سلام جدید – خدمات اجتماعی: در روزهای اخیر اخباری مبنی بر درگذشت محمدعلی اسلامی ندوشن و مهدی آگاه، دو چهره از دو وادی متفاوت، اما با ویژگی‌های مشترک مهم منتشر شده است. دوستی با ایران، بینش ملی و تلاش بی پایان برای اعتلای ایران و مردمش. یکی اهل ادبیات و حقوق و نویسندگی بود و دیگری اهل تجارت و تجارت و توسعه اقتصادی.
محمدعلی اسلامی ندوشن; ضربان قلب برای ایران
برای بسیاری از ما نام محمدعلی اسلامی ندوشن با آثار ادبی او در کتب مدرسه ادبیات فارسی گره خورده است. قطعات کوتاه، ساده، روان و جذابی که گاهی هنوز به ذهنم خطور می کند.
اسلامی ندوشن در فرانسه حقوق بین الملل خواند و پس از بازگشت به ایران ابتدا به عنوان قاضی در دادگستری مشغول به کار شد و پس از مدتی به دعوت فضل الله رضا به دانشگاه تهران رفت و دو سال قبل از انقلاب در آنجا به تدریس پرداخت. ندوشن با بیش از 70 تالیف و ترجمه و ده ها یادداشت و مقاله یکی از پرکارترین نویسندگان و پژوهشگران معاصر ایران بود.
برخی از آثار او عبارتند از: داستان بی پایان حافظ، چهار سخنور وظیفه شناس ایران، زندگی و مرگ یک قهرمان در شاهنامه، داستان های داستان، سایه آفرین، ایران و جهان از دیدگاه شاهنامه، ننگین نامه، فراموش نکنیم. ایران حرف بشنویم، ایران و تنهایی اش، ایران چه حرفی برای گفتن دارد؟
اشعار و جملات کوتاه زیادی به صورت شفاهی از ایشان نقل شده است: از جمله:
ته وجدانم این احساس را دارم که ماموریت ایران تمام نشده و شکوهش باز خواهد گشت. من متقاعد شده‌ام که ایران می‌تواند بایستد و به اقتضای فرهنگ و عصر تمدنی‌اش چیزهای زیادی به جهان بیاموزد.
یا در بخشی از صحبت های خود در کتاب زندگی، عشق و دیگر هیچ که در سال 1396 منتشر شده است، نیز می گوید:
تا چند سال پیش کمتر بدبین بودم اما در سال های اخیر از انحطاط اخلاقی مردم ناراحتم. اگر ملتی از حداقل سطح اخلاقی خود تنزل پیدا کند، بازگرداندن آن به اصول اخلاقی دشوار است.
مهدی آگاه; تاجر عمرانی کرمانی
مهدی آگاه نامی بود که کمتر برای عموم مردم شناخته شده بود، اما برای اقتصاددانان شناخته شده بود. مهدی آگاه فرزند وارث غلامرز آگاه مردی یزدی تبار بود که پسته ایران را صنعتی می کرد. مهدی آگاه همچنین از بنیانگذاران انجمن پسته ایران و از تولیدکنندگان و صادرکنندگان شاخص پسته ایران بود.
اما همه مهدی از این موضوع آگاه نبودند. او دانش آموزان فقیری مانند محسن جلال پور که امروز ستون های اقتصاد بخش خصوصی در ایران هستند، تربیت نکرد. اما مهدی آگاه به تجارت محدود نماند و مانند پدرش به توسعه و آینده اقتصاد ایران نگاه جدی داشت و به ویژه نگران بحران آب در ایران به ویژه کرمان بود.
وی در یکی از مصاحبه های خود خروج کرمان از بحران آب را «پذیرفتن واقعیت، صرفه جویی، بهینه سازی و پیروی نکردن از افسانه» توصیف کرد.
او در توضیح داستان های پری و پری می گوید: بیجاچی هزار سال پیش می گوید حوادث را همان طور که هستند می نویسم هرچند جالب نیست. مردم ما به طور غریزی افسانه ها را به واقعیت های تاریخی ترجیح می دهند. این خصلت ملت ماست که دوستش داریم «ان شاءالله خیس می شود».
از اسلام ندوشن تا آگاه; سروهای بی بدیل ایران
مرگ اجتناب ناپذیر است. فرقی نمی کند ندوشنی اسلامی، آگاه یا شهروند عادی در گوشه این شهر باشد، مرگ به سراغ همه می آید و فرار از آن غیر ممکن است.
نکته تلخ و تاسف بار اینجاست که به نظر می رسد به هزار دلیل پیدا و پنهان جایگزینی برای سروهای سترون فراوان ایران و چهره های ملی کشور وجود ندارد. جایگزین اسلامی ندوشن کیست؟ کیست مثل مهدی آگاه در کرمان دل کند؟
بدتر از مرگ این دوست ایرانی، داستان های پس از مرگشان، داستان غربت، بی توجهی به آنها و بی بدیل بودنشان است. همانطور که چنارهای چاق تهران بر سرسبزی افتادند و جایگزین نشدند، سرهای فرهنگ و اندیشه ایرانی پس از پایان عمر جایگزین نمی شوند.