معرفی 10 واکسن ضروری و واجب برای طیور

واکسن های مصرفی طیور

1. واکسن بیماری مارک

در حال حاضر دو نوع واکسن مارک در ایران به مصرف می رسد

الفH.V.T vaccine : این نوع واکسن از هر پس ویروس بوقلمون و به صورت لیوفیلینره ساخته شده و مصرف آن در جوجه های تخمگذار در یکروزگی برابر دستورالعمل موسسه سازنده ضروری و اجباری است.

بRispens vaccine : این نوع واکسن از سویه 988 Rispenscui و به صورت همراه با سلول که در ازت مایع 196 درجه سانتی گراد نگهداری می شود و در جوجه های یکروزه ما در برابر دستورالعمل موسسه سازنده به مصرف می رسد.

توجه : بنا به پیشنهاد سازمان دامپزشکی کشور واکسن دوگانه و به شکل همراه به سلول در جوجه های یکروزه مادرگوشتی و تخمگذار و جوجه یکروزه تخمگذار تجارتی در کارخانه جوجه کشی می باید مصرف شود .

آمپول محتوی واکسن در واکسن های همراه با سلول باید در محلول ازت غوطه ور باشد و هیچگاه نباید گذاشت سطح ازت مایع بر اثر تبخیر کاهش پیدا نماید به نحوی که آمپول واکسن خارج از محلول قرار گیرد .

2. واکسن بیماری نیوکاسل

واکسن های بیماری نیوکاسل در ایران به دوشکل زیر به مصرف می رسد

الف – واکسن های زنده

از دو نوع B1 و لاسوتا می باشند که هر دو نوع ویروس واکسن بوده از اینرو به علت حساس بودن در حفظ و نگهداری و کاربرد آن باید دقت فراوان مبذول داشت و دقیقا برابر دستورالعمل موسسه سازنده اقدام کرد.

ب – واکسن کشته

ویروس بکار رفته در این نوع واکسن غالبا B1 ، لاسوتا و 74 بوده و غیر فعال می باشند . مصرف این نوع واکسن متعاقب مصرف واکسن های زنده نیوکاسل در گله های گوشتی ؤ مادر و تخم گذار تجارتی جهت افزایش و یکنواختی عیار آنتی بادی بر علیه بیماری ها بکار میرود .

3. واکسن گامبورو

دو نوع واکسن گامبورو در ایران به مصرف می رسد .

الف – واکسن زنده :

ویروس بکار رفته در ساخت واکسن از نوع Intermedate و مصرف آن در کلیه مناطق و در کلیه گله های پرورشی مرغ برابر دستورالعمل موسسه سازنده واکسن اجباری می باشد . جهت تعیین زمان مطلوب استفاده از این واکسن باید سطح ایمنی مادری ،‌میزان آلودگی منطقه و فارم و حدت ویروس بیماری زای منطقه را در نظر گرفت .

ب – واکسن کشته :

ویروس واکسن غیر فعال می باشد. مصرف این نوع واکسن در گله های مادر قبل از زمان تخمگذاری اجباری می باشد .

4. واکسن بیماری برنشیت عفونی :

دو نوع واکسن برونشیت عفونی در ایران به مصرف می رسد .

الفویروس بکار رفته در ساخت واکسن از سویه تخفیف حدت یافته ماساچوست می باشد و به دوشکل :

1. 
   MasstypeH120strain
   
   که ویروس واکسن تخفیف حدت بیشتری یافته و در سنین اولیه در طیور مصرف می شود .
2. 
   MasstypeH52strain
   
   که ویروس قوی تر بوده و برای تقویت ایمنی حاصل از واکسن H120 در مرغان مادر و تخمگذار تجارتی مصرف می شود .

در مناطق آلوده توصیه میشود واکسیناسیون در روزهای اول به صورت اسپری با قطرات درشت و یا قطره چشمی انجام گیرد.

ب – واکسن کشته :

ویروس بکاررفته در ساخت واکسن از سویه M41و غیر فعال می باشد (کشته ) مصرف این واکسن در گله های مادر و تخمگذار تجارتی قبل از زمان تخمگذاری ضروری است .

5. واکسن بیماری لارنگوتراکئیت عفونی طیور

این واکسن از ویروس تخفیف حدت یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه می شود . مصرف این واکسن در مرغان مادر و تخمگذار تجارتی صرفا در مناطق آلوده (که وجود بیماری در منطقه به اثبات رسیده و با سایقه واکسیناسیون وجود داشته باشد) با توجه به دستور العمل موسسه سازنده واکسن ضروری است .

6. واکسن بیماری آبله طیور

این واکسن از ویروس تخفیف حدت یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه می شود . مایه کوبی طیور بر علیه این بیماری در ایران در مناطقی که سابقه بیماری دارند با توجه به دستورالعمل موسسه سازنده واکسن اجباری و ضروری است .

ترکیبات واکسن

این واکسن محتوی ویروس تخفیف حدت یافته آبله طیور، کشت داده شده در تخم مرغ جنین دار SPF است. هر دز واکسن دارای حداقل عیار EID505/2 10 ویروس، می باشد.

شکل و نوع واکسن

واکسن زنده تخفیف حدت یافته، به صورت لیوفیلیزه است.

موارد مصرف

این واکسن برای ایمن سازی فعال علیه بیماری آبله طیور در مرغان بومی و گله های صنعتی طیور تهیه شده است.

