نکات کاربردی در مورد ویتامین آ تزریقی

فواید مصرف ویتامین آ تزریقی

ویتامین آ تزریقی در مواردی خاص برای افراد تجویز می شود. ویتامین آ محلول در چربی است و برای عملكرد طبیعی شبكیه چشم و رشد طبیعی استخوان، پوست، بیضه‌ها و تخمدان‌ها لازم است. در داروخانه ویتامین آ به شكل كپسول، قرص، قرص‌های جویدنی، قطره خوراكی و تزریقی در دسترس است. ويتامين A به راحتي از دستگاه گوارش جذب مي شود اما جذب آن ممكن است در موارد سوء جذب چربي ها، كاهش مصرف پروتئين و اختلال عملكرد كبد يا پانكراس كاهش يابد. در این موارد پزشک نوع تزریقی ویتامین آ را تجویز می کند. مقداري ويتامين A موجود در بدن در كبد ذخيره مي شود كه اين ذخيره براي 2 سال نياز بدن كافي است.

موارد مصرف ویتامین آ تزریقی

كمبود ويتامين A ناشي از سوء جذب

سيروز صفراوي

يرقان كلستاتيك

گاستركتومي و فيبروز كيستيك

پيشگيري از كمبود ويتامين A در افراد مستعد

اگزوفتالمي و رتينيت پيگمنتوسا

افرادی که به دلیل سوء جذب نیازمند ویتامین آ تزریقی هستند

افرادی که حساسیت به گلوتن دارند.

افرادی که سندرم روده تحریک پذیر دارند.

افرادی که پاسخ ایمنی خودکار دارند.

افرادی که بیماری التهابی روده دارند.

افرادی که اختلالات پانکراس دارند.

الکلی هایی که سطح سمیت بدنشان بالاست، سطوح پایین ویتامین آ دارند.

کمبود ویتامین A تبدیل به یک مشکل بهداشتی عمومی در نیمی از کشورهای جهان بویژه آفریقا و جنوب شرق آسیا شده است، به خصوص در کودکان خردسال و زنان باردار در کشورهایی با درآمد پایین. کمبود ویتامین آ برای کودکان می تواند مشکلات جدی از قبیل اختلال شدید بینایی، نابینایی و حتی افزایش خطر بیماری های شدید و یا مرگ ایجاد کند. کودکان ممکن است در معرض این مشکل با بیماری های عفونی معمول کودکان مثل اسهال و سرخک قرار بگیرند.

مقدار و نحوه تجويز ویتامین آ تزریقی

در موارد كمبود:

بزرگسالان و كودكان بالاتر از 8 سال: 100000واحد براي 3 روز، بعد 50000 واحد در روز براي 2 هفته.

درمان نگهدارنده:

بالغين: 10000 تا 20000 واحد در روز به صورت خوراكي براي 2 ماه و يا 100000واحد در روز براي 3 روز و 50000 واحد در روز براي 2 هفته به صورت تزريقي.

كودكان 1 تا 8 سال: 5000 تا 10000 واحد در روز به صورت خوراكي براي 2 ماه و يا 17500 تا 35000 واحد در روز براي 10 روز به صورت تزريقي.

نوزادان: 7500 تا 15000 واحد در روز براي 10 روز به صورت تزريقي.

مكانيسم اثر ویتامین آ

ويتامين آ يك ويتامين محلول در چربي است كه براي رشد، تكامل و نگهداري بافت اپي تليال و نيز جهت بينايي بخصوص در نور كم ضروري است. كمبود ويتامين آ زماني رخ مي دهد كه جذب خوراكي آن ناكافي باشد و معمولاٌ در كودكان شايع تر از بزرگسالان است. كمبود طولاني مدت آن مي تواند به اگزوفتالمي يا خشكي چشم منجر شود. از اولين علايم اين عارضه شب كوري مي باشد كه در صورت پيشرفته تر شدن بيماري، باعث ايجاد زخم هاي چشمي و كوري دايم مي شود. از ديگر علايم كمبود آن ايجاد تغييرات در پوست و غشاهاي مخاطي مي باشد.

فواید مصرف ویتامین آ برای بدن

محافظت از سلامت چشم

ویتامین آ بخشی مهم از مولکول رودوپسین (rhodopsin) است که، زمانی که نور بر روی شبکیه می تابد فعال شده و سیگنالی به مغز می فرستد که منجر به دیدن می شود.

بتاکاروتن، نوعی از ویتامین A که در گیاهان دیده می شود، نقش مهمی در جلوگیری از دژنراسیون ماکولا ( macular degeneration یا تخریب لکه زرد، یک وضعیت پزشکی است که ممکن است نتیجه آن تاری یا از دست دادن بینایی در مرکز دید باشد.

در اوایل اغلب هیچ نشانه‌ای وجود ندارد. به تدریج دید یک یا هر دو چشم بدتر می‌شود و ممکن است حتی دید به طور کامل از دست برود و حتی فعالیتهای روزانه فرد مختل شود) ایفا می کند که علت اصلی نابینایی مرتبط با سن است.

در یک مطالعه که با حمایت مالی موسسه ملی چشم در مورد بیماری های چشم وابسته به سن انجام شد، افرادی که خطر بالای ابتلا به بیماری داشتند با دریافت روزانه مولتی ویتامین که شامل ویتامین آ ، ویتامین C، ویتامین E، روی و مس بوده، درصد ابتلای آن ها به دژنراسیون ماکولا در یک دوره ۶ ساله، ۲۵ درصد کاهش داشته است.

همچنین این مطالعه نشان داده است که، قطره ویتامین آ در درمان خشکی چشم موثر است.یک مطالعه نشان داد، قطره های چشمی روان کننده حاوی ویتامین آ به همان اندازه قطره های گران قیمت در درمان سندروم خشکی چشم موثر هستند.

مطالعه دیگری در اوایل سال ۲۰۱۱ توسط محققان مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در نیویورک انجام شد که دریافتند، یک فرم ترکیبی و تغییر یافته از ویتامین A ممکن است قادر به کند کردن پیشرفت بیماری استارگارت ( Stargardt’s disease ) باشد. بیماری چشمی ارثی که باعث از دست دادن بینایی در افراد جوان می شود.

پشتیبانی ایمنی بدن

تعدادی از عملکردهای سیستم ایمنی بدن به ویتامین آ وابسته است. به همین دلیل است که آن را به عنوان مهم ترین ویتامین بهبود کارایی سیستم ایمنی بدن می شناسند. ژن دخیل در پاسخ ایمنی توسط ویتامین A تنظیم می شود، یعنی این ویتامین برای مبارزه با بیماری های جدی مثل سرطان و بیماری های خود ایمنی ضروری است، حتی بیماری هایی نظیر آنفلوآنزا یا سرماخوردگی معمولی.

بتاکاروتن هم یک آنتی اکسیدان قوی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری های مزمن کمک می کند. ویتامین آ می تواند در تقویت سیستم ایمنی کودکان به طور خاص موثر باشد. در مطالعه ای که در لندن انجام شد مشخص شد، مکمل های ویتامین A تا ۲۴ درصد مرگ و میر کودکان در کشورهای کم درآمد یا با درآمد متوسط را کاهش می دهد.

این مطالعه همچنین نشان داد، کمبود ویتامین آ در کودکان آسیب پذیری آن ها از بیماری های عفونی از قبیل اسهال و سرخک را افزایش می دهد.

در مطالعه دیگری که توسط سیستم تامین اجتماعی مرتبط با سلامت کلمبیا انجام شد، ۱۰۰ هزار کودکی که دچار فقدان ویتامین آ بودند، مکمل ویتامین آ داده شد و مشخص شد که این مکمل باعث صرفه جویی ۳۴۰۳۰۶۹۱۷ دلاری در هزینه های پزشکی شده است، با توجه به تعداد بیماری ها که شامل ۴۲۶۸ اسهال و ۷۶ مالاریا و کاهش بستری شدن در بیمارستان به خاطر مصرف ویتامین آ بوده است.

این مطالعه نشان داده است که، مصرف مکمل ویتامین آ در کودکان می تواند خیلی مقرون به صرفه تر از مسائل پزشکی ایجاد شده در آن ها باشد.

VIT A

مبارزه با التهاب

ویتامین آ دارای خواص آنتی اکسیدانی است که اثرات رادیکال های آزاد در بدن و آسیب های بافتی و سلولی که ایجاد می کنند را خنثی می کند. ویتامین آ می تواند از فعالیت بیش از حد سلولی جلوگیری کند. زمانی که سیستم ایمنی بدن عکس العمل زیادی به پروتئین های غذایی نشان می دهد باعث ایجاد آلرژی غذایی و در نهایت التهاب می شود.

دریافت ویتامین آ می تواند به کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از آلرژی های غذایی کمک کند، چون مانع واکنش های افراطی در بدن می شود. کاهش سطح التهاب نیز با کاهش خطر ابتلا به بیماری های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون در ارتباط است.

حمایت از سلامت پوست و رشد سلولی

ویتامین آ برای بهبود زخم و بازسازی پوست ضروری است. وجود آن برای حمایت از تمام سلول های پوستی داخلی و خارجی ضروری است و کمکی قدرتمند برای مقابله با سرطان پوست است. این ویتامین برای تشکیل گلیکو پروتئین ها (glycoproteins)، ترکیبی از قند و پروتئین، که به اتصال بافتهای نرم به یکدیگر کمک می کند، مورد نیاز است.

کمبود ویتامین آ می تواند باعث کاهش کیفیت ظاهری پوست شود. در مطالعات انجام شده مشخص شده که ویتامین آ می تواند با آکنه مبارزه کرده و سلامت کلی پوست را بهبود بخشد. ویتامین A خطوط و چین و چروک را از پوست شما دور نگه داشته و باعث تولید بیشتر کلاژن می شود که مسئول جوان نگه داشتن پوست شماست. همچین ویتامین A نقش موثری در حفظ سلامت موهای شما دارد.

پیشگیری از سرطان

با توجه به مطالعه ای که در دانشگاه نیویورک انجام شده، دریافت ویتامین آ به لطف توانایی کنترل سلول های بدخیم در بدن، می تواند به درمان چندین نوع سرطان کمک کند. در حال حاضر می دانیم که اسید رتینوئیک (retinoic acid) نقشی مهم در توسعه سلولی و تمایز سلولی و همچنین درمان سرطان دارد.

سرطان ریه، پروستات، سینه، تخمدان، مثانه، دهان و پوست می تواند توسط اسید رتینوئیک سرکوب شود. مطالعه دیگری روی منابع متعدد تاثیر اسید رتینوئیک در ملانوما ( به تومور با منشا سلولهای ملانین دار گویند. این تومور بدخیم اصولاً یک تومور پوستی است)، سرطان کبد، سرطان ریه، سرطان پستان و پروستات را به اثبات رسانده است. محققان شواهد جدیدی بدست آورده اند که مکانیسم مولکولی اسید رتینوئیک می تواند بر سرنوشت سلول های سرطانی موثر باشد.

از آنجا که دوز بالای اسید رتینوئیک می تواند منجر به سمیت سلولی شود به این معنی است که می تواند سلول ها را مسموم کند، پس بهتر است به عنوان یک مکمل بالقوه در رژیم غذایی روزانه فرد به منظور جلوگیری یا سرکوب پیشرفت سرطان استفاده شود. به خاطر داشته باشید که، همیشه بهتر است ویتامین A را از منابع طبیعی مثل غذا بدست آورید، نه این که به شکل بیش از حد به امید جلوگیری از بیماری ها از مکمل های آن استفاده نمایید. به یاد داشته باشید که مصرف زیاد آن لزوما به نفع تان نیست.

