نئوفوبیا چیست؟ چگونه این عارضه را در کودکان درمان کنیم؟

ترس از غذای جدید در کودکان | چرا کودک از امتحان کردن غذاهای جدید خودداری می کند؟

نئوفوبیا (Neophobia) یا نوهراسی، به ترس از هر چیز جدیدی گفته میشود به خصوص اگر ترس مداوم و غیر طبیعی باشد. نوهراسی خفیف ممکن است خود را به صورت عدم تمایل به امتحان کردن چیزهای جدید یا شکستن عادت و الگوی همیشگی نشان دهد.

در مورد کودکان این اصطلاح معمولا برای نشان دادن تمایل به امتناع از غذاهای ناشناخته و جدید، به کار میرود. نئوفوبیای غذا نگرانی مهمی در روانشناسی کودک است.در تحقیقات زیستی پزشکی، نئوفوبیا اغلب با بررسی ذائقه و چشایی همراه است.

نئوفوبیا چیست؟ چرا کودکان دچار این عارضه می شوند؟

چرا کودکان از غذا خوردن می ترسند؟

همه ما فوبیا را با عنوان هراس از چیزی میشناسیم. یک نفر فوبیای ارتفاع دارد و دیگری فوبیای سوسک. اما جالب است بدانید فوبیای غذا هم وجود دارد! در واقع ممکن است علت غذا نخوردن کودک، فوبیای غذا باشد

. فوبیای غذا به وضعیتی گفته میشود که در آن کودک از خوردن چیزهای جدید که مقابلش گذاشته میشود، میترسد. کودک به فردی که با یک قاشق از غذای ناشناخته به سمت او می آید، واکنش واقعا بدی نشان میدهد. فوبیای غذا ممکن است باعث شود کودک حتی نخواهد به غذای جدید نگاه کند.

نمونه هایی از نئوفوبیا

تصور میشود افزایش میزان نئوفوبیا در موشهای خانگی و موشهای قهوه ای تکامل یافته است چرا که با انسانها هم خوراک هستند و انسانها دائما روشهای جدیدی را برای قلع و قمع آنها به کار بسته اند.

نئوفوبیا در حیوانات مسن شایع است اگر چه بی علاقگی نیز میتواند بخشی از علت این پدیده باشد اما کمبود میل به اکتشاف نیز در افزایش سن دیده میشود. محققان چنین استدلال میکنند که فقدان میل به اکتشاف احتمالا به علت نوروفیزیولوژی و اختلال عملکرد مسیرهای عصبی متصل به قشر پیش پیشانی مشاهده شده در فرایند افزایش سن می باشد.

در کتاب رابرت انتون ویلسون با نام Prometheus Rising آمده است که پس از شروع فرزند پروری نئوفوبیا در افراد به صورت غریزی اتفاق می افتد. نگاه ویلسون به نئوفوبیا بیشتر منفی است و اعتقاد دارد به همین علت است که افکار و فرهنگ انسانی به اندازه تکنولوژی سریع پیشرفت نکرده است.

در مدل او ایده The Structure of Scientific Revolutions توماس کوهن دیده میشود که میگوید ایده های جدید اگر چه ثابت شده و بدیهی باشند، تنها زمانی به کار گرفته میشوند که نسلهایی که آن را جدید میپندارند بمیرند و با نسلهای جدیدی که این ایده ها را پذیرفته شده و قدیمی میپندارند جایگزین شوند.

نئوفوبیا یا نوهراسی در کودکان چیست؟

علت نئوفوبیای غذا در بچها چیست؟

نئوفوبیای غذا در انسان به عنوان ترس از خوردن چیزهای جدید یا نا آشنا تعریف میشود. نئوفوبیای غذا با اختلال خوردن انتخابی، متفاوت است. نئوفوبیای غذا در نونهالان و کودکان کم سن شایع است.

اغلب نئوفوبیا با میزان هیجان خواهی فرد (یعنی تمایل فرد به امتحان کردن چیزهای جدید و خطر پذیری) مرتبط است. افرادی که نئوفوبیا دارند نه تنها در مقابل غذاهای جدید مقاومت میکنند بلکه غذاهای جدیدی که امتحان میکنند را کمتر از نودوست ها (نئوفیلی) امتیاز میدهند.

ترس از چیزهای جدید برای انسان بسیار طبیعی است و مردم چیزهایی را که با آن آشنا هستند ترجیح میدهند. بیشتر مردم نئوفوبیای غذا را تا حدی تجربه میکنند اگر چه برخی بیشتر از برخی دیگر از غذاهای جدید ترس دارند.

اندازه گیری تفاوتهای شخصی در نئوفوبیای غذا، مقیاس نئوفوبیای غذا (Food Neophobia Scale) است که یک نظرسنجی ده گزینه ای است که نیاز به خود گزارش دهی در مقیاس 7 درجه ای لیکرت دارد.

همچنین یک مقیاس جداگانه برای کودکان وجود دارد که مقیاس نئوفوبیای غذا برای کودکان (Food Neophobia Scale for Children) نام دارد و در آن والدین این نظرسنجی را پر میکنند.

مشخص شده است در حیوانات نئوفوبیا، ترس از چیزهای تازه است که تنها مدت کوتاهی (نهایتا چند دقیقه) باقی می ماند و از محافظه کاری در تغذیه (dietary conservatism) متمایز است. در محافظه کاری غذایی، حیوان از افزودن یک غذای جدید به رژیم غذایی خود امتناع میکند و این ممکن است روزها یا حتی سالها طول بکشد.

محافظه کاری در تغذیه در انسان تا کنون نشان داده نشده اگر چه رفتار تحت تاثیر ژنتیک “بهانه گیری در غذا خوردن” در کودکان یادآور رفتار محافظه کاری در تغذیه در حیوانات است.

نئوفوبیای غذا با معضل جانور همه چیز خوار (omnivore’s dilemma) مرتبط است. پدیده ای که انتخاب همه چیز خواران و به خصوص انسان از بین خوردن یک غذای جدید و پذیرش خطر بالقوه یا پرهیز از آن و احتمالا از دست دادن یک منبع غذایی بالقوه را توضیح میدهد.

داشتن حداقل کمی نئوفوبیای غذا مزیتی در تکامل محسوب میشده چرا که به افراد کمک میکرده از غذاهایی که ممکن است سمی باشند، پرهیز کنند و زنده بمانند.

مهمترین دلایل ایجاد نئوفوبیا یا نوهراسی

چه عواملی منجر به نئوفوبیای غذا می شود؟

به نظر میرسد ژنتیک در نئوفوبیای غذا و به طور کلی نئوفوبیا، نقش دارد. تحقیقات نشان میدهند دو سوم در گوناگونی نئوفوبیای غذا به علت ژنتیک است. یک پژوهش بر روی دوقلوها انجام شد و وابستگی بیشتر از این را نشان داد که مشخص میکند ژنتیک در نئوفوبیای غذا نقش دارد.

عوامل روانشناسی اجتماعی نیز میتوانند احتمال ایجاد نئوفوبیا در کودک را افزایش دهند. کودکان کم سن به دقت ترجیحات غذایی والدین را نظارت میکنند و این میتواند تمایلات نئوفوبیا در غذا خوردن را (در مواردی که والدین از خوردن برخی غذاها پرهیز میکنند) به وجود بیاورد.

یکی دیگر از علل نئوفوبیای غذا، حساسیت بیشتر از حد معمول نسبت به طعمهای تلخ و زننده است که میتواند با سابقه مهم عفونت گوش میانی یا افزایش درک غذاهای تلخ (که به عنوان ابَرچشایی یا ابَرچشنده میشناسیم) همراه باشد.

گاهی اوقات نئوفوبیای غذا مستقیما در اثر یک رویداد محیطی ایجاد شده است مثلا مسمومیت غذایی منجر به ترس فرد و اجتناب او از طعمهایی که با این مسمومیت ارتباط داشته اند و حتی پرهیز از همه طعمهای جدید در دوران پس از مسمومیت، شده است. این در واقع ناشی از تلاش بدن برای جلوگیری از مصرف غذاهای خطرناک است.

علاوه بر مسمومیت غذایی، تجربه منفی فرد نسبت به غذای جدید نیز ممکن است منجر به نئوفوبیای غذا شود مثلا فرض کنید پس از مصرف غذایی که خوب پخته نشده بوده، دچار مشکلات گوارشی شده یا بیمار میشوید.

یکی دیگر از عوامل محیطی که میتواند در این نوع ترس نقش داشته باشد، میزان برانگیختگی کنونی فرد است. امتحان کردن چیزهای جدید یک تجربه هیجان آور است و اگر فرد ترجیح بدهد میزان برانگیختگی خود را پایین نگه دارد، ممکن است از پرهیز از غذاهای جدید به عنوان روشی برای مدیریت میزان هیجان خود، استفاده کند.

همچنین اگر فرد در حال حاضر در موقعیتهایی قرار دارد که چیزهای زیادی برای او تازگی دارد و بنابراین برانگیخته شده است، ممکن است از امتحان کردن غذاهای جدید خودداری کند تا از افزایش میزان هیجان خود جلوگیری کند و آرامش بیشتری داشته باشد.

این مثال کمک میکند بفهمیم چرا بسیاری از افرادی که به کشورهای خارجی سفر میکنند، کمتر به امتحان غذاهای جدید علاقه نشان میدهند.

بهترین راه درمان نئوفوبیا یا نوهراسی در کودکان

آیا نئوفوبیای غذا را میتوان درمان کرد؟

برخی اقدامات مانند فشار وارد کردن بر کودک برای خوردن غذایی که دوست ندارد یا تهدید یا تنبیه برای نخوردن غذایی خاص، مشکل را بدتر میکند. یکی از راه حلهای موثر دادن پاداشهای غیر غذایی مثل یک استیکر کوچک بابت امتحان کردن یک غذای جدید یا غذایی که به آن علاقه ندارد، است.

والدین الگوی کودکان هستند و رفتارهای آنها بر کودکان تاثیر میگذارد بنابراین کودکان باید ببینند که والدین با لذت غذای جدید را امتحان میکنند.

قرار دادن فرد در مقابل غذای جدید، احتمال ایجاد علاقه نسبت به آن غذا را افزایش میدهد. اما این کافی نیست که صرفا فرد به غذای جدید نگاه کند. غذای جدید باید به صورت مکرر چشیده شود تا کم کم فرد خوردن آن را ترجیح دهد.

ممکن است لازم باشد تا 15 مرتبه (در وعده های متفاوت) کودک غذا را بچشد تا در نهایت آن را بپذیرد. یک دوره حساس برای کاهش نئوفوبیای غذا در آینده در کودکان وجود دارد و آن دوره، فرایند از شیر گرفتن است. تنوع غذاهای جامدی که برای اولین بار به کودک ارائه میشوند باعث میشود احتمال امتناع از غذا در آینده کاهش یابد.

برخی محققان معتقدند حتی تنوع غذایی مادران شیرده و در نتیجه تنوع طعم شیر مادر نیز میتواند پذیرش طعمها و غذاهای جدید در کودک در آینده را بیشتر کند. نئوفوبیای غذا با افزایش سن معمولا کاهش می یابد.

همچنین بخوانید:

تشخیص و درمان نئوفوبیا یا ترس از غذای جدید در کودکان

همه چیز درباره ی فوبیا