از دیازپام بیشتر بدانید
دیازپام با نام تجاری والیوم دارویی است که بر روی مواد شیمیایی موجود در مغز تاثیر می‌گذارد و چنانچه آن ها در اثر وجود اضطراب در فرد، دچار عدم تعادل شده باشند، به متعادل کردن این مواد شیمیایی کمک می‌کند. دیازپام برای درمان ناهنجاری ها و اختلالات ناشی از اضطراب، علائم ترک مشروبات الکلی و اسپاسم های ماهیچه ای مفید است. البته این دارو ممکن است در موارد دیگری نیز طبق دستور پزشک تجویز گردد.
این دارو به صورت قرص‌های 2 و 5 و 10 میلی‌گرمی موجود است.
موارد مصرف دیازپام
-
اضطراب و فشار عصبی -
سندروم قطع مصرف حاد الکل -
درمان کمکی در اسپاسم عضلات اسکلتی -
کزاز -
درمان کمکی در اختلالات تشنجی -
درمان کمکی در بی حسی و آندوسکوپی -
درمان صرع مداوم
فارماکولوژی دیازپام
اثر ضد اضطراب و تسکین بخش- خواب آور:
دیاز پام موجب تضعیف CNS در سطوح زیر قشری و لیمبیک می شود. این دارو با تاثیر گذاری بر واسطه عصبی اسید گاما آمینوبوتریک(GABA) بر روی گیرنده های آن در سیستم فعال کننده مشبک صاعد (ARAS) (که مهار و انسداد تحریک قشر مغز و سیستم لیمبیک را افزایش می دهد) ، اثر ضد اضطراب خود را اعمال می کند.
-
اثر ضد تشنج: دیازپام با تشدید مهار پیش سیناپسی ، از گسترش فعالیتهای تشنجی کانونهای صرع زا در قشر مغز ، تالاموس و سیستم لیمبیک جلوگیری می کند. -
اثر فراموشی دهنده: مکانیسم این اثر شناخته نشده است. -
اثر شل کننده عضلات اسکلتی: مکانیسم دقیق این اثر مشخص نشده است ولی به نظر می رسد دیازپام این اثر خود را از طریق مهار مسیرهای آوران چند سیناپسی اعمال می کند.
فارماکوکینتیک دیازپام
-
جذب: تزریق عضلانی دارو موجب جذب نامنظم می شود و زمان شروع اثر آن طی 30- 15 دقیقه است.بعد از تزریق وریدی ، زمان شروع اثر دارو طی 5-1 دقیقه است. -
پخش: بطور گسترده در سرتاسر بافتهای بدن انتشار می یابد.حدود95-85 درصد از یک داروی جذب شده به پروتئین پلاسما پیوند می یابد. -
متابولیسم: در کبد به متابولیت فعال دزمتیل دیازپام متابولیزه می شود. -
دفع: اکثر متابولیتهای دیازپام از طریق ادرار و فقط مقادیر کمی از طریق مدفوع دفع می شود.طول اثر دارو 3 ساعت است ولی ممکن است در بیماران سالخورده یا مبتلا به اختلال عملکرد کبد به 90 ساعت برسد.اثر ضد تشنجی 30 الی 60 دقیقه است. نیمه عمر دزمتیل دیازپام 30 الی 200 ساعت است.
مقدار و نحوه مصرف دیازپام
دیازپام بسته به شرایط متفاوت و در افراد متفاوت با مقادیر متفاوتی تجویز می‌شود. هیچگاه بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. به طور معمول برای درمان اضطراب، 2 میلی‌گرم سه بار در روز و در صورت نیاز تا 15-30 میلی‌گرم در مقادیر تقسیم شده و در درمان راه رفتن در خواب و ترس بچه‌ها، 1-5 میلی‌گرم در موقع خواب مصرف می‌شود.
مصرف دیازپام در بارداری و شیردهی
دیازپام جزء گروه D بوده و در نتیجه مصرف آن در دوران بارداری غیر مجاز است .
در دوران شیردهی هم فقط در موارد اضطراری به تشخیص پزشک باید مصرف شود. دلیل آن هم ترشح در شیر مادر و احتمال داشتن عوارض سوء برای نوزاد است.
عوارض جانبی دیازپام
قرص دیازپام می تواند فعالیت مغز را کاهش دهد و با قضاوت، تفکر و مهارت های حرکتی تداخل پیدا کند. دیازپام نباید با الکل یا داروهایی که فعالیت مغز را کاهش می دهد مصرف شود. شایع ترین عارضه والیوم نیز مانند سایر داروهای هم خانواده اش، خواب آلودگی است؛ پس نباید بعد از مصرف آن رانندگی کنید یا با ماشین آلاتی که نیاز به تمرکز و توجه دارند کار کنید. برخی دیگر از عوارض دیازپام شامل موارد زیر است:
-
خستگی و ضعف روانی -
ضعف جسمانی و عضلانی -
ناتوانی در حرکات عضلانی -
سردرد -
لرزش -
سرگیجه -
خشکی دهان یا ترشح بیش از حد بزاق -
حالت تهوع -
یبوست
اگر این علائم خفیف بود ممکن است طی چند روز از بین بروند، اما اگر شدید و ماندگار شدند باید با پزشک خود صحبت کنید.
تداخلات دارویی دیازپام
برخی داروهای دیگری که مصرف می کنید ممکن است با دیازپام در بدن شما واکنش های منفی به وجود بیاورد. لازم است با مشورت پزشک از بروز آن ها پیشگیری کنید. برخی از این دارو ها و تداخلات دارویی شامل موارد زیر است:
دارو های سرکوب کننده اسید:
این دارو ها جذب والیوم را برای بدن سخت می کند و ممکن است در صورت مصرف آنها، دُز کافی از دیازپام به بدن شما نرسد. دارو های مثل رانیتیدین، پنتوپرازول، اومپرازول و فاموتیدین از این دسته هستند.
