ترس از رانندگی (فوبیای رانندگی) چیست ؟
ترس از رانندگی که از آن با نام فوبیای رانندگی نیز یاد می کنند یعنی ترس مداوم ، شدید و بیش از حد از رانندگی کردن.
ترس از رانندگی فوبیای شناخته شده ای نیست اما در برخی افراد وجود دارد و افراد را در بسیاری از موارد محدود کرده و روی آنها تاثیر می گذارد.
این تاثیر بر روی زندگی روزمره آنها و خانه و خانواده آنان نیز هست و مجبور می شوند از کارها و فعالیتهای زیادی که قبلا انجام می دادند ، شانه خالی کنند.
این موضوع به ویژه در جامعه ماشین محور امروزه که خودرو ها برای کار و زندگی ضروری هستند بسیار اهمیت دارد.
برخی از افراد مبتلای به فوبیای رانندگی حتی قادر به تصور کردن رانندگی هم نیستند و با تصور رانندگی دچار استرس و اضطراب می شوند.
در مراحل جدی تر فرد دچار ترس شدید یا وحشت زدگی می شود و به دلیل وحشت زدگی قادر به رانندگی نخواهد بود.
فوبیا یعنی ترس بسیار شدید، دائمی و نامعقول از اشیاء یا پدیده ها.
ترس از رانندگی در دو برهه زمانی و برای دو گروه از افراد اتفاق می افتد :
-
فوبیای رانندگی برای کسانی که هنوز موفق به اخذ گواهینامه رانندگی نشده اند (ترس قبل از اخذ گواهینامه رانندگی).
این افراد دیگر قادر به اخذ گواهینامه نخواهند بود و قید گواهینامه گرفتن را می زنند. -
فوبیای رانندگی برای کسانی که موفق به اخذ گواهینامه شده اند (ترس بعد از اخذ گواهینامه رانندگی).
این افراد علی رغم این که گواهینامه دارند اما سمت ماشین و رانندگی نمی روند.
ابعاد فوبیای رانندگی (ترس از رانندگی)
گاهی پیش می آید که فرد مبتلای به فوبیای رانندگی حتی از حضور در ماشین نیز پرهیز می کند.
فوبیای رانندگی ابعادی دارد که عبارتند از:
-
بعد شناختی : این بعد شامل تفکرات و تصوراتی است که فرد در مورد رانندگی دارد.
تصوراتی در مانند تصادف کردن ، آسیب دیدن در تصادفات ، از دست دادن کنترل ماشین ، برخورد ماشین با گاردریل یا ماشین هایی که روبرو می آیند و غیره. -
بعد احساسی : این بعد احساسات گوناگون نظیر ترس ، استرس و اضطراب شدید و غیر منطقی را شامل می شود. -
بعد جسمی : این بعد شامل علائم و نشانه های استرس می شود.
نشانه هایی مانند افزایش ضربان قلب ، عرق کردن ، نفس نفس زدن ، رعشه های جسمی (لرزیدن دست و پاها) و غیره در این بعد قرار می گیرد.
نشانه ها و علائم فوبیای رانندگی (ترس از رانندگی)
نشانه های ترس از رانندگی در تمام افراد یکسان و مشابه نیست.
در مواردی که فرد به فوبیای خفیف رانندگی دچار است تنها در مواقع خاصی مانند سبقت گرفتن ، حرکت با سرعت زیاد ، حرکت در مکان های پر رفت و آمد ، و یا همچنین رانندگی در شب احساس ترس می کند.
اما اگر فردی به طور شدید به فوبیای رانندگی دچار شود ، تصور بودن در ماشین هم او را به وحشت خواهد انداخت.
نشانه های کلی و عمومی فوبیای رانندگی به شرح زیر است :
-
استرس بسیار شدید و افراطی حین رانندگی :
فرد مبتلای به فوبیای رانندگی به حدی استرس و اضطراب می گیرد که به سادگی می توان مضطرب بودنش را احساس کرد. -
نشانه های جسمی و روحیِ استرس :
فرد بیمار ، هنگام رانندگی دچار استرس و علائم استرس در وی نمایان می شود.
