قرص وارفارین چیست؟ (عوارض قرص وارفارین)
قرص وارفارین (Warfarin) یک داروی ضد انعقاد است که کار آن پیشگیری از لخته شدن خون است. خونریزی غیرعادی لثه‌ها یکی از عوارض قرص وارفارین است.امروزه داروهای رقیق‌کننده خون در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها همچون سکته قلبی یا مغزی تاثیر زیادی دارند. یکی از این داروها قرص وارفارین است که در ادامه این مطلب به ذکر موارد مصرف و عوارض احتمالی آن می‌پردازیم. اگر شما هم قصد مصرف این دارو را دارید پیشنهاد می‌کنیم با این مطلب از “دلگرم” همراه شوید.
تاریخچه وارفارین
وارفارین یک داروی ضدانعقاد است که برای اولین بار در گیاه شبدر شیرین فاسد شده کشف و مورد استفاده قرار گرفت. وارفارین مورد اعتمادترین دارو در دسته خود است و به عنوان یک ضدانعقاد خوراکی و گاهی هم تزریقی در انسان مصرف می‌شود.
سیستم انعقادی بدن چگونه عمل می‌کند؟
پلاکت‌ها سریعا در محل آسیب، یک توده تشکیل می‌دهند که به این عمل در اصطلاح هموستاز اولیه گفته می‌شود. هموستاز ثانویه به طور همزمان اتفاق می‌افتد. به این صورت که پروتئین‌های موجود در پلاسمای خون که فاکتورهای انعقادی نام دارند، در یک فرایند آبشاری پیچیده باعث تشکیل رشته‌های فیبرین شده که در نهایت باعث محکم شدن توده پلاکتی در محل آسیب می‌شوند و لخته کامل را تشکیل می‌دهند. لخته در واقع شبکه‌ای از فیبرین است که پلاکت‌ها در آن به دام افتاده‌اند.
وارفارین چگونه عمل می‌کند؟
وارفارین از طریق مهار فعالیت ویتامین k، فاکتورهای انعقادی را که برای فعالیت خود نیاز به ویتامین K دارند، مهار می‌کند. این اتفاق در فرایندهای بعدی باعث کاهش سطح مواد لازم برای نگهداری رشته‌های فیبرین می‌شود. این اتفاق‌ها باعث کاهش احتمال تشکیل لخته می‌شود.
در چه بیماری‌هایی ممکن است از وارفارین استفاده شود؟
ممکن است در فیبریلاسیون دهلیزی، تعویض دریچه قلب، سکته قلبی یا مغزی، ترمبوز ورید عمقی، آمبولی ریه، حمله قلبی، بیماری اختلال دریچه قلب از داروی وارفارین استفاده شود.
نحوه اندازه‌گیری وارفارین چگونه است؟
اندازه‌گیری وارفارین توسط یک تست خونی موسوم به زمان پروترومبین (PT) و زمان پروترومبین استاندارد (INR)، انجام می‌شود. به عبارت دیگر، بعد از اینکه پزشک، میزان مناسب وارفارین را با توجه به زمان پروترومبین و زمان پروترومبین استاندارد فرد، برای وی تجویز کرد، با شروع مصرف وارفارین، زمان پروترومبین استاندارد فرد تغییر کرده و زیاد می‌شود. البته عوامل دیگری هم بر زمان پروترومبین استاندارد اثرگذار هستند که یکی از مهم‌ترین آنها مصرف وارفارین است. با بررسی زمان پروترومبین استاندارد فرد، می‌توان عملکرد وارفارین را در بدن وی ارزیابی کرد.
زمان پروترومبین یا PT چیست؟
PT مخفف واژه انگلیسی «زمان پروترومبین» است. در واقع با زمان پروترومبین مدت زمانی را که طول می‌کشد تا لخته تشکیل شود، محاسبه می‌کنند. در روش مرسوم اندازه‌گیری زمان پروترومبین، بعد از گرفتن 3-2 سی‌سی از خون فرد، ماده‌ای به خون می‌افزایند که به آن معرف می‌گویند. این معرف باعث شروع تشکیل لخته می‌شود و نتیجه زمان پروترومبین، مدت زمانی است که خون فرد لخته می‌شود.
