به گزارش سایت روزنو، شبکه خبری آلمانی “دویچه وله” در گزارشی درباره چشم انداز پیش روی ایران در دوره ریاست جمهوری رئیسی می نویسد:”سینا عضدی” کارشناس مسائل ایران در اندیشکده “شورای آتلانتیک” در واشنگتن می گوید:”رئیسی و دولت اش با چالش های بزرگ ملی و بین المللی روبرو خواهند بود”.
اعتراضات مردم در ایران نسبت به وضعیت بد اقتصادی، قطعی برق و مدیریت بد کرونا به سرعت در حال گسترش است. ایرانیان احساس خستگی می کنند. امید زیادی وجود ندارد که در دوران رئیسی اوضاع بهتر شود. عضدی به “دویچه وله” می گوید:”رئیسی در کارزار خود وعده های زیادی برای بهبود وضعیت اقتصادی داده است.
برای تحقق این امر ابتدا باید تحریم های امریکا لغو شوند. رئیسی اما هیچ تجربه ای در زمینه سیاست خارجی ندارد. او در کابینه اش فرد باتجربه ای چون ظریف که بیش از دو دهه در امریکا زندگی کرده بود را نخواهد داشت فردی که سیاست امریکا را به خوبی می شناخت. در نتیجه، فقدان دیپلماتی باتجربه چون ظریف در کابینه رئیسی مشکلی جدی برای سیاست خارجی ایران خواهد بود”.
“دویچه وله” در ادامه می نویسد:”احتمالا “باقری کنی” وزیر خارجه تازه ایران خواهد شد. این مرد 54 ساله معاون قوه قضائیه بوده و در آنجا با رئیسی همکاری داشته است. او در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد در تیم سیاست خارجی تحت هدایت “سعید جلیلی” حضور داشت. باقری کنی و جلیلی منتقد شدید توافق هسته ای بودند. به گفته کارشناسان نمی توان از او انتظار تدبیر و ابتکار عمل دیپلماتیک زیادی داشت”.
“دویچه وله” می افزاید:”احتمالا نمی توانیم هیچ پیشرفتی در حوزه حقوق بشر در زمان ریاست جمهوری رئیسی متصور باشیم. احتمالا فعالان محیط زیست و فعالان حقوق بشر با تهدید بازداشت مواجه خواهند بود. در دوران تصدی ریاست قوه قضائیه توسط رئیسی فشار بر فعالان محیط زیست و فعالان جامعه مدنی به شدت افزایش یافت. به نظر نمی رسد رئیسی و اطرافیان اش درکی از حقوق بشر یا لزوم گفتگو با جامعه داشته باشند”.
مجله یونانی “اسکوایر” در مقاله ای درباره ریاست جمهوری رئیسی می نویسد:”رئیس جمهوری تازه ایران در میان موجی از خواسته های هموطنان اش در روز پنجشنبه به قدرت رسید: برخی فریاد می زنند که آب می خواهند، برخی دیگر خواستار دستمزد بهتری هستند و همگان خواستار واکسیناسیون سراسری علیه کرونا هستند.
حتی اگر رئیس خواسته های آنان را بشنود انتظار نمی رود که آن را جدی قلمداد کند. رئیسی در طول مدت زمان طولانی ترقی اش در نظام جمهوری اسلامی ایران وفاداری زیادی به مقام عالی رهبری داشته است. به نظر می رسد مهم ترین نکته برای او وفاداری به نظام سیاسی ایران است.
او پیروزی خود را مدیون شورای نگهبان و مقام های عالی نظام است که نامزدهای زیادی را رد صلاحیت کردند. مشارکت پایین مردم در انتخابات سبب کاهش مشروعیت رئیسی شده و همین موضوع باعث می شود او بیش از پیش مجبور به ابراز وفاداری به نظام باشد. رئیسی مخالف هرگونه اصلاحات اساسی در نظام جمهوری اسلامی ایران است. او معتقد است سایر نقاط جهان به ویژه امریکا در حال توطئه دائمی علیه نظام سیاسی ایران هستند. احتمالا خصومت در رابطه ایران با غرب در دوران ریاست جمهوری رئیسی افزایش خواهد یافت. رئیسی هم چنین معتقد به اقتصاد مقاومتی است. او معتقد است خودکفایی در همه امور بهترین ضامن برای محافظت از نظام در برابر غرب “استثمارگر” و “غارتگر” است.
