مسیر های رسیدن به شیطان ماسه ای (دَقِ سرخ)

شیطان ماسه ای واقع در اردستان

کویر دَقِ سرخ در اردستان استان اصفهان قرار دارد. دق سرخ از سمت غرب به رشته کوه سیاه کوه محصور است. تپه شنی آشیانه عقاب و تل شیطان در این کویر قرار دارند.موقعیت جغرافیایی آن E5234 تا E5302 شرقی و N3329 تا N3339 شمالی است. دو عارضه طبیعی مهم یکی رشته سیاه‌کوه از غرب و دیگری حاشیه کویر دق‌سرخ از شرق منطقه را محدود کرده‌است. وسعت منطقه حدود ۶۳۹ کیلومتر مربع است. حدود تقریبی عرضی ۲۳ کیلومتر و طولی‌آن ۲۷٫۵ کیلومتر است. مرتفع‌ترین نقطه ۲۰۸۵ متر (سیاه‌کوه) و پست‌ترین آن ۹۲۲ متر (حاشیه کویر دق‌سرخ) است.

شیطان ماسه ای (دق سرخ) کجا قرار دارد ؟

دق سرخ خیلی نزدیک به شهر زواره است . زواره هم شهری کوچک خیلی نزدیک به اردستان در مسیر تهران به یزد . کلا از مرکز کویر تا مرکز شهر زواره حدود 25 کیلومتر فاصله است . زواره شهر کوچکی است و. به نظر نمی رسد بیشتر از 10 هزار نفر جمعیت داشته باشد . شهری با بافتی قدیمی و کمی هم خاک گرفته .

ساختمان های بلند خیلی کم دیده می شود و در محله قدیمی بسیاری از خانه های کاه گلی سبک قدیم هنوز پا برجاست .این شهر در عین کوچکی کلی آثار تاریخی دارد .همه آنها در محوطه ای که شهر قدیم زواره بوده و الان در گوشه ای از شهر قرار گرفته واقع شده اند . نزدیک هم اند و براحتی با پای پیاده م یتوان در زمانی کوتاه ، همه آنها را دید . البته زمانش بیشتر به حس و حالی دارد که از این آثار می گیرید . برای ما که آمده بودیم صرفا ببینیم و با گذر از این کوچه ها خود را به دق سرخ برسانیم زمان زیادی لازم نبود ولی برای آنها که غرق در تاریخ می شوند و از نشستن در سر در درب های قدیمی لذت می برند طبیعتا داستان متفاوت است .

علت نامگذاری شیطان ماسه ای

دق سرخ دریاچه خشکی است بیضی شکل ( تقریبا ) . قطر های آن حدودا 25 و 50 کیلومتر . از بالا و با نقشه های ماهواره ای که به آن نگاه کنید بیضی های هم مرکزی را می بینید . در قسمت میانی این دریاچه خشک ( البته نه کاملا در وسط آن بلکه کمی متمایل به جنوب شرق ) قسمتی را می بینید که در میان این بیضی ها ، شکلی مانند بومرنگ دارد .

این قسمت و ناحیه اطراف آن بر خلاف سایر قسمت های دریاچه که در تصاویر رنگ متمایل به سفید دارند ، کاملا خاکی رنگ اند و رنگ ماسه های کویر در آن کاملا مشخص است . اینجا تل شیطان است.

این تپه هایی که تل شیطان اسم گذاری شده اند ، اصلی ترین جاذبه دق سرخ اند . برای اتراق و کمپ شبانه هم همه گردشگران اینجا را می پسندند . از بالای این تپه ها می توان به کل کویر مشرف شد . و پیاده روی روی این تپه ها هم حال خوشی دارد .

مسیر دق سرخ (شیطان ماسه ای)

برای رسیدن به تل شیطان اگر سواره باشید یک مسیر وجود دارد . و آن هم جاده ای است که از سمت امیرآباد و یا مقبره شیخ رجب برسی به کویر می رسد .

در واقع این دو راهی که گفتم در ادامه یکی می شوند و در داخل دریاچه بیش از یک مسیر ماشین رو نداریم. ولی اگر بخواهید پیاده به اینجا برسید که راه زیاد است .

از سمت روستای کریم آباد جاده ای است که کویر دق سرخ را دور می زند و از سمت جنوب و شرق آن م یگذرد و. در ادامه به معادنی در دل کوه می رسد . اگر بخواهید پیاده به شیطان ماسه ای برسید از هر نقطه ای از این مسیر می توانید وارد کویر شوید و تا تل شیطان ادامه مسیر دهید . و سوالی که پیش می آید این است که آیا این مسیر ها خطرناک نیستند ؟:

در واقع می توان گفت کویر ، طبیعت خیلی نرمی ندارد و در هر شرایطی باید برای ورد به کویر احتیاط کرد . ولی در حالت خاص ، کویر دق سرخ ، معمولا در بیشتر مواقع سال خشک است . مگر زمانی که بارندگی های خوبی در بالادست صورت گرفته باشد و یا خود کویر از جریان آب ورودی به آن خیش شود و یا سطح آبهای زیر زمینی بالا بیاید و زمین را خیس کند . در هر یک از این شرایط معمولا بگونه ای نیست که آبی روی زمین جمع شود ولی آنها که گل کویر را دیده اند می دانند که گل در کویر مثل آدامس می چسبد و راه رفتن را بسیار سخت می کند . پس حتما قبل از حرکت باید از وضعیت دریاچه خبر گرفت .

از مسیر شیخ رجب به سمت دریاچه ، از مسیری باید عبور کرد که با ماسه ای نرم پوشیده شده است . این قسمت ها پر است از درخت های کویری گز و تاغ . خیلی نزدیک به هم اند و درخت ها قطوری هم دارد .

بعد از گذر از محدوده جنگل ، یکباره درخت ها تمام می شود و وارد پهنه دریاچه می شویم . اول خاک سفید و نسبتا نرم . البته ما از رد ماشین ها می رویم که کمی کوبیده تر است . با کمی حرکت به جلو ، وارد محدوده چند ظلعی های نمکی می شویم . چند ضلعی هایی که اینجا دیدیم از آنچه در دریاچه ها و کویرهای دیگر دیده بودم بزرگتر بودند . یعنی برآمدگی هایی تا حدود 25 سانتی متر در زمین ایجاد کرده بودند .

سوراخ هایی در زمین وجود داشت و ناهمواری های حاصل از آن حتی در مسیری که برای ماشین ها ایجاد شده بود نیز دیده می شد . بعد از گذر از این لایه ، زمین با خاکی یکدست به رنگ زرد در می آمد و جلوتر خاکی قهوه ای رنگ جای آن را می گرفت . این تغییرات در رنگ و فرم زمین ، بسیار جالب و دیدنی است . نزدیک تر به تل شیطان ، ماسه شروع می شد و در نهایت در محدوده تل شیطان ، در جایی که چادرها را باید برپا می کردیم ، ماسه ای نرم همه جا را گرفته بود .

در قسمت‌های مرکزی کویر تپه‌های ماسه‌ای جزیره مانندی به چشم می‌خورد که به تل شیطان شهرت دارند. فرم کلی شیطان ماسه ای به شکل یک سهمی است که فاصله شمال تا جنوب آن ۱ کیلومتر و شرق به غرب آن ۵۰۰ متر است.