چرا نیمه شب ها از خواب بیدار می شویم ؟

دلایل بیدار شدن از خواب در نیمه شب ها

تقریبا هر کسی زمانی نصف شب ها از خواب بیدار شده؛ برای بسیاری از افراد دلیل آن مثل احتیاج به ادرار کردن به خاطر نوشیدن مقدار زیادی مایعات قبل از رفتن به تخت خواب بی خطر و کوتاه مدت است.

با این حال، مرتب بیدار شدن در نیمه شب ها می تواند مشکل ساز شود چرا که باعث اختلال در خواب می شود. خواب عملکردی لازم است که به سالم نگه داشتن بدن کمک می کند. خواب ناکافی می تواند به ایجاد مشکلات چشمگیر برای سلامتی و آسیب رساندن به عملکرد شناختی منجر شود.

در ادامه مشکلات معمولی و درمان های احتمالی برای فردی که نصفه های شب از خواب بیدار می شود را می خوانید.

وقفه تنفسی در خواب

وقفه تنفسی دلیل شایع از خواب بیدار شدن در نیمه شب است. این مشکل باعث تنفس ضعیف فرد می شود که ممکن است فرد را چند بار هر شب از خواب شبانگاهی بیدار کند. در بسیاری از موارد فرد حتی متوجه نمی شود خواب او قطع شده است.

فردی که تجربه وقفه تنفسی در خواب را دارد احتمالا متوجه علائم زیر می شود:

درمان وقفه تنفسی در خواب

اگر وقفه تنفسی در خواب دلیل احتمالی چند بار بیدار شدن در نصف شب ها باشد پزشک احتمالا فرد را به واحد اختلالات خواب مرکز درمانی ارجاع می دهد. آنها هم یک برنامه درمانی برای وقفه تنفسی در خواب را توصیه می کنند. گزینه های درمانی ممکن است شامل جراحی، استفاده از دستگاه های فشار هوا، تنفس مصنوعی یا دستگاه های دهانی برای باز کردن مسیرهای جریان هوا و تنفس است.

آپنه خواب (توقف تنفس ) چیست

اضطراب، افسردگی یا نگرانی

اضطراب و افسردگی می توانند دلیل بی خوابی شبانه باشند. خلاف آن هم درست است یعنی بی خوابی می تواند دلیل هر کدام از این مشکلات باشد. هم اضطراب هم افسردگی آرام کردن ذهن یا خاموش کردن روند فکر کردن را برای فرد و در نتیجه خواب رفتن و خواب ماندن را برای او مشکل می کند.

درمان اضطراب، افسردگی یا نگرانی

اگر فرد احساس اضطراب یا افسردگی دارد باید با پزشک خود صحبت کند. چند گزینه درمانی هست که آنها برای این مشکلات امتحان می کنند، شامل:

• 
  صحبت با روان پزشک
• 
  مصرف دارو برای درمان اضطراب یا افسردگی
• 
  تمرین تکنیک های ریلکسیشن

درمان های خانگی برای اضطراب و افسردگی اغلب شامل تکنیک های ریلکسیشن می شود. این تکنیک ها شامل موارد زیر می شود:

• 
  پخش کردن آهنگ آرام بخش
• 
  ورزش منظم و مرتب
• 
  کاهش کارها و وظایفی که باید انجام شوند
• 
  تمرکز
• 
  ایجاد یک محیط آرام بخش برای خواب

اینسومنیا یا بی خوابی

اینسومنیا بیماری است که در آن به خواب رفتن یا خواب ماندن برای فرد مشکل یا غیر ممکن می شود. بی خوابی به افسردگی و اضطراب هم مربوط می شود و هر دو می توانند علامت یا دلیل بیدار شدن در نیمه شب باشند.

