به گزارش مجله خبری نگار، دغدغه‌های مالی در زندگی‌های امروزی، پررنگ‌تر از هر زمان دیگری شده است. فرقی هم ندارد مرد باشید یا زن؛ نوجوان یا جوان و سالمند؛ دکتر یا دیپلم؛ حتی پولدار باشید یا جزو قشر متوسط و ضعیف‌تر جامعه. همه برای کاهش دغدغه‌های مالی، برنامه‌هایی دارند. سواد مالی همان حلقه مفقوده‌ای است که باید به همه ما برای مدیریت درآمد و هزینه‌هایمان کمک کند. به عبارت دیگر، چراغ راهنمای همه ما برای مدیریت اقتصادی خود و خانواده‌مان باشد. اما هنوز خیلی از ما نمی‌دانیم که سواد مالی چیست؟ چرا باید آن را یاد بگیریم؟ در کدام بخش‌های زندگی تاثیرگذار است؟ چه مواردی را شامل می‌شود؟ اصلا چطور باید آن را یاد بگیریم؟ والدین چطور این مهارت را به کودک‌شان یاد بدهند؟ و …. در پرونده امروز زندگی‌سلام، می‌خواهیم به همه این سوالات پاسخ بدهیم و از مهم‌ترین نکاتی بگوییم که همه ما باید درباره سواد مالی بدانیم.
سواد مالی یعنی‌چه؟
در یک تعریف کوتاه و ساده، سواد مالی یعنی مدیریت پول
سواد مالی در یک تعریف کوتاه و ساده این است که بدانید چگونه پول خود را مدیریت کنید. این بدان معناست که یاد بگیرید چگونه صورتحساب‌های خود را پرداخت کنید، چگونه مسئولانه وام بگیرید و پول پس‌انداز کنید، چگونه و چرا و کجا‌ها سرمایه‌گذاری و برای بازنشستگی‌تان برنامه‌ریزی کنید. در نهایت داشتن سواد مالی به این معنی است که نگذارید پول (یا کمبود آن) مانع خوشبختی شما شود، آن هم زمانی که سخت کار می‌کنید و رویاهای‌تان را با یک بازنشستگی رضایت‌بخش می‌سازید.
مهارت دلهره‌آور مدیریت پول!
حال که از مدیریت پول صحبت کردیم، باید بدانیم مدیریت پول یک مهارت شخصی است که در تمام طول زندگی از آن بهره می‌برید و البته مهارتی نیست که همه آن را یاد بگیرند! مهارتی است که با پولی که به زندگی‌تان وارد و خارج می‌شود، با سررسید‌ها و هزینه‌های مالی، با کارمزد‌های ضمیمه شده به صورت حساب‌ها و به‌طور کلی با مسئولیت تصمیم‌گیری درست درباره خرید‌ها و سرمایه گذاری‌های عمده به‌طور مداوم سروکار دارد و البته که دلهره‌آور است!
مدیریت پول با بودجه‌بندی و پس‌انداز
آشنایی با ۲ مقوله مهم برای مدیریت و تمرینی که برای همه مناسب است
مدیریت صحیح امور مالی باید در اولویت باشد و باید تصمیمات مربوط به هزینه‌های روزانه و پس‌انداز شما را هدایت کند. کارشناسان امور مالی توصیه می‌کنند برای یادگیری اصول اولیه وقت بگذارید، از نحوه مدیریت حساب‌های جاری یا بدهی‌ها گرفته تا نحوه پرداخت به موقع صورت حساب‌ها. مدیریت پول شما مستلزم توجه مداوم به مخارج و حساب‌های شما و زندگی نکردن فراتر از توان مالی شماست. در ادامه با نکاتی درباره دو مقوله مهم «بودجه‌بندی» و «پس‌انداز» آشنا خواهید شد.
۶ گام برای بودجه‌بندی اصولی
یکی از مفاهیم پایه در سواد مالی، «بودجه‌بندی» است. بودجه‌بندی موثر مستلزم این است که با خود صادق باشید و برنامه‌ای را تنظیم کنید تا واقعا بتوانید از آن پیروی کنید. هرچه امروز زمان و تلاش بیشتری برای بودجه‌بندی خود صرف کنید، بهتر می‌توانید عادت پس‌انداز مادام‌العمر را حفظ کنید. ما در این جا یک تمرین بودجه‌بندی ارائه کرده‌ایم که تقریبا برای اغلب افراد می‌تواند مناسب باشد.
