دلیل خارش شبانه پوست بدن چیست؟
خارش شبانه پوست بدن یک بیماری شایع است که عموما در اثر فرایندهای طبیعی بدن، اختلالاتی که باعث تحریک پوست میشوند یا داروها رخ میدهد. خارش پوست در شب که به نام خارش شبانه نیز مشهور است می تواند به قدری شدید باشد که مخل خواب منظم شود. علل رخ دادن این نوع خارش از علل ساده تا علل پیچیده تر و جدی متفاوت است.
با این حال در موارد نادر، تحریک شدن بیش از حد پوست در هنگام شب میتواند نشانهای از وجود اختلالات جدیتر مانند سرطان یا عدم عملکرد درست ارگانها باشد.
خارش شبانه پوست بدن یکی از آزاردهنده ترین بیماری های پوستی می باشد. این بیماری همواره در زن و مرد به صورت یکسان بروز پیدا خواهد کرد و معمولا علل مختلفی را شامل می شود. یکی از مهم ترین علل خارش شبانه پوست بدن وجود بیماری های پوستی از نوع کهیر یا بیماری هایی با منشأ انگلی همانند جرب می باشد. تا زمانی که عامل ایجاد کننده این حالت در بدن از بین نرود فرد احساس آسایش و راحتی خود را به دست نخواهد آورد و همواره باید خارش شبانه را تجربه نماید.
در صورتی که علل بروز خارش شبانه عللی همچون کهیر می باشد ، باید در مصرف غذاها و یا بروز حساسیت های خود توجه بیشتری به خرج دهید. معمولا برخی از افراد به دنبال مصرف داروهای جدید ، تحولی در بدن خود احساس خواهند کرد که این تحول اغلب در زمینه ی پوستی آنها تظاهر پیدا می کند و خود را به صورت خارش های شبانه نشان می دهد. تا زمانی که عامل حساسیت از در شما از بین نرود این خارش ها ادامه خواهد داشت. مصرف آنتی هیستامین ها در چنین مواردی بسیار کمک کننده خواهد بود.
علل بروز خارش شبانه پوست بدن
مانند بسیاری از دیگر بیماریهای پوستی، خارش پوست ممکن است در شب افزایش بیابد. چرخهی طبیعی برخی از هورمونها، مولکولها و مواد شیمیایی که در طول شب در بدن رخ میدهد نیز میتواند باعث خارش شود.
در بعضی موارد، ممکن است پوست فقط در طول شب به علت نبود عوامل بیرونی که سبب پرت شدن حواس فرد میشوند، خارش داشته باشد. اما خارش در شب همچنین ممکن است نشانهای از یک اختلال جدیتر باشد.
علل طبیعی بروز خارش شبانه پوست بدن
ساعت زیستی (ساعت بیولوژیکی)
بدن از طریق استفاده از یک ساعت زیستی، که چرخهی ۲۴ ساعته طبیعی بدن است، هورمونها و مواد شیمیایی را تنظیم میکند. ساعت زیستی بدن موجب بروز تغییرات یا کم و زیاد شدنهایی میشود که میتوانند باعث خارش بدن در شب شوند. این تغییرات عبارتند از:
-
افزایش جریان خون به پوست -
افزایش دمای پوست افزایش -
افزایش سیتوکین، مولکولهایی که ارتباط سلولها را در طی واکنشهای ایمنی هماهنگ میکنند و ممکن است التهاب را افزایش دهند. -
کاهش کورتیکواستروئید، هورمون¬هایی که به کاهش التهاب کمک میکنند. -
اختلال پروستاگلاندین (PG)، هورمونهایی که باعث عریض شدن رگهای خونی میشوند. -
افزایش از دست دادن آب از طریق پوست (تعریق)
یائسگی و بارداری
رخ دادن تغییرات در سطح هورمون استروژن ممکن است باعث خشکی، خارش پوست، یا احساس سوزش در پوست شود. بعضی از زنان یائسه این احساس را به این صورت توصیف میکنند که انگار مورچه زیر پوستشان در حال خزیدن است.
