۲۰ راهکار تاثیر گذار برای تربیت کودک مسئولیت پذیر

20 راهکار و مهارت تاثیر گذار برای مسئولیت پذیر کردن کودک

به عنوان والدین، یکی از وظایف اصلی شما اطمینان از آمادگی کودکانتان برای مواجه شدن با واقعیت های دنیا و تبدیل شدن به بزرگسالانی مسئولیت پذیر است. در دنیای امروز این وظیفه مشکل تر از همیشه شده است اما مطمئنا غیر ممکن نیست.

در واقع، راهکارهای زیادی هست که می توانید برای کمک به مسئولیت پذیری فرزند و تربیت او به عنوان عضوی مسئولیت پذیر از جامعه انجام دهید. لازم به ذکر است آموزش شاد بودن به کودکان کمک زیادی به روحیه و بازده بهتر آنها در بزرگسالی می کند. در ادامه خلاصه نکاتی را می خوانید که به تربیت کودک مسئولیت پذیر و فردی موفق در اجتماع کمک می کند.

1. تعیین وظایف مناسب با سن فرزندان

هر کسی در خانه شما باید وظیفه ای داشته باشد تا کودک مسئولیت پذیری در خانواده را یاد بگیرد. اگر کودک از سنین پایین مسئولیت پذیری را با انجام کارهای آسان تمرین کند در نوجوانی و بزرگسالی با مسئولیت های مختلفی که در آینده برای او پیش می آید راحت تر کنار می آید.

کودکان پیش دبستانی می توانند با جوراب هایی که دیگر استفاده نمی شوند در دستشان خانه را گردگیری کنند. بچه های بزرگ تر می توانند ماشین ظرفشویی را خالی کنند، جارو برقی بکشند یا میز و سفره شام را آماده کنند.

2. جایزه دادن به فرزندان مسئولیت پذیر

یک کار خوب ارزش تشویق را دارد. ما اغلب فراموش می کنیم برای هر کاری که کودکان انجام می دهند جایزه ای در نظر بگیریم. از آنجایی که کودکان مسئولیت پذیری را به مرور زمان یاد می گیرند باید برای هر کاری که نشان از مسئولیت پذیری آنها دارد جایزه ای تعیین کنیم تا حس خوبی نسبت به این موضوع پیدا کنند.

اما باید به یاد داشت بچه ها نباید با جایزه گرفتن مدام احساس کنند فقط در صورتی مسئولیت پذیر باشند که جایزه ای در کار باشد. شما می توانید هفته ای یک بار بچه ها را با جایزه دادن سورپرایز کنید.

3. آموزش مهارت های تعیین مسیر به فرزندان

داشتن گواهینامه رانندگی به معنای ماهر بودن در تعیین مسیر نیست. علاوه بر آموزش رانندگی به فرزندان یاد دهید چطور مسیر یابی کنند. آنها باید بدانند چطور از سیستم GPS و همچنین نقشه استفاده کنند؛ چطور در ساعات ترافیک چه در شهر چه در جاده های اصلی مسیر یابی کنند و چطور در ترافیک صبور باشند. باید هر مهارتی که در کلاس های آموزش رانندگی یاد داده نمی شود را به آنها یاد دهید.

4. تاثیر شاغل شدن فرزندان در مسئولیت پذیری آنها

فقط چون عملکرد فرزند نوجوان شما در مدرسه خوب است به این معنی نیست که برای شاغل بودن هم آماده است. مدرسه به آنها آموزش غیر عملی و تئوری می دهد.

شما باید مطمئن شوید فرزندان درباره دوام آوردن و نگه داشتن یک شغل اطلاعات و مهارت های لازم را دارند. آنها را تشویق کنید در تابستان بعد از مدارس سر کاری بروند. با این برنامه آنها یاد می گیرند چطور برای کاری که در ازای آن حقوق می گیرند مسئولیت پذیر باشند و چطور با افرادی با اخلاق های متفاوت، اختلاف نظرها و بحث ها کنار بیایند و در کل مسئولیت پذیری در محیط کار را یاد می گیرد.

5. راهنمایی فرزندان در تعیین هدف

هر کسی اهدافی دارد اما همه اهداف واقعی نیستند. نوجوانان در مقطعی سنی به خصوص با آنچه امروزه در شبکه های اجتماعی می بینند به داشتن اهداف احتمالا غیر واقع بینانه مثل مشهور، پولدار یا معروف شدن تمایل دارند و این وظیفه شماست تا به آنها نشان دهید چطور اهدافی واقع بینانه انتخاب کنند و چطور به آنها برسند.

