ایسنا/کردستان سال هاست که کلمه بحران خشکسالی و کم آبی به گوش می رسد، اما با وجود وضعیت های عینی و پیشبینی های روشن، هنوز باورهای مسئولان بر مدار خشکسالی و بحران کم آبی نچرخیده است.
سال هاست که کلمه بحران خشکسالی و کم آبی به گوش می رسد، اما با وجود وضعیت های عینی و پیشبینی های روشن، هنوز باورهای مسئولان بر مدار خشکسالی و بحران کم آبی نچرخیده است.
آمارها نشان می دهد، که زنگ هشدار و خطر بحران کم آبی و خشکسالی، امسال بیش از هر وقت دیگری به صدا در آمده و به آژیر قرمزی در محیط زیست تبدیل شده است.
سال هاست که کلمه بحران خشکسالی و کم آبی به گوش می رسد، اما با وجود وضعیت های عینی و پیشبینی های روشن، هنوز باورهای مسئولان بر مدار خشکسالی و بحران کم آبی نچرخیده است.
امسال علاوه بر کاهش نزولات جوی و ذخایر برفی مناطق کوهستانی و حجم آب سدها، گرما نیز زودتر از سال گذشته در مناطق مختلف، مستقر شده است. این مساله خسارت‌هایی را به منابع آبی و اقشار مختلف از جمله کشاورزان و دامداران وارد کرده که در نوع خود بی سابقه و جیبران ناپذیر است.
خبرگزاری ایسنا، بنا به اهمیت موضوع، میزگرد تخصصی «بحران کم آبی و خشکسالی» را با حضور معاونان دستگاه های متولی و اساتید دانشگاه با هدف کاهش اثرات ناشی از خشکسالی و کم آبی و ارائه راهکارهای مفید در این زمینه برگزار کرده است.
خلیل فعله گری، معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان کردستان، اظهار کرد: امسال بخش کشاورزی استان در نیمه اول فروردین ماه تحت تاثیر سرمازدگی بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان خسارت دیده و متعاقب آن نیز، بحران خشکسالی هم شروع شده است.
وی میزان بارندگی های استان را در سال آبی جاری ۲۹۱ میلی متر ذکر کرد و افزود: این میزان در سال گذشته ۵۱۸ میلی متر بوده و بر این اساس کردستان حدود ۲۲۷ میلی متر کاهش بارندگی داشته است.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان کردستان بیان کرد: در کنار توزیع مکانی و زمانی بارش ها که خود نقش بسزایی در ظهور خشکسالی دارد، در سال جاری از فروردین ماه به بعد به نسبت مدت مشابه قبل، بیش از ۸۰ درصد کاهش بارندگی در سطح استان اتفاق افتاده است.
به گفته وی، طبق آمار رسمی قریب ۱۰۰ درصد مساحت استان کردستان امسال تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته و به تفکیک ۶.۲ درصد مساحت استان تحت خشکسالی ضعیف، ۲۳.۸ درصد خشکسالی متوسط، ۴۳.۹ درصد خشکسالی شدید و ۲۵.۸ درصد مساحت استان کردستان تحت تاثیر خشکسالی بسیار شدید بوده است.
فعله گری اعلام کرد: به جز بانه با ۷۵.۴ درصد، خشکسالی در ماباقی شهرستان های استان ۱۰۰ درصد اتفاق افتاده است.
وی برآورد میزان خسارت ناشی از خشکسالی در استان را ۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: این در حالی است که کل خسارات سایر استان های کشور ۶۷ هزار میلیارد تومان برآور شده است و کردستان حدود ۱۰ درصد خسارت کشور را شامل شده است.
وی ادامه داد: امسال نسبت به سال های گذشته گندم ها ضعیف بودند و مردم انگیزه ای برای مبارزه با سن و علف هرز نداشتند اما جهادکشاورزی با انجام اقدامات کارشناسانه در راستای ترویج حفظ وضعیت موجود و مدیریت مزارع، حدود ۴۵۰ هزار هکتار از مزارع استان را بر علیه سن مضر غلات و برای مبارزه با علف های هرز نیز ۱۴۵ هزار هکتار از مزارع را تحت پوشش قرار داده است.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان کردستان بیان کرد: علاوه بر اقدامات صورت گرفته، دو مکاتبه در سطح استان در رابطه با سرمازدگی و خشکسالی به تفکیک شهرستان ها جمع بندی و احصاء و همراه با پیشنهادهای استان به وزارتخانه ارجاع شده که تا کنون مصوبه ای در این رابطه اخذ نشده است.
