چه زمانی نوزادان گردن میگیرند؟

كنترل سر يا گردن گرفتن در كودكان

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با سلامت کودکان و زمان گردن گرفتن بچها آشنا شوید.

چند نکته طلایی درباره تکامل نوزاد تا ۴ ماهگی/ ۹۰ درصد رشد مغز تا ۶ سالگی

به نظر می رسد نوزادان در اول زندگی، به جز شیر خوردن، گریه کردن و کثیف کردن پوشک کار دیگری انجام نمی دهند ولی در انتهای ماه اول او هوشیار تر شده و در عرض ۳ ماه به تدریج آنچنان با محیط اطرافشان ارتباط برقرار می کنند که پاسخ زحمات شما را با لبخند می دهند و از شما می خواهند همبازی شیطنت های دوست داشتنی آنها شوید. این مطلب شما را با تغییرات فیزیکی و رشدی کودکتان تا پایان ۳ ماهگی آشنا خواهد کرد.

در فاصله ۱ تا ۴ ماهگی، کودک بسیاری از عکس العمل های دوره نوزادی را از دست می دهد و کنترل برخی از حرکات بدن را پیدا می کند. از ماه اول تا چهارم کودک هر ماه ۶۰۰ گرم تا ۱ کیلوگرم اضافه وزن و حدود ۵/۲ تا ۴ سانتی متر افزایش قد پیدا می کند و ۱ تا ۲ سانتی متر به دور سرش اضافه می شود.

اين توانايي چگونه در او ايجاد مي شود؟

نوزادي(يك ماه اول): عضلات گردن كودك شما در زمان تولد نسبتا ضعيف اند، لذا حداقل در ماه اول او به كمك شما براي حمايت و حفاظت از سر و گردنش وابسته است. ممكن است اين پديده، تدبير طبيعت باشد تا موقعيت هاي زيادي براي نگاه هاي رو در رو بين شما و كودك تان ايجاد شود. هنگامي كه كودك خود را در آغوش مي گيريد، از نگاه كردن مستقيم به چشمانش لذت ببريد؛ اين كار به ايجاد پيوند بين شما و كودك كمك كرده و به كودك تان احساس علاقه شما را منتقل مي كند.

يك تا دو ماهگي

در پايان يك ماهگي، كودك بايد قادر باشد تا سر خود را كمي بالا بياورد و هنگامي كه بر روي شكم قرار دارد، سر خود را از يك طرف به طرف ديگر بگرداند. بين شش تا هشت هفتگي، اگر قدرت كافي داشته باشد، هنگامي كه بر پشت نيز خوابيده است، سرش را بلند خواهد كرد. هنگامي كه او را بغل كرده ايد و سر او بر روي شانه شما قرار دارد، مي تواند سرش را با كنترل كافي براي مدت كوتاهي بالا نگه دارد، كه البته ممكن است نتواند اين كار را كاملا ثابت و محكم انجام دهد.

هم چنين او قدرت كافي پيدا كرده تا هنگامي كه در صندلي مخصوص كودك يا كالسكه قرار مي گيرد، سر خود را بالا نگه دارد؛ اما هنوز هم توان اين كه در روروئك بنشيند ندارد يا نمي توانيد او را روي پشت خود ببنديد و جابجا كنيد. از اين موارد تا زماني كه او بتواند بدون كمك شما سر خود را محكم بالا نگه دارد، استفاده نكنيد. شما اكنون مي توانيد او را در وضعيت نيمه نشسته(مثلا روي كارير) قرار دهيد تا دنياي اطراف خود را تماشا كند.

سه تا چهار ماهگي

در اين زمان، شما قطعا پيشرفت كودك تان را در زمينه كنترل سر مشاهده مي كنيد. او مي تواند هنگامي كه روي شكم خود قرار دارد، سرش را تا 45 درجه بالا بياورد و محكم نگه دارد. يك بازي جالب كه مي تواند به تقويت عضلات گردن او نيز كمك كند، اين خواهد بود: او را روي پشت بخوابانيد، سپس دست هاي او را بگيريد و آرام آرام بكشيد تا در حالت نشسته قرار گيرد؛ دوباره به آرامي او را روي پشت بخوابانيد و اين كار را تكرار كنيد. در اين سن او بايد قادر باشد كه هنگام بلند شدن، سر خود را مستقيم در امتداد بدن خود نگه دارد. احتمالا در چهارماهگي، كودك شما براي استفاده از روروئك آماده شده است، اما بهتر است هنوز هم با او روي زمين صاف و فرش بازي كنيد.

پنج تا شش ماهگي

در شش ماهگي، او قادر خواهد بود كه سر خود را صاف و محكم نگه دارد و هنگامي كه او را هل مي دهيد تا بنشيند، سر خود را جلوتر مي گيرد. همين كه كودك شما كنترل مناسبي بر روي سر خود به دست بياورد، مي تواند از حالت درازكش به حالت نشسته تغيير وضعيت دهد، غلت بزند، و چهار دست و پا راه برود. كنترل سر براي بلعيدن غذاهاي معمولي و هم چنين نشستن بر روي صندلي كودك نيز مهم است.

نقش شما چيست؟

شما براي تشويق كودك به افزايش مهارت خود در كنترل سر لازم نيست كار خاصي انجام دهيد، اما بايد مراقب او باشيد. خصوصا در ماه هاي اول پس از تولد، هنگامي كه نوزاد را از رختخوابش بيرون مي آوريد يا مي خواهيد او را از يك اتاق به اتاق ديگر ببريد، بايد كف دست خود را پشت سر و گردن او قرار دهيد. هر چند وقت يك بار او را روي شكمش قرار دهيد. او سر خود را بالا مي آورد تا شما يا اسباب بازي هايش را ببيند، و اين به تقويت عضلات گردن او كمك خواهد كرد.

