همه ی آنچه که باید در مورد سندرم برانکیو اتورنال بدانید!

راه درمان سندرم برانکیو اتورنال (Branchiootorenal)

این کودک محصول حاملگی اول مادر (زایمان طبیعی) بود. زوجین سالم و خویشاوند درجه 3 (پسرخاله- دخترخاله) بودند. علائم ظاهری بارز وی عبارت بودند از داشتن حفره‌هایی در دو طرف گردن که در 6 ماهگی جراحی شد، پل بینی پهن، انسداد مجرای اشکی، بیضی شکل بودن چشم‌ها، شکاف کاذب در لب بالا، شکاف کام زیرمخاطی، میکروفتالمی، انحراف چشم‌ها به سمت بینی دارای هوشبهر طبیعی بود. در گفتار وی بیش خیشومی شدگی فراوان مشاهده شد. به‌دلیل آنومالی‌های متعدد و مشکلات جسمی، زبانی، گفتاری و روانی که این سندرم برجای می‌گذارد، برای ارزیابی و درمان افراد مبتلا تیمی متخصص لازم است.

سندرم برانکیو اتورنال (Branchiootorenal) چیست؟

سندرم برانکیوتیت (Branchiootic syndrome) و یا BO عارضه ای است که در رشد بافت های گردن (neck) اختلال ایجاد کرده و باعث ایجاد ناهنجاری در گوش ها و کلیه ها می شود. علائم این اختلال حتی در اعضای یک خانواده نیز بسیار متفاوت است. سندرم برانکیوتیت (Branchiootic syndrome) و یا BO شامل بسیاری از علائم سندروم BOR است اما افراد مبتلا به سندروم BO دچار اختلالات کلیوی نمی باشند. صرف نظر از این تفاوت، این دو سندروم بسیار شبیه بوده و اغلب توسط محققین، یک سندروم در نظر گرفته می شوند (سندروم BOR/BO و یا اختلالات طیفی برانکیو اتورنال branchiootorenal spectrum disorders).

برانکیو- (“Branchio-“) به ساختاری در یک رویان در حال رشد، اشاره دارد که بافت های جلو و کنار گردن را ایجاد می کند. این ساختار، دومین قوس‌ برانشیال (second branchial arch) نام دارد. در افراد مبتلا به سندروم BOR/BO رشد غیرطبیعی دومین قوس‌ برانشیال می تواند منجر به تشکیل توده هایی به نام branchial cleft cysts در گردن شود.

بعضی از مبتلایان در ناحیه کنار گردن و بالای استخوان ترقوه (collarbone) دارای سوراخ ها و حفره هایی به نام فیستول (fistulae) هستند. فیستول ها می توانند داخل گردن، دهان و نزدیک لوزه (tonsil)، تونل ایجاد کنند. branchial cleft cysts و فیستول ها در صورت عفونی شدن، می توانند باعث ایجاد مشکلاتی در سلامت افراد مبتلا شوند، به همین علت اغلب توسط جراحی خارج می شوند.

“Oto-” و “-otic” به گوش اشاره دارند و بیشتر مبتلایان به سندروم BOR/BO دچار ناشنوایی و سایر اختلالات گوش نیز می شوند. ناشنوایی می تواند انواع متفاوتی داشته باشد، شامل حسی- عصبی (sensorineural)، ارتباطی (conductive) و یا ترکیبی (mixed). اختلال در گوش داخلی و تغییر در استخوان های کوچک گوش میانی به ترتیب باعث ایجاد ناشنوایی حسی-عصبی و ارتباطی می شوند. در نوع سوم نیز، ترکیبی از اختلالات گوش داخلی و میانی ایجاد می شود. همچنین، بعضی مبتلایان سوراخ های کوچکی در پوست و یا بخش های اضافی از بافت در جلوی گوش دارند که این زوائد به ترتیب preauricular pits و preauricular tags نامیده می شوند.

“Renal” به کلیه ها اشاره دارد. سندروم BOR ( اما نه سندروم BO) باعث ایجاد اختلال در ساختار و عملکرد کلیه می شود. این اختلالات می توانند خفیف تا شدید باشند و یک و یا هر دو کلیه را تحت تاثیر قرار دهند. در بعضی موارد، بیماری end-stage renal و یا ESRD در مراحل بعدی زندگی، ایجاد می شوند. این عارضه جدی و خطرناک زمانی ایجاد می شود که کلیه ها دیگر قادر به تصفیه مایعات و مواد زائد از بدن نیستند.

شیوع سندرم برانکیو اتورنال

محققان تخمین می زنند تقریبا از هر 40.000، 1 نفر به سندروم BOR/BO مبتلا می باشد.

تغییرات ژنتیکی

در افراد مبتلا به سندروم BOR/BO، جهش در ژن های EYA1، SIX1 و SIX5 گزارش شده است. تقریبا 40 درصد این افراد در ژن EYA1 دارای جهش هستند و جهش در ژن SIX1 علت موارد کمی از این سندروم است. همچنین جهش در ژن SIX5 در تعداد بسیار کمی از مبتلایان سندروم BOR گزارش شده است، اما با این وجود محققان ایجاد این سندروم در اثر جهش در ژن SIX5 را مورد پرسش قرار داده اند. علت ایجاد این سندروم در بعضی مبتلایان در ابتدا جهش در ژن SIX5 گزارش شده بود در حالی که بعد ها دراین افراد جهش در ژن EYA1 نیز یافت شد.

محققان گمان می کنند جهش در ژن EYA1 ممکن است باعث ایجاد سندروم – در این افراد شود.پروتئین های تولید شده از EYA1، SIX1 و SIX5 نقش های مهمی در رشد قبل از تولد ایفا می کنند. جهت تنظیم فعالیت ژن های موثر در بسیاری از جنبه های رشد رویان، پروتئین EYA1 با پروئین های متعددی شامل SIX1 و SIX5 تعامل دارد. بر اساس تحقیقات پیشنهاد می شود تعامل این پروتئین ها برای تشکیل طبیعی بسیاری از اندام ها شامل دومین قوس‌ برانشیال، گوش ها و کلیه ها ضروری است.

ممکن است جهش در ژن های EYA1، SIX1 و SIX5 در توانایی پروتئین ها در تعامل بایکدیگر و تنظیم فعالیت ژن ها، اختلال ایجاد کند. تغییرات ژنتیکی حاصل شده، رشد بافت ها و اندام ها در زمان قبل از تولد را تحت تاثیر قرار داده و منجر به ایجاد علائم بارز سندروم BOR/BO می شود.بعضی از مبتلایان به سندروم BOR/BO در ژن های نام برده، دارای جهش های شناخته شده نمی باشند. در این موارد علت ایجاد اختلال، نامشخص است.

ژن ها

EYA1, SIX1, SIX5

الگوی وراثتی

سندروم BOR/BO دارای الگوی وراثتی اتوزومال غالب است. در این الگوی وراثتی یک نسخه از ژن تغییر یافته در هر سلول برای ایجاد بیماری کافی است. در حدود 90 درصد موارد، فرد مبتلا جهش را از یک والد مبتلا به ارث می برد. سایر موارد در اثر جهش های جدید و در افراد فاقد سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری، ایجاد می شود.