موارد مصرف و عوارض قرص کاربامازپین
کاربامازپین یکی از داروهای پرمصرف از گروه داروهای ضد صرع است. در این بیماری حملات تشنج در اثر اختلال جریان الکتریکی سلول های قسمتی از مغز رخ می دهد.
تشنج یک حمله عصبی ناشی از اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است و کاربامازپین با کاهش جریان الکتریکی غیر طبیعی سلول های مغزی به تنهایی یا همراه با سایر داروهای ضد صرع جهت کاهش حملات تشنج استفاده می شود.
کاربامازپین همچنین در درمان دردهای مزمن ناشی از آسیب عصبی مانند سوزش و درد شدید عصبی صورت نیز تجویز می شود . علاوه بر اینها کاربامازپین می تواند در برخی شرایط بیماری های اعصاب و روان مانند بیماری دوقطبی نیز اثر درمانی داشته باشد زیرا می تواند برخی دردها یا اختلالات خلقی را کنترل نماید.
مکانیسم اثر کاربامازپین
اثر ضدتشنج: کاربامازپین از نظر شیمیایی با سایر داروهای ضد تشنج ارتباطی ندارد و مکانیسم اثر آن مشخص نیست. این دارو ظاهراً با کاهش پاسخهای چند سیناپسی، توسعة تشنج را محدود می‌کند.
بسیاری از صاحبنظران کاربامازپین را داروی انتخابی برای شروع درمان ضد تشنج بخصوص در زنان و کودکان، می دانند. این دارو برای مصرف در کودکان به طور روزافزونی بر فنوباربیتال ترجیح داده می‌شود، زیرا اثر کمتری بر هوشیاری و الگوهای رفتاری دارد. در درمان اختلالات تشنجی، کاربامازپین را می‌توان به تنهایی یا همراه با سایر داروهای ضد تشنج مصرف نمود.
اثر ضد درد: در تسکین درد عصب سه‌قلو، کاربامازپین با کاهش انتقال عصبی سیناپسی، به صورت اختصاصی اثر می‌کند.
فارماکوکینتیک کاربامازپین
جذب: به آهستگی از دستگاه گوارش جذب می‌شود. حداکثر غلظت پلاسمایی آن طی 8-2 ساعت حاصل می‌شود.
پخش: به طور گسترده در سرتاسر بدن انتشار می‌یابد. از جفت عبور می‌کند و در بافت جنین تجمع می‌یابد. حدود 75 درصد به پروتئین پیوند می‌یابد. غلظت درمانی آن در سرم، mcg/ml4-3 است. در غلظتهای بیش از mcg/ml4 ممکن است نیستاگموس بروز کند و در غلظت mcg/ml10 یا بیشتر، آتاکسی، سرگیجه و بی‌اشتهایی مشاهده کرده‌اند. از آنجایی که متابولیت فعال کاربامازپین نیز می‌تواند موجب مسمومیت شود، غلظت سرمی دارو ممکن است موجب به اشتباه افتادن کادر پزشکی گردد.
متابولیسم: در کبد به یک متابولیت فعال متابولیزه می‌شود. این دارو ممکن است موجب القای متابولیسم خود نیز شود. بنابراین، با گذشت زمان، ممکن است برای نگهداری غلظت پلاسمایی آن در حد مطلوب، مقدار مصرف بیشتری موردنیاز باشد.
دفع: 70 درصد از طریق ادرار و 30 درصد از طریق مدفوع دفع می‌شود. غلظت کاربامازپین در شیر مادر، حدود 60 درصد غلظت آن در سرم است.
پیش از مصرف کاربامازپین
-
در صورت بارداری یا اقدام به بارداری و شیردهی پزشک خود را مطلع نمایید. -
در صورت سابقه مشکلات کلیوی، کبدی، قلبی، چشمی (مانند فشار بالای چشم که منجر به بیماری گلوکوم یا آب سیاه می شود.) دیابت، بیماری های مرتبط با مغز استخوان، بیماری های اعصاب و روان و حساسیت دارویی قبل از استفاده از کاربامازپین به پزشک خود اطلاع دهید. -
از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید.
نحوه مصرف کاربامازپین
-
دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید . -
مصرف این دارو باتوجه به وضعیت و نوع مشکل شما متفاوت می باشد. -
از آنجا که این دارو بر روی سیستم عصبی تاثیر دارد، مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد.
اگرچه ممکن است در چند هفته ابتدایی درمان احساس بهبودی در شما ایجاد نشود، با این حال درمان خودرا ادامه دهید و طبق برنامه منظم به پزشک خود مراجعه کنید و همچنین برای بهبود روند درمان کلیه مشکلات و مسائل خودرا از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید .
-
قطع این دارو به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک، می تواند عوارض نامناسبی از جمله بروز حمله ی تشنجی برای بیمار در برداشته باشد لذا قطع این دارو باید بصورت تدریجی و تحت نظر پزشک انجام شود. -
ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن، مقدار داروی شمارا افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود. -
مقدار مصرف دارو در کودکان با توجه به شرایط، سن و وزن آنها توسط پزشک محاسبه می شود. -
این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد. قرص را بصورت کامل با یک لیوان آب ببلعید و از بازکردن یا جویدن و نصف کردن آن بپرهیزید. -
در صورت فراموش کردن مصرف یک نوبت دارو بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف کنید مگر آنکه زمان یاد آوری به نوبت مصرف بعدی دارو نزدیک باشد.در این شرایط نوبت فراموش شده را مصرف نکنید و نوبت بعدی را در زمان خودش مصرف کنید اما به هیچ وجه مقدار مصرف دارو را دوبرابر نکنید. -
در صورتی که فرم خوراکی مایع برای شما تجویز گردیده است ،مقدار مصرف در هر نوبت را با سرنگ مخصوص به طور دقیق اندازه گیری نمایید و در مورد نحوه مصرف و اندازه گیری ،با داروساز خود مشورت نمایید.
مقدار مصرف قرص کاربامازپین
مقدار مصرف هر دارو را پزشک تعیین می‌کند. ولی مقدار مصرف معمولی این دارو به شرح زیر است:
بزرگسالان به عنوان ضد تشنج: مقدار شروع یک قرص (200 میلی‌گرم) دو بار در روز اول میباشد. ممکن است مقدار دارو بر اساس نیاز بیمار توسط پزشک معالج افزایش یابد. حداکثر مصرف روزانه برای افراد بالاتر از 15 سال، 1200 میلی‌گرم (6 قرص) میباشد. حداکثر مصرف روزانه برای افراد 12 تا 15 سال 1000 میلی‌گرم ( 5 قرص) میباشد.
کودکان 6 تا 12 سال: مقدار شروع نصف قرص (100 میلی‌گرم) دو بار در روز اول میباشد. ممکن است مقدار دارو بر اساس نیاز بیمار توسط پزشک معالج افزایش یابد. حداکثر مصرف روزانه برای کودکان 6 تا 12 سال 1000 میلی‌گرم (5 قرص) میباشد.
کودکان کمتر از 6 سال: مقدار مصرف دارو بر اساس کیلوگرم وزن بدن فقط طبق دستور پزشک تعیین گردد.
قرص کاربامازپین و بارداری
مصرف قرص کاربامازپین در طول بارداری باعث آسیب رسیدن به جنین می شود. اگر در حین مصرف قرص کاربامازپین باردار شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
توصیه های مصرف کاربامازپین
با توجه به اینکه این دارو توسط شرکت ها ی متعددی ساخته می شود، ممکن است اثر داروی تولیدی شرکت های مختلف برای بیمار متفاوت باشد لذا نحوه مصرف این دارو باتوجه به شرکت سازنده و نام برند دارو متفاوت است. بطور مثال قرص های آهسته رهش باید بصورت کامل بلعیده شوند و از خرد کردن یا نصف کردن آن ها خودداری شود. بعضی از برندها را بهتر است بعد از غذا و بعضی را باید قبل از غذا مصرف کنید به همین دلیل دارو را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید و همچنین پیش از مصرف بروشور دارویی موجود درجعبه ی دارو را به دقت مطالعه کرده و سوالات خود را از داروسازتان بپرسید.
-
بهتر است هر بار برای دریافت نسخه ی جدیدتان از تغییر برند یا شرکت تولیدکننده ی دارو خودداری کنید و در صورت لزوم به پزشک خود اطلاع دهید. -
در ابتدای درمان با این دارو ممکن است افکار ناراحت کننده ی شما از گذشته بیشتر شوند اما نگران نباشید. باید بدانید که این افکار ناشی از مصرف این دارو و شروع اثر بخشی آن می باشند و به مرور زمان برطرف می شوند. -
بهتر است در این موارد افکار خودرا با نزدیکان و یا مشاور و پزشک خود درمیان بگذارید و آگاهانه نسبت به برطرف کردن آنها اقدام نمایید . -
به دلیل عوارض ناشی از این دارو برای جنین ،درصورتی که قصد بارداری یا شک به بارداری دارید حتما پزشک خود را جهت تغییر دارو مطلع سازید و در زمان مصرف این دارو از روش مناسب جهت پیشگیری از بارداری استفاده نمایید. -
در ابتدای شروع درمان بیماری صرع با کاربامازپین ممکن است تعداد یا نوع حملات تشنج کمی تغییر کند اما نگران نباشید زیرا به مرور این مشکل برطرف می شود. لذا احتیاطات لازم را رعایت کنید و با پزشک خود در تماس باشید. -
مصرف الکل در مدت درمان با این دارو می تواند احتمال بروز عوارض ناشی از این دارو را افزایش دهد. -
رانندگی برای بیماران مبتلا به صرع مناسب نمی باشد اما در صورتی که در مدت یک سال تشنجی رخ نداده باشد، می توان با نظر پزشک و با احتیاط ، مجددا شروع به رانندگی نمود. با این حال در صورتی که رانندگی می کنید باید حواستان به زمان مصرف داروها و خواب آلودگی ناشی از آنها باشد.
عوارض شایع کاربامازپین
-
خواب آلودگی، خستگی، سرگیجه و مشکلات بینایی مانند تاری دید از عوارض این دارو می باشد لذا تا زمانی که اثر دارو از بین نرفته از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط دارند خودداری نمایید . -
برای سردرد احتمالی ناشی از مصرف این دارو از داروساز خود درمورد داروی ضد درد مناسب سوال بفرمایید. -
خشکی دهان نیز از علائم مربوط به مصرف این دارو میباشد که با آدامس یا آبنبات فاقد شکر می توان آن را برطرف نمود . -
در صورت احساس تهوع ناشی از مصرف این دارو ،مصرف غذاهای سبک و ساده و پرهیز از غذاهای پرچرب و پر ادویه این مشکل را برطرف می سازد. -
در صورت بروز علائم آنفولانزا، گلودرد، تغییرات شدید خلق و خو، مشکلات حرکتی، احساس لرزش، سرفه،تغییرات لثه ها یا زخم دهانی،درد عضلانی یا مفصلی، ورم پا و مچ ،لکه های قرمز یا خارش دار روی پوست و سایر موارد حتماً به پزشک خود مراجعه نمایید .
عوارض نادر اما مهم کاربامازپین
این دارو می تواند عوارض نادر اما مهمی داشته باشد که علی رغم اینکه احتمال وقوع آنها کم می باشد اما پیگیری و توجه به آنها بسیار مهم می باشد.لذا در صورت داشتن علائم سرفه همراه با گلودرد ،خشکی و التهاب چشم وبروز لکه های قرمز پوستی فوراً به پزشک خود یا مرکز درمانی مراجعه کنید.
تداخلات دارویی کاربامازپین
-
همیشه باید پیش از مصرف قرص کاربامازپین، به پزشک درباره قرص های مصرفی خود اطلاع دهید. -
پیش از مصرف قرص کاربامازپین، از پزشک درباره قرص های خواب آور، قرص های افسردگی، نگرانی، صرع و نرم کننده عضله بپرسید. زیرا قرص کاربامازپین اثر اینگونه قرص ها را بیشتر می کند. -
قرص کاربامازپین اثر قرص ضدبارداری را کم می کند بنابراین احتمال باردار شدن وجود دارد. -
هنگامی که قرص کاربامازپین همراه با قرص هایی مانند فنوباربیتال، فنی تونین و پریمیدون مصرف می شود، اثرش کم می شود بنابراین احتمال تشنج وجود دارد. -
بدون مشورت با پزشک قرص کاربامازپین را با دیگر قرص های ضد تشنج و آرامش دهنده مصرف نکنید.
اگر هر یک از قرص های زیر را مصرف می کنید، پیش از مصرف قرص کاربامازپین به پزشک خود بگویید:
-
آنتی بیوتیک -
قرص های درمان بیماری سل -
قرص های ضد قارچ -
رقیق کننده های خون -
قرص های سرطان -
قرص های ایدز -
استروئید -
قرص های جایگزین تیروئید -
قرص های قلب یا فشار خون -
دیورتیک
موارد منع مصرف کاربامازپین
اگر یکی از مشکلات زیر را داشته باشید نمی توانید قرص کاربامازپین مصرف کنید:
-
مشکل قلبی -
فشار خون بالا -
کلسترول یا تری گلیسیرید بالا -
بیماری های کبد یا کلیه -
ناهنجاری تیروئید -
گلوکوم -
سابقه بیماری روانی -
پورفیری
فراموش کردن قرص کاربامازپین
در صورتی که فراموش کردید قرص را سر وقت مصرف کنید، هر زمانی که به یاد آوردید قرص را بخورید. اگر زمان قرص بعدی رسیده است، قرص قبلی را مصرف نکنید. هیچ گاه دو قرص را همزمان نخورید.
مصرف بیش از حد قرص کاربامازپین
اگر بیش از حد از قرص کاربامازپین مصرف کردید با اورژانس تماس بگیرید.
-
نفس عمیق -
کم شدن ادرار یا ادرار نکردن -
کشیدگی عضلات -
لرزش -
لکنت زبان -
به سختی راه رفتن
روش نگهداری کاربازماپین
دارو را دور از نور و در جای خشک ، در دمای زیر 30 درجه سانتی گراد درون جعبه نگهداری نمایید. دارو دور از دسترس کودکان قرار داده شود. از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری کنید.
بیشتر بخوانید:
همه چیز در مورد قرص کلداستاپ یا کلداکس
معرفی کامل قرص مسکن ایبوپروفن و عوارض آن
همه چیز در مورد قرص سیپرالکس (cipralex)
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم