آشنایی با جشن باستانی آبانگاه
روز دهم هر ماه ،آبان نام دارد آبان ایزد موکل بر آب محسوب می شود و ویژه وی روز دهم از ماه آبان یعنی روز آبان از ماه آبان است.
اما در روز دهم از ماه فروردین نیز جشنی برگزار می شده موسوم به آبانگاه که آن هم با آب و باران و مراسمی در تقدیس آن مربوط است.
تاریخ جشن آبانگاه در تقویم ایران
شنبه ۱۰ فروردین ۱۳۹۸
30 March 2019
٢٣ رجب ١٤٤٠
تاریخچه جشن باستانی آبانگاه
“آبانگاه با کاف فارسی بر وزن آبان ماه ، نام روز دهم آبان ماه می باشد و نام فرشته ای نیز هست که موکل آب است . گویند: اگر در این روز باران ببارد آبانگاه مردان است و مردان به آب در آیند ، و اگر باران نبارد آبانگاه زنان باشد و ایشان به آب در آیند و این عمل را به خود شگون و مبارک دانند.”
نکته اینکه این روز در تقویم زرتشتی ۴ آبان است که در تقویم ما مصادف با ۱۰ آبان می شود آبان روز از آبان ماه ویژگی دارد به یکی از بزرگترین ایزدان مورد ستایش ایرانیان روزگار گذشته ، یعنی ایزد آناهیتا ، ایزد سرپرست آبهای روان و ایستا و دریاها و رودها و چشمه سارها .
در اوستا یشت پنجم موسوم به آبان یشت در توصیف و مقام و نیروو ستایش این ایزد است. مطابق معمول ، وقوع رویدادها و حوادثی جهت گرامیداشت و زنده یادی آنها در تاریخ ، در این روز قرار داده شده است.
از جمله آنکه در دوران جنگهایی میان ایرانیان و تورانیان ، به فرمان افراسیاب کاریزها و نهرهای آب ویران و پر شده بود . زو پسر طهماسب دستور داد تا آن کاریز ها را آباد و لایروبی کردند . و نهرهای بزرگ آب روان ساختند و به همه جا ترتیبی داد تا جویهای آب برسد.
در این روز بود که به همه مردم کشور آگاهی رسید که پادشاهی از ضحاک بشد و فریدون به پادشاهی رسید و مردمان پس از دورانی دراز ، ایمن و آسوده خاطر شده و به کارهای خود پرداختند .
و انگیزه دیگر برای این جشن آنکه مدت هشت سال در ایران باران نبارید و بر اثر این مصیبت ، خشکسالی و قحطی بوجود آمد بسیاری از مردمان تلف شدند و بسیاری ترک شهر و دیار کرده ، به جاها و سرزمین های دیگری رفتند .
سرانجام پس از هشت سال در چنین روزی باران بارید و خشکسالی و بیماری و ناداری و رنج از میان رفت به همین جهت مردمان این روز را گرامی داشته و هر ساله به جشن و سرور و شادمانی پرداختند
آبان به نام آب و فرشته آب است. این فرشته به نام «برزیزد» نیز خوانده مى شود. در اوستا «اپم نپات» و در پهلوى «آبان» گفته مى شود.
آب جمع باران است. در اوستا و پهلوى «آپ» و در سانسکریت «آپه» و در فرس هخامنشى «آپى» است. این عنصر مانند عناصر اصلى (آتش، خاک، هوا) در آیین مقدس است و آلودن آن گناه است و براى هر یک از آنها فرشته مخصوصى تعیین شده است.
بیشتر بخوانید:
زادروز اشو اندیشمند و فیلسوف تاریخ در چه روزی است ؟
روز شادباش نویسی و امید در ۶ فروردین گرامی باد