مطالعات زیادی درباره ارتباط بین تعیین هدف و حفظ شادی در زندگی شخصی وجود دارد. با فرزندتان درباره آنچه می خواهد در کوتاه مدت و بلند مدت به آنها برسد صحبت و برای آنها برنامه ریزی کنید چون هر زمانی که رسیدن به اهدافتان را تجربه کنید دوپامین، هورمون ایجاد کننده انگیزه در بدن آزاد می شود.

6. آموزش کنترل احساسات به کودکان

همه ما اوقاتی را در زندگی تجربه کرده ایم که کنترل احساساتمان دشوار بوده است. این موضوع می تواند در محیط کار، روابط اجتماعی یا دیگر موقعیت هایی که به تدبیر فرد نیاز دارد باعث عدم توافق شود.

اما به مرور زمان ما یاد می گیریم چطور کنترل اوضاع را تا بیشترین حد ممکن در دست بگیریم. این موضوعی است که بسیاری از نوجوان ها هنگام مواجهه با مشکلات فعالیت های مدرسه، برخورد با معلمان، رقابت در هر زمینه ای با همسن و سال ها و زندگی خانوادگی به آن برخورد می کنند اما شما می توانید به آنها کمک کنید.

به آنها یاد دهید چطور با احساساتشان به روشی درست کنار بیایند. از آنجایی که کنترل احساسات و صبوری برای پیشرفت در هنر و ورزش بسیار مهم است می توانید برای آموزش کنترل احساسات گذراندن دوره های موسیقی، ورزشی، هنری و کارهای دستی را به فرزندان پیشنهاد دهید.

هر چقدر بچه ها بتوانند کنترل بیشتری روی احساساتشان داشته باشند در مواجهه با موقعیت های مشکل تر اعتماد به نفس بیشتری خواهند داشت.

7. آموزش اقدامات مناسب در مواجهه با موقعیت های اضطراری

از آنجایی که مواقعی پیش می آید که فرزندانتان تنها شوند باید مهارت های لازم را در مواجهه با مواقع اضطراری یاد بگیرند. این موقعیت ها می تواند به سادگی سوختن غذا، خرابی خودرو یا حتی چکه کردن شیر آشپزخانه باشد. شما باید وقت بگذارید و به آنها درباره هر تعداد موقعیت اضطراری جزئی که می تواند پیش بیاید و اقدامات مناسب در مواجهه با آنها آموزش دهید.

همچنین بچه ها باید یاد بگیرند چطور بدون موبایل هایشان با موقعیت های مختلف کنار بیایند. شاید موبایل ها همیشه در صورت نیاز آنها در دسترس نباشند.

8. برنامه ریزی برای مسئولیت های هر عضو خانواده

شما می توانید مسئولیت های هر یک از اعضای خانواده را از قبل مشخص کنید تا هر کس سهمی مساوی داشته باشد. حتی مادر و پدر می توانند در فهرست انجام کارهای خانه و تقویم هفتگی باشند تا همه افراد خانواده بدانند هر کسی باید در انجام آسان تر کارهای خانه سهم داشته باشد.

9. مسئولیت پذیری فرزندان در مدیریت امور خانه

اگر فرزند نوجوان شما اتاق نامرتب دارد لزوما به این معنا نیست که در خانه خودش هم فردی شلخته خواهد بود اما اتاق به هم ریخته او نشان می دهد آنها باید مهارت بیشتری در مدیریت امور خانه مثل کنترل هزینه ها، نظافت، برنامه ریزی و زمان بندی برای قرار ملاقات ها و … به دست آورد.

ممکن است در آینده در خوابگاه یا خانه هم اتاقی و هم خانه داشته باشند و اگر این مهارت های زندگی را یاد نگیرند در به عهده گرفتن مسئولیت ها و زندگی با هرکسی دچار مشکل می شوند.

با علت های شلختگی فرزند نوجوان خود بیشتر آشنا شوید

10. تربیت کودک مسئولیت پذیر در امور مالی

تامین مالی فرزند نوجوان هر زمان که به پول نیاز داشته باشد نمی تواند همیشه نشانه علاقه به او باشد. هر چه پول بیشتری به او بدهید کمتر یاد می گیرد. یکی از مهم ترین مهارت های زندگی که باید برای مسئولیت پذیری فرزند به او یاد داد چگونگی مدیریت هزینه ها است. اگر فرزند نوجوانتان کار می کند او را مجبور کنید قسمتی از حقوق ماهیانه اش را برای پس انداز کنار بگذارند.

حتی می توانید همین طور که بزرگ تر می شوند آنها را تشویق کنید تا برنامه ای برای پس اندازی در زمان بازنشستگی شان داشته باشند. هیچ وقت برنامه ریزی برای آینده، خیلی زود نیست. این کار نه تنها به آنها یاد می دهد چطور در امور مالی مسئولیت پذیر باشند بلکه پولی هم برای روز مبادا خواهند داشت.