رئیسی خواستار لغو تحریم های امریکاست تا به دارایی مسدود شده دسترسی پیدا کند و صادرات نفت و گاز ایران افزایش یابد. با این وجود، او برخلاف حسن روحانی هیچ علاقه ای به سرمایه گذاری خارجی در ایران ندارد چه برسد به حضور شرکت های چند ملیتی در آن کشور.
علاوه بر سوء ظن رئیسی نسبت به خارجی ها او خواسته ها و اعتراضات ایرانیان را نیز تحمل نمی کند. او و اصولگرایان در برابر خواست آزادی های مدنی شهروندان ایرانی و افزایش فرصت های اقتصادی تسلیم نشده و روی خوشی به این مطالبات نشان نداده اند. به نظر می رسد رئیسی در دوران ریاست جمهوری تنها توجه اش به سخنان مقام های عالی نظام سیاسی باشد. به نظر نمی رسد مردم ایران احساس کنند که او گوش شنوایی برای خواسته های شان خواهد داشت”.
روزنامه “ریپابلیکا” ایتالیا در مصاحبه ای با “مویسس نعیم” وزیر پیشین صنعت و تجارت ونزوئلا و کارشناس فعلی اندیشکده کارنگی نظر او را درباره پیامدهای ریاست جمهوری رئیسی جویا شده است. نعیم در این گفت و گو می گوید:”تندروها بر تمام ارکان قدرت در ایران تسلط پیدا کرده اند. بایدن باید جاده سربالایی و ناهمواری را در مورد ایران بپیماید.
با ریاست جمهوری رئیسی باید منتظر برخورد بیش تر با مخالفان و معترضان در داخل و تنش بیش تر در خارج باشیم. این وضعیتی بسیار پیچیده برای امریکا خواهد بود. برای امریکا آغاز گفتگو با ایران آسان نخواهد بود. با این وجود، ایران اکنون فاقد آب و برق و مواد غذایی کافی است.
این وضعیتی خطرناک است. اصولگرایان نمی توانند تا بلند مدت به این وضعیت ادامه دهند. مطمئنا بدون امریکایی ها نیز توافق هسته ای رخ نخواهد داد. آنان قطعا باید پشت میز مذاکره بنشینند. بایدن باید تکرار کند که مایل به توافق با ایران و لغو تحریم هاست.
با این وجود، او باید حوصله داشته باشد و زیرکانه منتظر بماند تا ایران اولین گام را بردارد. او هم چنین باید با انرژی باشد و مذاکرات را به جلو پیش ببرد. با این وجود، او نمی تواند به فکر لغو تحریم ها بدون دریافت امتیاز از ایران باشد.
با این وجود، اکنون ابهام وجود دارد. طرف امریکایی تیم مذاکره کننده روحانی را سال ها می شناخت اما در مورد تیمی که رئیسی با آن مذاکره را ادامه می دهد چیزی نمی دانیم. ظاهرا همه چیز در سربالایی قرار دارد اما چه کسی می داند که شاید وضعیت فعلی یک فرصت بزرگ برای توافق نباشد”.
روزنامه سوئیسی آلمانی زبان “برنر زایتونگ” در گزارشی با دید بدبینانه نسبت به چشم انداز دوره ریاست جمهوری رئیسی می نویسد:”ایران در دوره رئیسی استراتژی سیاسی قدیمی را دنبال خواهد کرد: ادامه خصومت با غرب و اسرائیل برای منحرف کردن افکار عمومی از مشکلات خودساخته داخلی. با این وجود، ایران بدون مذاکره با اتحادیه اروپا نمی تواند مسیر فعلی را ادامه دهد.
