فرهنگ و هنر: مکروه در لغت به معنای ناخوشایند، ناخوشایند و ناگوار است و در فقه اسلامی، عملی است که ترک آن پسندیده و دارای ثواب است اما قابل مجازات نیست. مثل شغل قصابی در اسلام.
برخی از کارها و انجام برخی کارها در اسلام مکروه است که قصابی و ذبح حیوانات یکی از آنهاست.
یکی از مواردی که در روح انسان تأثیر تربیتی دارد، کار و محیط کار است.
که طبیعتاً و به مرور زمان در اثر تکرار آن عمل آثار مخرب یا سازنده خود را بر روح می گذارد.
و به همین دلیل در بیانات دینی می توان نکوهش یا تمجید از برخی مشاغل را مشاهده کرد.
البته در آن احادیث در مورد حرام بودن برخی مشاغل و پیشه ها، قضاوت نیز آمده است، روح شما نقش مخرب و تأثیر منفی خاصی بر جای خواهد گذاشت.
در این زمینه، قصابی از آن دسته مشاغلی است که در آموزه های دینی مذموم بوده و از مشاغل ناپسند به شمار می رود. اما نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که منظور از ذبح، معنای رایج امروزی آن نیست.
امروزه قصاب کسی است که کارش فروش گوشت و در نتیجه کسب درآمد است، در حالی که در روایات به این معنی از قصاب اشاره نشده است، اشاره به انزجار و نکوهش قصابان در احادیث به ذبح و ذبح حیوانات است.
یعنی شخصی که شغلش ذبح حیوانات است و از این راه امرار معاش می کند.
ذبح و ذبح حیوانات
آ: اسحاق بن عمار در روایتی مفصل از امام صادق (علیه السلام) سؤال می کند.
خدا به من پسر داد، می خواهی پسرم چه کار کند؟
حضرت دستوراتی دارد. تا اینکه بگویند:
«…و اجری به او ندهید، زیرا ثواب رحمت او را می گیرد…»;
«فرزند خود را ذبح مكن كه چنين كسى صلاح خود را از دست مى دهد».
ب: یا به عبارت دیگر پیامبر اسلام فرمودند:
«… و اما قصاب، ذبح کن تا رحمت از دل بسوزد».
قصاب آنقدر سلاخی می کند که عشق و شفقت از دلش می رود.
در این روایت منظور از قصاب ذبح کننده است نه گوشت فروش.
جی: در همان کلمه قصاب، همان کلمه قصاب معرفی شده است:«القصاب: الجزّار»،
د: مرحوم آیت الله مجتبی تهرانی، استاد اخلاق، فرمودند:
«در روایت قبلی «قصاب» داشته و در اینجا «قصاب» دارد که البته به معنای قصاب به معنای رایج امروزی نیست.
در لغت به کسى گفته مى شود که سر شتر و گوسفند را نگهدارد، یعنى کارش سر بریدن است نه فروش گوشت. طبق داستان، با اینکه قصاب سر حیوان را می برد، اما این شغل و شغل تأثیر بدی در تحصیل دارد.
ه: حضرت امام (ره) نیز در بیانی می فرماید: «یعنی قصابی که مکروه است». این فقط یک فروشنده گوشت نیست، بلکه کسی است که کارش ذبح حیوانات است.”
بنابراین قصابی که در روایات آمده به معنای ذبح حیوانات است و به دلیل نقش مخربی که برای روح انسان دارد، این کار یکی از مشاغل مکروه به شمار می رود.