وی با اشاره به در دست اقدام بودن اجرای طرح خرید دام از عشایر بیان کرد: امحال تسهیلات خسارت دیدگان از خشکسالی، اجرای پروژه های حوزه آب متاثر از کم آبی، تعریف اعتبارات تملکی برای پروژه های قنات و کانال لوله های آبرسان، تسهیلات کم بهره اعتبارات بلا عوض توسط مسئولان استان به رده های بالای کشور از جمله پیشنهادات و برنامه های جهاد کشاورزی استان برای مقابله با بحران خشکسالی بوده که امید است طی هفته های آینده به نتیجه برسد و آحاد مردم ذی نفع شوند.
فعله گری در ادامه و در پاسخ به انتقادات مدعوین این میزگرد در رابطه با ضرورت تغییر الگوی کشت در استان کردستان، با تاکید بر اینکه تغییر الگوی کشت نیاز به قانون و پشتوانه قانونی دارد بیان کرد: ضعف قوانین در این راستا دایره اقدامات جهاد کشاورزی را تنگ کرده است.
وی با بیان اینکه جهادکشاورزی در زمینه تغییر الگوی کشت تلاش های فراوانی کرده است عنوان کرد: در گذشته در دشت های شرق استان حدود ۱۴ هزار هکتار سیب زمینی کشت می شد و اکنون این میزان به ۷۰۰۰ هکتار کاهش یافته است.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان کردستان با تاکید بر اینکه چالش های کشاورزی در این مناطق باید با مدیریت صحیح رفع شود افزود: در راستای برنامه سازگاری با کم آبی استان، برنامه های زیادی از جمله توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار، تبدیل جوی های سنتی به کانال، بازسازی قنوات و لوله گذاری در باغات، صورت گرفته و علاوه بر آن ترویج کشت ارقام زودرس، اجرای آبیاری میکرو، توسعه کشت گلخانه ها، توسعه کشاورزی حفاظتی، تبدیل ۱۰۰ هزار هکتار اراضی دیمی استان به آبی و توسعه باغات نیز از جمله برنامه های مهم جهادکشاورزی استان کردستان در راستای مقابله با کم آبی در استان بوده است.
عرفان مومن پور، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان با بیان اینکه در سال آبی جاری وضعیت بارندگی های استان در نوع خود بی سابقه و فاجعه بوده است اظهار کرد: با توجه به تفکیک حوزه های مطالعاتی، متاسفانه این داستان در استان ممتد است؛ کردستان طی ۵۱ سال اخیر همچین آوردی نداشته است و این موضوع در همه بخش های خدماتی، صنعت، شرب و کشاورزی ملموس است.
وی متوسط بارش امسال استان را در خردادماه در سال آبی ۵ میلی متر اعلام کرد و افزود: این میزان نسبت به دراز مدت ۲۶ درصد و نسبت به سال گذشته ۳۶ درصد و به صورت تجمعی در سال آبی نسبت به دراز مدت ۳۲ درصد کاهش داشته است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان، گفت: این موضوع در منابع آب زیر زمینی و سطحی نمایان است؛ در منابع آب زیر زمینی حجم کسری مخزن در اردیبهشت سال جاری در استان ۶۶۴.۴۹ میلیون متر مکعب در ماه جاری و به نسبت سال آبی که حجم اصلی است، ۷۰۴.۸۵ میلیون است.
وی اعلام کرد: عمده این کسری مخزن در دشت های شرقی استان و قروه دهگلان است که اساسا کمترین میزان بارندگی و بیشترین زمین مستعد برای فعالیت های صنعت و کشاورزی را دارد.
مومن پور، از تداوم متوسط سالیانه ۲۱ میلیون کسری مخزن در کردستان خبر داد و افزود: این در حالی است که هر سال از مجموعه دشت های استان به کسری مخزن افزوده می شود و این امر نگران کننده و هشداری جدی است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان، بابیان اینکه ذوب برف، منبع اصلی تامین آب های سطحی استان محسوب می شود ادامه داد: حجم نرمال سد قشلاق سنندج ۲۱۵ میلیون متر مکعب است؛ امسال ۷۳ درصد پرشده و ۵۷ درصد به حجم پرشدگی مانده است، در حالی که این میزان در سال گذشته ۹۶ درصد پرشدگی با ۷ درصد کسری بوده است.
