معرفی مناطق دیدنی و گردشگری کابل

جاذبه های گردشگری کابل

کابل مرکز اداری و سیاسی افغانستان می‌باشد و در ۱٬۸۰۰ متری بالای سطح دریا در دره‌ای دراز و باریک بین کوه‌های هندوکش را شکافته و در طول دریای کابل امتداد یافته‌است. این شهر همراه با قندهار، هرات و مزار شریف توسط بزرگراه‌های حلقوی که در سرتاسر کشور امتداد یافته وصل شده‌است. کابل همچنین مسیر اصلی شاهراه جلال‌آباد که به سوی پیشاور پاکستان می‌رود می‌باشد.

کابل قدمتی ۳٬۵۰۰ ساله دارد؛ پادشاهان بسیاری سالها روی شهر به خاطر موقعیت استراتژیکی آن که در طول مسیرهای جنوب و مرکز آسیا قرار گرفته جنگ می‌کردند. کابل در طول تاریخ توسط امپراتوری‌های بزرگ زمان خودش حکومت می‌شده‌است. در حدود ۵ قرن قبل از میلاد مسیح توسط هخامنشیان و بعدها توسط سلوکیان، پادشاهی موریا،کوشانیان، سلسله مغولان، صفویه، غزنویان و غوریان اداره و کنترل می‌شده‌است. از سال ۱۵۰۴ تا ۱۵۲۶ میلادی، کابل به عنوان مرکز رسمی بابر، سازنده امپراتوری گورکانیان بود. بعد از آن تا سال ۱۷۳۸ زیر سلطنت دهلی بود، که نادر شاه و نیروهای افشاریان به گورکانیان حمله کردند . بعد از مرگ نادرشاه در ۱۷۴۷، شهر به دست احمد شاه درانی افتاد که بسیار سریع آن را در امپراتوری افغان اضافه کرد .

کابل به دلیل مهاجرت‌ها شصت و چهارمین کلان شهر جهان و پنجمین شهر دنیا به لحاظ رشد جمعیت است. این شهر مملو از مکان‌های دیدنی، تفریحی و تاریخی فراوانی است.

باغ بابر کابل

باغ بابر یک باغ تاریخی و تفریحی است که در شهر کابل موقعیت دارد. این باغ به دستور شاه مغول‌ها بابر در سال ۱۵۲۸ میلادی بنا شده است. این باغ در دامنه کوه شیر دروازه کابل از معدود بناهای تاریخی این شهر است، که از گزند حوادث محفوظ مانده است. در ابتدای ورودی باغ بابر کاروانسرای زیبایی قرار دارد که به تازگی باسازی شده است و برای ورود به محوطه اصلی باغ باید از این مکان عبور کرد.در گذشته این کاروانسرا محل رفت‌وآمد بازرگانان و مکانی برای اسکان فقرا بوده است. در حال حاضر این کاروانسرا تبدیل به دفاتر اداری باغ و حجره‌های فروش صنایع دستی شده است.

قصر دارالامان کابل

قصر دارالامان از بناهای تاریخی افغانستان است. این ساختمان به فاصله هشت کیلومتر به طرف جنوب غرب شهر کابل در حوزه چهاردهی کابل که قبلاً افشارتپه نام داشت، در زمان امان‌الله خان ساخته شده است. در زمان ساخت این قصر مناسبات حسنه سیاسی بین دولت افغانستان و آلمان برقرار بود و در امور شهرسازی و تعمیرات ۲۲ تن مهندسان دولت آلمان حصه گرفته بودند که از جمله ساخت قصر دارالامان در سال ۱۳۰۴ ه.ق تحت نظر مهندس والتر هارتن آلمانی آغاز و درسال ۱۳۰۶ تکمیل گردید و قصر مذکور بداخل تقریباً ۱۵۰ اتاق کوچک و بزرگ اعمار شده که تمام دستگاه دولتی دوره امانی از آن استفاده می‌گردند. در سالهای دهه شصت خورشیدی وزارت دفاع افغانستان از این قصر استفاده می‌کرد. در کودتای ۱۶ دلو (بهمن) ۱۳۶۸ خورشیدی به رهبری ژنرال شهنواز تنی، وزیر دفاع پیشین افغانستان علیه دولت دکتر نجیب الله، این محل هدف بمباران قرار گرفت و بخشی از آن ویران شد.

دارالامان در جنگ‌های داخلی سالهای دهه هفتاد خورشیدی آسیب بیشتری دید و سرانجام به ویرانه‌ای تبدیل شد و در دو دهه گذشته، مورد استفاده نبوده است. در دهم ماه جوزا (خرداد ) 1395 بازسازی قصر به هزینه شانزده میلیون دالر امریکایی آغاز شد. در روز آغاز بازسازی این قصر، رئیس جمهوری افغانستان به صورت نمادین نخستین جلسه کمیسیون عالی توسعه شهری افغانستان را در ویرانه این قصر برگزار کرد.

مسجد عیدگاه کابل

این مسجد، دومین مسجد باشکوه افغانستان است که در هر مراسم مذهبی، میزبان حدود یک میلیون نفره. مکان اون نزدیک پل محمود خان و استادیوم ملی بخش شرقی کابل است. این مسجد، که “زمین نماز” نام دارد در جشن های ملی یا مذهبی میزبان جمعیت قابل توجهی از مردمِ می باشد. این بنا توسط فرمانروای مغول،”بابر” ساخته شد که نمای تاریخیِ آن نشان دهنده ی معماری اسلامی و میراث غنی افغانستان است و همه را به بازدید از خودش ترغیب می کند. مسجد دارای یه در سفید در دو طرف ناقوس مرکزی و چهار مناره در مرکز سقف است. این ساختمان بلند، 18گذرگاه سرپوشیده داره که جمعیت عظیمی از مسلمانان برای اقامه ی نماز داخلش حضور پیدا می کنند.

زیارت کارته سخی کابل

شهر کابل اماکن مقدس زیادی دارد، به‌طور نمونه می‌توان از زیارت «شیرسرخ»، «مزار سید جلال آقا»، «زیارت جانباز»، «زیارت پنجه‌شاه»، «شاه طاووس»، «شاه شهید»، «عاشقان و عارفان»، «بابای غوری»، «خواجه صفا»، «شاه دوشمشیره»، «باغ علیمردان» و «زیارت سخی» نام برد. این زیارت در دامنه‌ کوه « آسمایی» در منطقه‌ «کارته سخی» قرار دارد که در غرب آن دانشگاه کابل و شفاخانه علی‌آباد، شرق آن کوه‌ تلویزیون، جنوب آن «تپه‌ سلام» و شمال آن تپه‌ «خاکی گردنه» قرار دارد.

کارته سخی به‌دستور احمد شاه بابا درانی (1773-1747) ساخته شده است، زمانی که احمد شاه دستور می‌دهد که خرقه مبارک پیامبر اسلام(ص) را از بخارا به قندهار انتقال دهند، کاروان مذکور در کابل در منطقه کنونی (زیارت سخی) اطراق می‌کند. روایت است که نگهبانان دو شب پی‌درپی امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) را در خواب می‌بینند که به این مکان آمده و شمشیر خود را به‌روی سنگ بزرگی گذاشته و نماز به‌جا می‌آورد. هنگامی‌که کاروان به قندهار می‌رسد، این موضوع را به احمد شاه بابا می‌گویند و او دستور می‌دهد که زیارتگاهی آنجا بسازند و آن را «زیارت سخی شاه مردان» می‌نامد.

این زیارتگاه در اوایل، دارای یک گنبد بود که مادر امان‌الله خان، «حیات بیگم» گنبد دیگری کنار گنبد اولی ساخت سپس آیت‌الله «میرسید علی احمد حجت» چند گنبد کوچک دیگر ساخت و حالا این زیارت دارای شش گنبد، یک چله‌خانه، یک دیگ سنگی و سه دروازه ورودی است. سنگ بزرگی به‌نام سنگ «ذوالفقار» پشت این زیارتگاه واقع شده و پرچمی روی آن به اهتزاز درآمده است، همچنین شکافی در این سنگ وجود دارد که مردم معتقدند هرکس گناه نکرده و یا کمتر گناه مرتکب شده، توانایی گذر از آن را دارد. در مجموع مساحت این زیارتگاه به ده‌هزار مترمربع می‌رسد و چند سال قبل نیز بازسازی و مرمت شده است.

چهل‌ستون کابل

قصر چهل‌ستون کابل در زمان سلطنت شاه زمان سدوزایی در سال ۱۲۱۰ (قمری) یعنی ۱۷۹۶ (میلادی) برابر به سال ۱۱۷۵ خورشیدی ساخته شده و پیش از ویرانی، از کاخ های باشکوه کابل شمرده می‌شد. این قصر چار پیشینه دارد، که به نام های گوناگون یاد می‌شد:

در سال ۱۲۱۰ هجری قمری (برابر به ۱۷۹۶ میلادی برابر به سال ۱۱۷۵ خورشیدی) به او قصر جهان نما در فراز تپه کوه هندکی یاد می‌شد. سپس بخش غربی همان کوه کوه چلستون نامیده شد: در سال ۱۳۰۵ هجری قمری (برابر به ۱۲۶۷ خورشیدی و ۱۸۸۸ میلادی) به او در خارج قصر هندکی گفته می‌شد.