عوارض جانبی بالقوه ویتامین آ تزریقی

دوزهای بالای ویتامین آ به جای منفعت می تواند به بدن آسیب برساند. مصرف بیش از حد ویتامین آ فقط از طریق مکمل یا در ترکیب با سایر آنتی اکسیدان ها با نقص های هنگام تولد، تراکم پایین استخوانی و مشکلات کبدی همراه است.

مصرف بیش از حد ویتامین آ می تواند منجر به یرقان، تهوع، از دست دادن اشتها، تحریک پذیری، استفراغ و حتی ریزش مو شود.

عوارض حاد: افزايش فشار داخل جمجمه، اختلالات شديد پوستي (در مصرف بيش از IU/kg 25000)

عوارض مزمن: هايپرويتامينوز A، تهوع، بي اشتهايي، تغييرات پوستي، آنمي، درد استخوان و مفاصل

شوك آنافيلاكسي و مرگ در صورت تزريق وريدي.

اگر می خواهید از مکمل های ویتامین آ استفاده کنید، مطمئن شوید که دوز پایین آن و مبتنی بر مواد غذایی را مصرف کنید و حتما با پزشک تان در این مورد مشورت نمایید. افرادی که نوشیدنی های الکلی زیادی استفاده می کنند یا بیماری های کلیوی یا کبدی دارند هم، نباید بدون مشورت با پزشک از مکمل های ویتامین آ استفاده نمایند.

تداخلات دارویی ویتامین آ

نئومايسين، كلستيرامين و پارافين مايع باعث كاهش جذب و ضد بارداري هاي خوراكي باعث افزايش جذب ويتامين آ مي شوند.

مکمل های ویتامین A ممکن است با برخی قرص های ضد بارداری، رقیق کننده خون ( مانند کومادین Coumadin )، داروهای آکنه (مانند آکوتان Accutane )، داروهای سرطان و بسیاری از داروهای دیگر تداخل داشته باشند.

اگر به طور همیشگی از دارویی خاص استفاده می کنید، حتما به خاطر داشته باشید که در مورد تداخل دارویی با مکمل ویتامین A با پزشک تان مشورت نمایید.

با این که مسمومیت ویتامین آ مشکلی برای سلامتی ما ایجاد می کند ولی فقط به دلیل استفاده نادرست از رتینوئید یا همان مکمل های حاوی ویتامین آ بوجود می آید نه از طریق رژیم غذایی. به بیان ساده، خوراکی های دارای ویتامین A، کافی برای ایجاد مسمومیت نیستند، پس اگر از مکمل این ویتامین استفاده می کنید، باید مطمئن شوید که میزانش متناسب با سن و جنسیت شما باشد.

موارد منع مصرف ویتامین آ تزریقی

هايپروتيامينوز A

حساسيت به ويتامين A

تجويز وريدي

مصرف خوراكي در سندرم سوء جذب.

موارد احتياط ویتامین آ تزریقی

اختلال عملكرد كليوي.

مصرف ویتامین آ تزریقی در بارداري و شيردهي

در بارداري گروه C است. ميزان نياز مادر شير ده 6000 واحد است . شير مادر به اندازه كافي نياز نوزاد را به اين ويتامين تامين مي كند. تجويز اين دارو دردوران شيردهي تنها با نظر پزشك مجاز است.

شرایط نگهداری

ویتامین آ تزریقی در جای خشک و خنک و دور از دسترس اطفال نگهداری شود.

divider

بیشتر بخوانید:

۱۱ خاصیت شگفت انگیز ویتامین A

کمبود ویتامین A در بدن

تأثیر ویتامین A در رژیم غذایی بچه ها