سینستزیا یا بیماری حس آمیزی یک اختلال است که تحریک یک حس در آن به صورت اتوماتیک باعث تجربه حسی دیگر می شود. این افراد که واقعیت ها را به صورتی کاملا متفاوت تجربه می کنند، تنها 4 درصد از جمعیت را تشکیل می دهند. برای آشنایی با سینستزیا یا سندرم حس آمیزی این بخش از دلگرم را مطالعه نمایید.
سینستزیا یا بیماری حس آمیزی چیست؟
سینستزیا یک وضعیت نورولوژیکی است که در آن یک محرک ذهنی یا احساسی اتفاق می افتد و باعث ایجاد تجربه های اتوماتیک و ناخودآگاه در وضعیت ذهنی یا احساسی ثانویه می شود و ترکیب چند حس اتفاق می افتد.
نام این بیماری از یک کلمه یونانی گرفته شده است و به معنای درک چند چیز متفاوت است که به طور همزمان رخ می دهد و هنگامی است که یک حس در شخص با حس های دیگرش همکاری کرده و فعال می شود.جالب است بدانید که سندرم سینستزیا نسبت به سال های گذشته شیوع بیشتری در بین مردم پیدا کرده است و در جامعه مدرن امروزی افراد زیادی هستند که حس آمیزی را تجربه می کنند.
همانطور که می دانید هدف از مدیتیشن، افزایش حساسیت حسی است. به همین دلیل با انجام مطالعات گسترده، به اطلاعات زیادی در این زمینه دست پیدا کرده اند. ذهن آگاهی یعنی تجربه زمان حال با بیشترین توجه و تمرکز ممکن، ممکن است در حس آمیزی هم همین اتفاق رخ دهد.اختلال حس آمیزی تا مدت ها به عنوان موضوعی غیرواقعی تعبیر می شد، اما تحقیقات سال‌های اخیر دانشمندان، واقعی بودن آن را آشکار کرده است.
یک علت احتمالی که برای بروز این حالت مطرح می‌شود وجود ارتباط متقاطع میان برخی نواحی ادراک حسی در مغز این گونه افراد است که قاعدتاً باید مانند مغز افراد عادی به صورت مجزا فعالیت کنند.
افراد مبتلا به حس آمیزی یا سینستیت ها (Synesthetes) می توانند صداها را “ببینند”،کلمات را بچشند یا رایحه ها را با پوست خود لمس کنند.آن ها حتی ممکن است مفاهیم انتزاعی مانند زمان را در اطراف خود ببینند!و تحقیقات وجود این افراد را به اثبات رسانده است، که جمعیت شان 4 درصد از مردم را شامل می شود و واقعیت ها را به صورتی کاملا متفاوت تجربه می کنند. سنستزیا، پدیده ای کاملاً غیر ارادی است؛ شخص نیازی ندارد به طور آگاهانه از حس دومش استفاده کند.
این تجربه به تنهایی و در پاسخ به یک محرک حاصل می شود؛ در نتیجه فرد نمی تواند آن را کنترل کند.همچنین سینستزیا بسیار پایدار است و در سنین کم شکل گرفته و با گذر زمان تغییر نمی کند. از سویی دیگر به گفته دانشمندان، این توانایی ژنتیکی است و نمی توان آن را نوعی اختلال نامید، چون این توانایی فرد را از انجام کارهای خود بازنمی دارد.دانشمندان معتقدند که حواس این افراد، با هم ادغام شده و با تحریک یکی از حواس پنجگانه آن ها، حس دیگر هم تحریک می شود.
دیوید ایگلمن (David Eagleman) دانشمند عصب شناس و مدیر آزمایشگاه ادراک و عمل در دانشکده پزشکی بیلور می گوید: این حالت اصلا توهم نیست و در واقع دخالت در توانایی دید آن ها هم نیست، درست به همان شکلی که شما می توانید تصویر یک کدو تنبل بزرگ نارنجی را که جلوی شما نشسته ببینید، ولی این دید مانع این نمی شود که ببینید در گذشته چه شکلی بوده یا بعدا به چه شکلی در خواهد آمد.