دز و نحوه مصرف

1. 
   معمولا واکسن از سن 10 هفتگی تجویز می‌شود ولی می توان با مجوز سازمان دامپزشکی در شرایط خاص قبل از موعد ذکر شده نیز تجویز کرد.
2. 
   برای فرآوری هر 1000 دز، واکسن لیوفیلیزه را در 10 میلی لیتر سرم فیزیولوژی یا آب مقطر استریل، حاوی 20درصد گلیسیرین کاملاً حل کرده، سپس با استفاده از یک سوزن دو شاخ مخصوص، واکسن را در پرده بال تلقیح کنید.

توصیه‌ها و احتیاطات لازم

1. 
   دقت کنید که واکسن از شبکه توزیع رسمی تهیه تامین شده باشد.
2. 
   واکسن باید طبق دستور دامپزشک وتوسط تکنسین های دامپزشکی تزریق شود.
3. 
   درموقع مصرف، شرایط استریل را رعایت کنید.
4. 
   قبل از مایه کوبی از سلامت گله اطمینان حاصل کنید.
5. 
   حتی الامکان پرندگان یک گله را به طور هم‌زمان مایه‌کوبی کنید.
6. 
   این واکسن را با هیچ یک از واکسن های زندة دیگر مخلوط نکرده، فاصلة زمانی مایه کوبی دو واکسن متفاوت، رعایت شود.
7. 
   واکسن آماده شده، باید حداکثر در مدت 21 ساعت مصرف شود.
8. 
   هرگز واکسن را در معرض نور مستقیم خورشید و یا حرارت قرار ندهید.
9. 
   چون این واکسن محتوی ویروس زنده است، ویال های خالی و یا ویال هایی که باز شده ولی به طور کامل مصرف نشده اند را در یک محلول ضدعفونی کنندة قوی(وایتکس 10%) غوطه‌ور کرده، به طور صحیح معدوم کنید.

موارد منع مصرف

1. 
   پرندگانی را که از نظر بالینی بیمار بوده ، بر اثر حمل و نقل یا سو تغذیه ضعیف شده اند، مایه کوبی نکنید.
2. 
   مصرف واکسن پس از انقضای تاریخ مصرف ممنوع است.

عوارض جانبی

چنان‌چه پرندگان در طول دورة تخم‌گذاری مایه کوبی شوند، ممکن است افت مختصری در تولید تخم مرغ ایجاد شود که پس از مدت کوتاهی برطرف می‌شود.

شرایط نگهداری

در دمای 84 درجة سانتی‌گراد و دور از نور حمل ونگهداری شود. در این شرایط واکسن تا 14 ماه پس از تاریخ تولید قابل مصرف است.

7. واکسن بیماری آنسفالومیلیت طیور

ویروس این واکسن زنده و در جنین تخم مرغ تکثیر یافته و به صورت لیوفیلیزه تهیه می شود مصرف این واکسن در گله های مرغ مادر قبل از تولید و در زمان تولک بری اجباری است .

واکسن مذکور حاوی 32 سویه باکتری (غیر فعال ) می باشد که برای پیشگیری از بیماری قبل از شروع تخمگذاری در گله بکار می رود .

8. واکسن بیماری سندروم کاهش تولید

واکسن مذکور غیر فعال بوده و جهت پیشگیری از بیماری سندروم کاهش تولید قبل از شروع مرحله تخمگذاری بکار گرفته می شود .

9. واکسن پاستورلوز یا وبای مرغان

واکسن مذکور غیر فعال واکسیناسیون علیه بیماری در مناطق آلوده در اردک – بوقلمون – غاز و مرغ توصیه می شود .

این واکسن توسط موسسه رازی و از سویه بومی پاستورلامولتوسیداتیپ A1 تهیه می شود .

توجه : در حال حاضر واکسن های کشته نیوکاسل 76+ ،EDS+ برونشیت عفونی + گامبورو (چهار گانه ) به صورت مخلوط برای مصرف در مزارع مرغ مادر و مخلوط واکسن های کشته نیوکاسل + برونشیت عفونی ++76 ، EDSبرای مصرف در مزارع پرورش پولت تخمگذار در نظر گرفته شده است .

9. واکسن بیماری کوکسیدیوز طیور

این واکسن حاوی چهار گانه بیماری زایی ایمریا (نکااتریکس – اسرولینا – ماکزیما ) می باشند و به صورت آشامیدنی جهت مصرف در گله های مادر در نظر گرفته شده است .

10. واکسن بیماری آنفلوانزای طیور

این واکسن از سویه های جدا شده در ایران از سروتیپ (H9N2و به شکل غیر فعال و به منظور استفاده در گله های طیور صنعتی ساخته شده است .

جدول زمانبندی واکسیناسیون طیور گوشتی

---

ردیف	واکسن	نوبت اول	نوبت دوم	نوبت سوم
1	برونشیت H120	1 تا 2 روز
2	گامبرو	1 تا7 روز	25 تا 30 روز
3	نیوکاسل B1	5 تا7 روز
4	نیوکاسل لاسوتا	16 تا 18 روز	26 تا28 روز	40 تا 45 روز

جدول پیشنهادی میزان آب مورد نیاز جهت رقیق کردن واکسن

روش تجویز	تعداد طیور	هفته اول	2 تا 4 هفتگی	5 تا 10 هفتگی	10هفتگی به بالا
قطره چکاندن در چشم	1000	25ml	25ml	25ml	25ml
آب آشامیدنی	1000	5 لیتر	10 لیتر	20 لیتر	4 لیتر