نگهداری حیوان خانگی و سلامت کودک
آلرژي به حيوانات خانگي چيست؟
آلرژي به حيوانات خانگي، واكنش سيستم ايمني بدن نسبت به بقاياي بدن (شوره پوست)، بزاق، ادرار يا مدفوع حيوانات مي‌باشد. (خز يا موي حيوانات به خودي خود نمي‌تواند چندان آلرژي‌زا باشد اما ممكن است گرده‌ها، گردوخاك، قارچ و ديگر مواد آلرژي‌زا در آن گير بيفتند.) اگر كودكي كه نسبت به حيوانات آلرژي دارد بقاياي بدن حيوان را تنفس كند يا با بزاق يا فضولات حيوان تماس پيدا كند، سيستم ايمني بدن او اعلام خطر كرده و هيستامين و بيش از 40 نوع ماده شيميايي ديگر را براي مبارزه با ماده آلرژي‌زا آزاد مي‌كند.
هيستامين موجب التهاب بيني و مجاري تنفسي مي‌شود و ساير مواد شيميايي نيز موجب بروز نشانه‌هاي آلرژي زير مي‌شوند: آبريزش بيني، چشم‌هاي اشك‌آلود، عطسه، و نشانه‌هاي آسم همچون سرفه و خس‌خس كردن. در واقع اكثر آسم‌ها در اوايل دوران كودكي شروع مي‌شوند، و عامل آنها مي‌توانند حيوانات باشند. اگر ماده آلرژي‌زا با پوست كودك تماس پيدا كند، ممكن است جوش يا كهير بزند.
هر نوع حيواني (شامل سگ‌ها، موش‌ها، خوكچه‌ها و خصوصا گربه‌ها) مي‌توانند موجب بروز واكنش در كودكي كه آلرژي دارد شوند.
چگونه مي‌توانم بفهمم كه كودكم به حيوان خانگي‌مان آلرژي دارد يا خير؟
نشانه‌هايي كه در طول سال (و نه صرفا فصل‌هاي خاص) رخ مي‌دهند، از قبيل خارش، چشم‌هاي اشك‌آلود، جوش، آبريزش بيني، عطسه، سرفه يا خس‌خس كردن در داخل خانه، همگي نشانه‌هاي حاكي از آلرژي نسبت به بندپايان خانگي، قارچ يا حيوان خانگي مي‌باشند. اين نشانه‌ها ممكن است حتي زماني رخ دهند كه كودك شما در تماس مستقيم با حيوان نيست زيرا اين ماده‌هاي آلرژي‌زا را مي‌توان در كل محيط داخل خانه پيدا كرد. تعيين اينكه آيا مشكل ناشي از حيوان خانگي يا چيز ديگري است، اندكي دشوار است.
متأسفانه كودك شما، حتي زماني كه از خانه دور باشد، ممكن است باز هم نسبت به حيوان واكنش نشان دهد.
دور كردن سگ يا گربه از خانه براي يك مدت آزمايشي نمي‌تواند كمك چنداني به شما بكند زيرا ممكن است بقاياي بدن حيوان به اندازه كافي در خانه موجود باشند كه حتي وقتي كه خود حيوان در خانه نيست نيز باعث بروز آلرژي در كودك شوند. بنابراين بايد مدتي طولاني از خانه دور بمانيد تا مشخص شود كه آيا كودك شما در غياب حيوان بهتر شده است يا نه.
اگر براي شما مشخص شد كه حيوان عامل بروز نشانه‌هاي آلرژي در كودك بوده است بايد حيوان را به جاي ديگري بفرستيد. اگر هنوز مطمئن نيستيد، بايد كودك خود را نزد متخصص آلرژي ببريد تا اين معما قدري بيشتر حل شود.
متخصص آلرژي چگونه مي‌فهمد كه كودك من به چه چيزي آلرژي دارد؟
براي تعيين عامل آلرژي، متخصص ممكن است از آزمايش پوست استفاده كند كه در آن پوست را اندكي خراش داده و مقدار كمي از ماده آلرژي‌زا (به صورت مايع) را روي پوست مي‌مالد. پس از 15 تا 20 دقيقه، بررسي مي‌كند كه آيا برجستگي يا تاول‌هايي همانند نيش حشرات روي پوست ايجاد شده‌اند (كه نشان‌دهنده آلرژي مي‌باشد) يا نه.