درمان های اینسومنیا یا بی خوابی

داروهای احتمالی زیادی هست که فرد می تواند برای کاهش شدت اینسومنیا امتحان کند. بعضی از مواردی هم که فرد می تواند برای رفع مشکل بی خوابی امتحان کند شامل موارد زیر می شود:

• 
  خودداری از خوردن غذاهای سنگین یا پر ادویه قبل از خواب
• 
  تمرکز
• 
  ورزش مرتب در طول روز
• 
  چرت نزدن
• 
  عادت کردن به یک برنامه خواب منظم
• 
  انجام یک فعالیت تکراری بیرون از تخت خواب

احتیاج به ادرار کردن

تحت فشار بودن و احتیاج شدید به ادرار کردن می تواند دلیل دیگر بیدار شدن از خواب شبانه باشد. با آنکه بعضی افراد می توانند با کاهش مصرف مایعات در شب از این مشکل پیشگیری کنند ممکن است این مشکل برای بقیه علامت یک مشکل اصلی دیگر باشد.

بعضی از عواملی که می توانند دلیل ادرار شبانه باشند شامل موارد زیر می شوند:

درمان ادرار شبانه

درمان این مشکل به دلیل احتیاج به ادرار کردن در شب بستگی دارد. بعضی از راه حل های احتمالی این مشکل شامل موارد زیر است:

• 
  محدود کردن مصرف مایعات قبل از خوابیدن
• 
  مصرف داروها در روز زودتر از زمان تعیین شده یا عوض کردن آنها با دیگر داروها
• 
  در صورت امکان پرهیز از غذاهای پر ادویه

اگر بارداری دلیل احتیاج به ادرار شبانه در نیمه های خواب باشد باید اواخر بارداری کم شود.

هراس شبانه

فردی که هراس شبانه را تجربه می کند ممکن است واقعا از خواب بیدار نشود. به جای آن ممکن است جیغ بکشد، دست و پا بزند، گریه کند یا ترسیده باشد و گاهی اوقات، فرد یادش نمی آید چه چیزی باعث هراس او شده. با اینکه ممکن است بچه ها هراس شبانه را بیشتر از دیگر افراد تجربه کنند اما بزرگترها هم ممکن است دچار این مشکل شوند.

درمان هراس شبانه

معمولا با بزرگ شدن بچه ها این مشکل آنها رفع می شود. با این حال پزشک عمومی ممکن است شما را به یک متخصص اطفال ارجاع دهد اگر:

• 
  کودک در طول روز احساس خستگی کند.
• 
  وقتی هراس شبانه پیش بیاید کودک در خطر باشد.
• 
  تعداد دفعاتی که فرد با هراس از خواب می پرد زیاد باشد.
• 
  این هراس ها دیگران را هم از خواب بپراند.
• 
  بزرگسالان کودک هم این مشکل را داشته باشند.

گرمای بیش از حد محیط خواب

فرد وقتی می تواند به بهترین شکل بخوابد که دمای بدنش خنک باشد. بعضی مواقع، حرارت بدن فرد می تواند خیلی بالا برود. برای بسیاری از افراد، این مشکل می تواند به دلیل خیلی گرم بودن تخت خوابشان باشد. برای دیگران، عرق کردن شبانه می تواند دلیل بیدار شدن در نصف شب باشد.

درمان عرق کردن شبانه

افرادی که در محیطی گرم می خوابند باید دمای محیط را پایین بیاورند. مثلا، ممکن است استفاده از تهویه هوا و پنکه یا برداشتن پتو و روکش از روی تخت خواب به آنها کمک کند. عرق کردن شبانه می تواند به دلیل داروهای مصرفی فرد، بیماری های خود ایمنی، عفونت یا اضطراب باشد.

اگر فرد شبانه عرق کند باید درباره روش های درمانی بیماری هایی که عرق کردن شبانه از علائم آن است با پزشک صحبت کند.

استفاده از صفحه نمایش و وجود سر و صدا

طبق گفته کارشناسان، استفاده از نمایشگرها قبل از خواب می تواند باعث ایجاد مشکلاتی مثل کاهش ملاتونین و اختلال در ساعت بیولوژیک بدن شود. این روند باعث به وجود آمدن مشکلات مربوط به خواب می شود و می تواند فرد را نیمه های شب از خواب بیدار کند.

علاوه بر این، صداهایی که از تلویزیون، موبایل یا دیگر وسایل الکترونیکی می آید می تواند فرد را از خواب شبانه بیدار کند.