عوارض سندروم هم حسی و مزایای آن
عوارض سندروم هم حسی چیست؟
عوارض سندروم هم حسی:عدم تطبیق محیط اطراف و اطرافیان با آن ها می تواند مشکلاتی را به وجود آورد، از جمله :
1. حس تنهایی ،درک نشدن ،عدم توانایی در به اشتراک گذتشتن احساسات اهمیت نداشتن برای دیگران ، احمق شمرده شدن(مخصوصا در کودکان) ، بی اعتمادی به دنیای بیرون و نداشتن قدرت توصیف شخصیت و علایق خود . سینستزیا نیازی به توضیح ندارد. (تقریبا همه نوعی ، البته متفاوت ، از آن را دارند!).
2. افراد دارای (OLP (ordinal linguistic personification به هر حرف الفبا یا اعداد به دید یک انسان نگاه می کنند. مثلا ممکن است حرف A یک زن 29 ساله باشد اما عدد 2 یک پسر بچه بازیگوش ! در نتیجه کلماتی که این افراد دوست دارند تحت تاثیر قرار می گیرند.دقت کنید که این حالت منافاتی با رنگی بودن اعداد ندارد .
3. برای افرادی که صدا ها رنگ دارند ممکن است در برداشتشان از یک نفر حتی در برخورد اول تاثیرگذار باشد.البته این به معنی قضاوت در مورد آن ها نیست.
4. مشکل محاسبات ریاضیات.بسیارس از افراد دارای سینستزیا قبول کرده اند که ممکن است در محاسبات مشکل داشته باشند(با توجه به شرایط فیزیکی در لحظه محاسبه) اما در درک اشکال فضایی و مختصات در سه بعد عملکرد خیلی خوبی دارند. در این مورد محققان در حال آزمایش بیشتر هستند.
5. سینستزیای حروف به رنگ می تواند در صورت وجود سینستزیای صدا به رنگ ،با گوش دادن به موزیک تشدید شود.همچنین گوش دادن به گروه کر ناهماهنگ می تواند باعث سر درد و یا حالت تهوع در آنان شود.
6.تب می تواند باعث تشدید سینستزیا شود و حتی فعالیت های روز مره را مختل کند. اما با اتمام آن بدن به حالت نرمال برمی گردد.
7. مغز این افراد ممکن است زود تر از non-synesthetes خسته شود (چون حالا دیگه فک کنم بتونین تصور کنین چی تو سرشون میگذره !)
مزایا سندروم سینستزیا
سریع تر پیدا کردن یک کلمه خاص در بین یک متن.
حافظه تصویری OK ! سینستزیا باعث می شود شخص به هنگام حفظ کردن یک متن یا عدد علاوه بر شکل کلمات ، شخصیت آن ها و رنگ آن ها یا حتی مزه و بوی آن ها را به یاد بسپارد !!!
حافظه بلند مدت بالا تر از حد معمول.
انواع بیماری حس آمیزی (سندروم سینستزیا) چیست؟
انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد. بعضی از آن ها رایج تر از دیگری هستند که در این قسمت نگاهی به آن ها خواهیم انداخت:
حس آمیزی مربوط به رنگ
در چنین حالتی افراد اعداد و حروف را در رنگ های مختلف درک می کنند. حروف الفبایی یا هر کدام از بخش های تقویم در ذهن آن ها رنگ و شکل مخصوص به خودشان را دارند.
حس آمیزی مربوط به اعداد
در ذهن این افراد، اعداد معمولاً فضای ذهنی متفاوتی نسبت به بقیه دارند.
حس آمیزی جان بخشی
معمولا این افراد برای حروف و اعداد هم شخصیت شناسی دارند.
حس آمیزی شنوایی
در چنین حالتی افراد چیز هایی را که می شنوند، می توانند حس کنند.
حس آمیزی مربوط به درک
این افراد با لمس هر کسی که دچار درد و رنج است، می توانند به راحتی احساساتش را درک کنند.
حس آمیزی چشایی
کلمات و اعداد برای این افراد طعم و مزه دارند.
حس آمیزی کرومستیزیا
در چنین حالتی فرد موسیقی را به چند شکل و چند رنگ درک می کند.
سینستزیا چه نشانه هایی دارد ؟
علائم سندرم حس آمیزی یا سینستزیا چیست؟
آیا حس آمیزی یک اختلال محسوب می شود؟ حس آمیزی یک نوع اختلال و بیماری محسوب نمی شود، زیرا اختلالات و بیماری ها با خودشان علامت دارند اما حس آمیزی علامت خاصی ندارد و فقط یک تجربه و درک منحصر به فرد در خود فرد می باشد که گاهی اوقات می توان آن را به عنوان یک هدیه الهی هم تلقی کرد.
حس آمیزی می تواند برای یک فرد تجربه مفید هم محسوب شود زیرا همه انسان ها از این نعمت برخوردار نیستند و این حس آمیزی می تواند باعث ایجاد یک کشف و شهود و درک بالا در این افراد بشود که توانایی های آن ها را شکوفا کند.
اگر شما مدیتیشن انجام دهید و در طول روز 10 دقیقه به انجام این کار بپردازید، با تکنیک هایی آشنا می شوید که می توانید به حس های درونی خود دست پیدا کنید که می تواند تمرینی برای حس آمیزی باشد.
از کجا بفهمیم به حس آمیزی دچار هستیم؟
1. افراد مبتلا به حس آمیزی به هر حرف الفبا یا اعداد به دید یک انسان متفاوت نگاه می کنند.
2. برای افراد مبتلا به حس آمیزی صدا ها رنگ دارند.
3. افراد مبتلا به حس آمیزی در درک اشکال فضایی و مختصات در سه بعد عملکرد خیلی خوبی دارند.
4. افراد مبتلا به حس آمیزی یا سینستزیا به هنگام حفظ کردن یک متن یا عدد علاوه بر شکل کلمات، شخصیت آن ها و رنگ آن ها یا حتی مزه و بوی آن ها را به یاد می سپارند.
5. افراد مبتلا به حس آمیزی یا سینستیت می توانند طعم صدا ها را بچشند.
6. افراد مبتلا به حس آمیزی می توانند رنگ ها را بو کنند یا عطر ها را ببینند.
7. افراد مبتلا به حس آمیزی ممکن است صداها را ببینند، کلمات را بچشند یا زمانی که بویی خاص می شنوند روی پوست شان احساسش نمایند.
تشخیص بیماری سینستزیا چگونه انجام می شود؟
تشخیص حس آمیزی کمی با چالش همراه است. اگر چه ابزار های مختلفی مانند تست ها و آزمایش های متفاوت در اختیار هستند اما این تست ها باید تداوم کافی را داشته باشند تا بتوان حس آمیزی را تشخیص داد.
معمولا این روش ها خوب کار می کنند اما محدودیت های مخصوص به خودشان را هم دارند و ممکن است که گاها حس آمیزی یک فرد حتی فراتر از این تجهیزات و لوازم برای تشخیص باشد.
محققان با بررسی مغز سینستیت ها با استفاده از توموگرافی، نشر پوسیترون و عملکرد تصویر برداری رزوناس مغناطیسی متوجه شدند، افرادی که گزارش داده بودند در موسیقی رنگ ها را تشخیص می دهند، در پاسخ به صدا در بخش بصری مغز، افزایش فعالیت داشتند.
آیا خانم ها بیشتر درگیر بیماری سینستزیا می شوند؟
حس آمیزی معمولاً در بین خانم ها رواج بیشتری دارد. البته نسبتِ ابتلای زنان و مردان به شدت به هم نزدیک است. اما از آن جایی که خانم ها نسبت به این مقوله علاقه بیشتری دارند، حتی اگر به آن دچار هم نباشند، به دنبالش می روند و تمرین های مدیتیشن را به انجام می رسانند تا حس خود را قوی تر کنند.