فواید و مضرات مصرف خرما برای افراد دیابتی

خرما دارای ارزش غذایی موثر و شیرینی طبیعی هستند. چون آنها منبع طبیعی از فروکتوزها هستند ممکن است افراد دیابتی برای مصرف خرما نگرانی داشته باشند.

در ادامه فواید و مضرات مصرف خرما برای افراد دیابتی بیان شده است.

چرا مصرف خرما در افراد مبتلا به دیابت موجب نگرانی می شود ؟

تقریبا یک تکه کوچک از خرما حاوی شیرینی زیادی می باشند. آنها منبع طبیعی فروکتوزها هستند، نوعی قند که در میوه ها وجود دارد.

هر تکه خرما خشک و بی هسته (حدود 24 گرم) دارای 67 کیلوکالری و تقریبا 18 گرم کربوهیدرات می باشد.

کنترل سطوح قند خون در میان افراد دیابتی می تواند موضوع چالشی باشد و معمولا به افرادی با این شرایط توصیه می شود مراقب مصرف کربوهیدرات شان باشند.

مصرف خرما با کربوهیدرات بالا می تواند نگرانی را بیشتر کند. با این حال، اگر شما دیابت دارید مصرف متعادل خرما می تواند بخشی از رژیم غذایی سالم تان باشد.

یک خرما خشک تقریبا حاوی 2 گرم فیبر یا 8% ارزش غذایی روزانه است،

توجه به این نکته اهمیت دارد چون فیبر رژیم غذایی به جذب آهسته تر کربوهیدرات در بدن کمک می کند، که این موضوع به ویژه برای افراد دیابتی اهمیت دارد.

کربوهیدرات ها آهسته تر هضم می شوند و احتمال افزایش قند خون بعد از خوردن غذا کمتر می شود.

خرما چگونه بر قند خون تاثیر می گذارد ؟

شاخص گلیسمی (GI) روشی برای اندازه گیری میزان تاثیر کربوهیدرات ها بر سطوح قند خون می باشد. این شاخص بین مقیاس 0 تا 100 اندازه گیری می شود.

گلوکز (قند) خالص که با عدد 100 به عنوان بالاترین مقیاس مشخص می شود می تواند بعد از غذا خوردن سطوح قند خونتان را افزایش دهد.

کربوهیدرات ها با شاخص گلیسمی پایین GI 55 یا کمتر دارند، درحالی که غذاهایی که GI بالایی دارند از حدود 70 یا به بالا دسته بندی می شوند.

کربوهیدرات ها با GI متوسط درست در قسمت میانی با شاخصه 56-69 قرار دارند.

به عبارت دیگر، غذاهایی با GI بالا به سرعت قند خون را افزایش می دهند.

که این اتفاق اغلب منجر به افت قند خون به ویژه در افراد دیابتی می شود؛ چون بدن هایشان زمان سختی برای کنترل این تغییرات دارند.

افراد دیابتی کلا باید غذاهایی با GI کمتر را مصرف کنند. این کار به کنترل سطوح قند خون آنها کمک می کند.

در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 قند می تواند در جریان خون انباشته شود و بطرز خطرناکی در سطوح بالا افزایش پیدا کند.

خوشبختانه خرما علی رغم شیرین بودنش شاخص گلیسمی پایینی دارد. یعنی، زمانی که به میزان متعادل مصرف شوند برای افراد دیابتی بی خطر می باشند.

دیابتی‌ها چه نوع خرمایی مصرف کنند

خرمای رطب به دلیل بالا بودن قند در افراد دیابتی باعث تغییر بالانس قند خون در آنها می‌شود.

دیابتی‌ها، افراد مبتلا به سندرم متابولیک، بیماران قلبی و عروقی و همچنین افرادی که مستعد تبخال هستند بهتر است از مصرف برخی خرماها امتناع کند.

خرمای رطب به دلیل بالا بودن قند در افراد دیابتی باعث تغییر بالانس قند خون آنها می‌شود از این رو ما به این افراد توصیه می‌کنیم که خرمای خارک که در نواحی سیستان و بلوچستان رشد می‌کند و دارای قند کمتری است و دیرتر در بدن آزاد می‌شود را مصرف کنند.

بهتر است خرما زیاد مصرف نشود چرا که ممکن است فرد دیابتی مبتلا به چاقی شود.