اين آزمايش بسيار حساس بوده و بايد توسط يك متخصص آلرژي آموزش‌ديده و تأييدشده انجام شود تا به شما در تصميم‌گيري پيرامون بيرون كردنِ حيوان و تميزكاري كامل خانه كمك كند. حتي در اين صورت نيز چند ماه طول مي‌كشد تا سطح مواد آلرژي‌زا به اندازه كافي اُفت كند كه موجب تفاوت در وضعيت كودك شود.
آيا پيشاپيش مي‌توانم از بروز آلرژي در كودك نسبت به حيوان خانگي‌مان پيشگيري كنم؟
احتمالا نه، خصوصا اگر شما يا همسرتان آلرژي داشته باشد. در اين صورت، كودك شما از لحاظ ژنتيكي آمادگي آن را دارد كه به نوعي آلرژي مبتلا شود، هرچند ممكن است نوع آلرژي او دقيقا مشابه با شما نباشد.
اگر مي‌خواهيد يك حيوان خانگي داشته باشيد اما احتمال مي‌دهيد كه كودك شما نسبت به آن آلرژي داشته باشد، شايد بهتر باشد صبر كنيد تا كودك حداقل 6 ساله شود. در كودك‌هاي بزرگ‌تر نشانه‌هاي آلرژي غالبا چندان حاد نيستند. مثلا آلرژي نسبت به حيوان ممكن است موجب خس‌خس كردن كودك در سن 4 يا 5 سالگي شود، در حالي كه در سن 8 سالگي ممكن است تنها يك سرفه خفيف ايجاد كند.
به خاطر داشته باشيد كه اگر يك حيوان به خانه بياوريدكودك شما ممكن است علامت‌هاي آلرژي را بلافاصله بروز ندهد. ممكن است چند ماه طول بكشد تا كودك آلرژيك، نشانه‌هاي آلرژي را در واكنش به اين حيوان جديد از خود بروز بدهد.
آيا حيوان‌هايي هستند كه كمتر از بقيه آلرژي‌زا باشند؟
برخي از متخصصان آلرژي و دام‌پزشكي، پاسخ مثبت مي‌دهند؛ بقيه، پاسخ منفي مي‌دهند. به نظر مي‌رسد شواهد قطعي مبني بر اينكه برخي نژادهاي سگ كمتر از بقيه آلرژي‌زا باشند، وجود ندارد. بسياري از مردم به اشتباه تصور مي‌كنند كه سگ‌هاي موكوتاه (مانند سگ‌هاي پشمالوي نژاد Poodle) كمتر از نژادهاي موبلند، آلرژي‌زا هستند اما بقاياي بدن حيوانات (نه به مو يا خز آنها) است كه موجب بروز واكنش مي‌شود.
توافقي كلي راجع به اين وجود دارد كه گربه‌ها، صرف‌نظر از نژادشان، به يك اندازه آلرژي‌زا هستند. اجتناب از مواد آلرژي‌زاي بدن آنها دشوارتر از سگ‌هاست چرا كه بقاياي بدن آنها ريزتر و چسبنده‌تر از بقاياي بدن سگ‌هاست و در نتيجه مي‌تواند فواصل بيشتري را همراه با باد طي كند و براي مدتي طولاني‌تر به يك سطح بچسبد. ضمنا چون گربه‌ها معمولا در حال ليسيدن موهاي خود هستند، احتمال آنكه كودك با بزاق گربه (يك ماده آلرژي‌زاي ديگر) تماس پيدا كند نيز بيشتر است.
حتي موش‌هاي صحرايي و خانگي و ساير حيوانات جونده نيز به عنوان حيوان مناسب براي كودكان آلرژيك توصيه نمي‌شوند زيرا ممكن است نسبت به ادرار و فضولات آنها آلرژي پيدا كنند. هنگامي كه اين حيوان‌ها در قفس نگهداري مي‌شوند نمي‌توانند از تماس با ادرار يا مدفوع خود جلوگيري كنند، در نتيجه هنگامي كه با پوست كودك تماس پيدا مي‌كنند منجر به بروز واكنش مي‌شوند.