چگونه با کودک خشمگین رفتار کنیم؟
احساس خشم، طبیعی و نشانه سلامت است. هر کودک سالمی در برخی مواقع خشمگین می‌شود و فرصتی برای یادگیری نحوه ابراز خشم به صورت سازنده و مخرب پیدا می‌کند.، یادگیری مدیریت خشم می‌تواند در همان ابتدای دوره پیش دبستانی شیوه‌ای مناسب باشد، اما این مورد موضوع مشترک در تمام دوران تحصیل است.
چگونه به کودک خشمگین خود کمک کنیم؟
کودکان، احساسات عمیقی دارند و اغلب به سرعت واکنش نشان می‌دهند، به ویژه هنگامی که خشمگین هستند. کمک به فرزند قبل از اینکه انتخاب‌های بد را با خشم خود پاسخ دهد ضروری است.
برخی از راه‌های ساده و موثر برای کمک به کنترل خشم عبارتند از:
شناسایی احساسات
به فرزند خود یاد دهید احساس عصبانیت خود را شناسایی و آن را کنترل کند. به کودکان برای آشنایی با احساسات خود واژگان خشم مانند عصبانی، ناامیدی، عصبی، خشمگین، آزرده، دلخور و ناراحت را آموزش دهید.
کنترل و توقف خشم
البته متوقف کردن خشم کودک عصبانی مشکل است، به همین دلیل باید روش‌هایی برای کمک به کاهش عصبانیت آنان ارائه دهید.
آرام کردن
بعضی از روش‌های آرام کردن کودکان عبارتند از: تنفس عمیق و پیاده‌روی. از آنجایی که تنها زمانی که فرزند شما آرام است می‌تواند مشکلات خود را حل کند، پس روش‌های سازنده در بهبود وضعیت وی در این زمان موثر خواهد بود.
خروجی دیگری برای عصبانیت کودک ارائه دهید
کودکان با عصبانی شدن روشی برای بروز احساسات خود دارند. به همین دلیل روشی دیگر برای بروز احساسات کودکان مانند نقاشی یا بازی پیدا کنید. زمانی که فرزند شما عصبانی است وقت مناسبی برای نصیحت کردن وی نیست، بلکه اجازه دهید تا آرام شود سپس با وی صحبت کنید.بعد از آرام شدن فرزندتان، دکمه « تنظیم مجدد » وی را فشار دهید و دوباره شروع کنید. هیچ دلیلی وجود ندارد که از عصبانیت فرزند خود ناراحت شوید، زیرا او نمی‌داند چگونه خشم خود را کنترل کند.خشم یکی از سخت‌ترین احساسات است که باید کنترل شود، به خصوص خشم یک کودک تا موجب احساس سلامت و موفقیت در زندگی وی شود.
بهترین راه برای مقابله با كج خلقی در كودكان
علت تغییر رفتار کودکتان را پیدا کنید
سعی كنید بفهمید چه اتفاقی روی داده كه موجب عصبانیت فرزندتان شده است. بدخلقی و عصبانیت، بی دلیل ایجاد نمی گردد. سعی كنید بفهمید كه بر كودكتان چه گذشته است.
آرامش و خونسردی خود را حفظ کنید
اجازه ندهید بداخلاقی کودکتان بر مهارتهای فرزند پروری شما غلبه یابد و شما هم بد اخلاق شوید. به هنگام بروز بدخلقی در کودکتان سعی کنید با کشیدن نفس های عمیق آرامش خود را حفظ کنید و هر آنچه باعث عصبانیت، نفرت و خشونت شما می گردد را به فراموشی بسپارید.
مراقب باشید که به فرزندتان بیش از حد بی توجهی نکنید
مطمئن شوید كه كودكتان به خاطر عدم توجه شما دچار نق نق نشده است. برای یک كودک، توجه منفی مثل پاسخ والدین به یک كج خلقی، بهتر از توجه نكردن است. این عادت را در فرزندتان ایجاد كنید كه در مقابل رفتارهای مثبتش به او توجه نشان دهید.
از روش توجه برگردانی استفاده کنید
حواس كودک خود را پرت كنید. موقعی كه كودكتان عصبانی است، حواس او را با پیشنهاد یک چیز جدید پرت كنید یا محیط او را عوض كنید. او را بیرون ببرید یا به یک اتاق دیگر منتقل كنید.
برخورد جدی داشته باشید
اگر كودک در حال تكرار رفتاری است كه احتمال صدمه به خود را دارد و شما قبلا از او خواسته اید كه این كار را نكند، با جدیت با او برخورد كنید تا بفهمد در مورد مسائل مربوط به سلامتی او كاملا جدی و انعطاف ناپذیر هستید.