دارو های آلرژی و سرماخوردگی:
مصرف همزمان والیوم با دارو های ضد حساسیت یا سرما خوردگی، خطر ابتلا به خواب آلودگی شدید را افزایش می دهد. همچنین می تواند تنفس را کاهش دهد یا متوقف کند. این دارو ها عبارت اند از: دیفن هیدرامین، کلرفنیرامین، پرومتازین، هیدروکسیزین و …
دارو های ضد افسردگی:
مصرف برخی از داروهای ضد افسردگی با والیوم، تقریبا اثر مشابهی با دارو های ضد حساسیت دارد و باعث خواب آلودگی، کرختی و اختلالات تنفسی می شود. این دارو ها عبارت اند از: آمیتریپ تیلین، نوتریپ تیلین، دوکسپین، میرتاز اپین و ترازودون
داروهای ضد قارچ:
این دارو ها ترشح آنزیم هایی که دیازپام را تجزیه می کند را متوقف می کند. در نتیجه سطح دیازپام را در بدن شما افزایش می دهد؛ در نتیجه خطر عوارض دارو بیشتر می شود. دارو هایی مثل کتوکونازول، فلوکونازول، ایتراکونازول از این دسته اند.
دارو های ضد روانپریشی:
مصرف داروهای آنتی سایکوتیک خاص با والیوم خطری مشابه با داروهای ضد افسردگی دارد. داروهایی مثل هالوپریدول، کلروپرومازین، کلوزاپین، ریسپریدون از این دسته اند.
دارو های اضطراب:
مصرف همزمان دیازپام با داروهای هم خانواده خود مثل آلپرازولام، کلونازپام و لورازپام اثرات عوارض جانبی دیازپام را تشدید می کند.
همچنین مصرف داروهایی که برای درمان اختلالات حرکتی، داروهای ضد تشنج، دارو های مسکن مثل مورفین و کدئین، داروهای خواب مثل زولپیدوم می تواند با مصرف دیازپام تداخل ایجاد کند. برای پیشگیری از هرگونه تداخل دارویی حتما با دقت تمام دارو های مصرفی خود را با پزشک در جریان بگذارید.
نشانه های مسمومیت با دیازپام
دیازپام مانند تمام داروها در صورت مصرف بیش از تجویز پزشک، مسمومیت دارویی ایجاد می کند. برخی از عوارض مسمومیت دارویی دیازپام شامل موارد زیر است:
-
سردرگمی و گیجی -
تکلم جویده جویده -
بی تعادلی هنگام حرکت -
خواب آلودگی -
تنگی نفس -
ضعف در رفلکس های بدنی
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید . فقط در نوبت بعدی، دیازپام را مصرف کنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید. به یاد داشته باشید که هر مقدار استفاده ی بیش از حد نیاز بدنتان از این دارو، می‌تواند کشنده باشد! علائم مصرف بیش از اندازه ی این دارو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
احساس خواب آلودگی بسیار زیاد -
از دست دادن تعادل و هماهنگی بدن -
شل شدن یا ضعف ماهیچه ها -
یا غش کردن.
موارد منع مصرف دیازپام
بیماران مبتلا به میاستنی گراویس ، حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به دارو ،گلوکوم با زاویه باریک حاد، شوک، اغماء،مسمومیت حاد با الکل همراه با افت علائم حیاتی(این دارو ممکن است ضعف CNS را تشدید کند)، در شیرخواران کوچکتر از شش ماه (متابولیسم آهسته دارو موجب تجمع آن می شود).
هشدار مصرف دیازپام
افرادی که به طور دائمی از این داروها استفاده می‌کنند به تدریج به آن وابسته شده و برای دستیابی به همان میزان آرامش قبلی، مجبور به مصرف میزان بیشتری از آن هستند. با مصرف دوزهای بالاتر، فرد دچار تالورنس و مقاومت بدن شده و نه تنها به مصرف آرام بخش‌ها وابسته می‌شود، بلکه میزان مصرف خود را نیز دائماً افزایش می‌دهد. بر همین اساس میزان دوز مصرفی این دارو باید حتما توسط پزشک و تحت نظر ایشان تعیین گردد.
توصیه‌ها و مراقبت‌های پرستاری در هنگام مصرف دیازپام
-
تمایلات سوءمصرف دارو ممکن است در حالات اضطرابی توام با افسردگی ظاهر شود . -
شمارش دوره‌ای سلول‌های خونی و تست‌های کار کبد طی درمان طولانی توصیه می‌شوند. -
در سالمندان و بیماران ناتوان احتمال بروز خواب آلودگی، آتاکسی، یبوست، احتباس ادراری بیشتر است. -
نسبت جذب و دفع و دفع مدفوع را کنترل کنید. -
بر راه رفتن بیمار نظارت کنید. -
در بیماران تحت درمان درازمدت با دوزهای بالا، بیماران الکلی، یا افرادی که خوددرمانی می کنند وابستگی جسمی، روانی ایجاد می‌شود.
شرایط نگهداری دیازپام
-
دارو را در درجه حرارت پایین تر از 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید. -
دارو را دور از دسترس اطفال قرار دهید.
بییشتر بخوانید:
موارد مصرف و عوارض داروی آرام بخش میدازولام
همه چیز در مورد داروی آرام بخش آموباربیتال
همه چیز در مورد داروی خواب آور لورازپام
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم