آیا نیش عروس دریایی کشنده است؟
نیش عروس دریایی معمولاً برای افرادی که در آبهای آزاد شنا یا موج سواری میکنند مشکلی شایع است. شاخکهای درازی که از بدن عروس دریایی خارج میشوند میتوانند سم را از طریق تیغهای میکروسکوپی به بدن فرد وارد کنند.
شدت نیش عروس دریایی بسیار متفاوت است. اغلب آنها سبب درد فوری تحریک و قرمزی پوست میشوند. برخی گزشهای عروس دریایی ممکن است سبب بیماریهای سیستمیک شوند. و در مواردی نادر مرگبار هستند.
اغلب این نیشها با درمان خانگی برطرف میشوند. واکنشهای شدید نیاز به درمان اورژانسی دارند.عروسهای دریایی می گزند اما گزش بیشتر آنها کشنده نیست.
این جانوران گونه های متفاوت با اشکال متنوع دارند بعضی از انواع آنها خود را به جلبکهای دریایی می چسبانند و زمان زیادی را روی بستر دریا سپری می کنند و همچنین قادرند با منقبض کردن عضلاتشان به سمت جلو حرکت کنند.
جالب است بدانید عروس دریایی از سمی ترین مخلوقات دریا به شمار می رود. بدن یک عروس در یایی از یک توده پولیپ مانند تشکیل شده که از آن انشعابات زیادی به شکل رشته خارج می شود. سطح این رشته ها به هزاران سلول زهر دار به نام نماتو سیت پوشیده شده است سم آنها در مجموع می توان یک انسان بالغ را بکشد.
معمولاً عروس های دریایی از ماهی های کوچک تغذیه می کنند وقتی ماهی در تماس بارشته ها قرار می گیرد و به دام می افتد سم حاصل از رشته ها او را فلج می کند و بعد بوسیله این رشته ها به دهان که در مرکز پلیپ واقع شده است برده می شود .
بعضی از انواع عروسهای دریایی بزرگ از جانورانی مثل خرچنگ و ماهی و میگو تغذیه می کنند ولی تغذیه آنهایی که کوچکترند از پلانکتونهاست.عروسهای دریایی از نظرشکل و خصوصیات بسیار متنوع هستند .
عروس دریایی دارای چنگال هایی به بلندی 1 تا 3 متر و بدنش ژلاتین مانند است. این موجود دریایی قادر به سوراخ کرن پوست بدن انسان است و در تمام نقاط دنیا مضر است. نیش عروس دریایی دارای مواد مختلف است که بعضی از آنها باعث واکنش آلرژی می شوند. سمی ترین آنها عروس دریایی استوایی است.
نیش بسیار دردناک عروس دریایی استرالیایی که میتواند با زهر خود انسان را در کمتر از سه دقیقه از پای در بیاورد و چنگالهای بیش از سه متری آن اغلب کشنده است و قربانیان در بیشتر موارد با نیش این حیوان و قبل از رساندن خود به ساحل جان خود را از دست میدهند.
این جاندار نمیتواند شکار خود را تعقیب کند و همچنین به علت برخورداری از اندامی ژله مانند نمیتواند با هیچ جانداری درگیر شود و به همین علت باید بتواند در صورت نزدیک شدن شکار و یا یک جاندار مزاحم، تنها با یک تماس آن را از پای درآورد و به همین علت به چنین سم مرگباری مجهز شدهاست.
بیشتر گونههای آبزی نواحی معتدل جهان، خطرناک نیستند ولی برخی از گونههای استوایی میتوانند باعث مسمومیت شدید بشوند. گهگاه مرگ در اثر فلج عضلات قفسه سینه و بسیار به ندرت در اثر آنافیلاکسی رخ میدهد.ستاره دریایی، مرجان و شقایق دریایی هم نیشهای دردناکی دارند. زهر آنها در سلولهای نیشی قرار دارد که به پوست میچسبند.
عروس دریایی (jellyfish) و دیگر جانوران زیر شاخه هیدروئیدها (Cnidaria) سلولهای گزندهای به نام کنیدوسیت دارند. این سلولها، رشته توخالی کوچکی را با شتابی باورنکردنی به سوی هر چیزی پرتاب میکنند سپس زهری را از راه آن رشته به درون هدف وارد میکنند.