انتشار فایل تصویری تازه از جلسه سال ها پیش مقام عالی رهبری ایران یک پیام را به نسل بعد سیاستمداران ایرانی ارسال کرد: نمی توان به غرب اعتماد کرد. این تسویه حسابی با سیاست روحانی بود که پروژه اصلی اش توافق هسته ای و عادی سازی روابط اقتصادی با اروپا و سایر نقاط جهان بود.
بی اعتمادی به غرب به دلیل تحریم های ترامپ علیه ایران و خروج او از برجام قابل درک است چرا که ایران با دقت به مفاد برجام پایبند بود. با این وجود، واقعیت آن است که اگر لغو تحریم ها تاکنون صورت نگرفته به دلیل اقدامات ترامپ نبوده بلکه مقام های عالی نظام سیاسی ایران با رعایت مفاد برجام در دوره روحانی پس از خروج امریکا از توافق هسته ای مخالفت کرده اند.
ایران در دوره رئیسی به دشمنی با غرب و اسرائیل ادامه خواهد داد. نسل جوان اما شعارهایی مانند “مرگ بر امریکا” را سر نمی دهد. نسلی که در انقلاب ایران و جنگ علیه عراق دوره صدام شرکت کرد در حال پیر شدن است. جوانان ایرانی زندگی ای شایسته و حد معقولی از آزادی را می خواهند. زندگی برای شهروندان ایران نه صرفا به دلیل تحریم بلکه به سبب فساد گسترده و بی کفایتی در مدیریت دشوارتر می شود.
هم چنین، صرف هزینه بسیار برای برنامه های منطقه ای ایران نیز در این امر تاثیرگذار بوده است. این موارد به ضرر مشروعیت نظام سیاسی ایران خواهند بود. عدم شرکت گسترده ایرانیان در انتخابات ریاست جمهوری اخیر شیوه ای برای بیان نارضایتی آنان از وضعیت فعلی بود. از سوی دیگر، روحانی به وضوح در دو انتخابات با مشارکت بالا با وعده مصالحه با غرب و پایان تحریم های وضع شده علیه ایران پیروز شد.
او اصلاح طلب نبود بلکه محافظه کار بود اما می خواست اصول انقلاب را با عملگرایی آشتی و پیوند داده تا اراده اکثریت ایرانیان برآورده شود. مقام های عالی نظام اما این مسیر را نمی خواهند و همه مخالفان رئیسی را حذف کردند. این اراده برای حذف مخالفان اصولگرایان پیش تر در انتخابات مجلس نیز عملی شد و اکنون تمام قدرت در دست اصولگرایان است”.
این روزنامه سوئیسی در ادامه می نویسد:”این وضعیت اروپا را با وضعیتی بغرنج در برابر ایران مواجه می سازد. اروپایی ها باید در مورد مسائل حقوق بشری آن هم پس از اعتراضات اخیر به کمبود آب در خوزستان و برخورد شدید با آن بر دولت ایران فشار آورند. اروپا باید استراتژی ای دوجانبه با ارائه مشوق و پیشنهادات همراه با فشار را به رئیسی نشان دهد. اروپا باید بداند که رئیسی به توافق هسته ای نیاز دارد و بدون بازگشت آن نمی تواند ایران را از بحران خارج سازد”.
ارزیابی مطبوعات عربی درباره چشم انداز ریاست جمهوری رئیسی
“حسن مرهج” در مقاله ای در روزنامه “رای الیوم” چاپ لندن می نویسد مسیر پیش روی رئیسی مملو از چالش هاست. او می نویسد:”مسیر پیش روی رئیسی هموار و تزئین شده با گل رز نخواهد بود. رئیسی باید در انتظار چالش های زیادی باشد از وضعیت اقتصادی و اجتماعی داخلی ایران گرفته تا بحران بهداشتی به دلیل شیوع کرونا در آن کشور تا پرونده هسته ای و مذاکره با امریکا که در آن سیاست ایران و روابط آن کشور مورد بحث قرار خواهد گرفت.
