موارد مصرف و عوارض داروی وینورلبین
وینورلبین (Vinorelbine) با نام تجاری ناولبین (Navelbine) یک داروی ضد سرطان می‌باشد که از رشد و گسترش سلول های سرطانی در بدن جلوگیری می‌کند.این دارو برای درمان سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) که به سایر نقاط بدن گسترش یافته استفاده می شود .وینورلبین گاهی در ترکیب با داروهای دیگر سرطان استفاده می شود.
وینورلبین یک مشتق نیمه سنتتیک vinblastine است با خصوصیات کلی مشابه با آن و به صورت tartrate در درمان سرطان پیشرفته پستان و سرطان ریه نوع non- small cell کاربرد دارد و در مورد دیگر بدخیمی ها مثل لنفوما و تومورهای تخمدان و پروستات نقش آن در دست بررسی است. Vinorelbine به صورت tartrate تجویز می شود اما دوزهای تجویزی بر اساس Vinorelbine محاسبه می شوند. 385/1 میلی گرم Vinorelbine tartrate تقریباً معادل با یک میلی گرم وینورلبین می باشد.
نام‌های تجاری: Eberelbin, Navelbine, Navelbine Oral
مکانیسم اثر وینورلبین
اثر ضد سرطان: این دارو با مهار اتصال میکروتوبول‌ها به یکدیگر مانع تشکیل دوک‌های میتوزی شده و بنابراین از تکثیر سلول‌ها جلوگیری می‌نماید.
فارماکوکینتیک وینورلبین
همانند دیگر آلکالوئید های vinca متعاقب تزریق داخل وریدی این دارو یک فارماکوکینتیک 3 مرحله ای دارد و نیمه عمر حذف آن بین 28 و 44 ساعت می باشد. به سرعت از مسیر گوارشی جذب می گردد و اوج غلظت پلاسمایی آن بین 5/1 و 3 ساعت بعد از دوز خوراکی حاصل می شود. در کبد متابولیزه می گردد و deacytyl vinorelbine دارای فعالیت آنتی نئوپلاستیک است. این دارو و متابولیت هایش عمدتاً از طریق مدفوع و آن هم از راه صفرا دفع می گردند اما راه ادراری نیز وجود دارد.
مقدار و روش درست مصرف داروی وینورلبین
-
قبل از شروع درمان با این دارو، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات دارویی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. -
دوز و مقدار داروی وینورلبین ، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده نمایید. این دارو معمولا هفته‌ای یک بار تزریق می‌شود. -
این دارو زیر نظر پزشک و به صورت وریدی (طی ۶ دقیقه) تزریق می‌شود. -
محتویات این دارو نباید به پوست یا چشم شما برخورد کند، اگر این اتفاق افتاد، پوست و چشمتان را بشویید. -
دوز وینورلبین و دوره درمان با این دارو به وزن بیمار و میزان اثر بخشی آن برای بیمار بستگی دارد
مصرف وینورلبین در دوران بارداری و شیردهی
رده بندی بارداری : گروه D
این دارو میتواند به جنین آسیب برساند و یا باعث نقائصی در هنگام تولد نوزاد شود٬ اگر شما از این دارو استفاده می کنید حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
هنوز معلوم نیست که این دارو میتواند به شیر مادر عبور کند و یا به کودک شما آسیب برساند٬ قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی پزشک خود را در جریان قرار دهید .
عوارض جانبی وینورلبین
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض در صورت مصرف بیشتر از مقدار این دارو بروز می‌کنند، در صورت بروز هریک از این عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود:
درد و قرمزی در محل تزریق
-
استفراغ -
حالت تهوع -
خستگی -
یبوست -
اسهال -
سرگیجه -
درد عضلانی -
درد مفاصل -
ریزش مو -
تنگی نفس، درد قفسه سینه، سوزن سوزن شدن یا احساس درد در دست و پا، زخم دهان، کبودی و خونریزی، ضعف، افزایش درد، سرفه، یبوست شدید، درد معده و شکم، خون در ادرار، تغییرات ذهنی و خلقی -
راش پوستی، تنگی نفس و علائم آلرژیک: اگر چنین عوارض جدی داشتید سریعا به پزشک مراجعه نمایید. -
اگر شما هر علائم دیگری دارید که احساس می‌کنید به خاطر استفاده از داروی Vinorelbine می‌باشد، با پزشک خود مشورت کنید.
نکات مهم قبل از مصرف وینورلبین
وینورلبین به تنهایی یا در ترکیب با سیس‌پلاتین به عنوان درمان خط اول بیماران مبتلا به سرطان ریه پیشرفته و غیر قابل جراحی از نوع (NSCLC) Non-Small-Cell؛ همراه سیس‌پلاتین در مرحله III سرطان ریه NSCLC
بزرگسالان: مقدار mg/m2 30 از راه وریدی با فواصل هفتگی تجویز می‌شود. در درمان ترکیبی، همین مقدار و فاصلة مصرف همراه سیس‌پلاتین با دوز mg/m2 120 در روزهای 1 و 29 و سپس هر 6 هفته، تجویز می‌شود.
