پیشگیری و درمان افسردگی فصلی چیست؟

افسردگی فصلی چیست؟راههای پیشگیری و درمان

فصل پاييز را همگان به نام فصل هزار رنگ مي‌شناسند، اما همين فصل رنگارنگ به دليل كوتاهي روز و بلندي شب فصلي افسرده قلمداد مي‌شود و در عوض فصل بهار به عنوان فصل طراوت و شكوفايي در اذهان همگان نقش بسته است.

هر يك از روزهاي سال از اهميت و ويژگي‌هاي خاصي برخوردار است اما پديده‌اي به نام سندروم افسردگي فصلي موجب بروز اختلالاتي در برخي افراد مي‌شود.افسـردگي فصـلي معمولا با نام اختلال عاطفي فصلي (SAD) شنـاخـته مي‌شود و نوعي افسردگي است كه هر سال در يك زمان معين در فرد بروز مي‌كند. معمولا از پاييز و زمسـتان شـروع شـده و در بـهار يـا اوايل تابستان پايان مي‌يابد. ايـن بـيماري خيلي جدي‌تر از سندروم كم اهميت «بـي حوصلگي زمستان» است.با دلگرم همراه باشید.

علائم و نشانه‌های افسردگی فصلی

این نوع افسردگی معمولا به‌عنوان اختلالی جداگانه از انواع دیگر افسردگی در نظر گرفته نمی‌شود. افسردگی فصلی، مدلی از افسردگی است که در فصول خاصی عود می‌کند و در واقع الگویی تکرارشونده را نمایش می‌دهد. برای تشخیص افسردگی فصلی، افراد باید حداقل به مدت ۲ سال نشانه‌های کامل افسردگی غیرفصلی را در فصل‌های خاصی (زمستان یا تابستان) در خود مشاهده کنند، به‌طوری که این نشانه‌ها فقط در آن فصول تکرار شوند.

علائم افسردگی غیرفصلی

بسیاری از ما نشانه‌های افسردگی را می‌شناسیم. البته هر تغییری در خلق‌وخو به‌عنوان افسردگی قلمداد نمی‌شود، اما به‌طور کلی نشانه‌های زیر در افراد افسرده مشاهده می‌شوند:

احساس ناراحتی و بی‌حوصلگی می‌کنند؛احساس می‌کنند ناامید یا بی‌ارزش هستند؛انرژی جسمانی‌شان کاهش می‌یابد؛علاقه و اشتیاق‌شان را نسبت به فعالیت‌هایی که قبلا مورد علاقه‌شان بوده است، از دست می‌دهند؛خواب راحت ندارند؛اشتها و وزن بدن‌‌شان دستخوش تغییرات می‌شود؛احساس تنبلی یا آشفتگی می‌کنند؛به‌سختی می‌توانند روی چیزی تمرکز کنند؛به‌طور مکرر به مرگ یا خودکشی فکر می‌کنند.

نشانه‌های افسردگی فصلی در ماه‌های زمستانی

اگر نشانه‌های افسردگی فصلی را با افسردگی غیرفصلی مقایسه کنید، می‌بینید که تقریبا همان نشانه‌ها در هر دو وجود دارند.

افرادی که در ماه‌های زمستانی دچار افسردگی می‌شوند، اغلب نشانه‌های زیر را دارند:

کاهش انرژی بدن؛زیاد خوابیدن؛پرخوری؛افزایش وزن؛اشتیاق شدید به مصرف کربوهیدرات (ماکارونی، ذرت، نوشابه و نظایر آنها)؛کناره‌گیری از اجتماع.

نشانه‌های افسردگی فصلی در ماه‌های تابستانی (که شیوع کمتری دارد):

کاهش اشتها که با کاهش وزن همراه است؛بی‌خوابی؛آشفتگی؛بی‌قراری؛اضطراب و پریشانی؛رفتار خشونت‌آمیز.

عوامل و ویژگی‌هایی که ممکن است خطر ابتلا به افسردگی فصلی را افزایش بدهند

جنسیت:

زنان چهار برابر بیشتر از مردان دچار افسردگی فصلی می‌شوند.

