گزارش کردن تو خبر: رضا پهلوی پس از اغتشاشات هفته های گذشته زاهدان اخیرا در توئیتی به این اتفاقات اشاره کرده و نوشته است که «مردم ایران هیچگاه دو جمعه خونین زاهدان و کش را فراموش نمی کنند».
اگرچه برخی از اتفاقات اخیر زاهدان ناشی از فعالیت برخی گروه ها در حمله به کلانتری و فرمانداری بود، اما به نظر می رسد خود شاهزاده باید از اقدامات پدر و پدربزرگش در بلوچستان و سیستان یاد کند.
رضاشاه در دوره پهلوی اول برای تثبیت حاکمیت خود بر سیستان و بلوچستان، بدون هیچ گونه اقدامی پشت سر هم دست به اعمال سلطه‌جویانه زد و به خشونت روی آورد.
رضاخان ابتدا حکومت شخصی به نام دوست محمد خان بلوچ را پذیرفت، اما سپس با اعزام نیروهای نظامی به مقابله با وی پرداخت و حکومت و نهادهای دولتی را به دست گرفت. این نهادها شروع به اجرای قوانینی کردند که مردم بلوچ به آن اقدامات واکنش نشان دادند و حتی برخی مجبور به مهاجرت شدند.
پهلوی به جای ترغیب و ترغیب مردم به پذیرش قوانین، اسلحه به دست گرفت و سعی کرد قوانین خود را با سلاح تحمیل کند. به گفته حسن ارفع در کتاب “خدمت پنج سلطان”: گزارش های زیادی وجود دارد که نشان می دهد نیروهای نظامی با مردم رفتار خشونت آمیز داشتند و این برخورد خشونت آمیز یکی از دلایل مخالفت مردم بلوچستان با ثبت احوال بود. .
همچنین علیرغم اینکه عده ای مانند تیمسار جهانبانی و جانشین وی سرتیپ محمد خان نخیوان سعی در برقراری ارتباط دوستانه با مردم بلوچستان داشتند، در سال 1312 سرتیپ البرز که سابقه اعدام چهل نفر از طایفه لر را داشت، به آنجا رفت. به بلوچستان به عنوان فرمانده تیپ مکران. در بلوچستان با مردم بسیار خشن برخورد کرد. این گونه بود که به «البرز کسب» شهرت یافت. او حتی در یک حادثه 74 نفر از آنها را به قتل رساند و به مردم بلوچ و رهبرانی که به کوه پناه بردند قول داد و قسم خورد که با آنها کاری ندارد. این جنایت برای مردم آنقدر وحشتناک بود که منطقه را ترک کردند و به خارج از کشور رفتند.
جنایات نیروهای نظامی شاه در سیستان و بلوچستان به حدی بود که ارتشیان در نامه ای به رضاشاه و مجلس شورا پیشنهاد کردند که به دلیل ظلم نیروهای امنیتی به مردم منطقه بهتر است نامیده شود. “شریعت”.
علاوه بر این، کارمندان دولت رفتاری تحقیرآمیز و ناسازگار با مردم بلوچ داشتند. مثلاً نیروهای نظامی در پادگان خاش و زاهدان مراسم رونمایی از حجاب برگزار کردند که باعث وحشت مردم بلوچستان شد.
در سال 1305 سرهنگی به نام رحیمی از پادگان هش بازدید کرد و دستور تراشیدن ریش و سبیل سربازان محلی را داد. این اقدام باعث شورش مردم بلوچستان شد و پادگان هش را گرفتند و آن سرهنگ را اسیر کردند.
به رای مردم رحم نکردی!
در دوره پهلوی دوم و پدر رضا پهلوی جنایتی علیه مردم سیستان انجام شد. اسدالله علم وزیر دادگستری پهلوی که در خاطرات خود به نقش رژیم پهلوی در دستکاری نتایج انتخابات مجلس اذعان داشت، در دوره شانزدهم مجلس شورای ملی، امیرحسین هزیمه علم که شوهر خواهرش بود کنار رفت. صندوق های رای به عنوان نماینده مردم زابل به مجلس فرستاده شد.
مردم سیستان از انتصاب فامیل اسدالله علم به عنوان نماینده مجلس بسیار ناراحت بودند و گلایه های گسترده ای از سوی مردم زابل مطرح شد. مردم زابل به آیت الله میرزا ابراهیم شریفی رای دادند اما کوزیمه علم از صندوق رای خارج شد.
با روی کارآمدن دولت دکتر مصدق، مردم امیدوار بودند که این بار بتوانند آیت الله شریفی را به مجلس بفرستند و نماینده واقعی آنها بر کرسی مجلس تکیه بزند، اما نخست وزیری مصدق نمی توانست راهگشا باشد. فرماندار به خواسته های معترضان توجهی نکرد و درخواست مردم از دولت مرکزی به جایی نرسید.
در نتیجه در 19 بهمن 1330 مردم در خیابان ها ظاهر شدند اما مأموران حکومت به سوی مردم تیراندازی کردند و در این روز افراد زیادی کشته و زخمی شدند.