موارد مصرف | نحوه مصرف | عوارض جانبی | موارد احتیاطی | تداخل دارویی | دوز مصرف | اشکال دارویی
ریفاکسیمین چیست؟
ریفاکسیمین (به انگلیسی: Rifaximin و با نام تجاری: زیفاکسان) از داروهای آنتی بیوتیک تجویزی است که برای درمان عفونت های باکتریایی ناشی از باکتری معروف ای کولای استفاده می شود و با توقف رشد باکتری ها عمل می کند.
موارد مصرف ریفاکسیمین
ریفاکسیمین نوعی آنتی بیوتیک است که معمولا برای درمان اسهال ناشی از باکتری شایع و معروف به ای کولای (اسهال مسافران) تجویز می شود.
افراد معمولا با خوردن غذا یا نوشیدن مایعات آلوده به باکتری های ای کولای به این عفونت دچار می شوند.
سایر موارد مصرف ریفاکسیمین شامل درمان سندرم روده تحریک پذیر همراه با اسهال و پیشگیری از عارضه انسفالوپاتی کبدی – نوعی مشکل مغزی ایجاد شده به دلیل مشکل کبدی – می باشد.
در چه مواردی نباید از ریفاکسیمین استفاده کرد؟
- در صورتی که فرد دچار تب یا اسهال خونی است نباید از ریفاکسیمین استفاده شود.
- این دارو تنها عفونت های باکتریایی را درمان می کند و برای عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا) موثر نخواهد بود.
- استفاده نا به جا از آنتی بیوتیک هایی همچون ریفاکسیمین در زمان هایی که نیاز نیست باعث کاهش اثر بخشی این دارو در عفونت های بعدی خواهد شد.
- در کودکان کمتر از 12 سال نباید مصرف شود.
- این دارو برای همه انواع اسهال مسافران موثر نیست و لازم است توسط پزشک و با توجه به نوع بیماری تجویز شود.
نحوه مصرف ریفاکسیمین
این دارو را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کرده و از کاهش یا افزایش دوز مصرفی اجتناب کنید. تعیین دوز مصرف ریفاکسیمین به شرایط پزشکی و واکنش بدن بستگی دارد.
از قطع زود هنگام این دارو، قبل از پایان دوره درمان اجتناب کنید حتی اگر علائم بیماری پس از چند روز از بین برود. قطع زود هنگام دارو ممکن است باعث عود عفونت شود.
اگر بعد از 1 یا 2 روز از شروع مصرف دارو همچنان دچار اسهال هستید، یا به اسهال خونی دچار هستید، یا اسهال همراه تب دارید به پزشک اطلاع دهید.
در صورتی که طی دوره درمان علائم بیماری بهتر نشده یا تشدید یابد با پزشک مشورت کنید.
در صورتی که بعد از قطع مصرف این آنتی بیوتیک دوباره دچار اسهال شده اید به پزشک اطلاع دهید.
اگر قبل از مصرف ریفاکسیمین علائم زیر را مشاهده کرده اید به پزشک اطلاع دهید:
- اسهال با تب
- اسهال آبکی یا خونی
- بیماری کبدی
- آلرژی به هر گونه دارو
عوارض جانبی ریفاکسیمین
در صورتی که بعد از مصرف ریفاکسیمین دچار واکنش های آلرژیک مانند کهیر، مشکل تنفسی، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو شده اید با اورژانس تماس بگیرید.
اگر بعد از مصرف ریفاکسیمین عوارض جانبی زیر را مشاهده کرده اید با پزشک تماس بگیرید:
- درد شدید معده، اسهال آبکی یا خونی (حتی اگر چند ماه بعد از آخرین مصرف دار رخ دهد)
- تب
- تجمع مایعات در اطراف معده با علائم افزایش سریع وزن، درد معده و نفخ، مشکل تنفسی هنگام دراز کشیدن
برخی عوارض جانبی شایع ریفاکسیمین عبارتند از:
- ورم دست ها و پاها
- حالت تهوع
- سردرد، سرگیجه
- خستگی
- تست عملکرد کبد غیر طبیعی
موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی ریفاکسیمین نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.