وی افزود: امسال کاهش بارندگی ها در بانه و مریوان که همیشه بیشترین بارندگی ها را در استان داشته، بسیار نمایان و ملموس است به طوری که اکنون ۴ شهرستان سقز، بانه، دیواندره و سنندج در وضعیت هشدار کمبود آب شرب قرار دارند.
مومن پور، حجم کل مخازن سدهای استان را یک میلیارد متر مکعب اعلام کرد و گفت: این میزان با احتساب سدهای تلوار، بوکان و گاوشان هم به عنوان سدهایی با انتفاعات فراحوزه ای در استان، به حدود یک و نیم میلیارد متر مکعب می رسد و این نشان می دهد که در وضعیت مطلوبی قرار نداریم.
وی وضعیت کنونی استان را در حوزه آب نا مطلوب ارزیابی کرد و گفت: اکثر شهرهای استان امسال دچار تنش آب شرب هستند.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان، ورود به صندوق های بیمه خدمات کشاورزی و اخذ خسارت ها لازم را امری ضروری دانست و افزود: در کردستان توسعه بر اساس کشاورزی است و بسیاری از مردم استان نیز از طریق کشاورزی ارتزاق می کنند.
وی تصریح کرد: وضع موجود همه دستگاه های متولی را وادار می کند که نسبت به همه بهره برداران به ویژه آب شرب، سیاست های انقباضی داشته باشیم؛ منابع تامین مخازن، بارش ها است و اگر امروز ما در حال تامین منابع پایدار برای آب شرب شهرها باشیم از چاه بیرون خواهیم آمد. به طور مثال در شهر مریوان با حجم جمعیت و درخواستی که دارد هنوز سد گاران وارد فاز تامین آب شرب نشده و آب شرب از چاه تامین می شود و یا در بانه به رغم وجود دو سد هنوز این مهم اتفاق نیافتاده، بنابراین لازم است که به سمت طرح های توسعه ای و تخصیص بیشتر در مرزهای استان حرکت کنیم.
این مقام مسئول در آی منطقه ای استان کردستان، تصریح کرد: تحقق این مهم باید منطقی و بر اساس ظرفیت توسعه شهری و سند آمایش توسعه سرزمین انجام شود.
وی با انتقاد از روند توسعه غیر مجاز در شهرستان بانه گفت: امروز جیره بندی آب شرب بانه بالای میز است و ما باید تامین آب شرب بانه را به صورت سیار و با کمک تانکر انجام دهیم و این بسیار جای تاسف دارد.
مومن پور در ادامه در بحث انتقال حوزه ای آب و تاثیر آن بر خشکسالی گفت: وزارت نیرو به جای اینکه مرزهای جغرافیایی را مبنای تقسیم منابع آب و برق قرار دهد، مرزهای سیاسی را مبنا قرار داده و اکنون بعد از چالش های زیاد در این زمینه، بلاخره با پیروری از مدل جهانی، مدیریت حوزه ای را در ساختار خود تشکیل داده است.
وی ادامه داد: متاسفانه در استان کردستان که راس تولید آب در کشور محسوب می شود، ذخیره آب به اندازه تولید نیست و امروز ما ناچاریم که به انتقال آب به صورت حوزه ای بنگریم.
مومن پور با بیان اینکه دستگاه های متولی در استان با افزایش قدرت چانه زنی می توانند در سیاست های ابلاغی دستگاه های بالا دستی تاثیر گذار باشند عنوان کرد: دستگاه های اجرایی استان بخشی از تکالیف مرکز را با دید آن ها می نگرد، در حالی که باید مدیریت ها بر اساس ظرفیت های استان شکل گیرد.
وی با انتقاد از اینکه در استان هیچ توجهی به داده های هواشناسی نمی شود اظهار کرد: متاسفانه این داده ها اصلا به یک تکلیف برای ما در حوزه سیاست آب تبدیل نمی شود؛ جهادکشاورزی باید بیشتر به این داده ها توجه کند و در راستای اجرای تکلیف سیاست های بالادستی به استان تامل بیشتری داشته باشد.
به گفته این مقام مسئول در آب منطقه ای استان کردستان، تکلیف سالیانه تولید هزارها تن سیب زمین در منطقه شرق استان با ۷۰۴ میلی متر کسری مخزن و وجود ۷ هزار چاه غیر مجاز سیاست مناسبی برای کشاورزی استان نیست.
وی تصریح کرد: عمده ۸۰ درصد انسدادهای چاه غیر مجاز در دشت های قروه و دهگلان انجام می گیرد و این موجب از بین رفتن آبخوان ها و لایه های استراتژیک آب می شود و این امر نیازمند رسیدگی بیشتری است.
مومن پور، با بیان اینکه ایجاد چاه های غیر مجاز در دشت های قروه و دهگلان افزایش چشمگیری دارد افزود: طی دو سال اخیر ۲۷ تراکتور غیرمجاز با پلاک های غیر بومی در حین کندن چاه های غیر مجاز در استان متوقف شده و حتی برخی از این تراکتورها چندین بار به مراجع قضایی معرفی شده است.
وی با انتقاد از اینکه استان کردستان به جای الگوی کشت، تکلیف کشت دارد بیان کرد: کسری آب در دشت های شرق استان بسیار زیاد است و این سیاست های تکلیفی باید تغییر پیدا کند و لازم است که سازمان جهاد کشاورزی در مقابل این تکالیف مقاومت بیشتری داشته باشد و به جای پافشاری در حفظ کشاورزی در این منطقه به سمت صنایع کم آب با جذب سرمایه گذارهای بزرگ پیش برود.
وی افزود: اداره برق بر اساس شاخص رفاه سالیانه باید پنج درصد افزایش تولید داشته باشد و این امر نیازمند تولید آب است، اما این سوال مطرح است که آیا آب تولید می شود که بتوان این امر را اجرا کرد؟
مون پور تاکید کرد: باید استفاده از بیمه کشاورزی در باغات و زراعات استان فرهنگ سازی شود و سیاست گذارهای مرکز این مهم را به درستی احصاء کنند.
وی از تصویب برنامه سازگاری با کم آبی در کشور و معرفی استان کردستان به عنوان برنامه نمونه در پایلوت این برنامه در کشور خبر داد و خاطرنشان کرد: فاز اول این برنامه بر اساس برنامه های پیشنهادی استان تا سال ۱۴۰۵ انجام می شود و طی آن استان موظف است که ۲۵۳ میلیون متر مکعب آب صرفه جویی کند.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان، یادآور شد: کاهش حجم مخزن سدهای استان نسبت به حجم کل مخزن در تراز نرمال ۴۸ درصد و نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد است و کاهش سدهای استانهای هم جوار نسبت به حجم مخزم ۲۹ درصد و نسبت به سال گذشته ۱۶ درصد است.
طاها کرمی، معاون فنی منابع طبیعی استان کردستان در ادامه این میزگرد گفت: استان کردستان به سه منطقه شرق با وضعیت ورشکسته در حوزه منابع آب و خاک، منطقه میانه با وضعیت بحران و منطقه غرب با وضعیت نیمه بحران تقسیم بندی می شود.
وی افزود: وضعیت استان کردستان در منابع آب و خاک نا مطلوب است و نتیجه این مهم مردمانی هستند که در این عرصه زیسته اند و به دلیل ندانم کاریها، بهره برداری های بی اساس و بی رویه، افزایش غیر متناسب جمعیت انسانی نسبت به توانمندی عرصه و نحوه مدیریت به وجود آمده است؛ نکته جالب این است که ما باید این قضیه را بپذیریم چرا که انکار کردن آن فاجعه است و عدم تدبیر لازم برای نحوه استفاده بر اساس پتانسیل منطقه خود امری فاجعه تر در آینده است.
وی با بیان اینکه متاسفانه وضعیت موجود رو به بهبود نمی رود گفت: آینده تاریکی پیش رو داریم و باید این مهم را بپذیریم؛ تحقق این امر هم نیازمند قناعت و پذیرش عموم مردم در استان و به ویژه دشت های قروه برای ادامه ندادن کشاورزی است.
معاون فنی منابع طبیعی استان کردستان، تاکید کرد: امروز در دشت های قروه باید کشاورزی مبتنی بر وضعیت اقلیمی صورت گیرد و حلقه های غیر مجاز چاه نیز انسداد شود.
وی با گلایه از اینکه متاسفانه تا کنون داد منابع طبیعی در خصوص حفاظت و نگهداری از جنگل ها و منابع طبیعی به جایی نرسیده است، عنوان کرد: امروز خشکسالی و نوسانات اقلیمی در کوتاه مدت قابل پیشبینی است و بیان کننده یکسری نکات هستند؛ به طور مثال اگر آتش سوزیها در سال گذشته در استان کردستان ۹۰ فقره بوده، افزایش آن در سال آینده قابل پیشبینی بوده است و به طور قطع وضعیت در سال های آینده نیز بدتر خواهد شد چرا که تا کنون نتونسته ایم وضعیت موجود را هم تثبیت کنیم.
کرمی با اشاره به وجود خلاء در ساختار منابع طبیعی عنوان کرد: در تمام دنیا مقابله با حریق در جنگل ها و مراتع، ساختار و تشکیلات مجزا دارد و این مهم می طلبد که ما نیز در منابع طبیعی ساختاری مستقل و تجهیزاتی برای مقابله با حریق داشته باشیم، اما حریق نقطه پایان کار است، سازمان باید نقاط حریق خیز و بحرانی را شناسایی کند و با انجام کارهای فنی از ایجاد حریق جلوگیری کند.
وی از افزایش دو برابری تعداد فقرات آتش سوزی های استان نسبت به سال گذشته تا کنون خبر داد و سطح سوخته شده به جز آتش سوزی مریوان را نیز تا کنون ۱۱۶۰ هکتار در اعلام کرد.
به گفته معاون منابع طبیعی، با اتفاق افتادن پدیده خشکسالی، پوشش گیاهی یک ساله ضعیف شده و موجب کاهش آتشسوزی ها می شود؛ اما در جنگل این قضیه صدق نمی کند، چرا که در جنگل بستر آتش سوزی فراهم است. اگر دام در کف جنگل ها و مراتع باشد این نظریه حاکم می شود، اما متاسفانه ساختار اجتماع ما در حال حاضر به گونه ای است که راه را بر مدیریت سلب کرده و این در تمامی منابع ملموس است.
وی افزود: منابع طبیعی استان کردستان به رغم خلاء های موجود برای مدیریت آتش سوزی در جنگل ها اقداماتی از لینک شماره موبایل ۶۸۰۰۰ بهره بردار با هدف ارتباط با جوامع روستایی و هماهنگی برای مقابله با حریق در جنگل ها به سایت منابع طبیعی انجام داده است.
کرمی، رخ دادن حریق را پدیده ای خطرناک توصیف کرد و مقابله با آن را نیازمند آموزش ذکر کرد و گفت: اکثر جامعه ما به بیماری های مختلفی همچون آسم، بیماری قلبی، تنگی نفس روبرو هستند و به همین دلیل برای مقابله با حریق هر فرد آموزش ندیده و غیر حرفه ای نباید وارد میدان شود.
وی از مطالعه ۵۳۰ مورد قریب به ۹۵۰ هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی استان کردستان خبر داد و خاطرنشانه کرد: امید است بتوانیم تمامی عرصه ها را وارد مدیریت کنیم.
پناهی، معاون اداره کل هواشناسی استان کردستان در ادامه این میزگرد تخصصی گفت: اداره کل هواشناسی از اواخر سال زراعی قبل هشدار داده که وضعیت بارندگی ها بسیار ضعیف است و این امر روبه ضعیف تر شدن هم می رود.
وی افزود: داده ها در ۱۰ ایستگاه اصلی استان نشان می دهد که در سروآباد نسبت به دوره های آماری قبلی ۴۷ درصد کاهش بارندگی، قروه ۴۴ درصد، کامیاران ۴۳ درصد، بیجار۴۱ درصد، مریوان ۴۱ درصد، دهگلان ۳۸ درصد، بانه ۳۴ درصد، سنندج ۳۴ درصد، سقز ۲۴ درصد و دیواندره ۲۰ درصد کاهش بارندگی وجود دارد.
معاون اداره کل هواشناسی استان کردستان، میانگین کاهش بارندگی استان را نسبت به دوره های قبل ۳۵ درصد اعلام کرد و گفت: این آمار متاسفانه تنش زیادی به کشاورزی وارد کرده و کاهش بارش ها در زمان رشد محصول نمایان بوده است.
وی اعلام کرد: هواشناسی استان نسبت به کاهش ۶۰ درصدی آب شرب در روستاها طی سال جاری هشدار داده است و متاسفانه این شرایط بسیار حاد در سال آبی آینده نیز ادامه دار خواهد بود.
پناهی، افزود: تحلیل ها نشان می دهد که بارش استان کردستان با شیب منفی ۱۰ میلیمتر در طول سال روند کاهشی دارد و شیب بارندگی منفی است، بنابراین شرایط موجود برنامه ریزی و مدیریت بیشتری می طلبد.
دکتر حامد قادرزاده، مدیر گروه دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان با بیان اینکه امروز قیمت سایه ای آب در سراسر دنیا در حال افزایش است اظهار کرد: افزودن ارزش هر واحد آب به محصولات، در دنیا در حال افزایش است و این امر ساختار تولید و تجارت را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی با تاکید بر اینکه مصرف آب نیازمند برنامه دراز مدت است افزود: حقیقت امروز این است که متاسفانه هیچ نوع هم افزایی بین دانشگاه و دستگاه های اجرایی وجود ندارد، دانشگاه باید با انجام اقدامات تعاملی عملکرد بهتری داشته باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه کردستان با تاکید بر این مهم که در برنامه ریزی ها باید از پایین به سمت بالا حرکت کرد، ادامه داد: تعداد بهره برداران هر روز در حال افزایش است و با کاهش تعداد خانوار در خانواده ها میزان مصرف آب کاهش نمی یابد، متاسفانه متوسط مصرف خانوارهای تک نفره که در جامعه در حال افزایش است، با خانوارهای ۱۰ نفره تفاوتی ندارد و این خود تهدیدی برای مصرف آب است.
وی با انتقاد از اینکه رسانه های شنیداری و دیداری بسیار کم به موضوع مصرف آب می پردازند عنوان کرد: نحوه عرضه محصولاتی که مصرف کننده شدید آب هستند نیازمند آموزش است.
قادرزاده، بحث تغییر اقلیم را امری مهم و تاثیر گذار بر خشکسالی ذکر و عنوان کرد: واقع گرایی باید به گفتمان اصلی جامعه تبدیل شود و متاسفانه اکنون بخش اعظم جامعه از اتفاق های در حال رخ دادن هیچ اطلاعی ندارند.
وی در ادامه با بیان این امر که بر خلاف گذشته، اکنون کشاورزی و دامداری نقطه مقابل یکدیگر هستند، افزود: در گذشته کشاورزی و دامداری در استان کردستان مکمل یکدیگر بودند اما توام با افزایش جمعیت و تقاضا و عرضه محصولات در کشاورزی، دامداری به شدت محدود شد و نتوانستیم دامداری را به شیوه ای منظم به پیش ببریم و این امر نیازمند رصد کردن مداوم و تحلیل داده ها است.
به گفته قادرزاده، در بررسی اخیر داده ها در استان، مشخص شد که تعداد پایگاه های هواشناسی در کردستان با وجود اقلیم های متقاوت، بسیار کم است و این نشان می دهد که به زیر ساخت ها اهمیت داده نشده است.
وی ایجاد وضعیت موجود در استان را معلول فعالیت چند دهه دانست و گفت: باید وضعیت موجود به طور کامل احصاء شود، و تحقق این امر نیز نیازمند نگاه تحصصی و گفتمان سازی بیان واقعیت ها است.
این استاد دانشگاه پرداخت نقدی هزینه به کشاورزان را در جبران خسارت های ناشی از خشکسالی را راهکاری مناسب برای مدیریت وضعیت موجود دانست و بیان کرد: تا زمانی که کشاورز نتواند غذا و معیشت خود را تامین کند مجبور است که زمین خود را به گندم تبدیل کند و این در حالی است که کشت گندم در استان کاهش چشمگیری داشته است.
مدیرگروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه کردستان، با انتقاد از نحوه تعیین قیمت محصولات و بازار در کشور گفت: پیش بینی قیمت ها در بازار بر اساس واقعیت ها انجام نمی شود، اول گرانی بعد ارزانی و اول بحران است و بعد توسعه؛ اما درک بحران باید به برنامه ریزی در سیستم تبدیل شود.
