شربت اپیوم چیست؟
شربت اپیوم یا همان تنتور تریاک نوعی ماده مخدر است که از تبدیل تریاک یا اپیوم به محلول الکلی تریاک تهیه شده است. این ماده در دوران ویکتوریا یک نوشیدنی بسیار معروف به شمار میرفت. خاصیت تسکین درد شربت اپیوم موجب شد این محلول برای درمان انواع بیماریها از سرماخوردگی رایج گرفته تا بیماریهای پیچیده نظیر ناراحتی قلبی مصرف میشد.
در آن دوره، هر فرد در هر سن و جنسی میتوانست شربت اپیوم را بهراحتی تهیه کند. پاراسلسوس اولین کسی بود که در طول دهه 1500 این دارو را آزمایش کرد. مزایای فوقالعاده شربت اپیوم این دانشمند را تحت تاثیر قرار داد و موجب شد پاراسلوس از واژه لاتین “Laudare” به معنای ستایش برای نامگذاری آن استفاده کند.
متاسفانه پاراسلوس بهقدری غرق در مزایای آن شد که از تشخیص خاصیت اعتیادآوری آن غافل شد. لازم به ذکر است که مواد اعتیادآور مدرن نظیر هروئین و مورفین از این ماده تهیه شدهاند. بهغیر از خواص اعتیادآوری این ماده، علائم مصرف زیاد آن نیز در جوامع پزشکی بهخوبی شناخته شدهاند.
چرا ترک شربت اپیوم باید زیر نظر پزشک انجام بگیرد؟
افرادی که در کنترل مصرف شربت اپیوم مشکل دارند باید برای اینکه بتوانند کنترل زندگی خود را دوباره بدست بگیرند در برنامههای درمانی ترک اعتیاد به شربت اپیوم شرکت کنند.
شربت اپیوم اپیوم که به تنتور افیون نیز معروف است حاوی 10% پودر تریاک در مایع حاوی الکل است. در برخی موارد، روش سمزدایی تحت نظر پزشک، که بهمنظور ترک اعتیاد به شربت اپیوم انجام میشود میتواند در کنترل علائم خماری ناشی از اعتیاد موثر باشد.
در روش سم زدایی پزشکی، بهجای اینکه فرد یکدفعه مواد را ترک کند بهتدریج مصرف خود را کنار میگذارد. در این روش، پزشکی که مسوول مدیریت فرایند سمزدایی است با تجویز متوالی مقادیر بسیار کم شربت اپیوم، به کنترل میزان مصرف مواد کمک میکند.
نشانههای اعتیاد به شربت اپیوم
کسی که به شربت اپیوم اعتیاد دارد بدون شرکت در برنامههای ترک اعتیاد نمیتواند مصرف شربت را کنترل کند. اعتیاد برخلاف سوء مصرف که به استفاده غیرقانونی از مواد اتلاق میشود، نوعی وابستگی جسمی به مواد است.
فرد معتاد هنگامی که از شربت اپیوم محروم است ولع شدیدی به مصرف آن پیدا میکند و اگر برای مدت طولانی آن را کنار بگذارد ممکن است دچار علائم خماری شود. اعتیاد به شربت اپیوم میتواند تحمل فرد را نسبت به این مواد و سایر موادمخدر دیگر افزایش دهد.
تحمل زمانی ایجاد میشود که مغز فرد معتاد با مواد سازگاری یافته و مواد نتواند همانند سابق تاثیرات خود را روی فرد مصرف کننده ایجاد کند.
درنتیجه فرد معتاد برای اینکه بتواند به همان احساسی که سابقا با مصرف میزان کم مواد دست پیدا میکرد برسد باید دوز مواد را بیشتر کند.
فردی که شربت اپیوم مصرف میکند ممکن است علاوهبر وابستگی فیزیکی دچار اعتیاد روانی نیز بشود. در اعتیاد روانی، از آنجایی که فرد به مصرف مواد عادت کرده، احساس میکند که ترک آن بسیار سخت و غیرممکن است. فردی که اعتیاد روانی دارد فکر میکند که برای کنار آمدن با مشکلات زندگی روزمره به مواد نیاز دارد.
اگر فرد قبل از شروع به مصرف شربت اپیوم به بیماری مزمنی مبتلا بوده ممکن است ترس این را داشته باشد که بهمحض ترک شربت، درد دوباره به سراغ او بیاید. این نوع اعتیاد و وابستگی ذهنی ممکن است موجب شود فرد تمایلی به پیگیری درمان نداشته باشد.با وجود اینکه اعتیاد به شربت اپیوم ممکن است غافلگیرکننده باشد اما روشهای زیادی برای کمک به ترک آن وجود دارد.
تاثیرات شربت اپیوم
شربت اپیوم میتواند تاثیرات مشابه مورفین، کودئین، اکسی کدون، هروئین و متادون را در فرد ایجاد کند. افرادی که از موادمخدر نظیر شربت اپیوم استفاده میکنند معمولا وقتی میزان زیادی از مواد را مصرف میکنند احساس سرخوشی و شادی به آنها دست میدهد.
شربت اپیوممیتواند اضطراب را کاهش و درد را تسکین دهد. وقتی فردی دوز مصرفی این ماده را کم میکند ممکن است دچار افسردگی شود.
برخی از مصرفکنندگان با عوارض جانبی نظیر خارش، سرگیجه، استفراغ، حالت تهوع، یبوست، کسالت، از دست دادن اشتها و خشکی دهان مواجه میشوند.
علائم سوء مصرف شربت اپیوم
سوء مصرف شربت اپیوم، اصطلاحی است که به استفاده بیشتر از دوز موردنظر یا تجویز شده مواد گفته میشود. بهعبارت سادهتر یعنی استفاده مکرر یا استفاده بیشتر از آنچه پزشک توصیه کرده است. از طرفی سوء استفاده از شربت اپیوم میتواند شامل استفاده مکرر از مواد بعد از درمان اولیه مشکل باشد.
فردی که سوء مصرف شربت اپیوم دارد، ممکن است برای تهیه نسخه آن به چندین پزشک یا داروخانه مراجعه کند. چنین فردی ممکن است شربت اپیوم را از کسی که با تجویز پزشک آن را مصرف میکند بدزد و یا با قیمت بالا از بازار سیاه تهیه کند.
گرچه درمان اعتیاد به شربت اپیوم میتواند به مصرفکنندگان و معتادین کمک کند تا بتوانند به یک زندگی عاری از اعتیاد برگردند اما سوء مصرف شربت اپیوم با اعتیاد به آن کاملا متفاوت است.
علائم رایج اوردوز شربت اپیوم
شربت اپیوم ممکن تسکیندهنده خوب و فوری برای بسیاری از ناراحتیها باشد اما اگر به میزان زیاد مصرف شود میتواند منجربه علائم حاد و کشنده شود.
در اینجا به معرفی رایجترین علائم مصرف زیاد شربت اپیوم میپردازیم:
نارسایی تنفسی: از آنجایی که شربت اپیوم حاوی مقدار زیادی الکل بهویژه اتانول است مصرف مقدار زیاد آن ممکن است موجب اختلال تنفسی شده و عملکرد سیستم تنفسی را با مشکل مواجه کند. بنابراین افرادی که از اختلالات تنفسی رنج میبرند ممکن است درابتدا مشکل تنفسی پیدا کنند و دهانه بینی آنها گشاد شده و بعدها به سیانوز (تب یرقان ازرق) تبدیل شود.
یبوست: مواد حاوی تریاک با تاثیر بر گیرندههای خاص موادمخدر در سیستم گوارشی انواع حرکات لوله گوارش را مهار میکنند به همین دلیل این داروها در درمان اسهال موثر هستند. بنابراین میزان زیاد شربت اپیوم میتواند باعث شود که مصرفکنندکان دچار مشکل در اجابت مزاج شوند.
تنگی مردمک چشم: موادمخدر ازجمله شربت اپیوم، میتوانند حتی در تاریکی نیز موجب تنگ شدن مردمک چشم یا عارضه تنگی مردمک شوند. بنابراین یکی از روشهای ارزیابی علائم اوردوز شربت اپیوم معاینه وبررسی مردمک چشم بیمار است.
سرخوشی: منظور از سرخوشی یا یوفوریا احساس شادی و نیروی جسمی زیاد است که معمولا بهدلیل تحریک گیرندههای اپیوئید در مغز صورت میگیرد. مواد اولیه فعال در شربت اپیوم مورفین است که این ماده موجب حس خوشی و شعف در مصرفکنندگان میشود. درحقیقت یکی از علل اصلی رواج شربت اپیوم و اعتیاد بسیاری از افراد به آن در دوره ویکتوریا، حالت سرخوشی ناشی از تاثیر آن بود.
بیقراری: با وجود اینکه، شربت اپیوم میتواند مصرفکننده را بسیار خوشحال و سرخوش کند اما میتواند تعادل شیمیایی مغز را مختل کند. درحقیقت، مصرفکنندگان بلافاصله بعد از احساس سرخوشی دچار حس غم و اندوه عمیق و افسردگی میشوند.
درنتیجه افرادی که به شربت اپیوم وابسته و معتاد میشوند نوسانات خلقی زیادی را از خود بروز میدهند که مجبور میشود دوباره آن را مصرف کنند.