علل دیگر بروز خارش شبانه پوست بدن
سایر علل شایع بروز خارش شبانه پوست بدن عبارتند از:
-
کهیر -
گزش حشرات، از جمله ساس، شپش، مگس یا کک -
واکنشهای آلرژیک به مواد شیمیایی، رنگها یا عطرها -
خشک بودن پوست -
آفتاب سوختگی یا سوختگی -
آبله مرغان -
استرس -
تعریق بیش از حد -
عادت عصبی -
داروها، از جمله آنتیبیوتیکها، ضدقارچها، استاتینها و داروهای ضد افسردگی (مخدرها)
در موارد نادر، خارش پوست در شب میتواند نشانهای از وجود اختلالات جدیتر یا مشکلاتی باشد که نیاز به درمان دارند. این اختلالات عبارتند از:
-
اگزما، یک بیماری که باعث خارش پوست و پدیدار شدن راش به صورت درازمدت میشود. -
پسوریازیس، که یک بیماری خودایمنی است. -
عفونتهای قارچی پوست مانند عفونت پای ورزشکاران و عفونت کرمک -
اختلالات تیروئید، به خصوص تیروئید پرکار -
سرطان پوست -
سرطانهای دیگر، به ویژه، سرطانهای ایمنی و سلولهای خونی مانند لنفوم و لوسمی -
اختلالاتی که بر سیستم عصبی تاثیر میگذارند، مانند دیابت، زونا و تصلب بافت چندگانه (MS) -
اچآیوی -
نارسایی کلیه یا کبد -
کمخونی فقر آهن -
افسردگی شدید یا اضطراب
مداوای خانگی برای تسکین خارش شبانه پوست بدن
چند راه سادۀ غیر دارویی برای کمک به کاهش خارش شبانه وجود دارد. راههای رایج برای کاهش خارش پوست در طول شب عبارتند از:
-
گرفتن دوش آب سرد یا ولرم پیش از رفتن به بستر خواب، صرفاً استفاده از مرطوبکنندهها و صابون غیر معطر، عدم مصرف نوشابۀ گازدار یا جوی دو سر -
استفاده از مرطوب کنندههای پایۀ گلیسیرین، فاقد روغن و الکل پیش از خواب، مثل سیتافیل، اسرین یا سیراوی -
استفاده از پمادهای طبیعی و کرمهای دارای ویتامین E و آلو ورا -
استفاده از دستگاه مرطوب کنندۀ هوا در اتاق خواب -
استفاده از کمپرس خنک، مثل گذاشتن پارچههای خنک یا مرطوب بر روی پوست پیش از خواب -
استفاده از پنکه برای جریان یافتن هوا و ایجاد صدای پسزمینه به عنوان منبعی برای ایجاد حواسپرتی ذهنی -
پوشیدن دستکش برای اجتناب از خراشیدن پوست در هنگان تشدید علایم خارش -
استفاده از نوارها یا تکنیکهای مدیتیشن در هنگام خواب -
تمرین تکنیکهای ریلکسیشن پیش از به خواب رفتن -
گرفتن ناخن انگشتان دست برای کاهش شانس تحریک بیشتر پوست -
پوشیدن لباسهای راحت و گشاد برای ایجاد امکان تنفس برای پوست -
عدم اجازۀ ورود به حیوانات خانگی برای ورود به اتاق خواب -
بررسی اتاق خواب در مورد علامتهای وجود ساس یا دیگر حشرات گزنده شامل ککها یا مورچههای نیشدار -
نوشیدن چای بدون کافئین مثل بابونه یا نعناع پیش از رفتن به بستر -
استفاده از 2 تا 3 قطره اسانس مثل اسطوخودوس بر روی بالش قبل از رفتن به بستر خواب
پیشگیری از خارش شبانه پوست بدن
ایجاد تغییرات سادهای در سبک زندگی میتواند به کاهش ریسک ابتلا به خارش شبانه کمک کند. راههایی برای پیشگیری از دچار شدن به خارش شبانه شامل موارد زیر است:
-
سیراب نگه داشتن بدن برای پیشگیری از خشکی پوست -
اجتناب از رفتن به سونا یا گرفتن دوش یا حمام گرم طولانی مدت پیش از رفتن به بستر برای پیشگیری از افزایش دمای بدن و کاهش رطوبت آن -
پوشیدن لباسهای تهیه شده از پارچههای طبیعی مثل نخ -
اجتناب از مواد آرایشی بهداشتی و پاک کنندۀ معطر، رنگدار، یا داروهای زیبایی پیش از رفتن به بستر خواب -
اجتناب از مصرف مواد شیمیایی مثل کافئین و مشروب الکلی که میتوانند جریان خون به پوست را افزایش دهند -
نگه داشتن دمای اتاق زیر حرارت 21 درجه سلسیوس و اطمینان از اینکه هوا در آنجا به خوبی جریان دارد -
امتناع از انجام فعالیتهای افزایش دهندۀ جریان خون و بالابرندۀ حرارت بدن پیش از رفتن به بستر خواب -
تعویض روکش بستر به صورت منظم ترجیحاً به صورت هفتگی -
درمان تمامی حیوانات خانگی با داروهای تأیید شدۀ دامپزشکی در مورد انگلها و حشرات و کرمها
درمان خارش شبانه پوست بدن
هم داروهای غیر نسخهای و هم داروهای نسخهای برای کمک به خارش فعلاً موجود و پیشگیری از تکرار آن در آینده در دسترس است. داروهای پشت پیشخان یا غیر نسخهای مورد استفاده برای پیشگیری از خارش شبانه عبارتند از:
-
کرمهای کویتیکوستروئیدی مثل کرم هیدروکورتیزون که میتوانند میزان التهاب را کاهش دهند. در این مورد باید به دنبال محصولاتی با 1 تا 2.5 درصد ترکیبات فعال دارویی بود. -
داروهای آلرژی که میتوانند به کاهش التهاب کمک کنند. این داروها دیفنهیدرامین (بنادریل)، فکسوفنادین (آلگرا)، و سیتریزین (زیرتک) را شامل میشود. -
مکملهایی که باعث افزایش دوار سر میشوند، مثل ملاتونین، هورمونی طبیعی که فقط در اوقات شب تولید میشود.
داروهای نسخهای مورد استفاده برای خشکی پوست در اوقات شب شامل موارد زیرند:
-
کرمها یا قرصهای کورتیکوستروئید که بسیار قویتر از داروهای غیر نسخهای هستند و میتوانند به کاهش خارش ناشی از التهاب پوست کمک کنند. -
داروهای ضد افسردگی مثل دوکسپین (سیلنور) و میرتازاپین (رمرون) میتوانند به کاهش خارش ناشی از افسردگی و اضطراب کمک کنند. -
سرکوب کنندههای سیستم ایمنی مثل مهار کنندههای کالسینورین (گینگراف، هکوریا، نئورال) میتوانند به کاهش التهاب کمک کنند. -
نوردرمانی، که از طول موج UVB برای کاهش پاسخ ایمنی پوست و کاستن از میزان التهاب استفاده میکند. -
گاباپنتین و پریگابالین که میتوانند به درمان بیخوابی و کاهش اضطراب کمک کنند. -
آگونیستهای مخدر کاپا که به درمان بیخوابی و کاهش حس خارش کمک میکنند. -
درمان جایگزینی هورمون به طور مشخص با داروهای بر پایۀ استروژن که میتوانند به کاهش خشکی پوست و خارش کمک کنند.
چه هنگامی باید برای خارش شبانه پوست بدن به دکتر مراجعه کرد
موارد خارش شبانۀ مزمن یا درازمدت باید توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرد، به ویژه مواردی که با اختلالات سلامت و بیماریهای از قبل موجود در فرد مرتبط نیستند.
در عین حال هر گاه که خشکی و خارش پوست در شب به صورت عاملی مخل و آزاردهنده در زندگی روزمره بروز کند فرد باید به پزشک مراجعه کند. دلایل استفاده از مراقبت پزشکی برای خشکی پوست در شب شامل موارد زیر است:
-
خارش ناگهانی و غیر قابل توجیه که بیش از دو هفته ادامه یافته باشد -
خشکی پوست در شب که با استفاده از مداوای خانگی یا تغییرات سبک زندگی بهبود نمییابد -
خشکی پوست که در کیفیت خواب اختلال ایجاد میکند -
خشکی یا خارش پوست که به کل بدن سرایت میکند -
خشکی پوست که با علایم دیگری مثل تغییرات پوستی، تب، خستگی یا کاهش وزن همراه باشد.
بیشتر بخوانید:
مناسب ترین راه درمان خارش و سوزش پوست پس از اصلاح با تیغ
خارش چگونه ایجاد می شود و کدام بیماریها با خارش شروع می شوند؟
خارش گلو و درمانهای خانگی موثر آن
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم