بررسی اختلالات سازگاری از علائم تا درمان

اختلال سازگاری چیست ؟

اختلالات سازگاری یا Adjustment Disorders نوعی از اختلالات روانی است که مربوط به اختلالات تروما یا استرس می باشد. بیشتر افراد این نوع اختلالات را با افسردگی و استرس اشتباه می گیرند در حالی که این ها کاملا با هم متفاوتند.

همه ی افراد در زندگی خود طی یک مدت دچار مشکلاتی در زندگی خود شده اند و پیروزی بر این مشکلات برای آن ها دشوار بوده است. برای مثال فردی را در نظر بگیرید که از کار خود اخراج شده و در این زمان از نامزدش نیز جدا شده و حالا بار بزرگی بر دوش او آمده است.

چنین فردی به احتمال زیاد دچار ناامیدی، افسردگی و نگرانی می شود. اما از کجا می توان فهمید که او دچار چه اختلالی می شود ؟ اختلالات سازگاری زمانی است که فرد با وجود مشکلات زیادی که دارد، نمی تواند با آن شرایطِ مشکل سازگار شود.

افراد مبتلا به این اختلال، هنگامی که با یک رویداد استرس زا مثل شکست عشقی، اخراج از کار، پذیرفته نشدن در کنکور و… رو به رو می شوند، نمی توانند سازگاری نشان دهند و مضطرب، ناامید، عصبی و نگران می شوند و پیاپی گریه می‌کنند.

چنین افرادی به شدت زودرنج می شوند و آستانه ی تحمل آن ها تا حد قابل توجهی پایین است و به راحتی عصبی و خشمگین می شوند.

اختلالات سازگاری چیست ؟

تفاوت اختلالات سازگاری با اختلالات اضطرابی و مانند آن

همانطور که گفته شد ممکن است اختلالات سازگاری با اختلالات اضطرابی دیگری همچون اختلال استرس پس از سانحه PTSD و اختلال استرس حاد اشتباه گرفته شود.

اما آن ها با یکدیگر تفاوت دارند و تفاوت آن ها در این است که در اختلالات اضطرابی هیچ عامل استرس زایی وجود ندارد و فرد بدون دلیل مضطرب می شود اما در اختلالات سازگاری عامل استرس زا وجود داشته و برای فرد ایجاد مشکل می کند.

در اختلالات استرس حاد و استرس پس از سانحه یا PTSD عوامل استرس زا وجود دارد و بسیار شدیدتر و نیرومندتر از اختلالات سازگاری است.

اختلال سازگاری چه تفاوتی با اختلال اضطراب دارد ؟

علائم اختلالات سازگاری

همانطور که گفته شد ممکن است اختلالات سازگاری با اختلالات دیگر اشتباه گرفته شود به همین دلیل باید به روانشناس مراجعه کرد تا او به درستی بتواند تشخیص دهد. در ادامه علائم اختلالات سازگاری را ذکر خواهیم نمود اما باید توجه کنید که تنها با مشاهده چند علامت نمی توان اختلالی را به فرد نسبت داد.

قبل از ذکر علائم بهتر است بدانید که واکنش فرد نسبت به عوامل استرس زا، حدود 3 ماه پس از آغاز این عوامل به وجود می آیند و همه ی رفتارها و نشانه ها از نظر بالینی و کلینیکی معنادار هستند. علائم اختلالات سازگاری عبارتند از:

فرد مبتلا به این نوع اختلال رنج شخصی زیادی را تجربه می کند و این رنج تناسبی با شدت عامل استرس زا ندارد. یعنی ممکن است آن عامل بسیار کوچک باشد اما رنجی که فرد می برد بسیار شدید باشد.

به دلیل عوامل استرس زا، فرد نمی تواند به زندگی شخصی خود بپردازد و عملکرد فردی، خانوادگی، اجتماعی، شغلی و دیگر زمینه‌ های زندگی او دچار نابسامانی می شود.

فرد به شدت دچار ناراحتی و اندوه است تا جایی که ممکن است دیگران گمان کنند او افسرده شده و به دنبال درمان افسردگی او هستند.

فرد مبتلا به اختلال سازگاری، بسیار زودرنج و عصبی است و با کوچک ترین مشکل و یا حرفی، عصبانی و خشمگین می شود و بر سر اطرافیانش داد و فریاد می زند.

البته ممکن است هر شخصی به دلیل ایجاد مشکلات خانوادگی یا دیگر مسائل، مدتی ناراحتی داشته باشد و رفتارهای غیرعادی نشان دهد اما در مبتلایان به اختلالات سازگاری، این رفتارها به شدت غیرعادی بوده و غم و اندوه عادی نیست.

نشانه های اختلالات سازگاری

گونه‌ های فرعی اختلالات سازگاری

اختلالات سازگاری ممکن است به همراه رفتارهای فرعی مختلفی بروز پیدا کنند. از جمله این رفتارها عبارتند از:

• 
  به همراه خلق و خوی افسرده: خلق و خوی منفی، چشمان پر از اشک، احساس ناامیدی و آمادگی داشتن برای گریه کردن در فرد به چشم می‌خورد.
• 
  به همراه اضطراب: زودرنجی، عصبی بودن، نگرانی و اضطراب جدایی در فرد به چشم می‌خورد.
• 
  به همراه ترکیبی از خلق افسرده و اضطراب: ترکیبی از افسردگی و اضطراب را می‌توان در فرد دید.
• 
  به همراه مشکلات سلوک: مشکلات در سلوک (رفتارهای انضباطی-اخلاقی) در فرد دیده می‌شود.
• 
  به همراه مشکلات هیجانی و رفتاری: در این حالت فرد هم نشانه‌های هیجانی مااند افسردگی و اضطراب را دارد و هم اختلال در رفتار را می‌توانیم در او ببینیم.
• 
  ناشناخته: این گونه برای واکنش‌های ناسازگارانه‌ای به کار برده می‌شود که در هیچ کدام از گونه‌های فرعی دیگر جای نمی‌گیرند.

اختلال سازگاری چگونه درمان می شود ؟

درمان اختلالات سازگاری یا Adjustment Disorders

این نوع اختلال نیز همانند سایر اختلالات روانی، نیاز به درمان از طرف روانشناس دارد. پس اولین گام برای درمان اختلالات سازگاری، مراجعه به روانشناس است. درمان این اختلال از دو طریق دارو درمانی و روان درمانی انجام می شود که روان درمانی نقش مؤثرتری دارد.

دارو درمانی فقط برای کنترل علائم است و نقش اصلی را روان درمانی ایفا می کند.

دارو درمانی اختلالات سازگاری

تاثیر دارو درمانی در اختلال سازگاری ممکن است موقتی و کوتاه مدت باشد به همین دلیل به عنوان درمان اصلی برای این نوع اختلال استفاده نمی شود. همچنین داروها ممکن است وابستگی در فرد ایجاد کند و تا حد امکان بهتر است از دارو استفاده نشود.

اما همانطور که گفته شد برای کنترل علائم از داروها استفاده می شود. اغلب داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب برای این اختلال تجویز می شود. اما توجه داشته باشید که بدون تجویز پزشک به هیچ وجه از دارو استفاده نکنید.

روان‌ درمانی اختلالات سازگاری

درمان اصلی اختلال سازگاری، روان درمانی است. در میان روش های مختلفی که برای درمان این بیماران بکار گرفته می شود، شیوه‌ های درمانی شناختی – رفتاری یا CBT، روانکاوی، خانواده‌ درمانی، رفتار درمانی و گروه‌ درمانی بسیار مؤثر هستند و از آن ها بهره زیادی برده می شود.