باورهای غلط درمورد شپش
شپش حشره ای انگل است که از خون انسان تغذیه می کند و خود انواع مختلفی دارد که هر یک از آنها محیط و میزبان خاصی را می پسندند. شپش های سر انسان حشره ای به طول یک تا سه میلیمتر است که سفید، خاکستری یا قهوه ای دیده می شود.
این حشره در لابه لای موی انسان زندگی می کند و توسط قلاب های قدرتمند به موهای انسان چسبیده و از خون پوست سر انسان تغذیه می کند. جنس ماده این حشره روزانه تا 10 تخم می گذارد!
این تخم ها رشک نامیده می شوند و ممکن است با شوره اشتباه گرفته شوند؛ اما چند تفاوت عمده دارند. رشک ها کروی یا بیضی شکل هستند و معمولا به سختی از موی سر جدا می شوند و برای جدا کردن آنها نیاز به استفاده از ناخن است.
برای یافتن شپش در موهای سر می توان به صورت چشمی لابه لای موها و پشت گوش ها جستجو کرد. در این صورت احتمال دارد بتوانیم شپش ها را ببینیم. راه بهتر جستجو توسط شانه های مخصوص است که با شانه کردن موها توسط آن، شپش ها از مو جدا و روی شانه قابل رویت خواهند بود.
1. شپش ها نمی توانند پرواز کنند
بسیاری تصور می کنند که شپش ها می توانند پرواز کنند و می توانند از سر یک نفر به سر فرد دیگری بپرند و او را آلوده کنند. شپش ها نمی توانند پرواز کنند اما می توانند با سرعت زیاد حرکت کنند.
2. شپش‌ها تنها در موهای کثیف زندگی نمی‌کنند.
اکثر مردم تصور می کنند که شپش ها در موهای کثیف می توانند زندگی کنند و تمیز نگه داشتن موها می‌تواند مانع رشد و تکثیر شپش ها شود. این تصور غلط است. شستشوهای معمولی موها نمی‌تواند شپش ها را ریشه کن کند. برای نابودی شپش ها باید با داروهای مخصوص موها را شستشو داد .
3. ابتلای یک بار به شپش
این باور که فقط 1 بار به شپش کبتلا شده و بعد از آن دیگ به شپش و این حشره مبتلا نخواهید شد کاملا اشتباه است . شپش هر لحظه در کمین شماست. پس موارد سلامتی را رعایت کنید .
4. شپش سر و انتقال بیماری
بسیاری بر اساس موضوعاتی که از انتقال بیماری توسط کک ها یا پشه ها و … خوانده یا شنیده اند تصور می کنند که شپش های سر هم ناقل بیماری های خطرناک هستند. اما این حقیقت ندارد و شپش‌های سر ناقل بیماری خاصی نیستند.
شپش سر در کودکان ممکن است باعث التهاب پوست سر و در بزرگسالان موجب خارش سر شود که همگی به دلیل زندگی انگلی این شپش‌ها، تغذیه از خون و به جا گذاشتن مواد دفعی روی پوست سر است.
5. حیوانات خانگی ناقل شپش سر نیستند
به دلیل اینکه شپش‌های سر تنها می‌توانند روی سر انسان زنده مانده و تغذیه کنند لذا حیوانات خانگی نمی‌توانند ناقل شپش‌های سر باشند.
6. سرایت نکردن کودکان
وقتی یکی از کودکان کلاس یا مهدکودک آلوده به شپش باشد همه کودکان کلاس باید معالجه شوند.
به دلیل اینکه شپش‌های سر از طریق مجاورت می‌توانند منتقل شوند و بچه ها تماس‌های زیادی با هم دارند احتمال آلودگی آنها از یکدیگر بسیار بالا است و باید همه کودکان معالجه را آغاز کنند؛ حتی اگر ظاهرا آلوده نشده باشند. همچنین اگر یکی از افراد خانواده آلوده شده است باید همه افراد خانواده مراحل معالجه را اجرا کنند تا شپش سر در خانواده ریشه کن شود.
