همه چیز در مورد قرص یوتیروکس (Euthyrox)

موارد مصرف و عوارض قرص یوتیروکس

قرص یوتیروکس (Euthyrox) با نام ژنریک لووتیروکسین سدیم برای تشخیص و درمان کم کاری تیروئید، پیشگیری و درمان گواتر و سرطان تیروئید و نیز بررسی عملکرد تیروئید به کار می رود.

اطلاعات دارویی یوتیروکس

1. 
   طبقه‌بندی فارماکولوژیک: هورمون تیروئیدی
2. 
   طبقه‌بندی درمانی: جانشین هورمون تیروئید
3. 
   طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده A
4. 
   نام‌های تجاری: Euthyrox, Synox, T4

مکانیسم اثر قرص یوتیروکس

یوتیروکس جانشین هورمون تیروئید است و بر متابولیسم پروتئین و کربوهیدرات تأثیر می‌گذارد، گلوکونئوژنز را پیش می‌برد، مصرف و انتقال از ذخایر گلیکوژن را افزایش می‌دهد، ساخت پروتئین را تحریک می‌کند، و رشد و افتراق سلولی را تنظیم می‌کند. اثر عمده لووتیروکسین یا یوتیروکس افزایش سرعت متابولیک بافتها است.

موارد و نحوه مصرف یوتیروکس

یوتیروکس را صبح با معده خالی، حداقل نیم ساعت قبل از صبحانه تجویز کنید. قرص را می‌توان خرد کرد و با یک یا دو قاشق چایخوری آب حل کرد که بلافاصله باید مصرف شود.

1. 
   بزرگسالان با بیش از 65 سال: 12.5 تا 50 میکرو ‌گرم خوراکی روزانه بسته به پاسخ می‌توان دوز را هر 6 تا 8 هفته 12.5 الی 25 میکرو گرم افزایش داد.
2. 
   بزرگسالان ابتدا 50-25 میکروگرم خوراکی روزانه، سپس هر 8-4 هفته 25 میکرو گرم اضافه کنید تا به پاسخ دلخواه برسید. دوز نگهدارنده 75 تا 200 میکرو گرم روزانه است.
3. 
   کودکان بزرگتر از 12 سال (رشد و بلوغ ناکافی) : 1.7-1.6 میکروگرم بر کیلوگرم خوراکی روزانه.
4. 
   کودکان 6 تا 12 ساله: 100 تا 150 میکروگرم یا 5-4 میکروگرم بر کیلوگرم خوراکی روزانه.
5. 
   کودکان 1 تا 5 ساله: 75 تا 100 میکروگرم یا 6-5 میکروگرم بر کیلوگرم خوراکی روزانه.
6. 
   کودکان 6 تا یک سال: 50 تا 75 میکرو گرم یا 8-6 میکروگرم بر کیلوگرم خوراکی روزانه.
7. 
   کودکان 3 تا 6 ماهه: 25 تا 50 میکرو گرم یا 10-8 میکروگرم بر کیلوگرم خوراکی روزانه.
8. 
   کودکان کوچکتر از سه ماه: 15-10 میکروگرم بر کیلوگرم خوراکی روزانه.

تداخل دارویی یوتیروکس

• 
  مصرف همزمان یوتیروکس با داروهای ضد انعقاد ممکن است اثر داروهای اخیر را تغییر دهد. در صورت افزایش مقدار مصرف لووتیروکسین یا یوتیروکس ، مقدار مصرف داروی ضد انعقاد ممکن است کاهش یابد.
• 
  مصرف همزمان یوتیروکس با داروهای ضد افسردگی سه‌ حلقه‌ای یا داروهای مقلد سمپاتیک ممکن است اثرات تمام این داروها را افزایش دهد و به نارسایی کرونر قلب یا آریتمی قلبی منجر شود.
• 
  مصرف همزمان یوتیروکس با داروهای خوراکی پایین‌آورنده قند خون یا انسولین ممکن است مقدار مصرف این داروها راتغییر دهد.
• 
  مهار کننده‌های گیرنده بتا ممکن است تبدیل یوتیروکس به لیوتیرونین را کاهش می‌دهد.
• 
  کلستیرامین ممکن است جذب یوتیروکس را به تأخیر اندازد.
• 
  استروژنها با افزایش غلظت سرمی گلوبولین پیوند یافته به تیروکسین، مقدار مصرف تیروکسین را افزایش می‌دهند. غلظت دارو را 12 هفته بعد چک کرده و دوز را بر مبنای آن تنظیم کنید.
• 
  داروهای القا کننده آنزیم های کبدی (مانند فنی توئین) ممکن است متابولیسم کبدی یوتیرکس و مقدار مصرفی یوتیروکس را افزایش دهند.
• 
  یوتیروکس باعث کاهش اثر درمان گلیکوزیدهای‌ دیژیتال می‌شود. سطح سرمی دیگوکسین را مانیتور کرده و دوز دارو را بر مبنای آن تنظیم کنید.
• 
  مصرف همزمان یوتیروکس با سوماترم باعث زود بسته شدن اپی‌فیز استخوانها می‌شود. همزمان با هم در کودکان استفاده نشوند.
• 
  کلیرانس تئوفیلین در بیماران با هایپوتیروئید کاهش یافته و با یوتیروئید شدن به حالت نرمال بر‌می‌گردد.

تاثیر یوتیروکس بر آزمایشهای تشخیصی

یوتیروکس برداشت ید رادیواکتیو (I131) توسط تیروئید، غلظت ید پیوند یافته به پروتئین و برداشت لیوتیرونین را تغییر می‌دهد.

