رانیتیدین چیست؟
رانيتيدين با كاهش اسيد معده در درمان مشكلات گوارشي ناشی از افزايش اسيد استفاده می شود و از پرمصرف ترین داروها در ایران است. این دارو در واقع یک داروی آنتی هیستامین است که در معده گیرنده های هیستامین را غیر فعال می کند و مانع ترشح اسيد از سلول هاي معده مي شود. اين دارو در درمان مشكلاتي همچون زخم هاي معده و دوازدهه، بازگشت اسيد از معده به مري و گلو(رفلاكس یا به اصطلاح ترش کردن) و احساس سوزش در معده تا گلو، سوء هاضمه مي تواند كمك كننده باشد.
شربت رانیتیدین برای اطفال در مواد زخم و التهاب معده کاربرد دارد. تنظیم دوز دارو بصورت شربت دقیق تر انجام می شود و هر سی سی حاوی ۱۵ میلی گرم رانیتیدین است که مقدار مورد نیاز توسط پزشک تجویز می شود و لازم است با دقت این دارو در زمان های تجویز شده مصرف شود.
علاوه بر اين رانيتيدين در درمان معده درد و زخم هاي گوارشي ناشي از مصرف داروهاي ضددرد ضدالتهاب و تب بر مانند ايپوبروفن، ديكلوفناك، ملوكسيكام و...نيز تجويز مي شود.
اسيد معده در حالت عادی در معده ترشح می شود تا به هضم غذا کمک کند اما افزایش ترشح آن می تواند مشکلاتی مانند التهاب،زخم گوارشی و رفلاکس به همراه داشته باشد.
این دارو بصورت قرص خوراکی ۱۵۰و ۳۰۰ میلی گرم، شربت ۷۵میلی گرم در ۵میلی لیتر و آمپول تزریقی ۵۰میلی گرم که بیشتر مصرف بیمارستانی دارد در ایران موجود است. که هم با تجویز پزشک و هم بدون نسخه امکان دریافت آن در داروخانه وجود دارد. با این حال بهتر است پیش از مصرف هردارو مشاوره های لازم را از داروساز خود دریافت نمایید.
رانیتیدین و مقادیر مصرف خوراکی
بزرگسالان:
در درمان قرحه خوش‌خیم گوارشی، قرحه ناشی از مصرف داروها، بازگشت محتویات معده به مری و سوءهاضمه مزمن مقدار ۱۵۰ میلی گرم ۲ بار در روز صبح و شب یا ۳۰۰ میلی گرم موقع خواب برای مدت ۸-۴ هفته مصرف می‌شود.در درمان نشانگان زولینگر-الیسون ۱۵۰ میلی گرم ۳ بار در روز تا حداکثر g/day۶ در مقادیر منقسم مصرف می‌شود.
کودکان:
در درمان قرحه گوارشی mg/day۴-۲ دوبار در روز تا حداکثر mg/day۳۰۰ مصرف می‌شود. مقدار مصرف نگهدارنده تا ۱۵۰ میلی گرم در شب است.
تزریقی:
برای کاهش اسید معده قبل از اعمال جراحی یا زایمان مقدار ۱۵۰-۵۰ میلی گرم ۲-۵/۰ ساعت قبل از القای بیهوشی به صورت عضلانی یا تزریق آهسته وریدی مصرف می‌شود.
مکانیسم اثر رانیتیدین
رانیتیدین دارویی است که با مهار گیرنده‌های H۲ هیستامین نوع دو سلول‌های جانبی ترشح اسید معده را کم می‌کند و به درمان ناراحتی‌های ناشی از افزایش اسید معده کمک می‌کند.
اثرات قرص رانیتیدین
اثر کاهنده فشار خون:
آتنولول با انسداد گیرنده های بتا – آدرنرژیک موجب کاهش فشار خون می شود.این دارو با کاهش جریان سمپاتیک از CNS و با مهار آزاد شدن رنین باعث کم شدن برون ده قلبی می شود. به گزارش اسان طب آتنولول با مقادیر مصرف کم بطور انتخابی گیرنده های ß1 را در قلب مهار می کند. آتنولول اثر کمی بر روی گیرنده های ß2 نایژه ها و عضلات صاف عروق دارد.
اثر ضد آنژین صدری:
آتنولول با کاهش انقباضات میوکارد و با کم کردن ضربان قلب ( اثرات اینو تروپیک منفی) به درمان آنژین صدری پایدار مزمن کمک کرده و بنابراین باعث کاهش مصرف اکسیژن میوکارد می شود.
اثر حمایت قلبی:
مکانیسم این اثر که طول عمر بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد را زیاد می کند ، مشخص نشده است. این دارو دفعات ضربانهای زودرس بطنی ، درد قفسه سینه و بالارفتن آنزیمها را کاهش می دهد.
عوارض قرص رانیتیدین
قرص رانیتیدین قرصی است که همه کسانی که مشکل معده دارند آن را می شناسند. اما متاسفانه برخی افراد مثل نقل و نبات آن را می‌خورند و نمی‌دانند چه عوارض وحشتناکی دارد. از جمله عوارض قرص رانیتیدین می‌توان به:
-
درد قفسه سینه -
تب -
گلو درد -
احساس کوتاه شدن تنفس -
سرفه با خلط سبز یا زرد -
سریع کبود شدن یا خونریزی کردن -
احساس ضعف غیر عادی -
کند یا تند شدن سرعت ضربان قلب -
مشکلات بینایی -
سرخی و تاول پوستی -
کاهش اشتها -
زردی پوست و چشم -
کاهش توانایی جنسی. -
خستگی ، خواب آلودگی -
برادیکاردی -
کمی فشار خون -
CHF -
بیماری عروق محیطی -
بثورات پوستی -
تهوع ، استفراغ ، اسهال -
کدر شدن ادرار و مدفوع اشاره کرد. در صورت بروز علائم نارسایی قلبی، باید مصرف دارو قطع شود.
تداخل دارویی
برخی داروها با قرص رانیتیدین تداخل دارند و ازاین رو خودسرانه مصرف رانیتیدین را حتی به شکل تک دوز نباید انجام دهید. شایع ترین نمونه‌ها کتوکونازول، داروهای ضددیابتی خوراکی، نیفیدیپین و فنی توئین است. جذب این دارو در حضور آنتی‌اسیدها کاهش می‌یابد. با وجود آنکه رانیتیدین در مقایسه با سایمتیدین یک مهار کننده ضعیف‌کننده‌تر آنزیم‌های کبدی است، با این وجود در مصرف همزمان سایر داروها با این دارو باید احتیاط کرد.
نگهداری از داروی رانیتیدین
این دارو را دردمای اتاق در هوای خشک و خنک نگهداری کنید و هنگام مصرف حتما به تاریخ انقضای محصول دقت نمایید. داروهای تاریخ مصرف گذشته می توانند اثرات و عوارض نامشخصی در بدن داشته باشند.
نکاتی برای مصرف صحیح تر رانیتیدین:
با وجود اینکه طول درمان بستگی به نوع بیماری و مشکل شما دارد اما معمولا مصرف این دارو کوتاه مدت و تا زمان احساس بهبودی می باشد. با این حال در صورتی که این دارو توسط پزشک برای شما تجویز شده است می توانید در مورد قطع یا ادامه ی درمان با وی مشورت نمایید.
از آنجا که کشیدن سیگار منجر به افزایش مقدار اسید معده می شود، ممکن است تاثیر رانیتیدین را کاهش دهد و علایم شما بدتر شود.
اگر وزن بالایی داشته باشید با کاهش وزن به علت کاهش فشار بر روی معده ترشح اسید کمتر شده و رانیتیدین بهتر عمل می کند.
مصرف برخی موادغذایی مانند گوجه فرنگی، نعنا، شکلات، غذاهای پر ادویه و نوشیدنی های گرم، کافیین دار و الکلی می توانند علایم بیماری گوارشی را بدتر کنند. بطورکلی بهتر است مصرف هر غذایی که ترشح اسید معده را افزیش می دهد وعلایمتان را تشدید می کند محدود نمایید.
با مصرف مایعات و غذاهای آبکی در واقع اسید معده رقیق تر می شود که این مساله سبب تسهیل بازگشت اسید از معده به مری می شود پس تا جای ممکن از مصرف آّب و غذای آبکی قبل از خواب خودداری کنید و حداقل نیم تا یکساعت پس از غذا دراز نکشید.
پرخوری و مصرف غذای پرچرب نیز می تواند باعث کاهش اثر درمانی این داروها شود.
مصرف رانیتیدین در بارداری
در دوران بارداری و شیردهی منع زیادی در مورد مصرف قرص رانیتیدین وجود ندارد، اما باز هم در اولین ملاقات، پزشکتان را از این موضوع باخبر کنید.