کود کمپوست و مزایای آن
کمپوست کودی است که از بازیافت مواد ارگانیک (مواد زائدی که ازگیاهان و حیوانات برجای می‌مانند) به دست می‌آید که تحت شرایط خاص و روش‌های گوناگون انجام می‌گیرد. این عمل شاید کهن‌ترین روش بازیافت باشد. مواد آلی موجود در توده مصرفی برای کمپوست از ضایعات کشاورزی، مواد خوراکی و زباله هایی است که از راه تجزیه هوازی و بی‌هوازی به خاک سیاه و سفید غنی تبدیل می‌شوند.
در کمپوست از مخلوط موادی چون کود حیوانی، خاک، مواد زائد گیاهی مانند کاه و برگ و شاخه‌های بسیار خرد شده و زائدات آشپزخانه که شامل پوست میوه‌ها، میوه‌های غیرقابل مصرف، زائدات سبزیجات، ته مانده‌های خوراکی، پوست تخم مرغ ریز شده، خاک اره استفاده میشود؛ ولی باید از موادی که حشرات موذی را به خود جذب می‌کند و همچنین شاخ و برگ‌های درختان سوزنی برگ (مخروطیان) به دلیل اسیدی کردن پی‌اچ توده کمتر استفاده شود.
این کود که از پسماندهای کشاورزی، خانگی و خوراکی تولید میشود یکی از عالی‌ترین کودها برای مصارف کشاورزی به شمار می‌رود و تولیدکنندگان گل و گیاه نیز امکان بهره‌گیری از این کود را دارند . منیزیم و فسفات موجود در این کود سبب آبرفتی شدن خاک‌های کشاورزی و جذب سریع تر مواد مغذی درون خاک میشود. کمپوست، خاک بسیار غنی و مورد استفاده است که در مکان‌هایی همچون در باغ‌ها، محوطه سازی، باغداری، و کشاورزی به عنوان کود بکار می‌روند. کمپوست به عنوان یک آفت کش طبیعی برای خاک نیز می‌باشد. در خاک پوسال اکوسیستم‌ها برای کنترل فرسایش، زمین و جریان بهسازی خاک، ساخت و ساز تالاب، و به عنوان پوشش دفن زباله بسیار مفید است.
تاریخچه تهیه کود کمپوست
کمپوست از واژه‌ای لاتین Compositus و به معنای مخلوط و یا مرکب اقتباس شده است. کمپوست و بازیافت بقایای حیوانات از هزاران سال پیش شناخته شده بوده است؛ و در اروپا دانشمندانی چون هومر و ارسطو به آن پرداخته‌اند. تولید کود کمپوست از زباله‌های خانگی، بحثی است که اولین بار بیش از دو دهه پیش در کشورهای اروپایی و آمریکایی مطرح شد.
مردم آموختند با این روش نه تنها می‌توانند از حجم زباله‌های تولید شده شهری بکاهند، بلکه کود مورد نیاز برای پرورش گیاهان خانگی را نیز بی‌هیچ هزینه‌ای تامین کنند. آمار دقیقی از میزان تولید سالانه کمپوست در خانه‌ها در دست نیست اما بر اساس آمارهای جهانی به طور میانگین سالانه در هر خانه بیش از ۲۰۰ پوند (۹۰٫۷۱۸ کیلو) زباله از مواد طبیعی در هر آشپزخانه تولید میشود که به راحتی می‌توان آنها را به کمپوست تبدیل کرد.
موارد کاربرد کود کمپوست
با توجه به مزایای بی شماری که این کود داراست، کود کمپوست یکی از پرمصرف ترین کود ها در جهان می باشد که موارد کاربرد فراوانی دارد. موارد کاربرد کود کمپوست در کشاورزی، باغداری، مزارع، ساخت محوطه های گل و گیاه و … باعث شده که تقاضا برای کود کمپوست به مرور زمان بیشتر و بیشتر شود. نکته ای که در مورد کود کمپوست وجود دارد این است که حدود دو هفته طول می کشد که به طور کامل به خورد خاک برود و به همین جهت بهتر است دو هفته قبل از بذرپاشی، اقدام به ترکیب این کود با خاک بکنید.