وی انتقاد کرد که متاسفانه اصلا به داده های هواشناسی توجه نمی شود و این در حالی است که اگر بخواهیم داده هواشناسی پیوسته داشته باشیم، لزوم افزایش تعداد پایگاه های ثبت داده های هواشناسی باید در استان کردستان بیشتر مورد توجه قرار گیرد و همچنین این داده ها به اطلاعات، تولید و مدیریت دانش توسط دستگاه های مصرف کننده تبدیل شود.
وی با اشاره به اهمیت امر باز تعریف مجدد مالکیت منابع تصریح کرد: نمی توان اداره منابع طبیعی و محیط زیست را در استان کردستان با اعتبارات موجود مجاب به نگهداری از این منابع کرد لذا باید طرح های مطالعاتی برای شناسایی نقطه به نقطه منابع طبیعی و زیستگاه های استان کردستان انجام گیرد و این امر نیازمند بودجه است، اما این فقط کافی نیست بلکه مردم حتما باید متوجه عمق فاجعه تغییر اقلیم و خشکسالی پی در پی شوند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: استفاده از آب شرب فقط در بسته بندی ها، ضرورت بازیافت آب خاکستری، توجه به آلودگی های بخش کشاورزی، برنامه ریزی برای تامین آب مورد نیاز صنعت، مدیریت از پایین به بالا و افزایش قدرت چانه زنی در حوزه آب منطقه ای و مطالبه گری برای جبران ارزش آب از دست رفته استان، را راهکارهای موثر برای مقابله با تشدید بحران در سال های آتی ذکر کرد.
وی با بیان این نکته که اثر جمع آوری آب بر تغییرات اقلیمی امری قابل تامل است، بیان کرد: توزیع عادلانه رطوبت در منطقه وجود ندارد و واریانس شدید بین دو منطقه پیامدهای اقلیمی زیادی دارد.
قادرزاده انتقال آب شرب استان را از مصیبت های نیازمند ارزیابی کردستان ذکر کرد و گفت: فرونشست خاک، کاهش تراز آب زیرزمینی در شرق استان و افزودن خط آهن به این مجموعه آینده مطلوبی را برای استان رقم نمی زند و بر همین اساس این عوامل باید به گفتمان تبدیل شود.
این استاد دانشگاه افزایش بهره وری اقتصادی آب، علوفه، سرمایه و نیروی انسانی را نیازمند ارزیابی منفعت هزینه زیست محیطی ذکر کرد و افزود: تعداد سازمان های مردم نهاد استان در بخش زیست محیطی بسیار کم است و نیازمند تقویت و تعریف بودجه از بالا هستند.
وی با اشاره به اهمیت زنجیره فعالیت ها خاطرنشان کرد: اثرات متقابل فعالیت ها و تصمیم گیری های بهره برداران، تصمیم گیران و قانون گذاران در مجلس همه با هم دیده شود و اتاق فکر دائمی در استان باید بر اجرای دستگاه های مختلف نظارت کند.
بر اساس این گزارش، آب به عنوان مهمترین و محدود کننده ترین نهاده تولیدی کشاورزی کردستان شناخته شده است که متاسفانه طی دهه های گذشته با کمبود این نعمت الهی مواجه شده است و دچار مشکلات عدیده ای برای بخش های مختلف از جمله بخش کشاورزی شده است.
مهمترین و اصلی ترین موضوع در مدیریت خشکسالی و قبل از هرگونه اقدام، ایجاد اراده کافی در مدیریت سیاسی، قانونگذاری، اجرایی، علمی و بخش مردمی کشور بر لزوم برخورد اساسی و ریشه ای، مستمر، برنامه ای با مساله خشکسالی است.
با مدیریت بحران می توان در مواقعی که با بحران خشکی مواجه هستیم اثرات نامطلوب خشکی را تا حد امکان کاهش دادبه گفته کارشناسان .راه هایی که می تواند ما را از بحران خشکسالی نجات دهد کشت گیاهان مقاوم به خشکی، مدیریت صحیح آبیاری، استفاده از روش های نوین آبیاری، آبیاری با پسابهای تصفیه شده شهری و توجه به داده های هواشناسی است که باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
انتهای پیام