کیست سینه چیست ؟
کیست سینه رشد بیش از حد غدد در بافت سینه است و با علائمی همچون ترشح از سینه همراه می‌شود. معمولا به درمان نیاز ندارد اما در صورتی که رشد بیش از حدی داشته باشد و با درد همراه باشد اسپیراسیون سوزنی می‌تواند برای درمان موثر باشد.
پزشک معالج بعد از سونوگرافی و بیوپسی می‌تواند نظر قطعی در مورد سرطانی یا غیر سرطانی بودن کیست سینه بدهد. در اکثر مواقع این توده‌ها بی‌خطرند و نیاز به درمان ندارند. اما در صورت مشاهده تغییرات در آن ها و شروع علائم جدی همچون درد باید به پزشک مراجعه کرد.
انواع کیست سینه
کیست سینه را می‌توان بر اساس اندازه آن تقسیم بندی کرد.
- میکروکیستیک که بسیار کوچک هستند و معمولا تا قبل از آزمایش‌های تصویر برداری سینه مانند ماموگرافی یا سونوگرافی ناشناخته باقی می‌مانند.
- ماکروکیستیک که دارای قطری بین ۲.۵ تا ۵ سانتی‌متر است و به راحتی با دست قابل لمس اند. ماکروکیستیک معمولا با درد و نارحتی همراه است.
علت کیست سینه
کیست سینه رشد بیش از حد غدد در بافت سینه است و علت دقیق آن مشخص نیست، اما می‌تواند در اثر تغییرات هورمونی دوران پریودی ایجاد شود. استروژن بیش از حد در بدن باعث تحریک بافت سینه و ایجاد کیست می‌شود. اگرچه کیست سینه در هر سنی اتفاق می‌افتد، اما در زنان ۳۰ تا ۵۰ ساله و کسانی که تحت هورمون درمانی قرار دارند شایع‌تر است. همچنین رژیم غذایی نامناسب مانند مصرف فست فود‌ها و نوشابه گازدار و مصنوعی و عدم استفاده از لباس زیر با جنس مناسب (نخی و پنبه ای) احتمال ابتلا به کیست پستان را افزایش می‌دهد.
علائم کیست سینه
کیست سینه ممکن است در یک یا هر دو سینه ایجاد شود. برخی از علائم آن عبارتند از:
- توده‌های گرد یا بیضوی شکل متحرک در سینه
- ترشحات بی رنگ، زرد، قهوه‌ای تیره و روشن از سینه
- درد و حساسیت سینه به لمس در محل توده
- افزایش اندازه سینه و درد سینه قبل از پریودی
- کاهش اندازه سینه و برطرف شدن درد و حساسیت سینه بعد از پریودی
معاینه خانگی سینه برای بررسی توده
بهترین زمان برای معاینه پستان‌ها ۳ الی ۱۰ روز بعد از اولین روز پریودی است. دو روش خانگی برای بررسی بافت سینه عبارتند از:
- فرد در مقابل یک آیینه ایستاده و اندازه، شکل، رنگ، فرو رفتگی پوست، فرو رفتگی نوک سینه، پوسته پوسته شدن نوک سینه و هر گونه علائم غیر عادی در سینه‌ها را بررسی می‌کند. همچنین موقعیت بدن خود را تغییر می‌دهد به طور مثال یکبار دست‌ها در کنار بدن آویزان است و بار دیگر دست‌ها را بالای سر قرار می‌دهد و بافت سینه را بررسی کنید.
- فرد به پشت می‌خوابد و دست‌ها را زیر سرش قرار می‌دهد. سه انگشت وسط دست را کنار یکدیگر نگه می‌دارد و با حرکات کوچک دایره‌ای با سر انگشتان به دنبال توده می‌گردد.
مراجعه به پزشک برای بررسی کیست سینه
اگر توده‌ای در پستان وجود دارد که بعد از دوران قاعدگی همچنان باقی می‌ماند و یا رشد می‌کند و باعث تغییر در شکل سینه می‌شود بلافاصله باید توسط پزشک بررسی شود.
تشخیص کیست سینه
در ابتدا پزشک بافت سینه را برای بررسی توده‌های غیر طبیعی در سینه معاینه می‌کند. پزشک با معاینه بالینی نمی‌تواند نظر قطعی درباره کیست سینه بدهد و معمولا سونوگرافی سینه مورد نیاز است. در طی سونوگرافی پستان مشخص می‌شود که یک توده پستان مایع یا جامد است. کیسه‌های پرشده از مایع معمولا کیست سینه است و توده‌های جامد نشان دهنده‌های فیبروآدنوم یا توده سرطانی است. برای بررسی سرطانی یا غیرسرطانی بودن توده بیوپسی انجام می‌شود. در طی بیوپسی با استفاده از یک سوزن کوچک از بافت یا مایع داخل توده نمونه برداری می‌شود.
درمان کیست سینه
کیست سینه در صورتی که یک کیست ساده باشد یعنی یک کیسه پر شده از مایع که علائمی ندارد نیاز به درمان ندارد. اما در صورت ایجاد تغییر در اندازه آن و یا بروز علائم باید به پزشک مراجعه کرد. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:
۱. اسپیراسیون سوزونی
در طی اسپراسیون تمام مایع از کیست تخلیه می‌شود و تومور داخل سینه از بین می‌رود. برخی از کیست‌های پستان ممکن است به بیش از یکبار تخلیه نیاز داشته باشند. همچنین احتمال عود کیست بعد از اسپراسیون وجود دارد.
۲. هورمون درمانی
استفاده از قرص‌های پیشگیری از بارداری که برای تنظیم چرخه قاعدگی هم کمک می‌کنند در کاهش احتمال عود کیست موثر است. همچنین توقف هورمون درمانی بعد از یائسگی به پیشگیری از کیست سینه کمک می‌کند.
۳. عمل جراحی
در صورتی که کیست بعد از اسپیراسیون در مدت زمان کوتاهی مجددا عود کند و یا مایع داخل کیست خونی باشد و با علائم نگران کننده‌ای همراه باشد جراحی برای برداشتن کیست انجام می‌شود.
۴. شیوه زندگی و درمان‌های خانگی
برخی از اقدامات و مراقبت‌های خانگی برای کاهش درد و علائم عبارتند از:
- پوشیدن سوتین مناسب و محافظ در افرادی که کیست سینه دردناک دارند، درد را کاهش می‌دهد.
- قرار دادن کمپرس گرم یا سرد بر روی سینه (به عنوان مثال قرار دارن یک قطعه یخ بر روی سینه) به بهبود علائم کمک می‌کند.
- کاهش مصرف نمک میزان احتباس مایعات در بدن را کاهش می‌دهد و بنابراین در بهبود علائم ناشی از کیست در سینه (کیسه‌های پر از آب) موثر است.
- اگرچه ارتباط علمی بین مصرف کافئین و کیست وجود ندارد، اما افراد مبتلا به کیست سینه که کافئین را از رژیم غذایی خود حذف کرده اند، علائم بیماری در آنها بهبود یافته است.
- دارو‌های ضد درد مانند استامینوفن یا دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن درد کیست سینه را کاهش می‌دهد. قبل از مصرف دارو‌های ضد درد باید با پزشک مشورت شود.
کیست های خطرناک سینه کدامند ؟
آنچه می توان با عنوان کیست خطرناک از آن یاد کرد، دسته دوم کیست ها یا همان کیست های کمپلکس هستند؛ اما تشخیص نوع آنها و میزان خطرناک بودن شان کار شما نیست. درصورتی که فرد در سینه خود توده ای لمس کند، باید حتما به پزشک مراجعه کند؛ چراکه تنها راه تشخیص قطعی نوع کیست، سونوگرافی یا رادیولوژی است. یعنی هیچ کس نمی تواند صرفا با لمس یک توده به این نتیجه برسد که توده خطرناک است.
آیا می توان از ایجاد کیست سینه پیشگیری کرد ؟
همانطور که گفتیم، کیست سینه در اثر تغییرات هورمون‌های تخمدان به وجود می‌آید و از آنجایی که ترشح هورمون‌ها یک اتفاق طبیعی است که نمی‌توان و نباید مانع آن شد، به همین دلیل توصیه می‌شود خانم‌هایی که کیست سینه ندارند سالی یک بار، کسانی که کیست یا فیبروکیستیک دارند، هر شش ماه یک بار و افرادی که سابقه بیشتری در زمینه ابتلا به کیست سینه دارند، هر سه ماه یک بار سونوگرافی انجام دهند
بیشتر بخوانید:
درمان کیست سینه(پستان)در زنان
علت بروز توده سینه در بانوان چیست؟
علت ورم سینه خانم ها چیست؟