خارتنان دریائى با خارهاى تیز پوشیده شدهاند. این خارها مىتوانند بعد از تماس با پوست شکسته و در آن جایگزین شوند. در نتیجه درد شدید و مداوم ایجاد مىشود و زخم بعداً عفونى خواهد شد مگر اینکه خارها بیرون آورده شوند.
اگر خارها در دستها یا پاها فرو رفته است، اینکار باید توسط یک شخص ماهر و بهوسیله سوزن خیاطى انجام شود. در صورتى که فرورفتگى خار عمیق باشد باید با پزشک خود مشورت کنید.
علائم و نشانههای شایع نیش عروس دریایی عبارتنداز:
-
سوزش، لرزیدن و درد ناگهانی -
شیارهای قرمز، قهوهای یا بنفش روی پوست-در نتیجه تماس شاخکها با بدن -
خارش -
تورم -
دردی که تا پا یا دست کشیده میشود -
نیش شدید عروس دریایی میتواند چندین مورد از دستگاههای بدن را تحت تأثیر قرار دهد. این واکنشها ممکن است به سرعت یا چندین ساعت پس از نیش زدن ظاهر شوند. -
شکم درد، حالت تهوع و استفراغ -
سردرد -
درد و اسپاسم عضلانی -
ضعف، خواب آلودگی، سرگیجه و سردرگمی -
مشکل در تنفس -
مشکلات قلبی
شدت واکنش وابسته به عوامل زیر میباشند:
-
نوع و اندازه عروس دریایی -
سن، اندازه و سلامت فرد، واکنشها در کودکان و افرادی با سلامت ضعیف -
مدت زمانی که در معرض نیشها بوده است -
چه مقداری از پوست درگیر شده است
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم فرد شدید باشند باید درمان اورژانسی صورت گیرد.
شاخکهای عروس دریایی حاوی نیشهای میکروسکوپی است. هر نیش دارای یک حباب کوچک حاوی سم و یک لوله با نوک تیز میباشد. عروس دریایی از سم برای حفاظت از خود و کشتن شکار استفاده میکند.
انواع عروس دریایی
گرچه بسیاری از انواع عروس دریایی برای انسان نسبتاً بیضرر هستند، برخی میتوانند سبب درد شدید و واکنشهای سیستمیک شوند. این موارد زیر سبب مشکلات جدیتری در افراد میشوند:
-
عروس دریایی جعبهای -
مرد جنگجوی پرتغالی -
گزنه دریایی -
عروس دریایی یال شیری
شرایطی که خطر گزش را افزایش میدهند عبارتنداز:
-
شنا هنگام تجمعات عروسهای دریایی -
شنا یا شیرجه در نواحی عروسهای دریایی بدون لباس محافظ
عوارض احتمالی نیش عروس دریایی عبارتنداز:
-
واکنش حساسیت تأخیری که سبب تاول، جوش یا دیگر تحریکات پوستی که یک تا دو هفته پس از نیش ایجاد میشوند -
سندرم ایروکاندجی، که سبب درد سینه و شکم، فشارخون بالا و مشکلات قلبی میشود
تشخیص نیش زدگی عروس دریایی
-
نیش عروس دریایی معمولاً نیازی برای مراجعه به پزشک ندارد. در صورت مراجعه نیز پزشک با نگاه به محل نیش آن را تشخیص خواهد داد. -
گاهی درمان بر اساس نوع عروسی است که فرد را نیش زده است.
درمان نیش زدگی عروس دریایی
بسته به نوع عروس دریایی و شدت نیش و واکنش فرد درمان نیش عروس دریایی شامل کمکهای اولیه و درمان و درمان پزشکی میباشد.
کمکهای اولیه
بیشتر گزشهای عروس دریایی میتوانند به شیوه زیر درمان شوند:
-
شستشوی ناحیه گزیده شده با سرکه -
خارج کردن خارها توسط موچین -
خیس کردن پوست در آب گرم
درمان پزشکی
-
مراقبت اورژانسی: افرادی که حساسیت شدید به نیش عروس دریایی دارند ممکن است نیاز به احیای قلبی ریوی داشته باشند. -
داروهای خوراکی: حساسیتهای پوستی میتوانند توسط آنتی هیستامینهای یا کورتیکواستروئیدهای خوراکی درمان شوند.
همچنین بخوانید:
رتیل زدگی : آیا نیش رتیل کشنده است + راههای درمان گزش رتیل
فواید نیش زنبور عسل برای بدن
درمان گزیدگی نیش زنبور در منزل
چند دعا برای دفع نیش عقرب و مار