امروزه تعاريف بسيار متنوع ،متفاوت و بعضاً پيچيده‌اي از هيپنوتيزم شده است اما جدا از تعريف آن، اين حالت را مي‌توان بسادگي با چند مثال بسط و شرح داد و سپس تعريف منطقي از آن را ارائه نمود. احتمالاًبراي شما نيز بارها رخ داده است كه در حال رانندگي بدون آنكه زمان و مكان را را درك كرده باشيد چندين كيلومتر مسافت را همراه با پيچ‌هاي تند جاده كرده باشيد. يعني زماني كه به خود آمده‌ايد مشاهده نموده‌ايد مسافت غريبي را طي نموده‌ايد شايد از اين حالت كمي ترس بر شما مستولي شده باشد كه طبيعي است. و يا زماني كه در خيابان در حال قدم زدن بوده‌ايد چندين خيابان عريض و طويل را پيموده‌ايد از كنار صدها انسان گذشته‌ايد، از لابه‌لاي ماشينهاي كه با شتاب بسيار بالا در حال عبور بوده‌اند گذر كرده‌ايد چه ساختمانها ،ماشينها و عابراني را نديده‌ايد و از خود اين سوال را با كمي ترس پرسيده‌ايد چگونه چنین چیزی ممكن است؟
هیپنوتیزم و هیپنوتراپی
اگر زماني كه اين اعمال را انجام مي‌داديد لحظه‌اي خواب بوده باشيد مطمئناً يا از مسير خود منحرف مي‌شديد و به مانعي برخورد مي‌كرديدو يا… در هر صورت نتيجه آن فاجعه بار و تاسف آميز و خطرناك خواهد بود. پس شما مطمئناً خواب نبوده‌ايد. این حالت میتواند در هنگام مطالعه ،فیلم نگریستن و یا حتی با تلفن صحبت کردن نیز رخ دهد. کودکان معمولاً زمانی که قصه ای را می شنوند هیپنوز میشوند بهمین دلیل است که روانشناسان اغلب عنوان می دارند اگر مطلبی را می خواهید به کودک تان آموزش دهید مثلا مسواک زدن و غیره آن را هنگام قصه گفتن برای کودک خود بازگو کنید به عنوان مثال در پایان قصه خرگوش یا شنگول و منگول قبل از خوابیدن آنها مسواک می زنند بعد به رختخواب می روند و می خوابند. کودک شما هیچگاه چنین مسواک زدنی را فراموش نخواهد کرد .
اما سوالی که باقی می ماند این است براستی چه اتفاقي رخ داده است؟ و اين چه نوع حالتي است؟اين حالت همان هيپنوتيزم است.به عقيده نگارنده هيپنوتيزم يك حالت هوشياري مطلق همراه با تمركز شديد است.در آن لحظات مغز كاملاً هوشيار است و همه چيز را بدقت زير نظر دارد اما بر يك چيز متمركز است.پس مطمئناً آن حالت بر خلاف باور عموم نه تنها خواب نيست بلكه هوشياري است.اگر در آن زمان دستي بر شانه شما خورده شود يا ماشيني با بوق‌هاي خود شما مورد مخاطب قرار دهد شما از آن حالت بسرعت خارج مي‌شويد بشرطي كه شما كانون خطاب باشيد ومخاطب شما باشيد پس در حالت هيپنوز نمي‌توان كسي را وادار به عملي نمود كه مخالف وجدان اوست چرا كه او هوشيار است و ذهن او همه چيز را تحت كنترل شديد دارد.
از اين حالت شگرف مغز در پزشكي و روانشناسي، امروزه در دنيا استفاده‌هاي فراوان‌مي شود وبا استفاده از آن به كمك هزاران بيمار نيازمند مي‌شتابند.با هيپنوتيزم با انجام يكسري روشها اين حالت بالقوه را بالفعل تبديل مي‌نمايند و آن را از حالت غير ارادي به شيوه اي ارادي بدل مي‌كنندتا بتوانند از آن براي درمان بيماريها و بسياري از مشكلات بشر استفاده كنند.كه آنرا هيپنوتراپي مي‌نامند يعني درمان به كمك هيپنوتيزم. به منظور وقوف بيشتر و بهتر بر كارايي و توانمندیهای هيپنوتيزم در عرصه ناشناختهاي درون مغز به یک سوال كليدي اما مهم پاسخ داده مي شود.
آيا هيپنوتيزم همان تلقين است
بررسي دكتر اروين در مودنا ايتاليا حكايت ازآن داردكه كاركرد مغز در هيپنوتيزم و تلقين بدون هيپنوز كاملاً متفاوت از همديگر هستند او براي دست يافتن به اين نتايج دو گروه از افراد را مورد تجزيه و تحليل اسكن‌هاي مغزي قرار داد. گروه اول كساني بودند كه طرح‌هاي سياه و سفيد را با كمك هيپنوتيزم بصورت رنگي مي‌ديدند. دسته دوم افراد بسيار تلقين‌پذيري بودند كه بدون هيپنوز تصاوير سياه و سفيد را تنها با تلقينات داده شده به آنها رنگي مي ديدند. در گروه اول كورتكس ديداري مغز هنگام ديدن تصاوير مغز فعال مي‌گرديد. اما در گروه دوم قسمتهاي ديگر مغز فعال مي گريدنديعني گروه دوم می‌پنداشتند که تصاویر رنگی است و مغز آنها در حال تفکر و سعی و تلاش برای رنگی جلوه دادن تصاویر بود در حالیکه در گروه اول تصاویر را واقعاً رنگی می دیدند.
در حال حاضر تحقيقات زيادي در دنيا برروي چگونگي تاثير هيپنوتيزم بر روي كاركرد مغز و چگونگي استفاده ازآنها در درمان بيماريها صورت مي‌‌پذيرد و هر روز با اين دانش دريچه‌اي ديگري بر شگفتيهاي مغز گشوده مي‌شود. واين علم مي‌رود با كمك به بيماران جسمي-ذهني افقي روشن‌تر وبهتر را در عرصي پزشكي رقم زند.اميد آنكه روزي اين علم بدور از تبليغات نادرست و كاذب همچون ديگر كشورها به كمك هزاران بيمار نيازمند بشتابد.
منبع : مجله پزشکی مادر