اطلاعات دارویی استاوودین
استاوودین (Stavudine) یک داروی ضد رتروویروسی است. این دارو برای کنترل علائم عفونت HIV به کار می‌رود. استاوودین پیشروی و تکثیر ویروس HIV را کاهش می‌دهد اما یک درمان قطعی محسوب نمی‌شود.
ویروس HIV سبب تخریب سلول‌هایی در بدن به نام سلول‌های CD4 می‌شود. این سلول‌ها برای دفاع از بدن در برابر انواع عفونت‌ها بسیار مهم هستند. اگر عفونت HIV درمان نشود سیستم ایمنی به تدریج ضعیف می‌شود و توانایی مقابله با عفونت‌های مختلف را از دست می‌دهد.
استاوودین به عنوان یک داروی ضد رتروویروسی آنتاگونیست CCR5 است که گیرنده CCR5 مورد نیاز ویروس HIV برای ورود به سلول‌های T با مارکر CD4 را مسدود می‌کند. در نتیجه استاوودین با کاهش ورورد و میزان ابتلا به ویروس در سلول‌های ایمنی بدن، به حفظ سلامتی سیستم ایمنی کمک می‌کند.
استاوودین برای ایدز متعلق به گروهی از داروهای آنتی رتروویرال (ضد رتروویروسی) به نام مهارکننده‌های ترانس کریپتاز معکوس نوکلئوزیدی (NRTIs) است. این دارو در کنار تعدادی از داروهای دیگر ضدویروسی، به‌عنوان بخشی از درمان ترکیبی تجویز می‌شود.
استفاده از سه یا تعداد بیشتری داروی ضد رتروویروسی به‌طور همزمان، مؤثرتر از استفاده تکی دارو است. مصرف ترکیبی داروهای مختلف خطر ایجاد مقاومت در برابر هر یک از داروها را کاهش می‌دهد.
اشکال دارویی: کپسول – شربت
مکانیسم اثر استاوودین
استاوودین یک آنالوگ تیمیدین است که با DNA پلیمراز وابسته به DNA ویروسی HIV تداخل کرده و باعث مهار تکثیر ویروس می شود. مهار کننده نوکلئوزید ترانس کریپتاز معکوس می باشد.
مقدار و روش مصرف داروی استاوودین
قبل از شروع درمان با داروی استاوودین ، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
دوز و مقدار داروی استاوودین ، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
معمولاً استاوودین به صورت یک قرص دو بار در روز به فاصله 12 ساعت مصرف می‌شود، هر چند دوز آن ممکن است بیشتر یا کمتر از این باشد.
سعی کنید دوزهای استاوودین خود را در همان زمان هر روز و سر یک ساعت منظم مصرف کنید. بهتر است دارو را با معده خالی و 1 ساعت قبل از غذا بخورید.
کپسول استاوودین را باید با مقداری آب قورت دهید، اگر مشکلی در بلع دارید، محتویات کپسول را در مقداری سوپ یا غذای دیگر بریزید و بخورید.
شربت استاوودین برای بچه‌های کم سن و سال تجویز می‌شود.
اگر فراموش کردید که دوز داروی استاوودین روزانه خود را در زمان مشخص مصرف کنید اما به زودی یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید؛ اما اگر زمانی به یاد آوردید که نزدیک به ساعت دوز بعدی دارو است، دوز از یاد رفته را مصرف نکنید. نباید به خاطر دوز از یاد برده شده، دو دوز از دارو را باهم مصرف کنید.
موارد منع مصرف داروی استاوودین
-
به تاریخ انقضای داروی استاوودین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام‌شده است،از آن مصرف نکنید. -
هرگز داروی استاوودین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید. -
تداخل دارویی استاوودین را چک کنید و اگر در حال استفاده از دارویی هستید که با این دارو تداخل دارد، با پزشک خود راجع به استفاده از داروهایتان مشورت نمایید.