از سه تا شش ماهگي، ممكن است بخواهيد با حمايت كامل از سر و گردن كودك، او را روي صندلي يا تخت خواب قرار دهيد(اطمينان حاصل كنيد كه كودك به لبه تخت خواب نزديك نباشد و تمام مدت با او باشيد). مي توانيد بالش زير بدن او بگذاريد، يا اين كه او را روي پاي خود قرار دهيد به نحوي كه سر او در مقابل شكم شما قرار گيرد. او را در نقاط مختلف خانه قرار دهيد تا بتواند چيزهاي مختلف را ببيند. اطمينان حاصل كنيد كه او در يك محل امن قرار گرفته است و به لبه مبل، تخت يا هر جاي ديگري كه ممكن است از آن بيفتد، نزديك نيست.

عملاً فرایند تکامل کودک از زمان لقاح شروع می‌شود و تا قبل از تولد، تکامل کودک صرفاً تحت تأثیر عوامل ژنتیک است که بعد از تولد عوامل محیطی، تغذیه و محرک‌های اجتماعی در تکامل کودک نقش دارند.فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: هرگونه اختلال از زمان تشکیل تخم تا زمان زایمان و هرگونه حادثه‌ای که حول و حوش این محدوده زمانی صورت پذیرد می‌تواند تأثیرات جبران‌ناپذیری در تکامل نوزاد باقی بگذارد.

هر آنچه در جهت ارتقاء حرکتی، ذهنی، گفتاری و اجتماعی کودک اتفاق بیفتد، تکامل نام دارد. نکته اصلی آن این است که تکامل در تمام طول عمر ادامه دارد اما سیر تکامل در کودکی سریعتر است.در دو سال اول سیر تکاملی کودک سریع‌ترین روند را دارد. این سیر در سال اول مهمتر است. مهمترین زمان رشد تکاملی کودک ماه اول تولد است که بالاترین سرعت تکامل کودک را به دنبال دارد.

وی به بررسی‌های انجام شده بر روی مغز انسان اشاره داشت و گفت:‌ در این تحقیقات مشخص شده که مغز انسان تا قبل از 6 سالگی 90 درصد رشد خود را انجام داده است.فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: حیطه‌های تکاملی در 4 سطح بررسی می‌شود تکامل حرکتی، تکامل گفتاری یا زبانی، تکامل رفتار اجتماعی و تکامل شناختی و ذهنی.

در دسته اول حرکت‌های بزرگ و عمده‌تر قرار دارند مانند گردن گرفتن طفل، خزیدن، چهار دست و پا رفتن، نشستن، راه افتادن و حرکت‌های ظریف مانند گرفتن قلم با دست.فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان تصریح کرد: تکامل کلامی و گفتاری بسیار مهم است چرا که وابستگی شدید با سیستم شنوایی دارد و در نظر گرفتن و سنجش این روند می‌تواند از نکات طلایی برای تکامل کودک محسوب شود.وی تکامل طبیعی نوزاد در ماه دوم بعد از تولد را تشریح کرد و گفت: اگر کودک به شکم خوابیده باشد می‌تواند سر را بالا برده و 10 ثانیه در این حالت نگه دارد.فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: اگر نوزاد در ماه دوم زندگی باید بتواند صدای زنگ تلفن یا در را بشنود و می‌تواند با بستن چشم و حرکت اندام‌ها واکنش نشان دهد.وی تصریح کرد: کودک نرمال باید در پایان دو ماهگی لبخند اجتماعی داشته باشد یعنی با دیدن پدر و مادر خود چهره‌اش عوض شود و صدایی در حد اَه از خود تولید کند.

فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت:‌ در ماه سوم نوزاد به دست‌هایش نگاه می‌کند و با یک دست دست دیگر را لمس می‌کند و اگر یک جسم رنگی یا توپ در مقابل چشمانش بگیریم تا 180 درجه با چشم، جسم را تعقیب می‌کند.متخصص بیماری‌های کودکان و نوزادان ادامه داد: در ماه سوم کودک با دیدن غریبه‌ها لبخند اجتماعی از خود بروز می‌دهد.ساکت ماه چهارم را ماه مهمی ارزیابی کرد و افزود: در این ماه انتظار داریم که کودک، گردن بگیرد، یعنی در وضعیت خوابیده و شکم، سرش را بالا بیاورد و گردن را نگه دارد یعنی به صورت کامل توانایی نگهداری گردنش را داشته باشد که این یک مشخصه مهم در تکامل حرکتی کودک محسوب می‌شود.

فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: در این ماه کودک می‌تواند دست‌هایش را داخل دهان ببرد و هر دست را با دهان خود امتحان کند؛ همچنین خنده صدادار در این ماه به چشم می‌خورد و اگر والدین و خواهر و برادر با کودک بازی کنند، کودک می‌تواند خنده طولانی به حالت قهقهه داشته باشد.

چه وقت بايد نگران شويد؟

اگر به نظر مي رسد كه تا سه ماهگي، هنوز هم كودك شما قادر نيست كه اندكي سر خود را بالا بياورد، در معاينه بعدي اين مطلب را به پزشك خود بگوييد. مهارت ها و توانايي ها در كودكان مختلف، به طور متفاوت رشد مي كنند و برخي مهارت ها در برخي كودكان سريع تر از ساير كودكان ظاهر شده و پيشرفت مي كنند، كنترل سر نيز از اين قاعده مستثني نيست. در ضمن، كودكان نارس اين مهارت ها و ساير مهارت ها را چند ماه ديرتر از همسالان خود ياد مي گيرند. در صورتي كه نگران هستيد، با پزشك خود مشورت كنيد.

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی