این اختلال زمانی رخ می دهد که بدن در اثر گرمای بیش از حد آسیب می بیند. به طور کلی گرمازدگی یک اورژانس برای بدن است که باید فورا آن را درمان کنید.
گرمازدگی و علائم آن
اگر برای مدت طولانی در گرما بمانید، بدن بیش از حد گرم می شود. معمولا در این حالت اگر دمای بدن برای مدت طولانی به 40 درجه سانتیگراد برسد صدمات جبران ناپذیری به بار می آورد.
گرمازدگی با نبض ضعیف، تنفس سریع، کاهش تعریق، پوست گرم، خشک و قرمز، حالت تهوع، سردرد و سرگیجه، تاری دید، تحریک پذیری یا نوسانات خلقی، عدم هماهنگی و از دست دادن هوشیاری همراه است.
خبر بد این است که اگر این مرحله شدید باشد، می تواند منجر به نارسایی اندام، کما و در نهایت مرگ شود. بیماری دیگری که می تواند با گرمازدگی شدید رخ دهد رابدومیولیز است. این بیماری باعث تخریب سلول های ماهیچه ای و در نتیجه نارسایی کلیه می شود.
تفاوت گرمازدگی و گرمازدگی
برای آشنایی بیشتر با گرمازدگی، خوب است بدانید گرمازدگی در کودکان و بزرگسالان دارای 4 مرحله است: استرس گرمایی، گرمازدگی، گرمازدگی و گرمازدگی مراحل گرمازدگی هستند که هر کدام علائم خاصی دارند.
در مرحله استرس گرمایی فرد با علائمی مانند سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، تشنگی و سردرد مواجه می شود.
در مرحله گرمازدگی فرد با علائمی مانند تعریق شدید، خستگی، قرمزی پوست، گرگرفتگی یا اسپاسم عضلانی و گرفتگی پا همراه با درد، سردرد یا سرگیجه و حالت تهوع خفیف همراه است.
علائم گرمازدگی در بزرگسالان با علائمی مانند رنگ پریدگی، تعریق زیاد، تهوع، اسهال و استفراغ، بثورات کوچک ناشی از گرمازدگی، سردرد، گرفتگی عضلات، خستگی، ضعف، تشنگی شدید، سرگیجه، از دست دادن تمرکز، تورم خفیف پاها و مچ پا .یا انگشتان دست و از دست دادن هوشیاری مشاهده می شود. همچنین گاهی اوقات سلول های سطحی پوست آسیب می بیند، عرق زیر پوست جمع می شود و فرد دچار آکنه زیر پوستی یا به اصطلاح دل درد می شود.
در نهایت گرمازدگی علائم شدیدتری نسبت به سایر اختلالات ناشی از گرما دارد و باید تا حد امکان از آن پیشگیری کرد و در صورت وقوع باید به صورت اورژانسی درمان شود.
علل گرمازدگی
عوامل مختلفی برای بروز گرمازدگی وجود دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
قرار گرفتن در محیط های گرم برای مدت طولانی: شما نباید نزدیک نور شدید خورشید باشید. به محض قرار گرفتن در یک محیط گرم و مخصوصا مرطوب، احتمال گرمازدگی افزایش می یابد. گرمازدگی بدون تشعشع در افراد مسن و مبتلایان به بیماری های مزمن شایع تر است.
فعالیت بدنی بیش از حد: به خصوص زمانی که تمرینات سنگین انجام می دهید یا در دمای بالا و هوای بسیار گرم زیاد کار می کنید.
پوشیدن لباس اضافی: به این ترتیب از سرد شدن و تعریق طبیعی بدن جلوگیری می کنید.
کم آبی بدن: اگر آب کافی ننوشید و در معرض گرما قرار بگیرید بدنتان کم آب می شود و احتمال این مشکل افزایش می یابد.
خفگی یا تهویه نامناسب: در مکان های گرم و بدون تهویه مناسب، حتی در مکان هایی که دارای فن معمولی هستند، احتمال بروز این مشکل زیاد است.
مصرف برخی داروها: برخی از داروها باعث کم آبی بدن می شوند. به همین دلیل است که بدن سریعتر به گرما واکنش نشان می دهد. داروهای منقبض کننده عروق، داروهای بیش فعالی، آمفتامین و قرص های کوکائین بدن را مستعد گرما می کنند.
ابتلا به برخی بیماری ها: سابقه بیماری های خاص مانند بیماری ریوی، اضافه وزن و بیماری قلبی. همچنین سابقه گرمازدگی و گرمازدگی.
اقدامات لازم در صورت گرمازدگی
اگر خودتان متوجه این مشکل شدید، به نزدیکترین بیمارستان یا کلینیک مراجعه کنید. اگر با فردی مواجه شدید که از گرمازدگی رنج می برد، بلافاصله با 911 تماس بگیرید. اما قبل از رسیدن اورژانس، موارد زیر را انجام دهید:
فرد را به مکانی خنک و سایه دور از نور خورشید ببرید.
اگر در محیط بسته هستید، در و پنجره را باز کنید یا در صورت وجود وسایل خنک کننده، کولر و تهویه را روشن کنید.
لباس اضافی فرد را بردارید.
آب خنک یا سرد را روی بدن فرد بریزید. اگر آب کافی دارید، فرد را در آب سرد قرار دهید.
یک حوله مرطوب روی بدن فرد قرار دهید. به خصوص در ناحیه گردن، صورت و زیر بغل.
راه های پیشگیری از گرمازدگی
از آنجایی که گرمازدگی یکی از قابل پیش بینی ترین مشکلات قرار گرفتن در معرض گرما است، می توانید با موارد زیر از آن جلوگیری کنید:
لباس مناسب فصل تابستان بپوشید: تا حد امکان از لباس های نخی، نازک و گشاد استفاده کنید. لباس های ضخیم و تنگ نمی توانند بدن را تهویه کنند و باعث تعریق و گرمازدگی می شوند.
از ضد آفتاب و عینک آفتابی استفاده کنید. استفاده از کلاه لبه دار نیز تاثیر زیادی دارد.
بدن خود را هیدراته کنید و مایعات کافی بنوشید تا دمای بدن متعادل باشد.
مصرف قرص های محرک را قطع کنید. همچنین اگر داروهایی مصرف می کنید که بدن شما را کم آب می کنند، بیشتر مراقب باشید.
از گذاشتن شخص یا کودک در ماشین خودداری کنید. وقتی ماشین پارک می شود دمای ماشین بعد از 10 دقیقه به 6 درجه می رسد. این گاهی اوقات منجر به مرگ می شود.
فعالیت بدنی را در روزهای گرم محدود کنید.
در مکان های خنک ورزش کنید یا ورزش را به ساعات خنک تر روز موکول کنید.
به اندازه کافی بخوابید و بدن خود را تقویت کنید.
مراقب رژیم غذایی خود باشید و برای روزهای گرم تابستان غذای سالم و سرد انتخاب کنید. به عنوان مثال، ماست و سبزیجات سرشار از ویتامین C گزینه های خوبی هستند. همچنین از خوردن غذاهای سنگین خودداری کنید. در عوض، 3 یا 4 وعده در روز بخورید. از غذاهای گرم، تند، چرب و سرخ شده خودداری کنید.
روش های تشخیص گرمازدگی
اگرچه تشخیص علائم گرمازدگی برای متخصصان آسان است، اما آزمایشات مختلفی وجود دارد که آن را تایید می کند. این روش ها شامل موارد زیر است:
تست دمای رکتوم: اندازه گیری دمای مقعد یا رکتوم دقیق ترین روش برای تعیین دمای مرکزی بدن است و از دمای دهان یا پیشانی دقیق تر است.
آزمایش خونآزمایش خون سدیم یا پتاسیم خون و گازهای خون را برای بررسی سلامت سیستم عصبی مرکزی بررسی می کند.
آزمایش ادرار: این آزمایش برای بررسی رنگ ادرار استفاده می شود. زیرا رنگ ادرار در بیماری های مربوط به گرما معمولاً تیره تر است. همچنین گرمازدگی می تواند بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد.
تست رابدومیولیز: این آزمایش برای بررسی وضعیت آسیب شدید به بافت عضلانی انجام می شود.
اشعه ایکس و سایر آزمایشات تصویربرداری: این آزمایش آسیب به اندام های داخلی بدن را بررسی می کند. گرمازدگی می تواند باعث تورم مغز یا سایر اندام های حیاتی و آسیب دائمی شود.
آیا گرمازدگی همان گرمازدگی است؟
نه شدیدترین نوع گرمازدگی گرمازدگی نامیده می شود. این مشکل می تواند آسیب های جبران ناپذیری به سلامتی وارد کند و حتی منجر به مرگ شود.
چه کسانی بیشتر در معرض گرمازدگی هستند؟
افراد مبتلا به بیماری های خاص و دریافت داروهای خاص، کودکان و افراد مسن آسیب پذیرترین افراد در برابر این عارضه هستند.