تشخیص نیاز به درمان اعتیاد به شربت اپیوم
اعتیاد به شربت اپیوم میتواند کل زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. فرد معتاد ممکن است در مدرسه و محل کار نتواند تمرکز داشته باشد. از آنجایی که اعتیاد میتواند بین فرد معتاد و دوستان و سایر اعضای خانواده او فاصله ایجاد کند به زندگی شخصی و روابط او آسیب خواهد رساند.
تمام لحظات بیداری و هوشیاری فرد به فکرکردن درباره مصرف شربت اپیوم ختم خواهد شد بهطوری که فقط به فکر این خواهد بود که دفعه بعد را کی و کجا مواد مصرف کند. فعالیتها و سرگرمیهای سابق کنار گذاشته میشوند تا فرد وقت و پول بیشتر خود را صرف مواد کند. در برخی موارد، فرد معتاد بهطور مکرر سعی میکند مصرف شربت اپیوم را ترک کند اما با شکست مواجه میشود.
البته تمام معتادین به مواد همه این نشانهها را تجربه نمیکنند ولی حتی وجود یکی از این نشانهها میتواند دلالت بر این باشد که شربت اپیوم مشکلساز شدهاست. البته همه افرادی که به این ماده اعتیاد دارند دوست ندارند بپذیرند که باید درمان شوند.
در برخی موارد، برای اینکه فرد را متقاعد کنند تا به دنبال درمان باشد باید یک اقدام بزرگ و اساسی انجام داد و یا دوستان و اعضای خانواده معتاد مداخله نمایند.
گزینههای درمانی اعتیاد به شربت اپیوم
در گذشته، شربت اپیوم برای تسکین درد و درمان بسیاری از بیماریهای مختلف مصرف میشد. اما با اینحال، امروزه مسکنهای جدیدتر که حاوی موادمخدر هستند، دردسترس بوده و ارزانتر هستند.
در عصر مدرن، شربت اپیوم بیشتر برای درمان اسهال در بزگسالان و پیشگیری از علائم خماری در نوزادانی که از مادران معتاد به مواد بدنیا میآیند مصرف میشوند. شربت اپیوم با نسخه قابل تهیه است و همانند تمام موادمخدر دیگر بهشدت اعتیادآور است. هنگامی که تصمیم گرفتید به فکر درخواست کمک باشید مسلما انتخاب گزینههای درمانی مناسب برای ترک اعتیاد پیچیده خواهد شد.
3 نوع گزینه اصلی درمان اعتیاد به شربت اپیوم عبارتند از:
بستری شدن در بیمارستان: در این روش، فرد معتاد برای نظارت بهمدت 24 ساعت در بیمارستان بستری میشود. اگر علائم خماری شدید باشد و یا اقدامات قبلی برای ترک اعتیاد با شکست مواجه شده باشند بستری شدن ضرورت مییابد.
درمان بستری: این نوع درمان شامل زندگی در مراکز توانبخشی خصوصی و عمومی است. این مراکز دارای خوابگاه یا امکانات زندگی شبیه به استراحتگاه هستند تا فرد معتاد بتواند بهبود یافته و طول دوره درمان را در آنجا سپری کند. طول دوره اقامت در این مراکز به نیازهای خاص و همچنین الگوهای خاص مصرف مواد و اعتیاد فرد بستگی دارد.
درمان سرپایی: هدف از این نوع درمان این است که بیماران بتوانند در طول درمان به زندگی خود در خانه، کار و حتی تحصیل ادامه دهند. در طرح درمان سرپایی، بیمار باید براساس یک اصول منظم درمانی مرتبا شرح حال خود را به پزشک گزارش بدهد و یا برای اطمینان از اینکه درمان را ترک نکرده بهطور منظم آزمایشهای مخصوص موادمخدر را انجام دهد.
چه اتفاقی در مراکز توانبخشی ترک شربت اپیوم میافتد؟
وقتی برای ترک اعتیاد به شربت اپیوم وارد مراکز توانبخشی میشوید درابتدا معاینه شده و سپس با پزشک یا مشاوری که مدیریت بهبود شما را برعهده دارد گفتگو خواهید کرد.
اولین مرحله بهبود سمزدایی است. این مرحله معمولا 1 هفته طول میکشد تا بدن بتواند کاملا از این ماده پاک بشود. وجود علائم خماری در طول دوره سمزدایی کاملا رایج است.
بعد از سمزدایی وارد مرحله درمانی طولانیمدت خواهید شد. در این دوره یاد میگیرید که چگونه بدون مواد زندگی کنید و خود را با یک زندگی عاری از مواد سازگار کنید. در برخی موارد، درحالیکه هنوز سمزدایی در حال انجام است مرحله درمانی طولانیمدت شروع میشود.
اگر به هر نوع بیماری نهفته مبتلا هستید که ممکن است روند بهبود را با مشکل مواجه کند به تمام آنها در طول اقامت در مراکز توانبخشی رسیدگی خواهند شد.
این شرایط میتواند شامل مشکلات جسمی و روانی باشند که در گام اول به اعتیاد کمک میکنند و یا شرایط دیگری نظیر درد مزمن که بعد از ترک ممکن است عود کند. همانطور که قبلا اشاره کردیم علت عود درد این است که خاصیت تسکین درد شربت اپیوم دیگر تاثیری بر بدن فرد ندارد.
علائم سمزدایی و خماری شربت اپیوم
بسیاری از افراد درخصوص مشارکت در برنامه درمانی ترک اعتیاد مردد هستند و نگران مرحله سمزدایی و حالت خماری هستند. علائم خماری میتواند سخت باشد اما خیلی خطرناک نیست. خماری ناشی از شربت اپیوم همانند خماری ناشی از موادمخدر دیگر است.
یک مصرفکننده که در حال بهبود است ممکن است دچار این علائم شود:
-
اضطراب -
درد عضلانی -
آشفتگی و هیجان -
لرزش بدن -
گرگرفتگی و احساس سرما -
استفراغ -
حالت تهوع -
اسهال
در مراکز سمزدایی، متخصصین پزشکی برای کمک به تسکین علائم خماری و راحت طی کردن دوره سمزدایی حضور دارند. علائم تقریبا بیشتر از 1 هفته طول میکشند. اگر بیمار توانست این دوره از درمان را با موفقیت سپری کند علائم هرگز دوباره به سراغ او نخواهند آمد.
درمان طولانی مدت و پیگیری
بعد از اتمام سمزدایی برای پیشگیری از بازگشت اعتیاد پیگیری درمان الزامی است. این مرحله درمانی را هم میتوان در همان مراکزی که سمزدایی انجام شده گذراند و هم در یک مرکز دیگر و یا به صورت سرپایی انجام داد. درمان طولانی مدت ترک اعتیاد یا سوء مصرف شربت اپیوم معمولا شامل مشاوره شخصی، مشاوره گروهی و درمان شناختی – رفتاری است.
درمانگر و بیمار برای یافتن علت اصلی اعتیاد به شربت اپیوم با یکدیگری همگاری میکنند و برای مقابله با وسوسههایی که در آینده ممکن است به سراغ او بیاید و یا مواجهه با مواد، برنامه درمانی خاصی را تدارک میبینند. برخی افراد در برنامههای 12 گام نظیر معتادین گمنام یا NA که بخشی از درمان درازمدت است ملحق میشوند. د
ر این طرح معتادان دیگر با حمایت خود کمک میکنند تا فردی که در حال بهبود از اعتیاد است خود را پاک و عاری از موادمخدر حفظ کند. در برخی موارد، ممکن است داروی نگهدارنده بوپرونورفین بهعنوان بخشی از درمان ترک اعتیاد الزامی باشد.
از آنجایی که این دارو همانند موادمخدر دیگر روی همان گیرندههای مغز عمل میکنند میتواند از بازگشت فرد به مصرف شربت اپیوم ممانعت نماید. شربت اپیوم بهعنوان ماده مخدر نوع دوم شناخته شده است و به همین دلیل بسیار تحت نظارت میباشد.
گزینههای جایگزین درمان اعتیاد به شربت اپیوم
برخی از مصرف کنندگان شربت اپیوم ترجیح میدهند که در برنامههایی مشارکت کنند که براساس اصول کلینگری میباشند. فلسفه چنین مراکزی فقط درمان اعتیاد نیست بلکه رسیدگی به تمام مشکلات بیمار است.
به عبارت سادهتر، هدف از این نوع درمان رسیدگی به سلامت عاطفی، روحی، جسمی و اجتماعی بیمار است. در درمان جامع اغلب از درمانهای جایگزین نظیر طب سوزنی، یوگا، تای چی، مراقبه، تغذیه درمانی، موسیقی درمانی و حیوان درمانی بکار میرود.
هدف عمده این طرح کاهش استرس و کمک به سلامت جسمی و ذهنی بیمار است تا احتمال بازگشت به مصرف مواد بعد از درمان کاهش یابد.
همچنین بخوانید:
با شربت تریاک OT بیشتر آشنا شوید
عوارض شربت و قرص متادون را میدانید؟!
عوارض استفاده از شربت متادون را میدانید؟!
همه چیز در مورد خشخاش(تریاک)
تاثیر متادون بر عملکرد جنسی و باروری مردان
موارد مصرف شربت اخلاط ثلاثه و عوارض مصرف این داروی قوی
فواید بی نظیر و معجزه آسای شامپو تریاک
چه مقدار مصرف متادون باعث مرگ میشود؟