جایگزین قند و شکر
مصرف شکر و مواد غذایی تولید شده توسط آن، باعث برهم خوردن مقدار سوخت و ساز بدن شده و در نتیجه، منجر به افزایش میزان ترشح هورمون انسولین می گردد که این به نوبه خود، افزایش ذخیره چربی و چاقی مفرط را به دنبال خواهد داشت.
به غیر از این موارد، شکر اعتیاد آور است. مصرف شکر، دقیقا همانند مصرف مواد مخدر، باعث ترشح هورمون دوپامین در مرکزمغز شده و فرد را به شکر معتاد می کند. این وضعیت باعث بروز هوس و اشتهای کاذب شده و می تواند منجر به پرخوری شود. بنابراین، شکر ماده بسیار مضری است و باید از مصرف آن تا حد امکان پرهیز کرد.
بهترین جایگزین های قند و شکر
1. شربت افرا
این شربت کهربایی که از شیره درخت افرا تهیه می‌شود دارای عطر و طعم متمایزی است که بسیاری از افراد آن را خوشمزه و اعتیادآور توصیف کرده‌اند. شربت افرا ۱۰۰ درصد طبیعی و حاوی بسیاری از مواد معدنی از جمله پتاسیم، سدیم و مس است. این افزودنی شیرین را به راحتی جایگزین قند و شکر کنید.
2. شهد آگاو
جایگزینی فوق العاده برای شکر و مناسب برای تغذیه سالم به خصوص افراد دیابتی است. مغز گیاه آگاو سرشار از ساکارین است و وقتی پوست آن کنده شود آن را می‌توان خورد، شیرین و مغذی اما نسبتا فیبری است. شهد آگاو قند خون را تنظیم کرده و کلسترول را کاهش می‌دهد و سرشار از کلسیم و منیزیم است و همچنین برای چربی سوزی بسیار کارآمد است.
3. شکر نخل نارگیل
این قند از شیره نارگیل گرفته می‌شود. قند با حرارت دادن شیره نارگیل تا زمانیکه آب آن تبخیر شود، تهیه می‌گردد. پس از فرآوری، شکر مذکور دارای رنگی کاراملی و طعمی شبیه به شکر قهوه‌ای است و می‌تواند به جای شکر در هر دستور غذایی استفاده شود. قند نخل نارگیل از نظر کالری و کربوهیدرات‌ها مشابه با قند نیشکر معمولی است. شکر نخل نارگیل، انرژی را بالا برده و قند خون را تنظیم میکند. آهن و منیزیم فراوان در آن یافت شده و به عنوان یک جایگزین مناسب قند و شکر شناخته شده است.
4. شربت برنج قهوه‌ای
یا مالت برنج شیرین کننده‌ای طبیعی است که از نشاسته موجود در برنج قهوه‌ای با آنزیم‌های طبیعی تولید می‌شود. شربت برنج قهوه‌ای مانند عسل و آگاو شیرین نیست اما دارای فروکتوز، گلوتن و گندم آزاد است که می‌تواند یکی از بهترین جایگزین‌های قند و شکر برای افراد به حساب آید. شیرین کننده‌ای سنگین با طعمی ملایم بوده که در پخت و پز و نوشیدنی‌ها بسیار استفاده می‌شود.
5. عسل جایگزین طبیعی قند
یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین انتخاب‌ها در این لیست عسل است. قند طبیعی و طعم شیرین آن باعث شده است تا یکی از خوراکی‌های پرطرفدار و سرشار از خاصیت شناخته شود. عسل برای سلامتی بسیار مفید است. آنزیم‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در آن و همچنین خاصیت ضدمیکروبی، ضدباکتری بودن آن برای همه شناخته شده است. علاوه بر آن سرشار از آنتی اکسیدان بوده و یکی از بهترین ها برای جایگزینی قند و شکر به شمار می‌رود.