از سالهای حکومت ظاهرشاه بدین سو تنها به قصر چهلستون یاد می‌شد. حتی در همین سالها منظره قصر مدرن چهلستون از تالار تخت رستم کابل دیده می‌شد. نامهای تاریخی این سرزمین از دوران امیر عبدالرحمن‌خان بدین سو تغیر نام کردند.

در باغ تخت رستم که سپس به باغ چهلستون مسما شد تا به سالهای ۱۹۹۲ جشنهای باستانی وبویژه نوروز تجلیل می‌شد. در تالارغار بزرگ کوه که بنام تخت رستم مشهور بود چایخانه و کبابی قرار داشت. به تماشاچیان در روزهای جشن و عید و روزهای آخر هفته یعنی دیگر و یا پیشین (عصر بعد از ظهر) پنج شنبه و جمعه شیرنی و میوه وغ ذا و نوشابه و به ویژه چاینکی (آبگوشت در غوری دوباره ترمیم شده چینی) پیشکش می‌شد.

این قصر دارای دو باغ داخلی و خارجی می‌باشد. مساحت پارک اش (باغ خارجی) تقریبا به ۳۰ هکتار گفته شده‌است. و در حال حاضر کاملا ویران شده و شهرداری کابل قصد از نو سازی آن را دارد.

تپه توپ کابل

تپه‌ی توپ در ناحیه هفتم شهر کابل، در امتداد غربی کوه تاریخی «شیردروازه» و یا کوه‌ گذرگاه در سمت شمال «باغ بابر» موقعیت دارد. روی این تپه دو توپ بزرگِ باروتی نصب می‌باشد. از این رو، این تپه به نام «تپه‌ی توپ» مشهور می‌باشد. مساحت تپه‌ی توپ تقریبا ۲۰۰۰ هزار مترمربع بوده و بلندی دیوارهای آن شش متر است. در پایین این تپه طاقی است به نام «گنبد» که پهره‌دار خانه‌ی سربازان بابرشاه بوده است. در نزدیک این تپه‌ی سنگی، دیوار تاریخی شهر کابل نیز به چشم می‌خورد. از فراز این تپه، قسمت غرب کابل به خوبی مشاهده می‌شود.

در قدیم از فراز همین تپه، در روزهای عادی برای اعلام وقت رسمی «چاشت» دو توپ در کابل شلیک می‌شد. در روزهای عید نیز شلیک توپ به معنای اعلام رسمی روز عید بوده است. اگر با افراد مسن رو به رو شوید و ساعت را از آن‌ها به پرسید اگر وقت چاشت باشد آن‌ها برای تان از اصطلاح «توپ» به عوض ساعت دوازده استفاده خواهند کرد. در گذشته‌ها، در بعضی از ولایت‌های دیگرکشور مثل غزنی، هرات و جلال آباد نیز راس ساعت دوازه ظهر توپ شلیک می‌شد. این شلیک توپ به معنای وقت نماز ظهر و نان چاشت بود. در آن زمان همه مردم به ساعت دسترسی نداشتند؛ تنها دو «منارساعت» در کابل موجود بود، یکی در پل محمود خان و دیگری در ارگ شاهی (مقر ریاست جمهوری امروز) که از قسمت‌های دور شهر منارهای ساعت دیده نمی‌شد. گویند که کودکان نیز منتظر صدای شلیک توپ بودند و مادران شان به آن‌ها وعده می‌دادند که هروقت «توپ چاشت» زده شود به آنان نان می‌دهند.

اما یک دلیل دیگر نیز در باره شلیک شدن توپ روایت شده است که حکومت‌های وقت و زمامداران آن، گاه گاهی در شهر کابل توپ فیر می‌کردند که نشان بدهند که حکومت وجود دارد و مردم از حکومت بترسند. مثل این‌که در اروپا حکومت‌ها، به خاطر ترسانیدن و نشان دادن قدرت شان بر فراز ساختمان‌های شهر، مجسمه‌های وحشتناک و زشت از قبیل شیر، اژدها، پلنگ، جن، هیولا و موجودات عجیب و غریب می‌ساختد تا مردم بترسند و از حکومت اطاعت و پیروی کنند.

درگذشته‌ها توپ چاشت از فراز «تپه‌ی بی بی مهرو» فیر می‌گردید. بعدها از روی تپه‌ی فعلی آن شلیک می‌شد. این توپ‌ها دراوایل روی ارابه‌های چوبی نصب بودند اما امروز بر روی زمین قرار دارد. اگر نزدیک آن‌ها بروید؛ نشانه‌هایی از اصابت مرمی‌ها و یادگاری‌های زیادی بر روی آن‌ها به چشم می‌خورند. تپه‌ی توپ در زمان جنگ‌ها آسیب دید اما در زمان حکومت جدید دو باره بازسازی شد. اکنون نیز به خاطر میلاد کابل هر ساله چند توپ از همانجا شلیک می‌شود. اطراف تپه‌ توپ خانه‌های مسکونی زیادی قرار دارد. در قدیم هیچ خانه‌ی مسکونی در نزدیک این تپه قرارنداشت.

