این نوشابه‌ها از مالت، عصاره رازك، ساكارز، گلوگز، مالتوز،ویتامین ث، انواع ویتامین B ،اسيد‌هاي آلي،انواع اسيد‌هاي آمينه ،املاح معدني و آب گازدار تشكيل شده است.
مالت همان جوي جوانه زده است كه پس از گرفتن جوانه و خشك‌كردن مورد استفاده قرار مي‌گيرد.در هنگام جوانه زدن،آنزيم‌هاي مختلف كه در جو بصورت نهفته بوده‌اند فعال مي‌شوند و حتی بعضی از آنزيم‌هاي جدید هم بوجود مي‌آيند.
این آنزيم‌ها موجب هيدروليز کربوهیدراتها مي‌شوند و در نهایت نشاسته را به مالتوز تبدیل مي‌نمايند.علاوه بر آن در اثر جوانه زدن،دیواره سلول‌هاي آندوسپرم تراوا شده و آنزيم‌ها مي‌توانند به‌آساني روي مواد داخل مالت اثر بگذارند.بالاخره در اثر جوانه زدن مقدار بعضی از ويتامين‌ها مانند تيامين و ریبوفلاوین و اسید پنتوتونيك نیز ببیشتر مي‌شود.
رازك يك نوع گياه دارويي است كه به عنوان آرامبخش و خواب آور (با افزايش سرعت به خواب رفتن و كيفيت خواب)، مسكن سردردهاى عصبى و درد مفاصل، ضدالتهاب، ضداسپاسم، اشتهاآور و طعم دهنده خوراكى مورد استفاده قرار مى گيرد و از عصاره آن به عنوان يك افزودني در صنعت توليد ماء الشعير استفاده مي‌كنند زيرا رزين‌هاي موجود در گل رازک در نگهداری ماءالشعير و دوام کف و زلال‌سازي آن نقش بسزايي دارد.
فرآیند تولید
در تمام دنیا از نوعی جو به نام جوي دو رديفه براي آبجو‌سازي استفاده مي‌شود.علت استفاده از جوي دو رديفه پروتئين كم و دانه‌هاي هم‌سايز روي خوشه است كه ضايعات را كمتر مي‌كند.
اين نوع جو پس از ورود به كارخانه به واحد بوجاري منتقل شده و در اين مكان پاك و تميز مي‌شود.پس از جدا شدن كليه ناخالصي‌هاي همراه،جو را به مخزن‌هاي شست‌وشو و ضد‌عفوني انتقال داده تا در مدت 30 ساعت شسته شود.در خاتمه اين مدت،توده جو به سالن جوانه‌زني پمپ مي‌شود و در ابتداي سالن ريخته مي‌شود.
دستگاهي كه در اين مكان وجود دارد در هر حركت رفت‌و برگشت خود توده را جابه‌جا مي‌كند تا دانه‌ها از كف، رطوبت بگيرد.توده 5 روز در اين سالن مي‌ماند و بعد از اين مدت به كوره مي‌رود.دماي سالن بين 17 تا 20 درجه سانتي‌گراد و رطوبت آن بالاي 70 درصد است كه اين شرايط باعث مي‌شود تا جو بين 9 تا 11 ميلي‌متر جوانه زده و به مالت تبديل شود.
بعد از آن مالت به واحد پخت مي‌رود.در اينجا مالت به دست آمده در مخزني ريخته شده،30 دقيقه خيس خورده،آسياب شده و در تانك پخت ريخته مي‌شود.مالت را همراه با آب به مدت 3 ساعت و 30 دقيقه و در دماي 76 درجه سانتي‌گراد مي‌پزند.بعد از گذشت زمان لازم مالت به تانك فيلتراسيون منتقل شده و در مدت 30 دقيقه تفاله از آن جدا مي‌شود.مايع بدست آمده به تانك جوش منتقل شده و در آنجا عصاره رازك و شكر به آن افزوده مي‌شود.
مايع بدست آمده به چيلر منتقل شده و در آنجا شوك حرارتي داده مي‌شود.اين شوك اولين قدم براي جلوگيري از الكلي شدن مايع است.آب جو داراي مخمر وحشي است كه در محيط مساعد الكل توليد مي‌كند.شوك حرارتي ايجاد شده باعث مي‌شود كه مخمر وحشي اين اختلاف دما را تحمل نكرده و از بين برود.
شربت بدست آمده در اين مرحله به سردخانه رفته و حجم آن با آب دو برابر شده سپس وارد دستگاه فيلتراسيون مي‌شود.در اين بخش مايع شفافي به نام ماءالشعير بدست مي‌آيد.در سالن بسته‌بندي مايع بدست آمده در شيشه و يا قوطي ريخته مي‌شود.پس از در‌بندي، اين شيشه و قوطي‌ها به مدت 30 دقيقه در دماي 72 درجه سانتي‌گراد پاستوريزه مي‌شود.در اين مرحله محصول آماده حمل به بازار است.
ارزش غذايي در 100 گرم ماءالشعير
|
پروتئین |
8گرم |
|
مواد نشاسته‌اي |
78 گرم |
|
کلسیم |
16 ميلي گرم |
|
فسفر |
189 ميلي‌گرم |
|
آهن |
2 ميلي‌گرم |
|
سدیم |
3 ميلي‌گرم |
|
پتاسیم |
160 ميلي‌گرم |
|
ویتامین B1 |
12 ميلي‌گرم |
|
ویتامینB2 ویتامین B3 |
5 ميلي‌گرم 3 ميلي گرم |
منافع نوشيدن ماءالشعير
از بیست اسید آمينه لازم و ضروری براي بدن 16 عدد از آنها در ماء الشعير وجود دارد كه اين اسيد آمينه‌ها براي رشد كودكان بسيار ضروري است و افزايش ضريب هوشي آنها تا حدود زيادي به تامين اين اسيد‌هاي آمينه در بدن بستگي دارد.
داراي انواع ويتامين‌هاي گروه B بوده كه در رشد مو و جلوگيري از ريزش آن و حتي در رفع خستگي اعصاب و روان بسيار موثر است.
در هر ليتر اين نوشابه حدود 20 ميلي‌گرم ويتامين‌ث وجود دارد كه با خوردن يك غذاي ساده ويتامين دار كل ويتامين ث لازم براي بدن تامين مي‌شود.
بدليل داشتن خاصيت ضد عفوني‌كنندگي روده براي جلوگيري از بيماري وبا بسيار مفيد است.
نوشيدن بيش از دو ليتر آن در عرض يك ساعت برخي از سنگ‌هاي كليوي را دفع و مجاري ادرار را ضد‌عفوني مي‌كند.
به علت داشتن اسيد‌هاي آلي و PH اسيدي براي بيماراني كه ترشح اسيد معده آنها كم است مفيد بوده و در هضم غذا نيز موثر است.
از آنجاييكه اين نوشيدني سرشار از قند‌ها و ويتامين‌ها و املاح معدني مختلف است براي مادران باردار و شیرده بسیار مفید است.
علاوه بر اینها چون اين محصول از منابع خوب تركيبات فلاوونوئيدي،كاروتنوئيدي و آنتوسيانيني است مصرف آن در بهبود عملكرد عروق خون‌رسان و قلب،كاهش احتمال ابتلا به پرفشاري خون،سلامت كليه‌ها،محافظت از بدن در برابر بروز سرطان و سكته‌هاي قلبي و مغزي بسيار موثر است.
نویسنده: معصومه سمنانی