موارد احتیاطی مصرف ریفاکسیمین
- قبل از مصرف ریفاکسیمین در صورت حساسیت به این دارو یا سایر داروهای ریفامایسین مانند ریفامپین، ریفابوتین یا ریفاپنتین یا هر گونه آلرژی دیگر با پزشک مشورت کنید.
- قبل از مصرف این دارو سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید.
- ریفاکسیمین ممکن است باعث عدم اثر بخشی واکسن های زنده باکتریایی مانند واکسن حصبه شود، در حین استفاده از این دارو به جز در مواردی که پزشک تجویز کرده، واکسیناسیون انجام ندهید.
- قبل از عمل جراحی در مورد کلیه داروهای مصرفی خود با پزشک یا دندانپزشک مشورت کنید.
- مصرف آنتی بیوتیک هایی مانند ریفاکسیمین خطر بروز اسهال کلستریدیوم دیفیسیل که یک نوع شدید از کولیت های عفونی ناشی از باکتری سی.دیفیسیل است را افزایش می دهد.
ریفاکسیمین در بارداری
مصرف ریفاکسیمین در دوره بارداری تنها در مواقعی که واقعا مورد نیاز است و زیر نظر پزشک امکان پذیر می باشد. در صورت بارداری یا قصد باردار شدن در دوره درمان حتما به پزشک اطلاع دهید.
ریفاکسیمین در شیردهی
مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر، قبل از شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید.
ریفاکسیمین در کودکان
مصرف این دارو در کودکان کمتر از 12 سال توصیه نمی شود.
تداخل دارویی ریفاکسیمین
در صورت مصرف داروهای زیر قبل از مصرف ریفاکسیمین با پزشک مشورت کنید:
- داروهای ضد قارچ مانند اسپورانوکس (ایتراکونازول) یا نیزورال (کتوکونازول)
- داروهای قلبی و فشار خون مانند کاپتون (کاپتو پریل)، کاردیزم (دیلتیازم)، کوردارون (آمیودارون)، کورگ (کارودیلول)، کاورا اچ اس (وراپامیل)، مولتاک (دروندارون)، پلندیل (فلودیپین)، کینیدکس (کینیدین) یا رانکسا (رانولازین)
- کالترا (لوپیناویر و ریتوناویر)
- ساندیمون (سیکلوسپورین)
- سایر آنتی بیوتیک ها مانند زد پک (آزیترومایسین)، بیاکسین (کلاریترومایسین) یا ای مایسین (اریترومایسین)
- وارفارین
توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد. توصیه می شود قبل از مصرف ریفاکسیمین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کرده و از شروع، قطع یا تغییر دوز دارو بدون مشورت پزشک جدا خودداری کنید.
دوز مصرف ریفاکسیمین
نکته مهم: ریفاکسیمین یک داروی تجویزی است و دوز مصرف آن تنها توسط پزشک و با توجه به شرایط پزشکی بیمار تعیین می شود، از مصرف خودسرانه یا کاهش و افزایش مصرف این دارو اجتناب کنید و حتما قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
دوز مصرف برای اسهال مسافران در بزرگسالان
200 میلی گرم خوراکی، 3 بار در روز (هر 8 ساعت) به مدت 3 روز
دوز مصرف برای انسفالوپاتی کبدی در بزرگسالان
550 میلی گرم خوراکی، 2 بار در روز (هر 12 ساعت)
دوز مصرف برای سندرم روده تحریک پذیر در بزرگسالان
550 میلی گرم خوراکی، 3 بار در روز (هر 8 ساعت) برای 14 روز
اگر یک دوز را فراموش کرده اید به محض یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر تقریبا نوبت دوز بعدی رسیده، دوز از دست رفته را رد کنید و از دو برابر کردن مقدار دارو اجتناب کنید.
عوارض مصرف بیش از حد ریفاکسیمین
در صورت مصرف بیش از حد ریفاکسیمین و بروز علائم جدی همچون غش کردن یا مشکلات تنفسی با اورژانس تماس بگیرید.
اشکال دارویی ریفاکسیمین
برخی اشکال دارویی رایج ریفاکسیمین به صورت زیر است:
قرص ریفاکسیمین 200 میلی گرم – فاکسیرین – فاکسی رین
قرص نورمیکس 200 میلی گرم
قرص زیفاکسان 500 میلی گرم
قرص اسپیراکسین 200 میلی گرم
منابع: webmd – drugs – everydayhealth