6. شربت مالت جو
مشابه شربت برنج قهوه‌ای است که توسط آنزیم‌های نشاسته به قند طبیعی تبدیل می‌شود. این شربت شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی و همچنین منبع غنی از فیبر است. این شربت، به دلیل ویژگی‌های آنزیمی، قدرت طعم دهندگی، رنگ و ارزش تغذیه‌ای آن ، در دنیا موارد استفاده فراوانی دارد. کاربرد مالت جو در صنایع مختلف غذایی چون قنادی‌ها، در تهیه بیسکویت، انواع کارامل، شیرینی و در تولید سرکه، غلات صبحانه‌ای ، بسیاری از انواع نوشابه‌ها و شیرهای آشامیدنی چون شیر کاکائو، در نانوایی، غذای کودک و بعنوان مکمل‌های تقویتی و غذایی است.
7. شیرین برگ
یکی از برجسته‌ترین قندهای طبیعی محسوب می‌شود و دلیل این امر صفر کالری بودن این برگ است، شیرینبرگ مناسب مناطق جنوبی ایران یا کشت گلخانه‌ای است. شیرینی قند حاصل از دانه این گیاه ۲۵۰ تا ۳۰۰ برابر دیگر گیاهان قندآور چون نیشکر و چغندر قند و میزان قند موجود در آن ۱۵۰ برابر آنهاست. بیماران دیابتی به راحتی میتوانند بدون هیچ دغدغه‌ای از این گیاه بعنوان شیرین کننده و طعم کننده استفاده کنند.
8. استویا جایگزین طبیعی شکر
نوعی شیرین کننده طبیعی است که از برگ های درختچه ای در آمریکای جنوبی موسوم به شیرینبرگ استخراج می شود. این ماده خوراکی فاقد کالری بوده و باعث اضافه وزن نشده و به طور کلی سلامتی افراد را به خطر نمی اندازد.
استویا فشار خون بالا را متعادل کرده و همچنین سطح انسولین خون را کاهش می دهد؛ بنابراین، می توان به عنوان یک مقابله کننده با بیماری دیابت، از آن استفاده کرد.
9. زایلیتول
زایلیتول یک الکل قند با طعم شیرینی شبیه شکر است. این ماده از ذرت یا چوب درخت غان استخراج شده و همچنین در بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت می شود.
این ماده شیرین در هر گرم، حاوی 2/4 کالری است که این مقدار، کمتر از 40 درصد کالری موجود در شکر می باشد. در ضمن، زایلیتول ، قند خون و میزان ترشح انسولین را افزایش نمی دهد.
در حقیقت، تاثیرات منفی شکر بیشتر به دلیل داشتن میزان بالایی از فروکتوز است؛ در حالی که مقدار این ماده در زایلیتول به صفر می رسد. بنابراین، تاثیرات منفی شکر را به دنبال نخواهد داشت.
علاوه بر این، مصرف زایلیتول حفره های روی دندان ها را کاهش داده و سرعت فرسایش آنها را کندتر می کند. این ماده همچنین میزان جذب کلسیم را افزایش می دهد که خود باعث استحکام بیشتر دندان ها خواهد شد.
البته مصرف زیاد زایلیتول به هیچ وجه توصیه نمی شود زیرا باعث بروز مشکلات گوارشی مثل نفخ، اسهال و یا استفراغ می گردد.
10. اریتریتول
اریتریتول، همانند زایلیتول، نیز یک الکل قند می باشد، اما کالری موجود در آن کمتر از زایلیتول است.
این ماده حاوی 0/24 کالری بوده که این مقدار تقریبا 6 درصد کالری موجود در شکر می باشد.
طعم اریتریتول دقیقا مثل شکر شیرین است؛ بنابراین می توان از آن به عنوان یک جایگزین مناسب، استفاده کرد. البته بدن انسان آنزیم هایی که بتواند این ماده را بشکند، ندارد.