برای انجام آزمایش زمان پروترومبین و اندازه‌گیری آن می‌توان از معرف‌های مختلفی استفاده کرد. البته هریک از این معرف‌ها کمی متفاوت با بقیه عمل می‌کنند، لذا نتیجه زمان پروترومبین حاصل از یک معرف با نتیجه زمان پروترومبین حاصل از بقیه معرف‌ها، قابل مقایسه نیست و چون در آزمایشگاه‌های مختلف از معرف‌های متفاوتی استفاده می‌کنند، پزشک نمی‌تواند بر اساس زمان پروترومبین بیمار، دوز واقعی مورد نیاز وارفارین را مشخص کند. به همین دلیل نتیجه زمان پروترومبین باید به واحدهای استاندارد تبدیل شود که قابل‌مقایسه باشد.
زمان پروترومبین استاندارد چیست؟
زمان پروترومبین استاندارد را INR می‌نامند. پس با تبدیل زمان پروترومبین به زمان پروترومبین استاندارد می‌توان نتیجه تست‌های مختلف را از آزمایشگاه‌های مختلف با یکدیگر مقایسه کرد. زمان پروترومبین استاندارد، تنها واحد استاندارد برای گزارش نتیجه تست زمان پروترومبین است.
عوامل زیر می‌توانند بر نتیجه زمان پروترومبین استاندارد موثر باشند:
رژیم غذایی
بیمار باید مطمئن باشد که رژیم غذایی سالم و متعادلی دارد. بعضی غذاها مانند اسفناج یا کلم بروکلی حاوی ویتامین K هستند و در صورت مصرف زیاد می‌توانند با وارفارین تداخل ایجاد کنند. بنابراین مصرف اینگونه غذاها باید در حد متعادل و کم باشد. البته نکته مهم این است که اگر به عنوان مثال، مصرف روزانه نصف کلم از عادات رژیم غذایی فرد است، بیمار باید هر روز همین مقدار کلم را مصرف کرده و آن را قطع یا کم و زیاد نکند. این گفته که بیمار سعی کند غذاهای حاوی ویتامین K را مصرف نکند، غلط است، چون بسیاری غذاها حاوی ویتامین K هستند و طبق این گفته فرد از بسیاری از غذاها محروم می‌شود و این کار عملا غیرممکن است.بنابراین بهترین کار این است که در رژیم غذایی خود تغییرات زیادی ایجاد نکنید.
افزایش یا کاهش وزن
در صورت افزایش یا کاهش وزن، آن را به کلینیک وارفارین گزارش کنید.
داروها
شروع داروی جدید همراه با وارفارین یا قطع دارویی که قبلا همزمان با وارفارین مصرف می‌شده است.تغییر در میزان و یا نوع ورزش.الکل.بیماری‌هایی مانند عفونت، آنفلوانزا و تب.سن.فراموش کردن مصرف بعضی دوزهای وارفارین.مصرف سیگار.مصرف بعضی محصولات گیاهی یا مکمل‌های ویتامی
میزان مطلوب زمان پروترومبین و زمان پروترومبین استاندارد چه قدر است؟
میزان زمان پروترومبین استاندارد در یک فرد سالم که وارفارین مصرف نمی‌کند و سیستم انعقادی طبیعی دارد، باید در حدود یک باشد. هرچه میزان زمان پروترومبین استاندارد بیشتر باشد، یعنی زمان بیشتری طول می‌کشد تا خون لخته شود. به عبارت دیگر، با افزایش زمان پروترومبین استاندارد بیشتر از 1، خطر خونریزی افزایش و با کاهش زمان پروترومبین استاندارد کمتر از 1، خطر لخته شدن خون افزایش می‌یابد، اما در افرادی که وارفارین مصرف می‌کنند، محدوده زمان پروترومبین استاندارد مطلوب متفاوت است و این محدوده را پزشک با توجه به نوع بیماری فرد مشخص می‌کند، یعنی با توجه به علت مصرف وارفارین یا نوع بیماری، پزشک محدوده زمان پروترومبین استاندارد ایده‌آل را برای فرد تعیین می‌کند.