7. شپش مخصوص موی کودکان است
نه! شپش مخصوص موی کودکان نیست اما در کودکان شایع تر است زیرا آنها عادت دارند حین بازی سرهایشان را به هم بچسبانند و به هم نزدیک شوند. در صورتی که فرزند شما مبتلا به شپش باشد و سرتان را به سرش بچسبانید شما هم گرفتار خواهید شد
8. ماندگاری شپش روی سر
ماندگاری شپش روی سر کودکان خانواده های فقیر بیشتر است ؟
نه، برعکس! از آنجا که خانواده های مرفه اغلب نمی توانند بپذیرند که فرزندشان که در رفاه و بهداشت است، دچار این مشکل شود، اتفاقا این مشکل در کودکان آنها دیرتر به تشخیص می رسد و معمولا ماندگارتر است. در ضمن والدین در این خانواده ها معمولا گرفتارترند و کمتر فرزندان خود را از این نظر بررسی می کنند.
9. شپش‌ها از طریق آب استخر منتقل نمی شوند
راه‌های اصلی انتقال شپش سر از طریق مجاورت سرهای افراد با یکدیگر و یا استفاده از حوله یا شانه یا روسری و کلاه فرد آلوده است. شپش‌ها از طریق آب منتقل نمی‌شوند. شپش‌ها در خارج از محیط موی سر زیاد زنده نمی‌مانند و در مدت کوتاهی می‌میرند.
تفاوت های رشک و شوره سر
شوره سر درواقع پوست مرده است که به راحتی از مو جدا می شود. گاهی اوقات بقایای اسپری های مو هم ممکن است با رشک اشتباه شوند، اما توجه به چند نکته به ما در تشخیص رشک کمک می کند:
-
رشک ها همیشه تخم مرغی شکل هستند و در نزدیکی پوست سر به مو چسبیده اند. -
رشک ها عمدتا در گیجگاه ها، بالای گوش ها و پشت گردن دیده می شوند. -
برای جداکردن رشک ها از مو استفاده از ناخن ضروری است، یعنی به راحتی جدا نمی شوند. -
برای پیدا کردن تخم شپش باید با حوصله تمام از یک گیجگاه به طرف مقابل، نقطه به نقطه مو را زیر نور مناسب بگردیم و حتی در صورت نیاز از یک ذره بین استفاده کنیم. فرد معاینه کننده باید بداند نزدیکی زیاد سر او به فرد مورد معاینه، می تواند باعث منتقل شدن شپش شود پس باید مراقب باشد.
درمان شپش سر
برای درمان شپش موی سر شخص مبتلا و خانواده او می توان از داروهای تجویزی یا بدون نسخه استفاده کرد. در ادامه مراحل درمان را به ترتیب مرور می کنیم:
تمام لباس‌هایتان را در بیاورید.
از داروهای ضد شپش مطابق دستورالعمل روی بسته بندی استفاده کنید.
بعد از درمان از لباس تمیز استفاده کنید.
اگر ۸ تا ۱۲ ساعت پس از درمان تعدادی شپش زنده پیدا کردید (به شرطی که حرکت آنها کندتر از قبل باشد) درمان را تکرار نکنید.
شپش‌های باقیماندۀ زنده و مرده را با استفاده از شانه دندانه ریز (شانه‌های ضد شپش) از موهایتان خارج کنید. گاهی داروها برای از بین بردن شپش سر، به زمان بیشتری نیاز دارند.
اگر ۸ تا ۱۲ ساعت پس از درمان، شپش‌ها کشته نشدند و هنوز مانند قبل فعال بودند، ممکن است دارو به درستی عمل نکرده باشد.
در این صورت حتماً برای دریافت داروی متفاوت به پزشک مراجعه کرده و دستورالعمل‌های درمانی او را دنبال کنید.
شانه‌های ضد شپش که اغلب در بسته بندی داروی ضد شپش سر وجود دارند، برای بیرون آوردن تخم شپش و شپش از ساقه مو کاربرد دارند. بسیاری از شانه‌های کک، که برای گربه‌ها و سگ‌ها استفاده می‌شوند نیز، برای این کار مؤثر هستند.
هر دو تا سه روز پس از درمان اولیه، لابلای موهارا چک کرده و با کمک شانه، شپش و تخم شپش را از موها جدا کنید.
به فاصله ۷ تا ۱۰ روز، درمان شپش سر باید مجدداً تکرار شود.
برای اینکه مطمئن شوید تمام شپش‌ها و تخم‌هایشان از بین رفته‌اند، باید به مدت ۲ تا ۳ هفته تحت نظر باشید.