لاکساپلاس چیست و چرا مصرف می شود؟

موارد مصرف و عوارض جانبی شربت لاکساپلاس

لاکساپلاس یک شربت گیاهی ملین برای کودکان می باشد که بر اساس خواص دارویی گیاهان در طب سنتی تهیه شده است. این شربت حاوی گیاهانی چون عناب، بنفشه، سپستان، گل گاو زبان، گل سرخ، بهدانه و اسفرزه می باشد که در کتب مرجع طب سنتی همگی به عنوان ملین طبع یا تلیین شکم شناخته می شوند. شربت لاکساپلاس به رفع یبوست بزرگسالان نیز کمک کرده و بر خلاف داروهای مسهل رایج، ملینی مطلوب، بی عارضه و بی خطر می باشد.

یبوست یکی از رایج ترین بیماری ها و مشکلات گوارشی می باشد که حدود 15 الی 20 درصد از افراد جامعه در همه سنین به آن مبتلا می باشند. این مشکل در صورتی که درمان نشود می تواند عوارض جدی و طولانی مدتی چون بواسیر و شقاق برای فرد ایجاد کند.

مصرف غذاهای کم فیبر، مصرف کم مایعات، کم تحرکی، استفاده نادرست از مسهل ها و مصرف برخی دارو ها چون دارو های مسکن، مدر ها و آنتی هیستامین ها از جمله دلایل مهم ایجاد یبوست می باشند. بیماری هایی مانند کم کاری تیروئید و دیابت نیز می توانند باعث بروز این مشکل گوارشی گردند.

لاکساپلاکس بر خلاف بسیاری از ملین های دیگر که با افزایش حرکات روده یبوست را در زمان کوتاهی رفع می کنند، دستگاه گوارش را تقویت کرده و با تولید موسیلاژ حرکات دستگاه گوارش را تنظیم می کند. به همین دلیل لازم است برای مشاهده اثر بخشی دارو، مصرف آن را به مدت چند روز و به طور منظم ادامه دهید.

مقدار و نحوه مصرف لاکساپلاس

• 
  کودکان ۶ ماه تا ۲ سال: ۲/۵ میلی لیتر، ۴ بار در روز
• 
  کودکان بزرگتر از ۲ سال:۲/۵ تا ۵ میلی لیتر، ۳ بار در روز
• 
  بزرگسالان: ۵ تا ۱۰ میلی لیتر، ۳ بار در روز

شرح مزایای ترکیبات بکار رفته در شربت لاکساپلاس

مطالعات مختلف بالینی و حیوانی که به بررسی اثر ضد یبوست گیاهان دارویی پرداخته اند نشان میدهند ترکیبات بکار رفته در شربت لاکساپلاس دارای آثار ضد یبوست مناسبی می باشند:

عناب: در یک مطالعه بالینی کنترل دار، اثربخشی و ایمنی عصاره میوه عناب (Ziziphus jujuba) برای درمان یبوست با منشا ناشناخته (Idiopathic Constipation) به مدت 12 هفته روی 37 بیمار (34 تا 80 ساله) مبتلا به یبوست مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه: ارزیابی درجه بندی شده به منظور میزان اصلاح وضعیت یبوست (VAS: visual analog scale) و زمان عبور مدفوع از دستگاه گوارش (TT) قبل و بعد از مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. بیماران به دو گروه 18 (گروه دارو: عصاره عناب) و 19 نفره (گروه کنترل: پلاسبو با طعم و رنگ مشابه دارو) تقسیم شدند. مقدار مصرف عصاره در گروه دارو از 20 قطره شروع و حداکثر تا 40 قطره ادامه یافت. (هر چهار روز، چهار قطره افزایش داشت تا جایی که بیمار از حرکات روده احساس رضایتمندی نمود).

نتایج نشان داد که زمان عبور مدفوع از دستگاه گوارش (TT) در هفته 11 آزمون از 2/12 واحد به 3 واحد کاهش داشت. همچنین شدت یبوست در گروه دارو از 2/6 به 2 و در گروه پلاسبو از 2/6 به 5 کاهش یافت. بهبود کیفیت زندگی (بر اساس پرسشنامه) در گروه دارو از 9/1 به 3/1 و در گروه پلاسبو از 3/2 به 4/1 تغییر یافته است. بر اساس این نتایج عصاره عناب در درمان یبوست مزمن ناشناخته اثربخش و ایمن است.