پس زمان پروترومبین استاندارد ایده‌آل در بیماران مختلف متفاوت است. میزان زمان پروترومبین استاندارد ایده‌آل در اغلب بیمارانی که وارفارین مصرف می‌کنند، در محدوده 3-2 است. یعنی پزشک با تجویز دوز خاصی از وارفارین سعی می‌کند زمان پروترومبین استاندارد بیمار را به این محدوده برساند.نکته: دقت شود که این محدوده در همه بیماران، صادق نیست. به عنوان مثال، در بیمارانی که به علت بیماری دریچه‌ای قلب وارفارین مصرف می‌کنند، محدوده هدف زمان پروترومبین استاندارد، 5/2 تا 5/3 است. لذا حتما محدوده زمان پروترومبین مناسب خود را از پزشک خود بپرسید.
پس از مشخص شدن زمان پروترومبین استاندارد هدف، پزشک دوز خاصی را از وارفارین برای بیمار مشخص می‌کند تا زمان پروترومبین استاندارد وی به محدوده هدف برسد، زیرا اگر زمان پروترومبین استاندارد بیمار بیشتر از محدوده هدف باشد، خطر خونریزی و عوارض مربوط به خونریزی افزایش می‌یابد و اگر زمان پروترومبین استاندارد کمتر از محدوده هدف باشد، خطر تشکیل لخته و حتی بروز سکته افزایش می‌یابد.
البته باید دانست که در موارد نادری این احتمال وجود دارد که اگرچه زمان پروترومبین استاندارد بیمار در محدوده مطلوب است، ممکن است فرد دچار عوارض یعنی خونریزی شود. در این حالت باید سایر عوامل موثر بر سیستم انعقادی بدن مانند پلاکت‌ها نیز ارزیابی شود. در صورتی که سایر عوامل موثر بر سیستم انعقادی بدن دچار اشکال نباشند، باید حداقل زمان پروترومبین استاندارد مجاز را برای این بیماران خاص تنظیم کرد. به عنوان مثال، اگر پزشک زمان پروترومبین استاندارد هدف را برای یک بیمار3-2 تشخیص داده باشد، زمان پروترومبین استاندارد این فرد را می‌توان روی 2-8/1 قرار داد.
آیا سیگار بر اثربخشی وارفارین تأثیر دارد؟
مصرف سیگار به طور کلی باعث افزایش خطر تشکیل لخته می‌شود و سلامت فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، پس بهتر است مصرف سیگار قطع شود. در صورت مصرف سیگار پزشک معالج خود را از میزان مصرف سیگار و یا تغییر در میزان مصرف آن مطلع کنید، زیرا سیگار علاوه بر افزایش احتمال تشکیل لخته، باعث افزایش متابولیسم وارفارین و لذا افزایش سرعت دفع آن از بدن می‌شود. مصرف سیگار از جنبه دیگری نیز حائز اهمیت است. با مصرف سیگار ریه‌های فرد دچار آسیب شده و نمی‌توانند عملکرد خود را، یعنی اکسیژن‌رسانی به خون، به خوبی انجام دهند. لذا اکسیژن کمتری به سلول‌های بدن می‌رسد.
پس سلول‌های بدن به مغز استخوان پیام می‌دهند که دچار کمبود اکسیژن شده‌اند و مغز استخوان هم با افزایش ساخت سلول‌های خونی (گلبول قرمز خون) که مسئول انتقال اکسیژن به سلول‌ها است به پیغام سلول‌ها پاسخ می‌دهد. هرچه میزان و مدت زمان مصرف سیگار بیشتر باشد، گلبول‌های قرمز بیشتری در خون ساخته می‌شوند. این حجم از گلبول‌ها باعث کاهش جریان خون در بدن و لذا افزایش احتمال تشکیل لخته در بدن می‌شوند.
آیا دوز وارفارین در همه افراد یکسان است؟
خیر، مقدار مصرف وارفارین در افراد مختلف متفاوت است و مقدار مورد نیاز وارفارین را پزشک با توجه به زمان پروترومبین استاندارد هدف هر بیمار و نوع بیماری وی، برای او تجویز می‌کند.
تنظیم دوز وارفارین چگونه است؟
اثر ضدانعقادی وارفارین طی 7-2 روز پس از شروع مصرف وارفارین خوراکی طبق مقدار تعیین شده توسط پزشک، مشاهده می‌شود. با شروع مصرف وارفارین فرد به طور مرتب و روزانه چک می‌شود و این عمل تا زمانی که زمان پروترومبین استاندارد دوبار پشت سر هم در محدوده درمانی مطلوب واقع شود، ادامه دارد. آنگاه اندازه‌گیری زمان پروترومبین استاندارد بیمار به میزان 3-2 بار در هفته به مدت 2-1 هفته انجام می‌شود. پس از 2-1 هفته تواتر انجام آزمایش زمان پروترومبین استاندارد بیمار کمتر می‌شود. زمانی که زمان پروترومبین استاندارد بیمار به حد ثابتی رسید، می‌توان در فواصل زمانی 4 هفته‌ای زمان پروترومبین استاندارد را چک کرد.
میزان زمان پروترومبین استاندارد هدف در افراد مختلف متفاوت است و زمان پروترومبین استاندارد هدف را پزشک با توجه به نوع بیماری فرد، تعیین می‌کند. هنگامی که زمان پروترومبین استاندارد بیمار بیشتر از محدوده درمانی تعیین شده توسط پزشک باشد، احتمال خونریزی افزایش و هنگامی که زمان پروترومبین استاندارد کمتر از محدوده تعیین شده باشد، احتمال تشکیل لخته افزایش می‌یابد، بنابراین ایمنی و اثربخشی درمان با وارفارین شدیدا وابسته به نگه داشتن میزان زمان پروترومبین استاندارد در محدوده درمانی است.
بهترین زمان مصرف وارفارین چه ساعتی در روز است؟
در مورد مصرف وارفارین باید دقت شود که آن را هر روز در ساعت مشخص و ثابتی مصرف کنید. بهترین زمان مصرف وارفارین ساعت 6 عصر است.
چند بار در روز وارفارین را مصرف می‌کنند؟
وارفارین را به صورت یک بار در روز مصرف می‌کنند. یعنی تمام مقدار مشخص شده را برای مصرف در هر بار، یکباره مصرف کنید. به عنوان مثال، اگر پزشک با توجه به زمان پروترومبین استاندارد بیمار، برای وی، قرص (1 قرص + قرص) را تجویز کرده، بیمار باید تمام این قرص را در ساعت مشخصی از روز مصرف کند. البته اشتباه نکنید! اینکه گفته می‌شود به صورت یکباره مصرف کنید، به این معنی نیست که هر روز باید وارفارین مصرف کنید. در افراد مختلف تواتر مصرف متفاوت است (هر روز، یک روز در میان، 2 روز در هفته و …). نکته‌ای که همه افراد باید دقت کنند این است که همه قرص را یک دفعه مصرف کنند. توجه داشته باشید که قرص‌های وارفارین را فقط باید در روزهایی که پزشک برای شما تعیین کرده، مصرف کنید.
چگونه بفهمیم وارفارین به خوبی عمل می‌کند و اثرات مطلوبی برای بیمار دارد؟
با شروع مصرف وارفارین تقریبا 7-4 روز طول می‌کشد تا وارفارین بتواند به خوبی عمل کند. با مراجعه‌های منظم و مرتب به کلینیک وارفارین که زمان این مراجعه‌ها توسط پزشک تعیین می‌شود، زمان پروترومبین استاندارد فرد اندازه‌گیری می‌شود. پس با زمان پروترومبین استاندارد منظم، پزشک می‌تواند اثرات وارفارین را بررسی کند و زمانی که زمان پروترومبین استاندارد فرد به زمان پروترومبین استاندارد هدف رسید، می‌توان گفت وارفارین برای بیمار اثرات مطلوبی دارد.
مسمومیت با وارفارین یا مصرف بیش از حد نیاز آن، چه عوارضی ایجاد می‌کند؟
اگر دوز وارفارین، بیش از حد نیاز باشد ممکن است فرد را درمعرض خطر خونریزی و مشکلات جدی و تهدیدکننده حیات قرار دهد. جهت کاهش این اثرات، می‌توان برای فرد، ویتامین K )قرص و یا تزریقی) تجویز کرد.
علائم افزایش دوز عبارتند از: خونریزی که به صورت خودبه خود بند نیاید، خونریزی از بینی که بیش از 10 دقیقه طول بکشد یا خونریزی‌های منظم از بینی، خونریزی از لثه، ادرار قرمز و یا قهوه‌ای تیره، مدفوع تیره، خونریزی‌های شدید طی دوره‌های قاعدگی در خانم‌ها.
آیا فردی که وارفارین مصرف می‌کند، می‌تواند واکسیناسیون یا تزریقات انجام دهد؟
واکسیناسیون در این بیماران شرایط خاصی دارد:
تزریق باید به‌صورت زیرپوستی انجام شود.تزریق عضلانی انجام نشود، زیرا احتمال خون‌مردگی زیاد است.اگر لزوم به تزریق باشد، بعد از تزریق به مدت 10 دقیقه ناحیه تزریق را محکم فشار دهید.
عوارض مصرف وارفارین کدام هستند؟
شایع‌ترین عارضه مصرف وارفارین، خونریزی از نقاط مختلف بدن است. حتی هنگامی که زمان پروترومبین استاندارد بیمار در محدوده هدف قرار دارد، ممکن است کمی خونریزی مشاهده شود.
این خونریزی‌های جزئی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
خونریزی جزئی لثه در هنگام مسواک زدنخون دماغ شدن گاه‌به‌گاهکبود شدگی در اثر ضربه آرامخون‌ریزی ناشی از بریده شدن توسط چاقو اشیای تیزافزایش حجم و مدت خونریزی ماهانه در خانم‌ها.
پس فردی که وارفارین مصرف می‌کند، باید فعالیت‌های روزانه خود را با احتیاط بیشتری انجام دهد و اگر کمی مراقبت کند، می‌تواند تا حد زیادی از وقوع این عوارض جانبی پیشگیری کند.به عنوان مثال:
1) از مسواک نرم استفاده کند.
2) همیشه در منزل جوراب و کفش راحت به پا داشته باشد.
3) در هنگام کار کردن با وسایل تیز و برنده دقت بیشتری داشته باشد.
4) از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کند.
توجه: ممکن است در اثر ضربه‌ای شدید، خونی مشاهده نشود، ولی درون بدن خونریزی اتفاق افتاده باشد. پس بیمار باید مراقب فعالیت‌های خود باشد.در صورت بروز خونریزی سرگیجه و ضعف یا مشاهده کبودی بدون دلیل و بدون هیچ ضربه‌ای و یا قطع نشدن خونریزی یا بروز هرگونه عارضه جدید بایستی به پزشک اطلاع داده شود.
بعضی عوارض نادر مصرف وارفارین می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
ریزش مواسهالیرقان (زردی)تهوعاستفراغجوشنشانگان انگشت ارغوانینکروز پوست.
سندرم انگشت ارغوانی عارضه بسیار نادر مصرف وارفارین است که ممکن است 8-3 هفته بعد از شروع مصرف وارفارین بروز کند. در این عارضه انگشتان پا دردناک و دچار تغییر رنگ می‌شوند. در صورت بروز عارضه سندرم انگشت ارغوانی مصرف وارفارین باید قطع شود.
نکروز پوست عارضه بسیار نادر در مصرف وارفارین است که ممکن است 3-2 روز پس از شروع مصرف وارفارین بروز کند. در این عارضه پستان‌ها، آلت تناسلی مرد، ران و باسن دچار تغییر رنگ و دردناک می‌شوند که ناشی از انعقاد زیاد در این افراد است و در صورت بروز نکروز پوست، باید مصرف وارفارین قطع شود.
در صورت بروز بیماری خاص مانند اسهال یا استفراغ چه باید کرد؟
بسیاری از بیماری‌ها بر عملکرد وارفارین اثر می‌گذارند، لذا در صورت بروز بیماری بهتر است زمان پروترومبین استاندارد فرد چک شود. اگر به هر دلیلی فرد بیمار مجبور است به طور موقت مصرف غذا را قطع کند، به عنوان مثال اگر به دلیل اسهال یا استفراغ بیمار نمی‌تواند غذایی مصرف کند، باید برای آن روز دوز وارفارین را نصف کرد (ولی بهتر است این کار را تحت نظارت پزشک انجام دهید). در صورتی که بیماری شما بیش از یک روز ادامه یافت، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر بیماری که وارفارین مصرف می‌کند، دچار سرماخوردگی شود، چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد؟
در صورت بروز سرماخوردگی، پیش از مصرف هرگونه دارویی بهتر است با پزشک مشورت کنید. مصرف 2-1 عدد استامینوفن یا ایبوپروفن، مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند، ولی در صورت نیاز به دوزهای بیشتری از این داروها، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، چون می‌تواند برای شما تهدید کننده باشد (به عنوان مثال استامینوفن باعث افزایش اثر وارفارین و لذا افزایش زمان پروترومبین استاندارد و افزایش خطر خونریزی می‌شود).
داروهایی را که جهت کنترل علایم سرماخوردگی مجاز هستید بدون نسخه پزشک از داروخانه تهیه کنید، عبارتند از:
آنتی‌هیستامین‌های (ضد حساسیت) مجاز، مانند: دیفن‌هیدرامین، کلرفنیرامین، لوراتادین، فنیرامین،ضدسرفه‌های مجاز، مانند: دکسترومتورفان،ضداحتقان بینی (دکونژستان) مجاز، مانند: قطره پسودوافدرین و فنیل‌افرین، اسپری بینی فنیل‌افرین یا اکسی‌متازولین ( توجه شود که دکونژستان‌های موضعی را نباید بیش از 3 روز مصرف کرد.)ضد درد و ضد تب مجاز، مانند: استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن (نباید این داروها را به مقدار زیاد مصرف کرد.) نکته مهم: از مصرف آسپیرین به عنوان داروی ضد درد و ضد تب، خصوصا در افراد زیر 13 سال جدا خودداری شود.
آیا وارفارین در حاملگی مجاز است؟
مصرف وارفارین در دوران حاملگی می‌تواند باعث سقط جنین یا افزایش خطر خونریزی در مادر و جنین شود که خطر سقط جنین در 12 هفته اول بارداری بیشتر از سایر زمان هاست. پس بسیار مهم است خانمی که وارفارین مصرف می‌کند، طی مدت زمانی که وارفارین مصرف می‌کند، باردار نشود.
اگر مشخص شود خانمی باردار شده، سریعا به پزشک خود اطلاع دهد و هیچ‌گونه اقدام خودسرانه‌ای انجام ندهد. به عنوان مثال، خودش مصرف وارفارین را قطع نکند، بلکه با پزشک خود مشورت کند. پزشک ممکن است با توجه به نوع بیماری فرد، به جای مصرف وارفارین، تزریق هپارین را برای فرد تجویز کند، ولی دانستن این نکته مهم است که در هر بیماری‌ای نمی توان از هپارین تزریقی استفاده کرد. پس اگر تصمیم به باردار شدن دارید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.در مدت زمانی که وارفارین مصرف می‌کنید از یکی از روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید و هیچ‌گاه وارفارین را بدون مشورت با پزشک خود به طور خودسرانه قطع نکنید.
آیا وارفارین در شیردهی مجاز است؟
اگر چه مصرف وارفارین در دوران حاملگی و یا در زمانی که فرد قصد باردار شدن دارد خطرناک است، در دوران شیردهی مصرف آن مشکلی ندارد و با وجود اینکه مقداری وارفارین وارد شیر مادر می‌شود، میزان آن بسیار جزئی بوده و در حدی نیست که برای نوزاد خطرآفرین باشد.
توصیه‌های درمانی
وارفارین را همیشه در ساعت مشخص و به همان شیوه‌ای که پزشک برای شما تعیین کرده، مصرف نمایید.در زمان‌های تعیین شده به پزشک مراجعه نمایید و آزمایش خون را انجام دهید.یک جدول زمان‌بندی مصرف وارفارین و انجام آزمایش‌های خون برای خود تهیه نمایید. این کار به شما کمک می‌کند که مصرف هیچ دوزی از وارفارین یا انجام هیچ‌یک از آزمایش‌های خون را از دست ندهید.
پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، مطلع نمایید. همچنین پیش از شروع، تغییر یا قطع هر گونه دارو، مکمل یا محصولات گیاهی با پزشک خود مشورت نمایید.عادات غذایی و فعالیتی خود را حفظ نمایید. تغییرات ناگهانی می‌تواند بر INR اثر بگذارد.مصرف غذاهای حاوی ویتامین K مانند سبزیجات برگ سبز (مانند: کاهو، اسفناج وکلم) را قطع نکنید! بلکه همان مقداری را که همیشه مصرف می‌کردید، مصرف کنید. افزایش یا کاهش اینگونه غذاها بر INR اثرگذار می‌باشد.در صورت بیمار شدن یا بروز هر گونه عارضه جدید یا خونریزی‌های شدید، به کلینیک وارفارین اطلاع دهید.وارفارین را دور از دسترس اطفال قرار دهید.همیشه به میزان کافی وارفارین در منزل داشته باشید و پیش از تمام شدن آن، دوباره نسخه را از داروخانه تهیه نمایید.
اگر باردار شده‌اید یا تصمیم به باردار شدن دارید، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. خودسرانه داروی خود را قطع نکنید.در صورت انجام اعمال جراحی یا دندانپزشکی، دندانپزشک یا جراح خود را از مصرف وارفارین مطلع نمایید.اگر قصد سفر دارید، حتماً مطمئن شوید که وارفارین به میزان کافی برای آن مدت به همراه دارید.کارت هویت پزشکی، مبنی بر مصرف داروی ضد انعقاد، به همراه داشته باشید.در صورت مراجعه به هر پزشک دیگری، حتماً پزشک را از مصرف وارفارین مطلع نمایید.خودسرانه و بدون مشورت با پزشک خود، وارفارین مصرفی خود را قطع یا تغییر ندهید.
بدون مشورت با پزشک خود، مصرف همزمان سایر داروها با وارفارین را قطع یا شروع نکنید. اگر همزمان با وارفارین، داروی دیگری مصرف می‌کنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. در مقدار مصرفی آن دارو تغییری ندهید.بدون مشورت با پزشک، تغییرات زیادی در رژیم غذایی و فعالیت‌های روزانه خود، ندهید.از انجام ورزش‌های سنگین و پربرخورد که منجر به خونریزی یا خون‌مردگی می‌شوند، پرهیز نمایید.
منبع:ویکی پدیا،ستاره،دارویاب؛بیتوته
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی