سلام نو – سرویس سیاسی: از برنامه ۷۰۰۰ صفحهای ابراهیم رئیسی تا چند هزار ساعت مطالعه روی طرحها مجلس و از برنامههای مختلف سعید جلیلی برای اقتصاد تا هزاران صفحه ماده و تبصرهای که مجلسها تصویب میکنند، ایران پر از برنامه کلان و خرد، بخشنامه، ایده و به طور خلاصه حرف و حرف و حرف است!
با این وجود پرسش مهم این است که چرا با وجود این حجم از نامه، برنامه، افق، ایده کشور همچنان به شدت بیبرنامه، بینظم و آشفته است؟ نتیجه برنامه ۲۰ ساله و برنامههای ۵ ساله کجا است؟
چرا دولتی که برنامهاش با نظر خواهی از ۲۰۰ نخبه دانشگاهی به ۷ هزار صفحه میرسد یکی از بیبرنامهترین دولتهای پس از انقلاب است؟ چرا با وجود چند ژنرال اقتصادی مثل محسن رضایی، احسان خاندوزی و محمد مخبر در کابینه رئیسی هنوز شاهد اقدامی موثر در حوزه اقتصاد نیستیم؟ مگر خاندوزی نمیگفت برای اقتصاد برنامه دارد؟ مگر محسن از برنامه اقتصادی سخن نمیگفت و در انتخاباتهای گذشته چند صد و شاید هزار برگ برنامه اقتصادی و سیاسی منتشر نکرد؟
واقعیت این است که میدان سیاست و سیاستگذاری جای تناسب برنامه و عمل و مصداق «دو صد گفته چون نیم کردار نیست» است. شاید بشود با تعداد صفحات بیشتر برنامهها مانور رسانهای داد و رای جمع کرد، شاید بشود با برنامههای بیپایه مردم فریبی کرد، اما قطعا برنامه زیاد به عمل بهتر نمیانجامد و برنامه متوهمانه اجرایی نمیشود. مصداق روشن این حرف هم تمام دوران زمامداری محمود احمدینژاد است. دوران پر از برنامه و وعده که کلنگهای بسیاری هم در آن به زمین خورد اما نتایج درخشانی به جا نماند. مجموعهای از پروژههای نیمهکاره، وعدههای بیسرانجام و آشفتگی تنها یادگاران دوران احمدینژاد است که نه تنها دولت روحانی را به دردسر انداخت بلکه دولت رئیسی را نیز اذیت خواهد کرد.
بیبرنامگی دولت رئیسی حتی منتقدانی در مجلس انقلابی نیز داشته است و نمایندهای مثل محمود احمدی بیغش از رئیسی خواسته تا او وزاریش مساله محور وارد کارزار شوند نه نمایشی و بی ثمر.
البته باید منصف بود و مشکل بیبرنامهگی را مختص دولت ابراهیم رئیسی ندانست. وضعیت امروز زایندهرود، کارون و ارومیه محصول دولتهای سازندگی، اصلاحات، مهرورز و تدبیر و امید است. هر چند در وضعیت امروز ایران حتما سهم دولت مخبری مثل احمدینژاد بیش از دیگر دولتها است اما مشکل اصلی ایران در تمام چهار دهه گذشته ضعف سیاستگذاری و حکمرانی بد بوده است.
تا وقتی بازی چنین باشد و در بخواهد بر روی پاشنه برنامههای حجیم، غیرکارشناسی و ناخوشایند بچرخد هیچ دولتی- فارغ از گرایش سیاسی که دارد- توان حل مسائل و بحرانهای اصلی ایران را نخواهد داشت.