به همین دلیل بخش زیادی از اریتریتول جذب نشده و به طور مستقیم وارد جریان خون می شود که در نهایت، از طریق مجرای ادراری بدون هیچ گونه تغییری، خارج می شود.
در ضمن، این ماده قند و میزان انسولین خون را افزایش نداده و همچنین سطح کلسترول و تری گلیسرید را کاهش می دهد.
11. شربت یاکون (دایکون)
شربت یاکون یا دایکون از گیاه یاکون واقع در آمریکای جنوبی، استخراج می شود. طعم این شربت شیرین و رنگ آن تیره بوده و غلظتی همانند ملاس(شیره قند) دارد.
مطالعات نشان می دهد که مصرف این شربت به عنوان یک مکمل غذایی، احتمالا می تواند در کاهش وزن موثر باشد.
البته 40 تا 50 درصد شربت یاکون از قندهایی تشکیل شده است که بدن انسان نمی تواند آن را هضم و جذب کند.
اما، مطالعات نشان می دهد که این قندها در کاهش سطح هورمون گرلین موثر بوده و در نتیجه اشتها و میزان گرسنگی در افراد را کاهش می دهد. بنابراین، مصرف این شربت می تواند باعث کاهش وزن گردد.
علاوه بر این، شربت یاکون منبع غذایی بسیار غنی برای باکتری های مفید روده بوده و در نتیجه، دستگاه گوارش و سلامت بدن را بهبود می بخشد.
زیرا، وجود این باکتری ها خطر ابتلا به دیابت و چاقی مفرط را کاهش داده و به طرز شگفت آوری عملکرد مغز و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
البته از مصرف زیاد شربت یاکون باید خودداری کرد؛ زیرا باعث بروز مشکلات گوارشی همچون اسهال، استفراغ و نفخ خواهد شد.
در ادامه به مواردی اشاره شده است که جزء شیرین کننده های طبیعی محسوب می شوند؛ اما، همچنان مثل شکر تا حدی روی سرعت سوخت و ساز بدن تاثیرات منفی می گذارند.
به همین دلیل در مصرف آنها باید احتیاط کرد.
12. قند نارگیل
قند نارگیل را از شیره درخت نارگیل استخراج می کنند. این قند حاوی مقدار کمی آهن،روی، کلسیم، پتاسیم و آنتی اکسیدان می باشد.
شاخص قند خون در اثر مصرف این قند، کمتر از شکر می باشد، اما به هر حال قند خون را افزایش می دهد.
علاوه بر این، قند نارگیل همانند شکر حاوی مقدار زیادی کالری می باشد.
فروکتوز موجود در این ماده نیز همانند شکر زیاد است به همین دلیل، در مصرف آن باید احتیاط کرد.
13. عسل
عسل حاوی انواع ویتامین ها و مواد معدنی بوده و همچنین سرشار از انواع آنتی اکسیدان ها است.
بنابراین، مصرف این ماده طبیعی می تواند باعث کاهش خطر ابتلا به انواع بیماری ها شود.
تحقیقات نشان می دهد که مصرف مداوم عسل به مدت 8 هفته می تواند میزان کلسترول بد و تری گلیسرید خون را در افراد دیابتی، کاهش دهد.
اما طبق مطالعات دیگر، مصرف عسل باعث افزایش سطح قند خون شده که بسیار مضر است.
14. ملاس
ملاس عصاره ای غلیظ، تیره و چسبناک، و یک محصول جانبی در روند تهیه شکر از چغندر قند و یا نیشکر است. رنگ ملاس قهوه ای است.
این ماده همچنین شامل مقداری زیادی از انواع ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های مختلف می باشد.
در ضمن، مواد مغذی موجود در ملاس برای سلامت استخوان ها و قلب بسیار ضروری است.
علی رغم این نکات مثبت، همچنان ملاس دارای قند زیادی بوده و نباید در رژیم غذایی روزانه افراد وارد شود. استفاده هرازگاهی آن مانعی ندارد.