موارد منع مصرف یوتیروکس

1. 
   حساسیت به دارو یا دیگر اجزاء فرمولاسیون، سکته قلبی اخیر، تیروتوکسیکوزیس، نارسایی آدرنال اصلاح نشده.
2. 
   مصرف همزمان با کورتیکوتروپین موجب تغییر وضعیت تیروئید می‌شود. تغییر مقدار یوتیروکس ممکن است تغییر مقدار مصرف کورتیکوتروپین را نیز ضروری سازد.

موارد احتیاط در رابطه با مصرف یوتیروکس

1. 
   در بیماران با نارسایی آدرنال به دلیل تشدید علائم یوتیروکس با احتیاط استفاده شود.
2. 
   در بیماران با آنژین قلبی یا دیگر بیماریهای قلبی- عروقی دوزهای پایین‌تر دارو را استفاده کنید.
3. 
   هایپوتیروئیدیسم مزمن بیمار را مستعد بیماریهای عروق کرونر می‌کند.
4. 
   در بیماران با دیابت قندی، یا بی‌مزه یوتیروکس با احتیاط به کار رود چون باعث تشدید علائم می‌شود.
5. 
   در بیماران با میکزوم نیز یوتیروکس ممکن است باعث تشدید یا بد‌تر شدن علائم شود لذا با احتیاط به کار رود.
6. 
   در بیماران مسن به دلیل ریسک بالا‌تر بیماریهای قلبی- عروقی دارو با احتیاط استفاده شود
7. 
   مصرف یوتیروکس برای کاهش وزن مؤثر نبوده و عوارض زیادی به همراه دارد.
8. 
   دوزهای بالای یوتیروکس باعث عوارض جدی و کشنده شده به خصوص زمانی که فرد سایر داروهای کاهنده اشتها را نیز مصرف کند.

عوارض جانبی یوتیروکس

• 
  اعصاب مرکزی: عصبانیت، بی‌خوابی، لرزش، تب، سر درد.
• 
  قلبی- عروقی: تاکیکاری، طپش قلب، آریتمی، آنژین صدری، زیاد شدن فشار نبض، ایست قلبی.
• 
  دستگاه گوارش: تغییر در اشتها، تهوع، اسهال.

سایر عوارض: سر درد، کرامپهای ساق پا، کاهش وزن، تعریق، عدم تحمل گرما، واکنشهای آلرژیک پوست، بی‌نظمی قاعدگی.

توجه: در صورت بروز واکنشهای آلرژیک یا علائم پر‌کاری تیروئید، باید مصرف دارو قطع شود.

مسمومیت با یوتیروکس و درمان آن

تظاهرات بالینی مسمومیت با یوتیروکس عبارتند از کاهش وزن، افزایش اشتها، طپش قلب، عصبانیت، اسهال، کرامپهای شکمی، تعریق، تاکیکاردی، افزایش فشار خون، زیاد شدن فشار نبض، آنژین، آریتمی قلبی، لرزش، سردرد، بی خوابی، عدم تحمل گرما، تب، بی نظمی قاعدگی.

درمان مسمومیت با یوتیروکس شامل کاهش جذب گوارش و خنثی کردن اثرات مرکزی و محیطی دارو و عمدتاً فعالیت سمپاتیک آن می‌شود. معده را شستشو داده یا ایجاد استفراغ می‌کنند و به دنبال آن تا چهار ساعت بعد از بلع دارو به بیمار ذغال فعال می‌دهند.

در صورت بیهوش بودن بیمار، یا بروز حملات تشنجی، باید از بروز آسپیراسیون جلوگیری کرد. برای حمایت تنفسی می‌توان از اکسیژن یا تنفس مصنوعی استفاده کرد.

همچنین، نارسایی احتقانی قلب و تب و زیادی قند خون را درمان، و کاهش مایعات بدن را جبران کرد. پروپرانولول (یا مهار کننده دیگر گیرنده بتا) ممکن است برای مقابله با بسیاری از اثرات ناشی از افزایش فعالیت سمپاتیک به کار رود.

مصرف یوتیروکس باید طی 6-2 روز به تدریج کاهش یابد و سپس با مقدار کمتری مجدداً شروع می‌شود.

نکات قابل توصیه به بیمار در رابطه با مصرف یوتیروکس

یوتیروکس را هر روز در وقت معین مصرف کنید. برای جلوگیری از بروز بی خوابی، دارو را به هنگام صبح مصرف نمایید.

در صورت بروز سردرد، اسهال، عصبانیت، تعریق بیش از حد، عدم تحمل گرما، درد قفسه سینه، افزایش تعداد نبض، یا طپش قلب، به پزشک اطلاع دهید.

یوتیروکس را در جای گرم و مرطوب نگهداری نکنید، زیرا موجب تجزیه دارو می‌شود.

به بیمار توصیه کنید همواره از فرآورده مربوط به یک کارخانه استفاده کنید چون فرآورده‌های مختلف مقادیر متفاوتی از دارو را دارند.

به بیمار توضیح دهید درمان جایگزینی مادام العمر است، مگر اینکه هایپوتیروئیدی گذرا باشد.

بیماران سالخورده نسبت به اثرات لووتیروکسین یا یوتیروکس حساس تر هستند. در بیمارانی که سن بیش از 60 سال دارند، مقدار مصرف اولیه باید 25 درصد کمتر از مقدار معمول توصیه شده باشد.

مصرف در کودکان: ریزش نسبی مو ممکن است طی چند ماه اول درمان بروز کند. باید به کودک و والدین وی اطمینان داد که این عارضه گذرا است.

مقدار کمی از یوتیروکس در شیر ترشح می‌شود. مصرف این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط همراه باشد.