شروع به پیگیری هزینه‌های ماهانه خود کنید
در یک دفترچه یا یک اپلیکیشن موبایلی، هر زمانی که پول خرج می‌کنید، بنویسید. برنامه‌های موبایلی متنوعی برای این مورد وجود دارد. در این ماجرا کوشا باشید، زیرا فراموش کردن مخارج، رایج است! این مرحله، پایه و اساس بودجه‌بندی شماست.
هزینه‌های ثابت و متغیر را شناسایی کنید
هزینه‌های ثابت هزینه‌هایی هستند که هر ماه دارید: اجاره، هزینه‌های خودرو، قبض آب و برق و …، پرداخت وام‌های دانشجویی، وام مسکن و …. هزینه‌های متغیر، هزینه‌هایی هستند که هر ماه بالا و پایین می‌روند و به اصطلاح هزینه هایی‌اند که می‌آیند و می‌روند مانند مواد غذایی، هزینه‌های درمانی، آرایشگاه، بلیت سینما، خرابی خودرو و ….
مجموع مخارج را جمع کنید
بعد از سه ماه، محاسبه کنید که به‌طور متوسط در ماه چقدر هزینه می‌کنید. اکنون با دقت به دسته بندی‌ها نگاه و نوع هزینه‌ها را مشخص کنید که در کدام گروه قرار گرفته‌اند.
هزینه‌های متغیر خود را مطالعه کنید
این جا، جایی است که بیشتر مردم تمایل دارند بیش از حد خرج کنند. تصمیم بگیرید چه چیزی بیشترین لذت را از این هزینه‌های ماهانه به شما می‌دهد که احساس می‌کنید این هزینه‌ها ارزشمند هستند؟ واقعاً بدون کدام یک می‌توانید همچنان لذت ببرید؟ صادق باشید و شروع به دل بریدن از آن‌ها کنید. این قسمت، شروع تصمیمات سخت است!
پس‌انداز کردن را شروع کنید
بخش کلیدی بودجه‌بندی این است که همیشه باید ابتدا به خودتان مبلغی را پرداخت کنید یعنی باید بخشی از هر حقوقی را که می‌گیرید، در پس اندازتان بگذارید. این یک تمرین است که اگر بتوانید آن را به یک عادت تبدیل کنید، در طول زندگی شما (به معنای واقعی کلمه در بسیاری از موارد) سود خواهد داشت.
حالا بودجه خود را تنظیم کنید
کاهش‌های لازم را در هزینه‌های ثابت و متغیر خود شروع کنید. هر هفته یا هر دو هفته یک بار تصمیم بگیرید چه چیزی را می‌خواهید پس‌انداز کنید. پول باقی مانده همان چیزی است که باید با آن زندگی کنید.
پس انداز، جزء ضروری یک بودجه‌بندی
پس‌انداز جزء ضروری یک بودجه‌بندی خوب است. استفاده از حساب پس انداز به شما این امکان را می‌دهد که از تخلیه پولی که در مواقع اضطراری قرار است به کارتان بیاید، جلوگیری کنید و به تدریج ذخیره‌ای برای خرید‌های بزرگ در آینده ایجاد کنید. این ذخیره را می‌توان برای تعمیرات خودرو، عمل‌های جراحی غیرقابل پیش‌بینی و سایر نیاز‌های پزشکی و حتی جمع‌آوری وجه برای پیش پرداخت خانه استفاده کرد.
چند نکته ساده، اما کاربردی درباره پس انداز:
برای خود طوری تعهد مالی ایجاد کنید که تا می‌توانید آن تعهد را حفظ کنید، حتی اگر در هنگام شروع، میزان آن کم باشد.
به یاد داشته باشید این حساب پس‌انداز برای خرید آخرین محصول اپل یا محصول به تازگی رونمایی شده از فلان برند نیست! و فقط درباره رفع نیاز‌ها خواهد بود.
هر زمان که پول از پس‌اندازتان بیرون می‌آورید، تمام تلاش خود را بکنید تا به سرعت جای برداشت را دوباره پر کنید.
بخشی از حقوق خود را تنظیم کنید تا به طور خودکار به پس انداز برود.
حساب پس‌انداز را به عنوان آخرین اولویت مالی خود قرار ندهید.
پس‌انداز کردن به تدریج شما را قادر خواهد کرد که از زمان، منابع موجود و سرمایه‌گذاری‌ها برای افزایش پس‌انداز بهره بجویید.