مصرف استاوودین در دوران بارداری و شیردهی
در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو روی جنین اثرات جانبی دارد، اما مطالعات کافی روی انسان‌ها در انجام نشده است. در صورتی که منافع استفاده از دارو برای زنان باردار از مضرات دارو بیشتر باشد، ممکن است دارو تجویز شود.
ترشح این دارو در شیر مشخص نشده و مصرف آن در دوران شیردهی منع شده است
تاثیر استاوودین بر رانندگی و کار با ماشین آلات
استاوودین می‌تواند باعث سرگیجه و خواب آلودگی در شما شود، قبل از رانندگی و کار با ماشین آلات از هوشیاری خود مطمئن شوید.
تداخلات دارویی استاوودین
تداخل دارویی ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (ازجمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و داروهای گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید.
دوز دارو مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.
استاوودین ممکن است با داروهای زیر تداخل دارویی داشته باشد: داروهایی که می‌توانند مشکلات عصبی ایجاد کنند (مانند ایزونیازید، وین کریستین) ، دیدانوزین، دوکسوروبیسین (Doxorubicin)، اورلیستات، زیدوودین، هیدروکسی اوره.
هشدارها برای مصرف داروی استاوودین
بعضی داروها را نمی‌توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی داروها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد؛ بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی استاوودین ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:
-
در صورتی که باردارید یا قصد باردار شدن دارید و یا به نوزاد خود شیر می‌دهید. -
اگر هرگونه مشکل کبدی یا کلیوی دارید. -
اگر تا به حال مشکل قلبی و عروقی داشته‌اید. -
اگر الکل مصرف می‌کنید. -
اگر تا به حال التهاب لوزالمعده یا پانکراتیت داشته‌اید. -
اگر تا به حال نوروپاتی محیطی داشته اید. این بیماری موجب سوزش یا بی حسی در دست یا پا می‌شود. -
اگر سابقه واکنش آلرژیک به داروی دیگری دارید.
اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویزشده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
عوارض جانبی داروی استاوودین
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند.
در صورت بروز مستمر هریک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود:
-
راش پوستی: در صورتی که راش‌ها شدیدتر شدند، سریعاً به پزشکتان اطلاع دهید. -
احساس بی حسی در بازو، دست و پا: در صورتی که این عارضه شدیدتر شد، سریعاً به پزشکتان اطلاع دهید. -
کسالت، سوء هاضمه و شکم درد: غذاهای ساده مصرف کنید و از خوردن غذاهای تند و پرچرب خودداری کنید. -
اسهال: آب فراوانی بنوشید تا آب از دست رفته تأمین شود. -
خواب آلودگی، ضعف و سرگیجه: در این شرایط از رانندگی کردن و کار با ابزار خودداری نمایید. -
سردرد: از پزشکتان بخواهید که یک مسکن مناسب برایتان تجویز نماید. -
کاهش اشتها، مشکلات خواب، افسردگی: در صورتی که هر کدام از این موارد دردسر ساز شد با پزشکتان مشورت نمایید.
نکته مهم: دکتر شما راجع به امکان بروز اسیدوز لاکتیک با شما صحبت خواهد کرد. اگر شما دچار هر یک از علائم زیر شدید، فوراً به دکتر خود اطلاع دهید:
-
احساس بیماری ، درد شکمی ، کاهش اشتها ، کاهش وزن ، تنفس سریع یا نفس نفس زدن -
اگر شما هر علائم دیگری دارید که احساس می‌کنید به خاطر استفاده از داروی استاوودین می‌باشد، با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف بیش از حد داروی استاوودین
استاوودین را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک ، مصرف نکنید. اگر احساس کردید که فردی دچار مسمومیت شده است و علائمی مانند تنگی نفس ، غش و ضعف (از حال رفتن) در او دیدید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
شرایط نگهداری داروی استاوودین
-
دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید. -
دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
آشنایی با داروی ضد ویروس تیپراناویر
موارد مصرف فوس امپرناویر
آشنایی با کاربردهای درمانی قرص افاویرنز