مزایای استفاده از کود کمپوست
-
کاهش نیاز به آب (مخصوصا در مصارف کشاورزی) -
کاهش آلودگی های زیست محیطی و کمک به محیط زیست به دلیل استفاده از فضولات در تولید کود کمپوست -
آبرفتی شدن خاک -
کود کمپوست یک آفت کش طبیعی -
کاهش هزینه کشاورزی
روش های طرز تهیه کود کمپوست
روش‌های پوسش در طرز تهیه کود کمپوست
پوسش به شکل هوازی و بی هوازی انجام می‌گیرد. عمل کمپوست روباز بدون پوشاندن توده موادآلی انجام می‌گیرد؛ و کمپوست بی‌هوازی Anaerobic به شکل سربسته انجام می‌گیرد؛ و فرایندی است که عمل کمپوست و تجزیه میکربی مواد آلی مختلط، در غیاب اکسیژن انجام می‌گیرد. باکتری‌های تخمیرکننده، تولیدکننده H2 (کاهنده پروتون) و متان‌زا سه گروه عمده میکرو ارگانیسم‌های فعال در این فرایند هستند. تجزیه موادآلی بوسیله دسته‌ای از باکتری‌هایی که تولید دی اکسید کربن و متان می‌کنند (باکتری‌های استوژنیک و متانوژنیک) اتفاق می‌افتد این باکتریها در رنج دمای بهینه ۳۵–۳۹ ◦C (مزوفیلیک) ۵۵–۶۰ ◦C عمل هضم را انجام می‌دهند. زباله‌ها توسط آنزیمها مشابه آنچه که در معده انجام می‌گیرد مواد الی را به قندها و آمینو اسیدها و مواد حیاتی مورد نیاز نباتات تبدیل می‌کنند.
طرز تهیه کود کمپوست در روش تراکتوری
در این روش زباله میکس شده در ردیف‌های موازی انباشت میشود و تراکتوری که دستگاه میکس در کنار آن نصب شده از میان ردیف‌ها حرکت کرده و عمل میکس را انجام می‌دهد، سپس تراکتور دیگری با دستگاه خردکن به همان شیوه عمل می‌نماید.
طرز تهیه کود کمپوست در روش دپوی پشته‌ای
در این روش زباله میکس شده بعد از انباشت پشته‌ای در اثر فشار طبقات بالاتر آرام آرام و به مرور زمان تجزیه می‌گردد.
طرز تهیه کود کمپوست صنعتی
فرآوری حجیم و صنعتی کمپوست با کمک میکروارگانیسم‌های گرمادوست EM
روشی سودمند و جایگزینی بسیار سومند برای خاک چال یا همان دفن کردن زباله در مدیریت پسماند بوده که در شهرهای گوناگون جهان مورود استفاده قرار می‌گیرد. پیشینه کمپوست صنعتی در ایران و تولید کود از زباله‌های شهری از سال ۱۳۴۸ هجری شمسی و در شهر اصفهان آغاز گردیده است. کارخانه ذکر شده توسط شهرداری اصفهان و در جنوب شرقی زاینده رود آغاز به کار کرد. در سال ۱۳۵۱ دومین کارخانه کمپوست در جنوب تهران، در صالح آباد احداث گردید؛ و سومین کارخانه نیز در سال ۱۳۶۸ در شمال شرقی شهر اصفهان توسط یک شرکت سوئیسی طراحی و اجرا شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
طرز تهیه کود کمپوست خانگی
طرز تهیه کود کمپوست خانگی بسیار ساده است . کمپوست خانگی در حیاط بوسیله کومه کردن زباله‌های آشپزخانه، برگ درختان و یا کود پرندگان و چهارپایان در یک گوشه یا قرار دادن آنها در یک چاله در زمین و اجازه به طبیعت بویژه میکروارگانیسم‌ها برای انجام عملیاتش به آسانی می‌تواند صورت گیرد. همچنین می‌توان از سطل تهیه کمپوست نیز استفاده کرد.
برگ‌ها بخش زیادی از زباله‌های حیاط‌ها و باغ‌ها را تشکیل می‌دهند. برای تولید کود کمپوست خوب در خانه که به کار نگهداری گل‌های گلدانی‌تان بیاید، می‌توانید از مقادیری از برگ‌های ریخته شده در پارک نزدیک خانه‌تان استفاده کنید. هر روز در آشپزخانه منزل شما حجم زیادی از زباله‌هایی چون پوست خربزه و هندوانه، هویج، چای‌های کیسه‌ای، هسته سیب، پوست موز و تقریبا هر چیز طبیعی دیگری که در آشپزخانه به کار می‌رود، تولید میشود. شما تقریبا می‌توانید تمام زباله‌های طبیعی آشپزخانه‌تان را بازیافت کنید.
البته موادی چون گوشت و مواد گوشتی، مواد لبنی و مواد چرب مثل سس سالاد و کره بادام زمینی برای تولید کود دردسرآفرین هستند. ضایعات گوشت در کمپوست باعث ایجاد بوی بد و جذب حشرات موذی میشود. پوست تخم مرغ هم ماده اولیه خوبی برای کود کمپوست است اما به کندی تجزیه میشود.
برای تولید کمپوست در خانه می‌توانید از سطل‌های فلزی در بسته استفاده کنید و آن را در جایی چون بالکن خانه‌تان قرار دهید. این کار به شما این امکان را می‌دهد که هر به هر اندازه زباله که تولید شد، به کود قبلی خود بیفزایید.
حواستان باشد که زباله‌های خانگی جزو مواد “سبز” هستند، در نتیجه هر بار که مقداری زباله آشپزخانه‌ای به سطلتان اضافه می‌کنید، روی آن را با حدود ۲۰ سانتی‌متر از مواد “قهوه‌ای” مثل برگ‌های خشک، بپوشانید. برای اینکه کودتان با سرعت بیشتری تولید شود، می‌توانید تمام مواد آن را به قطعات کوچکتری تقسیم کنید.
برای اینکه روند تولید کمپوست کوتاه‌تر شود، باید به جزئیات هم توجه کرد. اگر در منطقه‌ای سردسیر زندگی می‌کنید، سطل بازیافتتان را در محلی قرار دهید که در معرض تابش نور خورشید باشد تا با کمک گرمای خورشید، مواد زودتر تجزیه شوند. اگر هم در منطقه‌ای گرمسیر و خشک زندگی می‌کنید، سطل را در سایه قرار دهید تا سرعت تبخیر آب مواد موجود در آن کم شود.
زمان مورد نیاز برای تولید کمپوست کاملا به نسبت مواد اولیه شما و شرایط محیطی بستگی دارد، اما می‌توانید از روی شرایط ظاهری کود، پی ببرید که آماده است یا نه. کود کمپوست نهایی به رنگ قهوه‌ای تیره است و بوی خاک می‌دهد. اغلب در آن بخش‌هایی از برگ که تجزیه نشده است، دیده میشود. این روزها در دنیا از کود کمپوست به عنوان کود مواد غذایی ارگانیک استفاده میشود. شما هم می‌توانید با استفاده از این کود، در حیاط خانه خود مواد غذایی ارگانیک پرورش دهید.
طرز تهیه کود کمپوست به وسیله کرم خاکی
اخیرا با مطالعاتی که در کشور امریکا انجام شد روند تهیه کود کمپوست را با استفاده از کرم خاکی بسیار سریع تر کرده اند . کرم های خاکی هم یکی از تجزیه کنندگان مواد آلی هستند . البته کرم های خاکی نژادهای گوناگونی دارند که تنها چند گونه از بین هزاران گونه کرم خاکی مناسب کمپوست سازی هستند .
استفاده از کرم خاکی در کمپوست سازی باعث افزایش چشمگیر کیفیت کمپوست تولید شده میشود و به کمپوست تولید شده با کرم خاکی ورمی کمپوست می گویند . ورمی کمپوست علاوه بر محاسن کمپوست مزایای بسیاری نیز دارد تا جایی که موجب شده تحول عظیمی در کشاورزی ارگانیک بوجود آورد همچنین ورمی کمپوست القابی چون طلای سیاه را به خود بگیرد.
بیشتر بخوانید:
لیست قیمت انواع خاک و کود در بازار
آشنایی با هربان (herbban) کود معدنی و ارگانیک گیاهان
اصول صحیح پوساندن کودهای حیوانی