منار علم و جهل کابل

منار علم و جهل از آثار تاریخی شهر کابل در افغانستان است. این منار به یادگار پیروزی بر شورش مشهور به ملای لنگ برضد نهضت افغانستان ساخته شده است. این منار در فراز تپه کوچک در کنار پارک احمدشاهی کابل در مقابل نوآباد بریکوت به شکل مقبول و مرغوب از سنگ‌های رنگین و ظریف بنا یافته است و در اثر جنگ‌ها آسیب دیده است.

بعد از استقلال افغانستان آثار و کتیبه‌های مهم تاریخی افغانستان به وسیلهٔ خطاط نامدار سدهٔ بیستم کشور، استاد سید محمد داؤد الحسینی و برادر بزرگ او سید محمد ایشان حسینی خطاطی شده است که از آن جمله منار علم وجهل و طاق ظفر پغمان است. فکری سلجوقی در کتاب «ذکر برخی از خوشنویسان و هنرمندان، تعلیقات بر دیباچهٔ دوست محمد هروی، کابل ۱۳۴۷ خورشیدی»، در صفحهٔ ۷۷ در مورد سید محمد داؤد الحسینی چنین می‌نویسد: «جناب سید داؤد در خط نستعلیق و شکسته از نوادر روزگار و از اساتیذ گرانمایهٔ این فن شریف و هنر لطیف می‌باشد. در ریز نویسی شهرت به سزایی دارند. چنان‌که بر یک‌دانه برنج باریک سوره‌های حمد شریف و اخلاص را معهٔ تاریخ و امضاء نوشته‌اند که عقل بیننده را به حیرت می‌اندازد. علی ای حال آقای سید محمد داؤد در خط نستعلیق از اساتیذ معاصر می‌باشند که به دست سحر بنان خویش چراغ عماد و رشید و میر عبدالرحمن را روشن می‌دارند.» سید محمد داؤد الحسینی یکی از بیدل شناسان پر آوازهٔ کشور نیز بود که در مورد زندگی، آثار، افکار و موجودیت قبر میرزا عبدالقادر بیدل در محلهٔ یکه ظریف واقع در خواجه رواش کابل پژوهش‌های زیادی کرده است. یکی دیگر از آثار گرانبهای خطاطی سناتور سید محمد داؤد الحسینی لوحه سنگ قبر حکیم ابوالمجد مجدود بن آدم سنائی غزنوی است.

موزه کابل

موزه ی کابل، مجموعه بزرگی از آثار تاریخی و میراث فرهنگیِ افغانستانه. این مکان، تو منطقه ی دارالامان، در جنوب غربی شهرکابل قرار داره. موزه شامل دوطبقه اس، که نزدیک به صد هزارآثار باستانی و مجموعه ی مشهور35000 سکه، در اون وجود داشت که در طول جنگ، تعداد زیادی از اونها غارت شد و از راه پاکستان، به کشورهای اروپایی منتقل و یا تو حراجی های مختلف، به مزایده گذاشته شد. البته تو سالهای اخیر، با حمایت یونسکو تعداد زیادی از آثارِ غارت شده، از کشورهای اروپایی بازگردانده شدن. از ویژگی مهم این موزه این است که تمام آثار به نمایش گذاشته ی اون، از داخل خود این کشور کشف شدن. درنهایت میشه گفت، درسته که آثار این موزه تخریب و یا غارت شدن اما وقتی شما واردش بشین و ازش دیدن کنین، حتما به تاریخچه ی کهن این شهر پی خواهید برد.

باغ وحش کابل

این باغ وحش، یه فضای زیبا، پر از حیوانات مختلفِ که یکی از تفریحگاه های پایتخت افغانستانه. این باغ وحش زمانی بزرگترین و مشهورترین باغ وحش آسیا بوده اما حالا به دلیل جنگ های داخلی مختلف به شدت آسیب دیده. تو این باغ وحش حیواناتی مثل: شیر، خرس، گاو وحشی، شتر، روباه، کفتار، میمون، آهو و… و پرندگانی همچون: طاووس، کرکس، طوطی، عقاب، بوم، کبوتر، کبک، پرندگان صحرایی و… یافت میشه که نسل بعضی از اونها رو به انقراضِ. سال 1346 زمانی که باغ وحشِ کابل تازه تاسیس شده بود، 92 نوع حیوان در اون وجود داشت که تعداد کل، به 700 حیوان می رسید.

بیشتر بخوانید:

معرفی مناطق دیدنی و تاریخی قمصر

مناطق دیدنی و جاذبه های گردشگری فریدونکنار

مناطق دیدنی و تاریخی کرمان

گردآوری توسط بخش گردشگری

مجله دلگرم