گل سرخ: در یک مطالعه حیوانی، اثر ملینی و پروکینتیکی عصاره حاصل از جوشاندن گل سرخ در موش صحرایی بررسی شده است. در این مطالعه موش های صحرایی به دو گروه دارو و کنترل تقسیم شدند (n=7) عصاره گل سرخ و پلاسبو به دو گروه گاواژ شد. تعداد قطعات، وزن و درصد آب مدفوع در هر دو گروه، 24 ساعت بعد از گاواژ بررسی شد. به منظور ارزیابی اثر احتمالی ملینی اسموتیک دارو، ناحیه ژژنوم در روده باریک موش های صحرایی به صورت تصادفی به بخشهای 4 سانتیمتری تقسیم و 5/0 میلی¬لیتر از عصاره گل سرخ، لاکتولوز یا سالین به هر بخش تزریق شد.

حجم محتوای هر بخش روده بعد از یک ساعت اندازه گیری شد. به منظور ارزیابی اثر تحریکات روده ای ، به موش¬های صحرایی ناشتا عصاره یا پلاسبو گاواژ شد. سی دقیقه بعد، تمام موشها با محلول رنگی فنل رد یا متیل سلولز گاواژ شدند. سپس در فاصله های زمانی مشخص شده مقدار ماده در بخشهایی از دستگاه گوارش اندازه گیری شد.

نتایج حاکی از آن بود که تعداد قطعات و درصد آب مدفوع در گروه عصاره گل سرخ، به طور معناداری نسبت به پلاسبو افزایش یافته است. اما حرکات روده ای دو گروه دارو و پلاسبو اختلاف معناداری نداشت. همچنین حجم محتوای ژژنوم روده باریک در گروه عصاره گل سرخ یا لاکتولوز نسبت به پلاسبو افزایش معناداری داشته است. در نتیجه جوشانده گل سرخ دارای خاصیت ملینی از طریق نفوذ اسموتیک به داخل روده می باشد.

اسفرزه: اثر ملینی دانه های اسفرزه بکار رفته در لاکساپلاس به عنوان یک ترکیب سلولز- پکتین در درمان 50 بیمار دیده شده است. آزمایشهای کلینیکی دیگری نشان میدهد که دانه های اسفرزه افزایش دهنده وزن مدفوع و کاهش دهنده زمان انتقال روده ای است.

در آزمایشی دیگر که روی 12 فرد دارای پارکینسون انجام شد، درمان با اسفرزه (1/5 گرم، 2 بار در هفته، مدت آزمایش: 4 هفته) منجر به افزایش میزان مدفوع و وزن آن گردید. ترکیبات گیاهی موجود در اسفرزه در حضور آب به یک جسم لغزنده تبدیل می شود که موسیلاژ نام دارد. یک فاکتور مهم درعملکرد فیزیولوژیک اسفرزه جهت تنظیم اعمال روده ای، خاصیت ژل مانند آن (موسیلاژ) است. هنگامی که اسفرزه وارد دستگاه گوارش می گردد از طریق جذب آب باعث حجیم شدن محتویات روده شده و با افزایش حرکات دودی شکل باعث تخلیه مدفوع میگردد. ماده موسیلاژی اسفرزه نیز به صورت غشاء نازکی جدار رودهها را پوشانده و با تشکیل یک لایه محافظ عمل تسکین دهنده خود را در بیماری های التهابی روده ها اعمال می کند.

گل بنفشه: در یک مطالعه حیوانی خاصیت ملینی گل بنفشه موچود در شربت لاکساپلاس با دو روش: 1) قفس متابولیک و 2) حرکات معدی-روده ای بررسی شد. در روش اول موش¬های صحرایی به 3 گروه مختلف:1) کنترل 2) استاندارد و 3) دارو (عصاره بنفشه) تقسیم شدند. در گروه کنترل محلول 1 درصد توئین 80، گروه استاندارد، بیزاکودیل (mg/kg 5/2) در محلول 1 درصد تویین 80 و گروه دارو دوزهای دوز mg/kg 200 و 400 از عصاره بنفشه در محلول 1 درصد تویین 80 به صورت خوراکی تجویز شدند.

بلافاصله بعد از مصرف دارو موش ها در قفس متابولیک قرار داده شدند تا مدفوع آنها قابل جمع آوری باشد.24 ساعت بعد از مصرف دارو مدفوع جمع آوری و وزن گردید. نتایج این مطالعه نشان داد وزن مدفوع در گروه کنترل: 055/0±838/1، گروه استاندارد 032/0±330/2 و گروه عصاره آبی بنفشه با دوز mg/kg 400 برابر 153/0±679/2 گرم بود. نتایج حاکی از آن بود که عصاره آبی بنفشه در این روش اثر ملینی قابل قبولی داشته است.

در بررسی عبور روده ای، موشها مانند بالا به سه گروه تقسیم شدند. 24 ساعت قبل از آزمون، موش¬ها گرسنه نگه داشته شدند. (فقط دسترسی به آب داشتند) گروه کنترل محلول 1 درصد توئین 80 (با دوز mg/kg10)، گروه کنترل مثبت بیزاکودیل با دوز mg/kg 5/2 و گروه دارو نیز عصاره بنفشه با دوز mg/kg 200 و 400 وزن بدن به صورت خوراکی دریافت کردند. بعد از 30 دقیقه به موشهای هر دو گروه 1 میلی لیتر شارکول خوراکی داده شد و روده موشها خارج گردید طول آنها (از اسفنکتر پیلوریک تا سکوم) اندازه گیری شد.

درصد حرکات دودی لوله گوارش به صورت درصد فاصله طی شده توسط شارکول خوراکی به طول کل روده کوچک بیان گردید که نتایج برای گروههای مختلف به شرح زیر است: گروه کنترل11/2±46/62، گروه استاندارد 86/1±90/62 و گروه عصاره آبی بنفشه دوز دوز mg/kg 200 و 400 به ترتیب برابر با 77/1±35/84 و 36/2±70/85 گرم نتایج حاکی از این بود که عصاره بنفشه اثرات قابل توجهی روی تحرک دستگاه گوارش داشته است.

شرایط منع مصرف لاکساپلاس

• 
  لاکساپلاس در بیماران مشکوک به انسداد روده مصرف نشود.
• 
  به دلیل کافی نبودن مدارک در مورد بی خطر بودن فرآورده در دوران بارداری و شیردهی، مصرف شربت لاکساپلاس در این دوران توصیه نمیشود.

عوارض جانبی لاکساپلاس

مصرف بیش از اندازه شربت لاکساپلاس ممکن است باعث اسهال شود.

توصیه های دارویی برای لاکساپلاس

پیش از مصرف شربت لاکساپلاس را به خوبی تکان دهید.

لاکساپلاس بر خلاف بسیاری از ملین ها که با افزایش حرکات روده در زمان کوتاه اثر ملینی را نشان دهند، با تقویت دستگاه گوارش و تولید موسیلاژ به تنظیم حرکات دستگاه گوارش کمک میکند. لذا برای مشاهده اثر درمانی به چند روز مصرف منظم نیاز است.

برای رسیدن به اثربخشی مطلوب، تغییر در رژیم غذایی مانند افزایش مصرف مواد غذایی پر فیبر مانند سبزیجات، میوه جات، انواع حبوبات، نان، پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده، فست فود و افزایش تحرک و فعالیت به بیمار توصیه می¬شود.

شرایط نگهداری لاکساپلاس

• 
  فرآورده دور از دید و دسترس کودکان نگهداری شود.
• 
  بلافاصله پس از مصرف، در فرآورده را محکم ببندید.
• 
  فرآورده دور از نور، در دمای ۱۵ – ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود.

بیشتر بخوانید:

آشنایی با داروی ملین دوکوسات و موارد مصرف آن

موارد مصرف شربت لاکتولوز و فواید آن در درمان یبوست

همه چیز در مورد شربت لاکسی ژل یا منیزیم هیدروکساید