همانگونه که می‌دانید شعر روباه و زاغ یکی از قدیم‌ترین حکایت‌هایی است که در اقصی نقاط دنیا معروف است. محتوای این شعر قصد دارد به مخاطب بیاموزد که خودپسند نباشد و از چاپلوسی و تعریف دروغین دیگران تحت تأثیر قرار نگیرد. در این مطلب، معنی شعر روباه و زاغ و کلمات سخت آن را توضیح می‌دهیم.
معنی شعر روباه و زاغ
زاغکی قالب پنیری دید
به دهن برگرفت و زود پرید
پیشنهاد ستاره
معنی: زاغی کوچک، یک قالب پنیر پیدا کرد، آن را با دهانش برداشت و به سرعت پرواز کرد.
معنی کلمات:
- زاغکی: زاغ کوچک
- قالب: تکه، قطعه، پاره
بر درختی نشست در راهی
که از آن می‌گذشت روباهی
معنی: کلاغ (در حالی‌که پنیر را در دهانش گرفته بود،) روی شاخه‌ی درختی نشست که روباهی در حال گذشتن از کنار آن بود.
روبه پرفریب و حیلتساز
رفت پای درخت و کرد آواز
معنی: روباه که سرشار از حیله و مکر و نیرنگ بود، با نقشه‌ای که ساخت، به زیر درخت رفت و شروع کرد به آواز خواندن!
معنی کلمات:
- حیلتساز: حیله‌گر، مکار
- آواز : صدا، بانگ، نغمه، سرود
گفت به به! چقدر زیبایی
چه سری! چه دُمی! عجب پایی
معنی: با آوازش رو به کلاغ کرد و گفت: به به! تو چقدر کلاغ زیبایی هستی! چه سر و دم و پای زیبایی داری!
پر و بالت سیاه رنگ و قشنگ
نیست بالاتر از سیاهی رنگ
معنی: پر و بال سیاه رنگ تو بسیار زیبا و قشنگ است. بالاتر از سیاهی هیچ رنگی نیست و تو برترین رنگ را داری!
گر خوش‌آواز بودی و خوش‌خوان
نبُدی بهتر از تو در مرغان
معنی: تو با این همه خوبی‌هایی که داری، اگر خوش‌صدا هم بودی و آواز می‌خواندی، حتما در کنار مرغ‌های آوازه‌خوان، کسی برتر از تو پیدا نمی‌شد!
معنی کلمات:
- خوش‌آواز: خوش‌صدا، خوش‌نوا
- نبدی: نیست
- مرغان: پرندگان
زاغ می‌خواست قارقار کند
تا که آوازش آشکار کند
معنی: (روباه حسابی کلاغ را به آواز خواندن تحریک کرده بود) کلاغ هم برای اینکه به روباه نشان دهد صدای خوبی دارد و می‌تواند آواز بخواند، می‌خواست شروع کند به قارقار کردن تا روباه صدای او را بشنود.
طعمه افتاد چون دهان بگشود
روبهک جَست و طعمه را بِرُبود
معنی: تا دهانش را باز کرد، قالب پنیر از دهانش افتاد و روباه پنیر را گرفت و فرار کرد!
معنی کلمات:
- بگشود: باز کرد
- روبهک: روباه کوچک
- جست: پرید
- طعمه: خوراک، خوردنی
- بربود: برداشت، دزدید، برد
نکات اخلاقی داستان
- یاد می‌گیریم که فریب تعریف و تمجیدهای دیگران را نخوریم و در هر مسئله‌ای عاقلانه بیندیشیم.
- یاد می‌گیریم که قبل از اقدام به هر کاری، به عاقبت آن کار فکر کنیم.
- در این داستان، کلاغ نماد انسان‌هایی است که برای پرورش روح خود تلاشی نمی‌کنند و خیلی از خودشان راضی هستند. این ویژگی و ویژگی‌های ناپسند دیگر، باعث ضربه خوردن آن‌ها می‌شود.
- وقتی دشمنمان را می‌شناسیم و با حیله‌گری او آشنا هستیم، نباید چهره مظلومانه و ظاهرسازی‌هایش، دید ما را نسبت به او خوب کند! بلکه همیشه باید محتاطانه عمل کنیم.