چگونه پس انداز کردن را به فرزندانمان بیاموزیم

11. تشویق فرزندان به رعایت عادات سالم غذایی

مسئولیت پذیری کودک در قبال سلامت خود هم اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از کودکان و نوجوانان امروزی عادات سالمی ندارند. آنها کل روز را بدون فعالیت و ورزش خاصی مشغول با موبایل هایشان نشسته اند و درست غذا نمی خورند. مهم نیست در خانه چه می پزید آنها خودشان را به غذاهای نامرغوب بیرون از خانه عادت داده اند به خصوص اگر ساعاتی خاص را در خانه نباشید.

ملاقات با یک متخصص تغذیه برای کمک به آنها در دنبال کردن رژیمی مناسب با فرم بدن آنها ایده ای خوب است. نکته مهم در این مورد انتخاب رژیمی مناسب با فرم بدن فرزند و انجام فعالیت روزانه است.

12. به عهده گرفتن عواقب کارها و مسئولیت پذیری کودک

تلاش برای حل کردن تمام مشکلات بچه ها در تربیت کودک مسئولیت پذیر تاثیر منفی دارد. با اینکه این کار زمانی که کوچک تر هستند مشکلی ندارد اما بچه ها با بزرگ شدن باید یاد بگیریند با مشکلات خودشان کنار بیایند به خصوص مشکلاتی را که خودشان درست می کنند.

اگر کودکانتان در مواجهه با موقعیت هایی مثل اختلاف داشتن با یک دوست یا بحث با معلم هستند به آنها کمک نکنید. تقویت مسئولیت پذیری کودکان در مدرسه کمک زیادی به شخصیت مسئولیت پذیر آنها در آینده می کند. بگذارید خودشان مشکل را به تنهایی حل کنند. به جای آن مهارت های حل مسئله را به آنها یاد دهید تا راهنمایی شوند و از تجربه هایشان درس بگیرند.

13. آموزش مسئولیت پذیری اجتماعی به کودکان

این مورد به تربیت و آموزش مسئولیت پذیری کودکان کمک می کند. اگر فرزند نوجوان شما در دردسری مثل دعوا در مدرسه یا با خواهر و برادر افتاد فوری به کمک او نروید. بله، ممکن است در نهایت به کمک شما احتیاج داشته باشند اما بگذارید تلاششان را بکنند و بدانند چطور مسئولیت کارهایشان را به عهده بگیرند. شما همیشه برای نجات دادن آنها نیستید.

14. مواجه کردن کودکان با مشکلات و حل آنها

وظیفه شما آسان کردن زندگی برای فرزند نوجوانتان نیست. وظیفه شما این است که به آنها یاد دهید چطور به عنوان فردی عاقل و بالغ با واقعیت های تلخ و شیرین زندگی کنار بیاید. پس مشکلاتشان را برایشان حل نکنید. آنها را با موقعیت هایی مواجه کنید که مجبور شوند برای حل آنها فکر کنند و ببینند چه کاری می توانند در این باره انجام دهند. این موقعیت ها ممکن است شما و آنها را برای حل مشکلاتشان به تنهایی، به شکلی مثبت غافلگیر کند.

15. ایستادگی برای حل مشکلات و مسئولیت پذیری فرزندان

خیلی از والدین به بچه هایشان یاد نمی دهند چطور در زندگی مبارز باشند اما باید به کودکان کمک کرد یاد بگیرند چطور در یک بحث و مشاجره به توافق برسند.عصبانیت بچه ها و بدخلقی آنها به هیچ وجه به آنها کمکی نمی کند و بسیاری از ما این روش مشکل را به عنوان والدین یاد گرفته ایم.

به آنها مهارت های حفظ خونسردی در هر موقعیتی را یاد دهید؛ مثلا آنها را عادت دهید قبل از اینکه کنترلشان را از دست دهند تا 10 بشمرند یا یاد بگیرند چطور از بحث های بیجا دور بمانند و احساساتشان را تشخیص دهند و بتوانند این احساسات را در طول بحث کنترل کنند. این مورد به پرورش مسئولیت پذیری اجتماعی کودک و نوجوان کمک زیادی می کند

16. آموزش جبران کردن کار خوب دیگران

نه تنها لازم است به خودمان اهمیت دهیم باید با اطرافیان هم احساس همدردی داشته باشیم. روش های زیادی برای آموزش کمک به دیگران برای فرزند نوجوان شما وجود دارد. آنها می توانند در پناهگاه های حیوانات یا هر جای دیگری کار داوطلبانه انجام دهند.