با کودکتان هم صحبت شوید
با کودکتان صحبت کنید و سعی کنید علت بدخلقی اش را بفهمید. دانستن اینکه چه چیزی باعث بدخلقی او شده است در واقع کلید این معما است که چگونه به او کمک کنید که هم احساس بهتری پیدا کند و هم رفتاری بهتر داشته باشد. به علاوه اگر کودکتان دلیل ناراحتی خود را بتواند به شما بازگو کند احتمالا بیشتر از این بداخلاقی نخواهد کرد. این موضوع به ویژه در خصوص کودکانی صادق است که از بد اخلاقی به عنوان نوعی روش ارتباطی با والدین خود استفاده می کنند تا آنها را متوجه آنچه اشتباه است بنمایند.
در مواجه با عامل بداخلاقی کودک خود مراحل و روند مناسب را طی کنید
به عنوان مثال کودکتان را به رختخواب ببرید، یا محل جشن و مهمانی را ترک کنید، به کودکتان در رفع درگیری و نزاع با دیگران کمک کنید و او را از عشق و علاقه خود نسبت به او مطلع کنید تا به این طریق کودکتان به تدریج به آرامش و احساس خوشایندی برسد.
رفع خستگی کنید
به محض آنکه کودک بداخلاقتان به شرایط طبیعی بازگشت و به احساس خوشایندی رسید سعی کنید کم حوصلگی، عصبانیت و بدخلقی احتمالی خود را نیز تخلیه کنید. برای این کار می توانید سراغ سرگرمی ها یا فعالیتهای مورد علاقه تان بروید تا شما نیز به آرامش برسید.
عمدتا پرخاشگری کودکان این دلایل را دارد:
الگوپذیری کودکان از والدین
یکی از دلایل بسیار مهم پرخاشگری در کودکان یادگیری است. یعنی کودکانی که الگوهای رفتاری پرخاشگرانه داشته اند، همانند الگوهای خود رفتار می کنند.
نکته دیگر این که حتماً لازم نیست والدین با خودِ کودک پرخاشگری کرده باشند؛ چنانچه او شاهد رفتارهای خشونت بار پدر و مادر با افراد دیگر نیز باشد، این گونه رفتار را فرا می گیرد. بنابراین کودکان از طریق مشاهده، رفتارهای والدین را می آموزند.
کودکان ناکام پرخاشگر می شوند
ناکامی یکی از مسائلی است که به پرخاشگری می انجامد. وقتی کودک به هدف خود دست نیابد و ناکام شود، یکی از رفتارهایی که از او سر می زند پرخاشگری است.
با کودکتان صحبت کنید و سعی کنید علت بدخلقی اش را بفهمید. دانستن اینکه چه چیزی باعث بدخلقی او شده است در واقع کلید این معما است که چگونه به او کمک کنید که هم احساس بهتری پیدا کند و هم رفتاری بهتر داشته باشد.
اضطراب و پرخاشگری
کودکان مضطرب نمی توانند کودکان آرامی باشند. آنها رفتارهایی پرخاشگرانه از خود بروز می دهند؛ البته بلافاصله پشیمان می شوند و از والدین خود عذرخواهی می کنند. اگر از کودک مضطرب بپرسیم که چرا پرخاش می کنی و عصبانی هستی؛ خواهد گفت نمی دانم.؛ یا خواهد گفت دست خودم نیست.
پرخاشگری و افسردگی
پرخاشگری و کج خلقی در کودکان چنانچه با علامت‌های دیگر همراه باشد، می تواند نشانه ای از افسردگی باشد که در این صورت لازم است شرایط زندگی کودک تمام و کمال مورد بررسی قرار گیرد.برای درمان پرخاشگری در کودکان اولین گام این است که نوع پرخاشگری آنها و علت آن را براساس توضیحاتی که ارائه شد شناسایی کنیم؛ و پرخاشگری را به صورت موردی برطرف نماییم.
در مورد کودک پرخاشگری که الگو پذیری عامل این گونه رفتار او بوده، باید روی الگوی کودک کار کرد و راه‌های دیگری جز پرخاشگری را به آن الگو آموخت.اگر پرخاشگری در اثر ناکامی به وجود آمده باشد، بایستی کودک ناکام را در رسیدن به اهداف مطلوب و دوست داشتنی کمک کنیم. در مواردی که علت پرخاشگری اضطراب است، باید از نگرانی درونی و اضطراب کودک مطلع شویم.
ورزش کردن برای این کودکان بسیار مؤثر است و باعث تخلیه هیجانی می شود.چنانچه نوع پرخاشگری کودک خصمانه است، بایستی کودک را از آزار و اذیت کردن دور کنیم تا مجبور نباشد برای تلافی و انتقام، افراد دیگر را اذیت کند؛ و اگر پرخاشگری از نوع وسیله ای است، بایستی راه‌های دیگری را جهت مطرح کردن کودک برگزینیم تا او ناچار نباشد از روش خشونت برای جلب توجه استفاده کند.