راه حل های این مشکل

برای جلوگیری از این مشکل، توصیه می شود 2 تا نیم ساعت قبل از رفتن به تخت خواب از وسایل الکترونیکی استفاده نکنید. با این کار به مغز اجازه می دهید آرام شود و مدت زمان خواب ماندن را بیشتر می کنید.

عوارض و خطرات جبران ناپذیر خوابیدن کنار گوشی تلفن همراه

سوء هاضمه

زیاد خوردن یا خوردن غذاهای ادویه دار در زمانی نزدیک به زمان خواب می تواند دلیل مشکلات مربوط به خواب باشد. سوء هاضمه یا دل درد می تواند دلیل ناراحتی و گاز معده و نفخ باشد و این ها می توانند به خواب رفتن را برای فرد مشکل کند و باعث شود فرد در نیمه های شب از خواب بیدار شود.

درمان سوء هاضمه

برای جلوگیری از سوءهاضمه در شب فرد باید در روز وعده های غذایی سبک تر بخورد. برای افرادی که قبل از خوابیدن گرسنه می شوند یک میان وعده سبک بهترین انتخاب است.

چه زمانی باید برای بیدار شدن در نیمه های شب به پزشک مراجعه کنید؟

فردی که مشکل بیدار شدن از خواب شبانه را دارد باید پزشکش را ببیند اگر:

• 
  نصف شب ها چند بار از خواب بیدار شود.
• 
  ساعات کافی در طول شب بخوابد اما روز بعد احساس خستگی کند.
• 
  خانواده یا همسر او متوجه وقفه تنفسی او در خواب شوند.
• 
  کودکی داشته باشد هراس شبانه شدید داشته باشد یا این مشکل او بدتر شود.
• 
  فرد به ویژه باید هر گونه خستگی غیر قابل توضیح را بررسی کند. ممکن است این خستگی به دلیل یک بیماری ناشناخته باشد.

نکات کلی برای خواب بهتر

چند مرحله هست که فرد می تواند برای بهداشت خواب خود به کار بگیرد. بهداشت خواب به فراهم کردن محیط و تغییر دادن بعضی از عادات شخصی برای راحت تر کردن خواب فرد اشاره دارد. بعضی از نکاتی که به بهبود بهداشت خواب فرد کمک می کند شامل موارد زیر می شود:

1. 
   استفاده از پرده های تیره برای کاهش نور یا جلوگیری از ورود نور به محیط خواب
2. 
   برداشتن وسایل الکترونیکی غیر ضروری از نزدیک تخت خواب
3. 
   قرار دادن ساعت زنگ دار دور از تخت خواب
4. 
   استفاده از لامپ های کم نور در شب
5. 
   استفاده نکردن از وسایل الکترونیک حداقل 30 دقیقه قبل از زمان خواب
6. 
   دنبال کردن یک برنامه خواب منظم
7. 
   چرت نزدن در طول روز
8. 
   استفاده نکردن از مشروبات الکلی قبل از خواب
9. 
   نخوردن غذاهای سنگین قبل از خواب
10. 
    ورزش کردن در طول روز

خلاصه

بیدار شدن گاه به گاه در نیمه های شب الزاما یک مشکل نیست. با این حال، اگر فردی مرتب از خواب شبانه بیدار می شود باید به این مشکل توجه داشته باشد و آن را حل کند. فردی که بیدار شدن در نصف شب را تجربه می کند می تواند با ایجاد تغییرات در سبک زندگی، تغییرات داروها و درمان هر بیماری اصلی که بیدار شدن از خواب شبانه یکی از علائم آن است به متوقف کردن این مشکل کمک کند.

باید توجه داشت خوابیدن به اندازه کافی با کیفیتی خوب بخشی مهم از یک زندگی سالم است.

ترجمه شده توسط فرحناز رنجبر در مجله دلگرم

بیشتر بخوانید:

علت بی خوابی چیست ؟ چیکار کنیم زود بخوابیم ؟

خواب عمیق و راه حل هایی برای عمیق خوابیدن

خوراکی‌ های موثر در درمان بی خوابی (ویدیو)

راز های مبارزه با بدخوابی کودکان

۶ دلیل اصلی نخوابیدن در شب