به گزارش سلام نو، په مارلیک محوطه ای باستانی در ساحل شرقی سفیدرود است که در دره گوهر رود رودبار در استان گیلان فعالیت می کند. تپه مارلیک بقایای تمدنی باستانی با بیش از 3000 سال قدمت است. دانشمندان بر این باورند که این تپه مقبره خصوصی حاکمان و شاهزادگان مردم این تمدن بوده است.
تپه مارلیک تا دهه 1940 تمدنی ناشناخته بود. امسال دره گهر رود توسط تیم باستان شناسی ایرانی به سرپرستی دکتر عزت الله نگهبان کاوش شد. در این دشت تپه های باستانی زیادی وجود دارد که 5 تپه مارلیک، زینب بیجار، درب بیجار، پیلاکاله و جازم کل از مهمترین آنها هستند.
تپه مارلیک یکی از 5 تپه باستانی واقع در دره گوهررود در اطراف رودباره است. دره ای خوش آب و هوا که سالیان متمادی محل سکونت نیاکان ثروتمند گیلانی بوده است. زینب بیجار، پیلاکاله، دوربیجار و جازم کل بقیه این تپه ها هستند.
در پاییز ۱۳۴۰ هیئتی به سرپرستی دکتر عزت الله نگهبان برای بررسی به منطقه رحمت آباد رودبار رفتند. این کاوش که از پاییز 1340 تا پایان پاییز 1341 به مدت 14 ماه به طول انجامید، منجر به کشف 53 مقبره منظم و پراکنده بر روی تپه شد. این قبرها بیشتر از سنگ و گل ساخته شده بودند.
در ساخت این مقبره ها از تخته سنگ های طبیعی بزرگی که در سطح تپه وجود داشته استفاده شده است. در قسمت هایی از سنگ های زرد رنگ استفاده می شد که از فاصله 15 کیلومتری دره کوری روخان به این مکان منتقل می شد.
حفر تپه مارلیک مصیبت بزرگی برای دکتر نگهبان و همکارانش بود. از درگیری‌ها و بی‌رحمی‌های اهالی محل که توسط قاچاقچیان تحریک می‌شد، تا تهمت‌ها و گرفتاری‌های کارمندان دولت که منجر به محاکمه دکتر و همکارانش شد. عذاب بزرگی که ارزش نتیجه را دارد.
کوه مارلیک در گذشته محل زندگی مارها و موش ها بوده و برخی معتقدند به همین دلیل نام آن را مارلیک گذاشته اند. برخی می گویند مارلیک اصلاح شده از دریاچه مرد به معنای مردم مرد است.
از این منطقه تعداد زیادی ظروف و اشیاء نقره و طلا به دست آمد که حکایت از ثروت فراوان ساکنان آن دارد. قدمت این آثار حتی به بیش از 3000 سال یعنی اواخر هزاره دوم و آغاز هزاره اول قبل از میلاد می رسد.
مردی ها از قبیله مارلیک، مردگان خود را با لباس تشریفاتی و پر از زیور آلات بر روی صخره و کنار هم قرار می دهند. در این حالت زانوها کمی خم می شوند. در کنار درگذشتگان، ظروف عبادت، مجسمه، تزیینات، اسلحه، ابزار و ظروف، ظروف آشپزخانه، مدل و نمونه ظروف مختلف و اسباب بازی های کودکان به خاک سپرده شد. این نشان دهنده هویت و مسلک صاحب آرامگاه و اعتقادات مذهبی اقوام ساکن در آن منطقه بود.
علاوه بر این اقلام، مصنوعات و ابزار برنزی مانند خنجر، پیکان، سرنیزه و همچنین وسایل تزئینی مانند: گوش پاک کن، ناخن پاک کن، گوشواره، دستبند، گردنبند، پیشانی، هدبند، گیره مو و همچنین ابزار و وسایل مورد استفاده مانند ظروف، دوک، دیگ، ملاقه، کباب، سفال، سفال و مجسمه های فلزی و مجسمه ها در مارلیک یافت شد. تجهیزات جنگی مانند خنجر، شمشیر، سرنیزه، کمان ضربدری، دستبند، نوار نبرد و کماندار برنزی نشان از جنگجو بودن این قبایل دارد.
یکی از اکتشافات قابل توجه این تپه 2 مهر استوانه ای است که خط میخی بر روی آنها نقش بسته است. این مهرها به باستان شناسان کمک زیادی کرد تا خط و تاریخ مارلیک را شناسایی کنند.
برنز، موزاییک، چینی، مجسمه و مهر در تپه مارلیک یافت شد.
جام مارلیک
جام مارلیک جامی از طلای خالص به ارتفاع 18 سانتی متر است. ارتفاع طرح های برجسته جام به 2 سانتی متر می رسد. نقش میانی لیوان درخت زندگی است که دو گاو بالدار در دو طرف درخت از درخت بالا می روند. هویت ایرانی سازنده این جام از نیم رخ بدن حیوانات و سرهایشان رو به روی هم مشخص است. کف این لیوان با گل حکاکی شده است که در وسط آن خورشید به شعاع صحیح قرار دارد.
پس از تأسیس بانک مرکزی پانصد اسکناس با نقش جام مارلیک در ایران چاپ شد. نقش جام مارلیک از سال 1341 هجری شمسی تا سال 1358 هجری شمسی بر روی یک طرف این اسکناس ها چاپ شده است.
منبع: Trep Jar