افرادی که به بیماری‌های ویروسی مبتلا می‌شوند مثل تبخال به دلیل اینکه ویروس‌ها معمولا یکی از منابعی که استفاده می‌کنند مواد قندی است نیز می‌تواند فردرا مستعدتر کند.

جایگزین قند و شکر برای افراد دیابتی

با این‌که مصرف خرما، کشمش و توت خشک، جایگزین مناسبی برای قند و شکر در افراد مبتلا به دیابت است ولی به این معنا نیست که این مواد خوراکی موجب بالا رفتن قند خون نمی‌شوند و یا به هر مقدار قابل مصرف هستند.

برای مقایسه تاثیر غذاها بر افزایش قند خون، شاخصی به نام گلیسمی وجود دارد که نشان می‌دهد غذاهای حاوی کربوهیدرات تا چه اندازه می‌توانند بر میزان قندخون یا بیماری دیابت اثر بگذارند.

در شاخص گلیسمی، اندیس گلیسمی یک غذای استاندارد که معمولا نان سفید است را 100 درصد در نظر می‌گیرند و بقیه غذاهای حاوی کربوهیدرات را با آن مقایسه می‌کنند.

میزان کربوهیدرات هر غذاها را نیز معمولا برابر 50 گرم در نظر می‌گیرند.

در این مقایسه، ماده غذایی حاوی 50 گرم کربوهیدرات به افراد داده می‌شود و سطح منحنی قند خون را با استاندارد آن مقایسه می‌کنند. به این صورت جدول نمایه گلیسمی مواد غذایی به دست می‌آید.

در این جدول نمایه بالای 70، بین 55 تا 70 و زیر 55 را به ترتیب به عنوان گلیسمی بالا، متوسط و پایین در نظر می‌گیرند.

غذاهایی دارای نمایه گلیسمی بالای 70، در افراد مبتلا به دیابت محدودیت مصرف دارند؛ به عنوان نمونه نان سفید یا باگت، سیب‌زمینی پوره پخته‌شده و له‌شده، آب‌میوه به ویژه آب‌میوه‌های تجاری، آب هویج، هنداونه، طالبی و خربزه برای افراد مبتلا به دیابت محدودیت مصرف بیشتری دارد.

مصرف انواع عسل، خرما، توت خشک، رطب، انگور نیز برای بیماران مبتلا به دیابت توصیه نمی‌شود .

تاثیر خرما در افراد دیابتی

روش اندازه گیری بار گلیسمی (GL)

یکی دیگر از روش های مفید اندازه گیری برای تعیین تاثیرات غذا بر قند خون بار گلیسمی (GL) می باشد.

برخلاف GI شاخص گلیسمی، GL غذای مصرف شده و میزان کربوهیدرات ها در این غذای خاص را محاسبه می کند.

برای محاسبه GL، بار گلیسمی غذا را با میزان کربوهیدراتی که مصرف کردید ضرب و بر عدد 100 تقسیم کنید.

یعنی 2 عدد خرما خشک (48 گرم) حدود 36 گرم کربوهیدرات و GI حدود 49 خواهد داشت. محاسبه GL آنها حدود 18 می باشد.

کربوهیدرات های با GL پایین بین 0 و 10 هستند، کربوهیدرات های با GL متوسط بین 11 و 19 می باشند در حالی که کربوهیدرات ها با GL بالا بین 20 و یا بالاتر اندازه گیری می شوند.

اگر شما دیابت دارید نباید بیشتر از 2 عدد خرما هم زمان بخورید. خرما را با منبع پروتئین مانند یک مشت مغز آجیل مصرف کنید چون پروتئین به کربوهیدرات ها اجازه هضم آهسته تر را می دهد و به جلوگیری از افزایش قند خون کمک می کند.

نتیجه گیری

خرما دارای ارزش غذایی موثر و شیرینی طبیعی هستند. چون آنها منبع طبیعی از فروکتوزها هستند ممکن است افراد دیابتی برای مصرف خرما نگرانی داشته باشند.

با این حال، چون آنها شاخص گلیسمی پایین و بار گلیسمی متوسطی دارند برای مصرف افراد دیابتی به میزان متوسط بی خطر می باشند، که نباید بیشتر از 1 یا 2 عدد هم زمان مصرف شود.