نشانه هایی مانند افزایش ضربان قلب ، احساس وحشت زدگی ، سرخ شدن صورت (در مواردی رنگ پریدگی)، خشک شدن دهان ، نفس نفس زدن ، تعریق شدید. -
اجتناب از رانندگی :
اگر فرد گواهینامه داشته باشد از رانندگی کردن اجتناب می کند و اگر گواهینامه نداشته باشد از اخذ گواهینامه صرف نظر می کند.
علائم و نشانه های فوق ۶ ماه یا بیشتر در فرد ادامه خواهد داشت و کارکردهای فردی و اجتماعی او را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
علت های فوبیای رانندگی (ترس از رانندگی)
در ورای هر اختلال یا بیماری ، دلیل یا دلایل خاصی نهفته است.
این موضوع در مورد فوبیای رانندگی نیز صدق می کند و افراد بنا به دلایل خاصی به این پدیده دچار می شوند.
علت های مهم ابتلای افراد به فوبیای رانندگی عبارتند از :
-
خاطرات و تجربه های تلخ و ناگوار در گذشته ، خاطراتی مانند تصادف کردن و از دست دادن یکی از عزیزان. -
وجود مشکلات در زندگی فرد.
این مشکلات باعث می شود که استرس ها از مجرای رانندگی خارج شوند.
بدین ترتیب فردی که به طور مثال مشکلات زناشویی ، شغلی و غیره داشته باشد احتمالا پتانسیل ابتلای به فوبیای رانندگی را نیز خواهد داشت. -
اعتماد به نفس پایین و عدم خود باوری.
دلیل اصلی ترس از رانندگی ، احساس هراس است
بررسی ها نشان می دهد که دلایل متعددی برای اضطراب هنگام رانندگی وجود دارد. حتی در موقعیت هایی که شخص دیگری به جای آن ها رانندگی می کند این حس همچنان وجود دارد.
متخصصان می گویند کسانی که چنین اضطرابی در خود دارند ایمن ترین افراد در جامعه هستند.
حس نگرانی کمک می کند تا هوشیارتر شویم و خطر تصادف و رخ دادن حادثه نسبت به دیگران کاهش یابد.
برای کنترل نگرانی و اضطراب بهتر است پیش از آنکه این حس به مرز غیر قابل کنترل برسد فرد خود را در لحظه حال تصور کرده و روحیه مثبت خود را افزایش دهد.
نگرانی چیزی جز پیش بینی از ترس نیست. ترس ممکن است که واقعی نباشد اما انتظار از ترس قطعا واقعی است و تحمل کردنش سخت است.
صاحبنظران و روانشناسان درباره علتهای ترس و هراس چند مورد اصلی را مطرح کردهاند که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
-
چون گذشتگان میترسیدهاند : علت اول اینکه انسانها گرایش دارند از جانوران، اشیا و موقعیتهایی که انسانها در عصر حجر یا گذشته میترسیدهاند، همچنان بترسند. -
چون آموختهاید بترسید : علت دوم هم اینکه بعضی افراد آموختهاند از دیدن چیزی که آنها را میترساند ، یا همراه شدن با آن بترسند یا یک تجربه بد باعث ترسیدنشان میشود. -
چون افکارتان تحریف شده است : سومین عامل، داشتن افکار نادرست یا تحریف شدن فکر است.
به طور مثال، ممکن است علت ترس شما از رانندگی این عقیده باشد که نمیتوانید اضطرابتان را در آن حالت تحمل کنید و روبرو شدن با آن موقعیت برایتان غیر قابل تحمل است بنابراین از قرار گرفتن در آن وضعیت میترسید.
بیشتر بخوانید :
راهکار های ساده برای کنترل و درمان فوبیای رانندگی
همه چیز در مورد بیماری فوبیا (phobia) و روش های درمان آن
برای پیشگیری و درمان استرس از چه دارویی استفاده کنیم؟
اضطراب و استرس با ما چه می کند و راه حل آن چیست؟