هدف اصلی رئیسی بهبود وضعیت اقتصادی ایران از طریق تقویت روابط اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه و ایجاد یک نظام اقتصادی است که از رشد اقتصادی ایران در برابر اقدامات سیاسی امریکا محافظت کند”.
نویسنده این یادداشت می افزاید:”رئیسی تجربه سیاسی ندارد چرا که تمام طول عمرش را تنها در سمت های قضایی گذرانده است. این موضوع نگرانی داخلی در ایران نسبت به توانایی او در مدیریت پرونده های دشوار و پیچیده نه تنها در سطح داخلی بلکه در عرصه خارجی را افزایش می دهد”.
“القدس العربی” در سرمقاله خود می نویسد:”یک رئیس جمهوری محافظه کار آخرین چیزی است که مردم ایران در شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کنونی با توجه به تاثیر شدید تحریم های امریکا به آن نیاز دارند. کاهش صادرات نفت، کاهش ارزش ریال و هزینه شدن ثروت ایران به دلیل سیاست های منطقه ای آن کشور تنها باعث افزایش مشکلات و دشواری های ایران خواهد شد. مردم ایران سزاوار شرایط بهتر از این هستند. ایران با چالش هایی مواجه است که رئیس جمهوری میانه رویی مانند روحانی نیز توان پاسخگویی به آن را نداشت چه برسد به رئیسی محافظه کار”.
این روزنامه در ادامه سرمقاله خود می نویسد:”ریاست جمهوری رئیسی پیامی آشکار را به جهان و منطقه انتقال می دهد این که فضای مانوری که بین نهاد ریاست جمهوری و نهادهای نظامی و امنیتی ایران در دوران روحانی وجود داشت دیگر مورد نیاز ایران نیست.
دوم آن که نهاد ریاست جمهوری و کابینه دیگر مجبور به پاسخگویی درباره اقدامات سایر نهادها نیستند. دیگر خبری از اتهام زنی نهادها به یکدیگر و یا پاسخگویی های دائمی فردی چون ظریف وزیر خارجه دولت روحانی نیست. در دوران رئیسی باید منتظر ادامه حملات پیشگیرانه مستقیم ایران باشیم. ایران در دوره رئیسی دیگر از تشریفات دیپلماتیک و نمایش چهره ای دوگانه از خود به جهان و منطقه استقبال نمی کند”.
“خیر الله خیرالله” در روزنامه “العرب” چاپ لندن با طرح ادعای نقش داشتن ایران در حمله به نفت کش اسرائیلی معتقد است که رئیسی از تداوم چنین اقداماتی استقبال می کند و می افزاید:”پس از افزایش اعتراضات در ایران مقام های ایرانی تلاش می کنند تا برای فرار از اتهاماتی که علیه آنان مطرح شده و عدم پاسخگویی راه حلی پیدا کنند.
به نظر می رسد ایران برای فرار از بحران های داخلی دست به کشاندن بازی در منطقه دارد. رئیسی می داند که نمی تواند موفقیت اقتصادی ای به ارمغان آورد و نمی تواند هیچ راه حلی برای حل مشکلات پیدا کند حتی اگر به طور کامل چینی ها را در آغوش کشد.
از سوی دیگر، در سطح بین المللی نیز تهران از پذیرش این نکته که دولت “جو بایدن” قادر به تکرار تحربه اوباما در مورد توافق هسته ای نیست خودداری می ورزد.
بایدن علاقه ای ندارد مانند اوباما همه بحران های های خاورمیانه و خلیج فارس را به پرونده هسته ای ایران تقلیل دهد به ویژه آن که اکنون کشورهای منطقه با لغو تحریم های وضع شده علیه ایران مخالفت می کنند. هم چنین، دولت بایدن با مخالفت جمهوری خواهان و حتی برخی از اعضای دموکرات کنگره با ایده تسلیم در برابر جمهوری اسلامی ایران و پذیرش شروط و خواسته های آن مواجه خواهد بود”.