیرند. طبق نتایج تحقیق یادشده، با مصرف پودر پلانتین خشک‌شده می‌توان به رشد لایه داخلی معده و بهبود آن کمک کرد.
عوارض و مضرات مصرف موز سبز
بعضی از مردم به موز و پلانتین حساسیت نشان می‌دهند. علائم واکنش آلرژیک ناشی از مصرف پلانتین بلافاصله یا تا 1 ساعت پس از مصرف ظاهر می‌شوند. این علائم متفاوت از دیگر آلرژی‌های غذایی نیستند: علائمی مثل خارش و متورم شدن لب‌ها، زبان و گلو، کهیر و مشکل در تنفس.
کربوهیدرات موجود در پلانتین زیاد است و مصرف آن در کنار برخی مواد خوراکی، می‌تواند باعث بالا رفتن سطح قند خون شود. به همین سبب، کسانی که از دیابت رنج می‌برند، باید هنگام مصرف آن کمی محتاط تر باشند.
بیشتر بخوانید :
با فواید و خواص سیب زمینی ترش (شلغم شیرازی) آشنا شوید !
میوه دستنبو : 16 خاصیت دارویی و درمانی شاماما برای بدن
میوه ساپادیل : 17 خاصیت بی نظیر میوه سورسوپ
میوه نارانجیلا | 7 خاصیت درمانی شگفت انگیز نارانجیلا