تربیت کودکانی آشنا با مهارت‌های اقتصادی
توصیه‌هایی به والدین برای افزایش سواد مالی کودکان که فقط مربوط به پول نیست
در حالی که اهمیت مهارت‌های اقتصادی به‌عنوان یکی از مهارت‌های پایه در زندگی بر کسی پوشیده نیست، اما این که چگونه می‌توان این مهارت‌ها را پرورش داد، چالش برانگیز است. پرورش مهارت‌های اقتصادی در کودک مبحث گسترده و نوینی در دنیای امروز است که البته برخلاف اسمش فقط مربوط به پول نیست بلکه به والدین گوشزد می‌کند که چه کار‌هایی را باید انجام دهند و به آن‌ها مجموعه‌ای از ابزار‌های کاربردی را پیشنهاد می‌کند که بتوانند مهارت‌های اقتصادی فرزندشان را بهبود بخشند و در نهایت ارزش‌ها، قضاوت‌ها و اعتمادبه‌نفس فرزندشان در مسائل اقتصادی را پرورش دهند.
والدین به این سوال‌ها پاسخ دهند
لطفا به این چند سوال به عنوان والد پاسخ دهید: آیا شما به عنوان یک والد خودتان مجموعه روشنی از ارزش‌ها درخصوص خرج کردن، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز کردن دارید؟ آیا به فرزندتان در خصوص با درایت خرج کردن گوشزد می‌کنید، اما خودتان هر ماه بدهی دارید؟ آیا فرزندتان را مجبور می‌کنید مسئولیت‌پذیر باشد، اما خودتان از پول برای باز کردن هر گرهی استفاده می‌کنید؟ آیا از فرزندتان می‌خواهید تفاوت نیاز‌ها و خواسته هایش را بداند، اما خودتان در حال خرید عصبی و افراطی هستید؟ آیا شما می‌توانید هر چیزی که فرزندتان می‌خواهد برایش تهیه کنید، اما احساس گناه یا نگرانی درباره این که این زیاده‌خواهی بدون محدودیت منجر به عواقب غیرعمدی نشود، نداشته باشید؟
از حرف‌زدن درباره پول تا کار در ازای پول و …
پاسخ به سوالات مطرح‌شده کمک می‌کند که بدانید پرورش مهارت‌های اقتصادی کودک فقط محدود به مسائل پولی نمی‌شود و حوزه‌های گسترده‌ای را در برمی‌گیرد. به‌خاطر داشته باشید که این پرورش شامل موارد متعددی است که شاید بسیاری از ما در مسیر رشدی فرزندان مان هیچ توجه و برنامه‌ریزی خاصی برای آن نداریم. این موارد مهم و قابل‌تامل شامل موضوعاتی است از قبیل: مدیریت رفتاری در خصوص پول، حرف زدن درباره پول، پول توجیبی، هدیه دادن، قرض دادن/گرفتن، کار در ازای پول، کیف پول، خرج کردن پول، پس انداز کردن، سرمایه گذاری، دادن کارت بانکی به کودک، اشتغال تابستانه، دزدیدن پول، دزدیدن کالا از فروشگاه‌ها، قرار گرفتن در معرض تبلیغات، اولین شغل فرزند، پاسخگویی به سوالات کودکان در مورد پول، کمک به خیریه‌ها و تفاوت‌های جنسیتی فرزندان در امور اقتصادی. پرورش مهارت‌های اقتصادی کودک بدون توجه، کسب آگاهی از متخصصان مربوط و برنامه‌ریزی ویژه در خصوص عناوینی که گفته شد، ممکن نیست.
کارت‌های اعتباری، دشمنان پس‌انداز؟
در دنیای امروز اغلب مردم دارای کارت‌های بانکی یا کارت‌های اعتباری برای خرید از مراکز خاص هستند (منظور کارت‌هایی است که به واسطه آن‌ها قادر به خرید خواهید بود، اما از حقوق‌تان کسر خواهد شد). این کارت‌ها می‌توانند بر توانایی شما در مهارت پس‌انداز گرفتن تاثیر جدی بگذارند. کارت‌های نقدی دارای مزایایی مانند نداشتن محدودیت در میزان تراکنش‌ها هستند. شما می‌توانید بدون حمل پول نقد، خرج کنید و پول بلافاصله از حساب شما برداشت می‌شود. از آن جایی که استفاده از کارت بسیار آسان است، ضروری است که بیش از حد خرج نکنید و تعداد دفعاتی را که با این حساب خرج می‌کنید، از دست ندهید. در خصوص کارت‌های بانکی توصیه می‌شود فقط یکی از آن‌ها را همراه خود ببرید و از حمل همه آن‌ها اجتناب کنید.
کارت اعتباری را گاهی و آن هم هنگام خرید‌های بزرگ با خود ببرید تا از وسوسه خرده خرید‌های غیرضروری در امان بمانید. اتکا به کارت اعتباری می‌تواند منجر به ایجاد بدهی جدی شود. اگر انتخاب می‌کنید که کارت اعتباری داشته باشید، بهترین روش پرداخت ماهانه کامل است تا خیال‌تان بابت تسویه تدریجی آن راحت نباشد!
خطر خرید‌های اعتیادگونه اینترنتی
اعتیاد به خرید‌های آنلاین که در چندسال اخیر رایج‌تر شده و راه‌های مدیریت آن، بی‌ارتباط با سواد مالی نیست
در جهان امروز و به‌خصوص در پی شیوع کرونا، خرید آنلاین به بخش پررنگی از نحوه خرید کردن تبدیل شده است. در حالی که خرید آنلاین مزایای متعددی همچون راحتی، قیمت‌های بهتر، تنوع بیشتر، سهولت دریافت، مقایسه قیمت‌ها به راحتی، تراکم جمعیتی کمتر، نبود فشار از سوی فروشنده، دسترسی به موجودی‌های مستعمل یا آسیب‌دیده و حریم خصوصی برای خرید‌های محتاطانه و محرمانه دارد، اما افزایش خطر اعتیاد به خرید، مهم‌ترین پیامد منفی این ماجراست. اعتیاد به خرید آنلاین، بیشتر از صرف زمان زیاد برای وبگردی ناشی می‌شود. این یک مشغله دایمی و میل شدید به خرید کردن است. نکته قابل تامل ماجرا این است که رضایت فرد از فرایند خرید کردن ناشی می‌شود نه از خود کالا‌ها و محصولات خریداری شده. بسیاری از افراد معتاد به خرید اینترنتی گزارش می‌کنند که به ندرت یا هرگز از اقلام خریداری شده استفاده نمی‌کنند. لذت خرید این لوازم اضافی، به طور قابل پیش‌بینی، زودگذر است. بسیاری از افراد در مدت کوتاهی پس از خرید، اغلب احساس بدی می‌کنند. این شرم و ناامیدی یکی دیگر از نشانه‌های یک عادت ناسالم است و این عادت را تغذیه می‌کند. به‌یاد داشته باشید این چرخه تقویت کننده است: شما احساس خوبی دارید، سپس احساس بدی دارید، پس می‌خواهید دوباره احساس خوبی داشته باشید؛ بنابراین برای به دست آوردن حس خوب دست به خرید می‌زنید. ولگردی اینترنتی و خرید اجباری، اغلب همان‌طور که با احساسات منفی به پایان می‌رسد، با احساسات منفی آغاز می‌شود: تنهایی، افسردگی و اضطراب. یک فرد ممکن است به خرید رو بیاورد، زیرا قادر به مقابله با استرس در زندگی خود یا تقویت حس اعتماد به نفس خود نیست؛ البته خرید‌های اعتیادگونه اینترنتی می‌تواند با حالت ذهنی خنثی تری مانند بی حوصلگی شروع شود.
درمان اعتیاد به خرید آنلاین
هیچ دارویی در درمان اعتیاد به خرید موثر نیست! البته باتوجه به ارتباط نزدیک آن با سایر اختلالات خلقی، مانند اضطراب و افسردگی، ممکن است بتوان با درمان این اختلالات، اعتیاد به خرید را هم درمان کرد. مطالعات نشان داده‌اند که درمان شناختی‌رفتاری‌گروهی و خودیاری هدایت شده گاهی اوقات در این موضوع کمک کننده است. برای برخی، یک راهکار ساده‌تر وجود دارد که می‌توانید خودتان انجام دهید و ممکن است کافی باشد. درباره رفتار خود و این که آیا چیز‌هایی را می‌خرید که به آن‌ها نیاز ندارید، فکر کنید. یکی از نشانه‌های آشکار و بسیار رایج این است که خرید شما، هرگز جعبه‌ای را که در آن وارد شده است، ترک نمی‌کند. با این مشکل جسورانه روبه‌رو شوید. مثلا لپ‌تاپ خود را روشن کنید، به سایت‌های خرید آنلاین بروید، به چیز‌هایی که می‌خواهید نگاه کنید، به خودتان اجازه دهید این ناراحتی را احساس کنید. سپس، راه‌های سالم تری برای پر کردن این خلاء روانی پیدا کنید: با یک دوست تماس بگیرید، به سراغ ورزش بروید، کتاب بخوانید، یک سرگرمی را تمرین کنید. همه این‌ها می‌توانند مشکلات عاطفی را که به اعتیاد به خرید دامن می‌زند، تسکین دهند. یافتن این که کدام راه برای شما جواب می‌دهد، به عهده شماست.
منبع: خراسان