ممکن است با امتحان کارهای داوطلبانه تا حدی به آنها علاقه مند شوند که شغلی را در زمینه کمک به دیگران انتخاب کنند.

17. تشویق کردن اعتماد به نفس فرزندان

مدارس به بچه ها یاد می دهند چطور قوانین را دنبال کنند اما درباره مهارت های زندگی چیزی در مدارس به بچه ها آموزش داده نمی شود. بنابراین نوجوانان باید یاد بگیرند همان طور که لازم است از قوانین و دستورات پیروی کنند باید افکاری مستقل از قوانین هم داشته باشند و درباره آنها فکر کنند.

به نوجوانان کمک کنید یاد بگیرند چطور به خودشان و تصمیماتشان اعتماد داشته باشند. البته که ممکن است تصمیمات بدی هم بگیرند اما از اشتباهاتشان یاد می گیرند و متوجه می شوند چطور تصمیمات بهتری بگیرند.

18. آموزش مسئولیت پذیری مالی به کودکان و نوجوانان

ممکن است صحبت کردن و نصیحت کردن به بچه ها زمانی که درباره بودجه و هزینه های خانه به مشکل برخوردید ایده خوبی باشد اما تا زمانی که عملکرد خوب شما را در مدیریت هزینه های خانه نبینند به سختی متوجه می شوند خودشان باید چه کنند.

با آنها درباره هزینه های مختلف خانه مثل قبوض، هزینه های خوراک و نگهداری وسیله نقلیه صحبت کنید. به آنها نشان دهید حتی کمترین مقادیر درآمدتان کجا خرج می شود. بگذارید در مدیریت هزینه ها به شما کمک کنند تا بدانند وقتی خودشان تنها با چنین موقعیتی رو به رو شدند چه کنند.

19. به فرزندانتان کارت اعتباری بدهید

این مورد یکی از بهترین کارهایی است که به مسئولیت پذیری نوجوانان به خصوص در امور مالی کمک می کند. اگر خیلی سریع پولشان را خرج کردند و دیگر پولی نداشتند هزینه های آنها را به عهده نگیرید. بگذارید بدانند چطور پول خرج کنند و برای استفاده از پولشان مسئولیت پذیر باشند.

هر چه زودتر یاد بگیرند درباره موجودی کارتشان مسئولیت پذیر باشند بهتر است.

20. الگویی درخشان برای فرزندانتان باشید

اگر خودتان هیچ کدام از موارد بالا را انجام نداده باشید چطور می توانید انتظار داشته باشید نوجوان شما بزرگسالی مسئولیت پذیر بشود؟

شما نزدیک ترین الگو برای آنها هستید پس تلاش کنید بهترین الگو برای آنها باشید. قبوض را به موقع پرداخت کنید. خانه را تمیز نگه دارید. هر روز سر کار بروید. کودکان وقتی الگویی عالی مثل شما داشته باشند نقطه شروع خوبی برای پیشرفت در مسیر موفقیت دارند.

نقش اصلی والدین در تربیت کودک مسئولیت پذیر

برای آماده کردن نوجوانان برای بزرگسالی باید به عنوان والدین مهارت های مهم زندگی را به آنها یاد دهید تا در آینده بزرگسالانی موفق شوند. با بچه ها گفتگویی روشن داشته باشید و بگذارید بدانند می توانند برای سوال هایشان جوابی روشن از شما بگیرند و برای یادگیری و پیشرفت در این مهارت ها از شما کمک بگیرند.

اگر با هم پیش بروید می توانید به نتیجه ای بهتر برسید. با فرزندانتان ارتباطی صادقانه و نزدیک داشته باشید و اگر مشکلی داشتند به آنها گوش دهید و مشکلات را با هم حل کنید. مسئولیت پذیر کردن فرزندان زمان می برد. آنها هنوز بچه هستند و یادآوری مسئولیت هایشان و درک واقعی اهمیت آن زمان می برد.

راهنمایی شما برای تربیت کودک مسئولیت پذیر می تواند وظیفه ای مشکل باشد اما بچه ها باید به شکلی پرورش یابند که برای مسئولیت پذیری و کمک به دیگران و ارتباطات اجتماعی بهتر هیجان زده و تشویق شوند. در غیر این صورت کودک شما مسئولیت پذیری را به چشم دردسر می بیند تا چیزی که واقعا ارزش تشویق و پاداش داشته باشد.

خودتان را درگیر هر مشکل کوچک و بزرگ آنها نکنید و به یاد داشته باشید پرورش کودک مسئولیت پذیر هدفی بلند مدت است و یک شبه انجام شدنی نیست.

بیشتر بخوانید:

تا دیر نشده کودکتان را مسولیت پذیر کنید!

شیوه صحیح تشویق و تنبیه کودکان