تعدیل دوز: دوز باید براساس سمیت خونی یا نارسایی کبدی تعدیل شود. در صورتی که شمارش گرانولوسیتها به مقادیر cells/mm3 1500-1000 برسد، دوز باید 50% کاهش یابد. اگر به دلیل بروز گرانولوسیتوپنی، 3 دوز متوالی از دارو تجویز نشود، درمان کلاً باید متوقف شود.
موارد منع مصرف و احتیاط در رابطه با وینورلبین
-
موارد منع مصرف: بیمارانی که قبل از شروع درمان شمارش گرانولوسیتی زیر cells/mm3 1000 دارند. -
موارد احتیاط: بیمارانی که مغز استخوان آنها به دلیل کموتراپی یا رادیوتراپی قبلی احتمالاً ضعیف شده یا در حال بهبودی است، اختلال عملکرد کبدی.
مسمومیت با وینورلبین و درمان آن
-
تظاهرات بالینی: سرکوب مغز استخوان، نوروپاتی محیطی. -
درمان: اقدامات حمایتی و تزریق خون و در صورت نیاز تجویز آنتی‌بیوتیک باید صورت گیرد.
تداخلات دارویی وینورلبین
تداخل دارویی ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (ازجمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و داروهای گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز داروی مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.
داروی وینورلبین ممکن است با برخی از داروها تداخل دارویی داشته باشد، این داروها عبارتند از: میتومایسین.
سایر داروها می‌توانند بر حذف وینورلبین از بدن شما تاثیر گذازند و ممکن است بر عملکرد آن نیز تأثیر بگذارند، این داروها عبارتند از: ریفامایسین‌ها (مانند ریفابوتین، ریفامپین) و داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج (مانند کاربامازپین)، مخمر سنت جان، ضد قارچهای آزول (از قبیل ایتراکونازول، کتوکونازول)، آنتی بیوتیک‌های ماکرولید (کلاریترومایسین).
هشدار درباره مصرف وینورلبین
بعضی داروها را نمی‌توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی داروها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد؛ بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی وینورلبین ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:
-
در صورتی که باردار هستید و یا قصد بچه‌دار شدن دارید و یا در صورتی که به نوزاد خود شیر می‌دهید. -
اگر مشکلات کبدی دارید. -
در صورتی که مشکل مغز استخوان یا مشکل خون (مثلا کم خونی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی) دارید. -
اگر بی خوابی یا سوزش دست و پا دارید. -
در صورتی که سابقه انسداد معده یا روده دارید. -
در صورتی که مشکل قلبی دارید. -
اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل. -
اگر سابقه واکنش آلرژیک به دارویی دارید.
اثر وینورلبین بر آزمایشهای تشخیصی
-
ممکن است باعث افزایش سطح بیلی‌روبین و تست‌های عملکرد کبدی شود. -
ممکن است باعث کاهش سطح Hgb، WBC و کاهش شمارش پلاکتها و گرانولوسیتها شود.
ملاحظات اختصاصی در رابطه با وینورلبین
1- در صورت نشت دارو به خارج ورید، تحریک شدید بروز خواهد نمود.
2- در حین آماده‌سازی محلول دارو باید از دستکش استفاده نمود. از استنشاق بخار متصاعد شده و تماس با دست و غشاهای مخاطی به خصوص چشم‌ها خودداری کنید. در صورت بروز تماس اتفاقی، ناحیه را به مدت حداقل 15 دقیقه با آب بشویید.
3- پیش از شروع درمان، شمارش گرانولوسیتی بیمار را تعیین کنید. این مقدار باید بیش از cells/mm3 1000 باشد.
4- بیمار را از نظر بروز واکنشهای حساسیتی پایش نمایید.
5- برای تعیین اثرات درمان، شمارش سلولهای خونی بیمار را پایش کنید.
نکات قابل توصیه به بیمار در طول دوره مصرف وینورلبین
1- بدون هماهنگی با پزشک خود، از مصرف داروهای بدون نسخه (OTC) پرهیز کنید.
2- علایم عفونت (تب، لرز و ناخوشی) را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
3- زنان باید در طول مصرف این دارو، از باردار شدن پرهیز نمایند.
مصرف در کودکان: اثربخشی و ایمنی دارو تأیید نشده است.
شرایط نگهداری از داروی وینورلبین
-
دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید. -
دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
داروهای ضد سرطان : معرفی بهترین قرص های ضد سرطان
آشنایی با موارد مصرف داروی ضد سرطان داکاربازین
همه چیز در مورد داروی تریپتورلین
آشنایی با داروی داکتینومایسین و عوارض خطرناک آن