عوامل جغرافیایی:

افرادی که در فاصله‌ی دورتری از خط استوا زندگی می‌کنند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به افسردگی فصلی هستند. به‌عنوان مثال، تعداد مبتلایان به افسردگی فصلی در فلوریدا نسبت به انگلستان یا آلاسکا ۱ به ۹ است.

سابقه‌ی خانوادگی:

افرادی که در خانواده‌شان سابقه‌ی ابتلا به هر نوع افسردگی وجود دارد، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به افسردگی فصلی قرار دارند.

داشتن افسردگی یا اختلال دوقطبی:

کسانی که به افسردگی یا اختلال دوقطبی مبتلا هستند، به‌راحتی در معرض افسردگی فصلی نیز قرار می‌گیرند. در این حالت، علائم افسردگی در فصول خاصی تشدید می‌شود.

سن و سال:

احتمال ابتلا به افسردگی فصلی در جوانان نسبت به سالمندان بیشتر است. این اختلال حتی در کودکان و نوجوانان نیز گزارش شده است.

علل افسردگی فصلی

دلایل افسردگی فصلی تقریبا ناشناخته است. با این حال، پژوهش‌هایی در این زمینه انجام شده است که سرنخ‌هایی زیست‌شناختی از این اختلال به دست می‌دهد.افرادی که به افسردگی فصلی مبتلا هستند، ممکن است برای تنظیم سروتونین در بدن مشکل داشته باشند. سروتونین یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی مهم است که در تنظیم خلق‌وخوی فرد دخالت دارد. یک مطالعه نشان داد مقدار پروتئین انتقال‌دهنده‌ی سروتونین در بدن افراد مبتلا به افسردگی فصلی، در ماه‌های زمستان ۵ درصد بیشتر از ماه‌های تابستان است.

افزایش پروتئین انتقال‌دهنده‌ی سروتونین، سبب کاهش سروتونین در سیناپس‌ها و درنتیجه بروز افسردگی می‌شود.بدن افراد مبتلا به افسردگی فصلی ممکن است بیش از حد هورمون ملاتونین ترشح کند. ملاتونین خواب را تنظیم می‌کند و تولید آن در تاریکی افزایش می‌یابد. از آنجا که شب‌ها در زمستان طولانی‌تر هستند، ملاتونین بیشتری در بدن تولید می‌شود که به خواب‌آلودگی و بی‌حالی می‌انجامد. به همین دلیل است که معمولا افراد مبتلا به افسردگی فصلی، خواب‌آلود و کسل هستند.

افراد مبتلا به افسردگی فصلی با کمبود ویتامین D نیز مواجه هستند. این ویتامین، نقش مهمی در فعالیت سروتونین ایفا می‌کند. بنابراین کمبود ویتامین D ممکن است با علائم بالینی قابل توجهی از افسردگی فصلی در ارتباط باشد.

افسردگی فصلی چگونه درمان می شود؟

نور درمانی از ابزار اصلی درمان افسردگی فصلی است. دارو و مشاوره نیز ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد.
متخصصان بر این عقیده هستند که نور درمانی با تنظیم مجدد ساعت بیولوزیک بدن می تواند به فرد کمک کند. این ابزار به بسیاری از افرادی که مشکل افسردگی فصلی دارند کمک می کند و استفاده اش نیز ساده است.

دو نوع نور درمانی وجود دارد:

درمان با نور درخشان. در این روش شم یک منبع نور را در فاصله ای مشخص از میز یا صندلی خود قرار می دهید. سپس در حالی که مطالعه می کنید، صبحانه می خورید یا کار می کنید مقابلش می نشینید.
شبیه سازی سپیده دم. در این درمان، یک نور کم وقتی هنوز خواب هستید شروع به کار می کند و با گذشت زمان مانند طلوع خورشید روشن و روشنتر می شود.با پزشک خود درباره نور درمانی صحبت کنید و گام به گام بر اساس دستوراتی که ارائه می دهد پیش بروید.

در جعبه های نور از چراغ های فلورسنت استفاده می شود که نورشان از چراغ های معمول بیشتر است اما از نور خورشید بیشتر درخشان تر نیستند.معمولا توصیه می شود روزانه 30 دقیقه الی دو ساعت از نور درمانی استفاده کنید. مدت زمان نور درمانی به قدرت چراغی که استفاده می شود و دستور پزشک بستگی دارد.
پس از یک هفته و یا رست بعد از اینکه نور درمانی را شروع می کنید متوجه بهبود خواهید شد. اما نباید نور درمانی را کنار بگذارید و تا پایان فصل بهتر است ادامه اش دهید. اگر درمان را کنار بگذارید ممکن است افسردگی تان بازگردد.

ضد افسردگی ها

ضد افسردگی ها می توانند به افادی که مشکل افسردگی فصلی دارند کمک کنند. این داروها را ممکن است به تنهایی و یا در کنار نور درمانی مورد استفاده قرار دهند. شایع ترین داروهای ضد افسردگی که برای افسردگی فصلی تجویز می شود عبارتند از:

• بازدارنده‌های بازجذب سروتونین ( SSRI ) مانند پاروکستین (Paxil ) و سرترالین (Zoloft ). معمولا ابتدا از SSRI ها استفاده می کنند.
• دیگر داروهای ضد افسردگی، مانند بوپروپیون (Wellbutrin ) و ونلافاکسین (Effexor ).
• اگر پزشکتان ضد افسردگی تجویز کرد، حتما آن را مطابق با روشی که پزشک توصیه کرده مصرف کنید. هرگز آن را به صورت ناگهانی استفاده نکنید. این کار می تواند عوارض جانبی داشته باشد و یا حتی افسردگی تان را بدتر هم بکند. وقتی آماده بودید که دریافت دارو را متوقف کنید پزشک کمکتان می کند به آرامی دوز دریافتی را کاهش دهید تا از بروز مشکلات پیشگیری شود.

مشاوره

مشاوره نیز می تواند کمک کند، مانند درمان شناختی رفتاری و درمان میان فردی. این درمان ها کمکتان می کنند بیشتر در مورد افسردگی فصلی بدانید و اینکه چگونه علائم را مدیریت نمایید.

خودتان برای اینکه احساس بهتری داشته باشید چه کاری می توانید انجام دهید؟

ورزش مرتب یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای خودتان انجام دهید. دریافت نور بیشتر نیز می تواند کمکتان کند، بنابراین سعی کنید به بیرون بروید و در حالی که خورشید هنوز در آسمان است ورزش کنید. فعال بودن در طول روز مخصوصا ابتدای صبح، کمکتان می کند انرژی بیشتری داشته باشید و کمتر احساس افسردگی کنید.

ورزش هایی با شدت معمولی مانند پیاده روی، دوچرخه ثابت و یا شنا کردن از بهترین روش های شروع فعالیت هستند. اما هر فعالیتی که ضربان قلبتان را افزایش دهد از جمله کارهای روزمره می توانند کمک کنند، مخصوصا اینکه این کارها را بیرون یا نزدیک به پنجره ای نور گیر انجام دهید.حداقل هفته ای دوبار ورزش هایی برای عضله سازی انجام دهید، مانند ورزش های قدرتی با وزنه و بالا رفتن از پله.ورزش با شدت معمولی برای بیشتر افراد خطری ندارد. اما همیشه قبل از شروع یک برنامه ورزشی ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

برخی افراد از درمان های تکمیلی برای درمان افسردگی استفاده می کنند. یک نمونه آن ملاتونین است، هورمونی که کمکتان می کند ساعت بیولوژیک خود را تنظیم کنید. اگر می خواهید از ملاتونین یا دیگر درمان های تکمیلی استفاده کنید، حتما ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. این داروها ممکن است با دیگر داروها تداخل داشته باشند.

منبع:بیتوته-چطور-سیمرغ

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی